1940-kkut aal­lar­tin­neranni angajoq­qaakka Jehovap Nalunaajaasuinik Biibili pil­lugu misis­sueqateqar­tar­put. Misis­sueqatigiin­ner­tik unitsik­kaluaraat anaanama Napasuliaq Alapernaarsuiffik aamma Iteritsi! pisar­tagarivai. 1950-imi New Yorkimi nunanit tamalaanit peqataaf­figineqar­tumik ataatsimeersuar­toqarmat ilaqut­tagullu najuup­pugut.

Tamatuma kingunin­ngua qatan­ngutip Lawrence Jef­friesip pulaar­taler­paatigut. Ilumoor­toq pil­lugu ilin­niar­tik­kusup­paanga. Aal­laq­qaam­mut isumaqatigin­ngilara Jehovap Nalunaajaasui politik­kimut akuliutis­sal­lutillu sak­kutuun­ngor­niar­neq ajormata. Oqarfigaara Amerikamiut kik­kut tamarmik sorsuk­kuman­ngitsuup­pata akeq­qat nuna tamaat tiguas­sagaluaraat. Qatan­ngut Jef­fries naam­magit­tarluni eqqarsalersitsivoq: “Amerikamiut tamarmik Jehovamut Guutimut kif­far­tor­tuugunik akeq­qanillu saas­sun­neqaraluar­pata Jehova qanoq ilius­sanersoq eqqarsaatigisin­naaviuk?” Taama oqarmat takusin­naavara isumaliuutersuutiga tun­ngavis­saqan­ngitsoq, soqutigin­nin­neruler­pungalu.

Atuagas­siat pisoq­qat Napasuliaq Alapernaarsuiffik aamma Iteritsi! anaanama kælderimut ilisimasai atuarsuataar­tar­pakka. Paasiar­tuaarakku ilumoor­toq ilin­niarlugu qatan­ngutip Jef­friesip Biibilimik misis­sueqateqar­nis­samik neqeroorutaa akuerivara. Aamma ataatsimiigiar­taler­punga. Ilumoor­toq uum­mam­miuliuuk­kakku nutaarsias­sat nuan­nersut pil­lugit oqaluus­sisar­tun­ngor­punga. Jehovap ‘ullus­sarsua qanil­lisoq’ paasigakku anguniak­kakka allan­ngor­tip­pakka. (Sef 1:14) Universitetimi ilin­niar­nis­sara aal­luk­kun­naarlugu inuit allat Biibilimi ilumoor­tumik ilin­niar­tik­kusuler­pakka.

1956-imi juunip 13-ianni gymnasiami soraarum­meer­punga, ullullu pingasut qaangium­mata ataatsimeersuar­nermi imermut morsutsitaavunga. Taamani Jehova pil­lugu ilin­niar­nis­samut allanillu  ilin­niar­titsinis­samut inuunera ator­niarlugu aalajangerama ilisiman­ngilara nuan­nersor­pas­suit Jehovameersut piumaarlugit.

Ukiup affaa imermut morsutsitaareer­nerma kingorna pionerin­ngor­punga. Kingdom Ministry decembari 1956-imoor­tumi allaaserisaqar­poq ima qulequtalim­mik: “Pisariaqar­titsif­fiusumi kif­far­torsin­naavit?” Taama misigivunga. Nutaarsias­sanik nuan­nersunik oqaluus­sisar­toqar­pian­ngitsumi ikiuerusup­punga. – Mat 24:14.

South Carolinami Edgefieldimut nuup­punga. Ilagiinni sisamaan­nar­nik oqaluus­sisar­toqar­poq, taava tal­lim­miup­punga. Qatan­ngutip angutip inaani ataatsimiit­tar­pugut. Qaam­matit tamaasa 100 tiimit oqaluus­sinermut ator­tar­pakka. Oqaluus­sinermi siulersuil­lungalu ilagiinni oqalugiar­tarama ulapit­tar­punga. Ulap­puteqar­nerujar­tor­til­lunga Jehova pil­lugu ilik­kagaqar­nerusar­punga.

Arnaq Biibilimik misis­sueqatigisar­tagara Johnstonimi, Edgefieldip ungasin­ngisaani, illuuteqar­poq toqusut timaasa ilisaanis­saan­nik piareersaasarfim­mik. Ullup ilaan­naatigut sulif­fis­san­nik pisariaqar­titan­nik sulif­fit­taar­tip­paanga illuaraatinilu ataatsimiit­tarfit­tut atuk­kiut­tarlugu.

Qatan­ngut Jolly Jef­fries, qatan­ngutip uan­nik Biibilimik misis­sueqateqar­tarsimasup ernera, New Yorkimi Brooklynimiit nuum­mat pioneritut kif­far­toqatigiler­para. Qatan­ngutip angutip qamutini unnuif­fiusin­naasuni atuk­kius­saani najugaqar­pugut.

Kujataani aningaasarsiat annikitsuararsuup­put. Ullormut akis­sarsiagut 2-3 dol­lariusar­put. Taamaal­lunga aggorsimasuutiminin­nguakka akigalugit nerisas­sarsiniareerlunga pisiniarfim­miit anigama angutip saaf­figalunga aperivaanga: “Sulerusup­pit? Nalunaaqut­tap-akun­neranut dol­larimik ataatsimik akiler­tas­savak­kit.” Ullut pingasut sanaar­torfimmi torersaasus­satut sulif­fit­taar­tip­paanga. Paasivara Edgefieldimiigiin­naq­qul­lunga Jehovap ikioraanga. 1958-imili New Yorkiliar­punga ataatsimeersuar­nermut nunanit tamalaanit peqataaf­figineqar­tumut peqataajar­torlunga.

Ataatsimeersuar­nermi ullut aap­paanni immik­kuul­laris­sumik pisoqar­poq. Ruby Wadlington, Gal­latinimi Ten­nes­seemiit­tumi pioneriusoq, naapip­para. Marluul­luta oqaluus­sisar­tutut aal­lar­titan­ngorusuk­katta Ilin­niarfik Gileadi pil­lugu ataatsimiin­nermi najuup­pugut. Kingor­natigut allaqatigiit­taler­pugut. Taava Gal­latinimut oqalugiariar­tor­tus­satut qaaq­qusaagama periarfis­saq atorluarlugu Ruby aperaara nuliataarisin­naanerlugu. Rubyp ilagiivinut nuup­punga 1959-imilu katil­luta.

23-nik ukioqarlunga Gal­latinimi ilagiinni kif­far­tor­tun­ngor­titaavