1. Jehova Mosesimut qanoq saq­qum­mer­pa, aam­ma sooq taman­na pingaaruteqar­pa?

ILAAN­NI Jehova Mosesimut saq­qum­mer­poq atini pis­susinilu oqaatigalugit. Jehovap pis­saanini ilisimas­sutsiniluun­niit erseq­qis­sarsin­naagaluarlugit nal­lit­tuinini saam­maasuuninilu eq­qaaq­qaar­pai. (2 Mosesi 34:5-7 atuakkit). Jehovap tapersersor­neraani Mosesip ilisimasariaqar­paa. Taamaat­tumik Jehovap pis­susini kif­faminik ikiuerusungaar­nerminik ersersitsisut erseq­qis­sar­pai. (2 Mos 33:13) Jehovap isumas­sorusungaaraatigut nalunagu qanoq misigivit? Al­laaserisami matumani sam­minerus­savar­put nal­lit­tuineq, tas­saasoq naal­liuuteqar­tunik misigin­neqatigin­nin­neq ikiuerusun­nerlu.

2, 3. (a) Sumit erser­pa nal­lit­tuisar­neq inun­nguuserigip­put? (b) Sooq nal­lit­tuineq pil­lugu Biibilimi al­las­simasut soqutigis­savigit?

² Jehova nal­lit­tuisuuvoq, inuil­lu taan­na as­silil­lugu pin­ngor­titaap­put. Taamaat­tumik inuit al­lanik isumas­suisar­nerat pis­susis­samisoor­poq. Al­laat Jehovamik ilisarisiman­nin­ngitsut nal­lit­tuisar­put. (1 Mos 1:27) Inuit nal­lit­tuisar­neran­nik Biibilimi oqalut­tuar­pas­suaqar­poq. As­sersuutigalugu ar­nat marluk aap­paa sorleq naalungiarsum­mut anaanaanersoq paasiniarlugu naalungiarsuk marlun­ngorlugu avin­neqas­sasoq Salomo peq­qusivoq. Anaanaasup  naalungiarsuutini asat­tuuk­kusungaaramiuk ar­nap aap­paanut tun­niuteq­qul­lugu kun­ngi kimigiiserfigaa. (1 Kng 3:23-27) Aam­ma Faraop pania nal­lit­tuivoq. Mosesi naalungiarsuusoq nas­saarigamiuk nalun­ngilaa hebræeriusoq toqun­neqarsimasus­saagaluar­torlu. ‘Nal­ligitsaal­luguli’ nam­mineq er­nermisut perorsar­niarlugu aalajanger­poq. – 2 Mos 2:5, 6.

³ Sooq nal­lit­tuineq sam­mis­savar­put? Jehovap ilaas­sagitsin­ni kis­saatigim­magu. (Ef 5:1) Nal­lit­tuisar­neq inun­nguuserigaluarlugu naam­mal­luin­nan­ngitsuuvugut nam­minis­sarsioq­qajaasarlutalu. Ilaan­nik­kut al­lanik ikiuis­sanerluta im­minul­luun­niit sal­liutis­sanerluta aalajangeruminaatsis­sin­naasar­par­put. Inoqatitsin­nik soqutigin­nin­neruler­nis­satsin­nut suna iluaqutigis­savar­put? Siul­lermik, Jehovap al­lal­lu nal­lit­tuisar­nerat misis­sus­savar­put. Aap­pas­saanik, Guutip nal­lit­tuinera qanoq ilaarsin­naanerip­put nam­minerlu qanoq iluaqutigis­sagip­put sam­meriar­tigu.

4. (a) Sooq Jehova in­ngilinik Sodomamut aal­lar­titsiva? (b) Lotip ilaqutaasalu misigisaat qanoq ilin­niarfigisin­naavavut?

⁴ Jehovap nal­lit­tuineranik Biibilimi oqalut­tuar­pas­suaqar­poq. As­sersuutigalugu Loti pil­lugu Jehova qanoq ilior­toq eq­qarsaatigiuk. Loti angutaavoq naaper­tuil­luar­tuusoq Sodomamiut Gomorramiul­lu inuunerlun­nerat pil­lugu ‘erloqis­suteqar­tar­toq’. Inuit taak­ku Guutimik ataq­qin­nin­ngitsuup­put, toqusariaqar­tul­lu Jehova aalajanger­poq. (2 Petr 2:7, 8) Jehovap in­ngilit Lotimut oqariar­tor­tip­pai Sodoma Gomorralu piuneerus­saas­sasut qimaasariaqar­torlu. Biibilimi ima al­las­simavoq: “Lotili piumaataalermat angutit taak­kua Loti nulialu paniilu tasis­siul­lugit il­loqarfiup avataanukaap­paat tas­sanilu inis­sil­lugit, Naalak­kap asat­tuuk­kumam­magit.” (1 Mos 19:16) Soorlu Jehovap Lotip atugaanik paasin­nit­toq uagut qanorluun­niit ajor­nar­torsioraluarut­ta atuk­kavut paasiumaarai up­perisin­naavar­put. – Es 63:7-9; Jaak 5:11; 2 Petr 2:9.

5. Guutip oqaasiani nal­lit­tuinis­samut qanoq ilin­niar­tin­neqar­pugut?

⁵ Jehovap aam­ma in­nut­tani nal­lit­tuisar­nis­saan­nik ilin­niar­tip­pai. Israelik­kun­nut inatsisigititaasa ilaat ataaseq eq­qarsaatigiuk. Arlaat taarsigas­sarsisitsisar­tumit aningaasanik atorsimap­pat aningaasat uter­tin­nis­saan­nut ator­niar­tup atisaa taarsigas­sarsisitsisar­tup qular­naveeq­qutitut tigusin­naavaa. (2 Mosesi 22:25, 26 atuakkit). Atisarli pigin­nit­tuata un­nuak­kut oqorsaatiginias­sam­magu seqineq tarritsin­nagu uter­tin­neqas­saaq. Naak­kit­taatsup atisaq pigin­nit­tuanut uter­tik­kusus­sagunan­ngilaa, Jehoval­li in­nut­tani nal­lit­tuisooq­qul­lugit ilin­niar­tip­pai. Inatsit taman­na qanoq ilin­niarfigisin­naavar­put? Kristumioqatip pisariaqar­titaa sumigin­nan­ngisaan­nas­savar­put. Qatan­nguter­put  naal­liut­toq ikiorsin­naagutsigu ikiorusup­par­put. – Kol 3:12; Jaak 2:15, 16; 1 Johannesi 3:17 atuaruk.

6. Jehovap Israelik­kun­nik ajor­tulior­tar­tunik nal­lit­tuisar­nera qanoq ilin­niarfigaar­put?

⁶ Jehovap Israelik­kut im­minut ajor­tulioraluaraangataluun­niit nal­lit­tor­tar­pai. Ima al­las­simavoq: “Naalak­kap siuaasaasa Guutiata aal­lar­titani aq­qutigalugit mianersoq­qujuar­taraluar­pai in­nut­tani najuk­kanilu asat­tuun­niaramigit.” (2 Nal 36:15) Tamatumun­nga as­singusumik Jehovamik suli ilisarisiman­nin­ngitsut, al­lamil­li isumataarsin­naasut taas­sumun­ngalu ikin­ngutaalersin­naasut, nal­lit­tor­tar­pavut. Jehovap siunis­sami eq­qar­tuus­sinis­samini kinaluun­niit piujun­naarsin­neqas­sasoq kis­saatigin­ngilaa. (2 Petr 3:9) Taamaat­tumik pif­fis­saagal­lar­til­lugu Jehovap mianersoq­qus­sutaa tamanut tusarliuk­kusup­par­put sapin­ngisamil­lu amerlaner­paat Guutip nal­lit­tuineranik iluaqutigin­neq­qul­lugit ikiorusul­lutigit.

7, 8. Sooq ilaqutariit ataatsit Jehovamit nal­lit­tor­neqarsorip­pat?

⁷ Ul­lumik­kut Jehovap kif­far­pas­sui taas­suman­nga nal­lit­tor­neqarsimap­put. As­sersuutigalugu 1990-ik­kun­ni Bosniami naggueqatigiis­sutsik­kut as­sigiin­ngitsuusut akersuup­put im­min­nul­lu toqoraal­lutik. Nukap­piaraq aq­qaneq-marlun­nik ukiulik Milanimik ateqar­titar­put ilaqutanilu Bosniami najugaqar­put. Milan, nukaa angajoq­qaavilu Nalunaajaasul­lu al­lat bus­serlutik Bosniamiit Serbiamukar­put. Ataatsimeersuariar­put Milanil­lu angajoq­qaavi kuisit­tus­saal­lutik. Kil­leqarfim­mi sak­kutuut malugaat ilaqutariit taak­ku naggueqatigiis­sutsik­kut al­laanerusut bus­sinil­lu niutil­lugit, qatan­ngutil­li sin­neri kil­leqarfik­kut ikaar­tin­neqar­put. Ilaqutariit taak­ku ul­lut marluk tigusaaq­qap­put. Naggataatigul­lu taak­ku tusaatil­lugit sak­kutuup un­nerluutigin­nit­tup qul­lersani radiuk­kut aperaa taak­ku sus­sanerlugit. Ilaqutariit taak­ku qul­lersaasup akis­sutaa una tusaavaat: “Aal­laal­lugit toqun­niarsigit!”

⁸ Sak­kutuut oqalutsil­lugit takor­nar­tat marluk ilaqutariin­nut qanil­lip­put. Isus­sup­put aam­ma nam­min­neq Nalunaajaasuul­lutik bus­sinilu susoqarsimanersoq qatan­ngutinit tusarsimal­lugu. Nalunaajaasut taak­ku marluk Milan nukaalu kil­leqarfik­kooqatiginiarlugit biilimin­nut ikeq­quaat meeq­qat kinaas­sutsimut up­per­narsaataat sak­kutuunit misis­sor­neqar­neq ajormata. Milan an­nilaangangaarami il­las­sanerluni qias­sanerluniluun­niit naluaa. Taava Nalunaajaasut Milanip angajoq­qaavi kil­leqarfiup aq­qutaa avaq­qul­lugu pisuin­narlutik kil­leqarfiup il­luatungaanukaq­quaat tas­sanilu naapeq­qul­lutik. Milanip angajoq­qaavi taama peq­qusisunut ima aperip­put: “Isumaqar­pisi saneq­qutiin­narsin­naagivut?” Saneq­qul­lugil­li pisuleramik soorlu tas­sa sak­kutuut takun­ngik­kaatik. Milanip nukaatalu angajoq­qaatik kil­leqarfiup il­luatungaani naapip­paat ataatsimeersuariarlutil­lu. Up­peril­luin­nar­paat qin­nutitik Jehovap akigai! Biibilimiit nalun­ngilar­put ilaan­nik­kuin­naq Jehovap kif­fani toq­qaan­nar­tumik taamatut ser­nigisarai. (ApS 7:58-60) Milanili ima oqar­poq: “Sak­kutuut in­ngilinit tap­piil­lisin­neqar­pasim­mata misigivunga Jehovap an­naak­kaatigut.” – Tuss 97:10.

9. Jiisusip inup­pas­suit im­minik malin­nit­tut qanoq misigis­suseqarfigai? (Al­laaserisap aal­laq­qaataani as­siliaq takuuk).

 ⁹ Jiisusi nal­lit­tuinermut tun­ngatil­lugu maligas­saal­luar­poq. Inuit ‘savatut paarsisoqan­ngitsutut paarinerlugaal­lutil­lu naak­kinarsisimangaarmata’ nal­ligai. Taava sua? ‘Amerlasuunik ajoqersuler­pai.’ (Matt 9:36; Markusi 6:34 atuaruk). Pis­susia farisiiarit naak­kit­taan­neran­nit inun­nil­lu ikiuerusun­ngin­neran­nit al­laaneruvoq. (Matt 12:9-14; 23:4; Joh 7:49) Jiisusip ilior­neratut inuit ikiorusungaarlugil­lu Jehova pil­lugu ilin­niar­tik­kusungaar­pigit?

10, 11. Nal­lit­tuineq tamatigut eq­qor­tulior­nerua? Nas­suiaruk.

¹⁰ Ikiuerusuk­kaluarluta imaan­ngilaq nal­lit­tuineq tamatigut eq­qor­tulior­nerusoq. As­sersuutigalugu kun­ngip Saulip Agagi, Amalekik­kut kun­ngiat Guutil­lu in­nut­taasa akeraat, toqun­ngin­namiuk isumaqarsimasin­naavoq nal­lit­tuil­luni. Aam­ma Amalekik­kut uumasuutaasa ilaan­naat toqup­pai. Uf­fa Jehovamit oqarfigineqareeraluarluni Amalekik­kut uumasuutaal­lu tamaasa toqus­sagai. Sauli naalan­ngim­mat Jehovap kun­ngitut ajat­tor­paa. (1 Sam 15:3, 9, 15) Jehova eq­qar­tuus­sisuuvoq naaper­tuil­luar­tuusoq. Inuit uum­mam­miuinik takun­nis­sin­naavoq, ilisimajuaan­nar­paalu qaquguk­kut naak­kin­nit­toqas­san­ngitsoq. (Upp 2:17; Ez 5:11) Qanit­tuk­kut im­minut naalak­kuman­ngitsut tamaasa eq­qar­tuutis­savai. (2 Th 1:6-10) Taamanik­kus­samut Jehovap ajor­tunik nal­lit­tuinis­saanut pif­fis­saas­san­ngilaq. Inun­nil­li ajor­tunik piuneerus­sinik­kut inun­nik naaper­tuil­luar­tunik, an­naak­kusutaminik, nal­lit­tuis­saaq.

¹¹ Soorunami inuit inuugin­nas­sanersut toqus­sanersul­luun­niit uagut aalajangigas­sarin­ngilar­put. Maan­nak­kul­li sapin­ngisar­put tamaat inuit ikiortariaqarpavut. Al­lanik qanoq nal­lit­tuisin­naavugut? Siun­nersuutinik sam­misaqariar­ta.

12. Al­lanik pin­nit­tar­nin­ni qanoq nal­lit­tuisin­naavit?

¹² Ulluinnarni ikiuiumatuujusarit. Jehovap piumasaraa kristumiut inoqatitik kristumioqatitil­lu nal­lit­tor­tas­sagaat. (Joh 13:34, 35; 1 Petr 3:8) Nal­lit­tuineq ilaatigut isumaqar­poq “naal­lioqatigiin­neq”. Inuup nal­lit­tuisup naal­liut­tut ikior­niar­tar­pai. Taamaat­tumik al­lanik ikiuinis­samut periarfis­sarsior­tas­saagut, im­maqa il­lumi sulias­satigut ikiuil­luta pisinius­sil­lutaluun­niit. – Matt 7:12.

13. Pin­ngor­titami ajunaar­nersuaqar­til­lugu Jehovap in­nut­tai susar­pat?

¹³ Ajunaarnersuaqartillugu ikiuiniaqataagit. Ajunaar­nersuaqar­til­lugu inuit naal­liut­tut takugaangatsigit nal­lit­torusut­tar­pavut. Jehovap in­nut­taasa al­lanik ikiuisar­nerat ilisimaneqarluar­poq. (1 Petr 2:17) As­sersuutigalugu qatan­ngut ar­naq Japanimiu 2011-mi nunap sajun­neranit tsunamimil­lu  eq­qor­neqar­tumi najugaqar­poq. Angerlarsimaf­fin­nik naalagaaf­filersaarfin­nil­lu iluarsaas­siar­torlutik Japanip ilaanit al­laniit nunanilu al­laniit nam­mineq kajumis­sutsimit ikiuiar­tor­tut takugamigit qiim­maal­langaarlunilu tup­pal­lingaar­poq. Ima oqar­poq: “Misigisamit tamatuman­nga paasivara Jehova isumas­suisar­tuusoq. Aam­ma paasivara Nalunaajaasut up­peqatimin­nut isumas­suisar­tut. Nunarsuarmi sumi tamani qatan­nguter­pas­suit qin­nuk­kaatigut.”

14. Nap­parsimasut utoq­qaal­lu qanoq ikiorsin­naavigit?

¹⁴ Napparsimasunik utoqqarnillu ikiuisarit. Inuit nap­paateqarlutik utoq­qalil­lutil­lu naal­liut­tut takugaangatsigit nal­ligisar­pavut. Ajor­nar­torsiutit taamaat­tut atorun­naar­nis­saat erinigigatsigu Guutip naalagaaf­fiata tikiun­nis­saa qin­nutigisar­par­put. Taman­na nal­liutserlugu nap­parsimasut utoq­qaal­lu sapin­ngisamik ikior­tar­pavut. Atuak­kior­toq al­lap­poq ul­lut ilaan­ni anaanami utoq­qaap Alzheimerer­tup atisaminik simer­titaminik simer­niiaanerani matuk­kut sianer­toqar­toq. Sunaaf­fa nalunaajaasut marluk ar­naanik pulaaq­qiisar­tut alak­kaasut. Ikiuisin­naanerlutik aperim­mata ar­naq ima akivoq: “Peq­qusiileqinaraluaqisoq, qujanaq.” Nalunaajaasut ar­nap atisaa salip­paat. Taava tiilioriarlutik oqaloqatigaat. Atuak­kior­toq qujamasungaarluni al­lap­poq nalunaajaasut “oqaluus­sis­sutigisamit­tut ilior­tut”. Nap­parsimasunik  utoq­qar­nil­lu nal­ligin­nin­nerit illit sapin­ngisan­nik taak­kunin­nga ikiuinis­san­nut kil­lin­neqaatigaajuk? – Fil 2:3, 4.

15. Oqaluus­siner­put al­lat qanoq iluaqutigaat?

¹⁵ Inuit Jehovamik ilisarisimannileqqullugit ikiukkit. Pitsaaner­paamik ikiuisin­naaner­put tas­saavoq Guuti taas­sumalu naalagaaf­fia pil­lugit ilin­niar­titsineq. Aam­ma Jehovap najoq­qutas­siaanik maleruaanerup iluaqutaaneranik paasin­nilersitsiniaaneq ikiueriaasiuvoq. (Es 48:17, 18) Jehovamut kif­far­tor­nik­kut taan­na ataq­qinar­tingaarlugulu al­lanik nal­lit­tuisar­pugut. Kif­far­tor­nermi iliuuseqar­nerusin­naavit? – 1 Tim 2:3, 4.

16. Nal­lit­tuigaangat­ta qanoq iluaqutigisar­par­put?

¹⁶ Eq­qarsar­taatsik­kut peq­qis­sutsimik im­mik­kut ilisimasalik oqar­poq nal­lit­tuiner­put peq­qin­nerulis­sutigis­sagip­put al­lanul­lu at­taveqar­nitsin­ni iluaqutigis­sagip­put. Naal­liut­tut ikioraangak­kit nuan­naar­nerusar­putit, neriuuteqar­nerusar­putit, kiserliun­ngin­nerusar­putit isumal­luar­nerusarlutil­lu. Nal­lit­tuigaangavit nam­mineq iluaqutigisar­pat. (Ef 4:31, 32) Asan­nin­neq ikiuinis­samut kil­lin­neqaatigigaangatsigu iluarusut­tar­pugut Jehovap iliuusereq­qusaatut iliorluta nalun­ngin­natsigu. Nal­lit­tuineq angajoq­qaajul­luar­nerulis­sutigis­savar­put, aap­paal­luar­nerulis­sutigis­savar­put ikin­ngutaal­luar­nerulis­sutigalugulu. Aam­mat­taaq inuit al­lanik nal­lit­tuisar­tut nam­min­neq pisariaqar­titsileraangamik ikior­neqarajup­put. – Matthæusi 5:7; Lukasi 6:38 atuakkit.

17. Sooq nal­lit­tuisoorusup­pit?

¹⁷ Nal­lit­tuineq nam­mineq iluaqutigigaluarlugu nal­lit­tuinitsin­nut pis­sutaaner­paavoq Jehova ilaarusul­lugulu ataq­qinaatis­sik­kusuk­katsigu. Jehova asan­nin­nerup nal­lit­tuinerul­lu pilerfigaa. (Uss 14:31) Maligas­siuil­luar­ner­paavoq. Taamaat­tumik Guutip nal­lit­tuinera ilaar­niarlugu sapin­ngisatsin­nik iliuuseqar­ta. Taava kristumioqatitsin­nut qanin­nerulis­saagut inoqatitsin­nul­lu at­taveqarluar­nerulerluta. – Gal 6:10; 1 Joh 4:16.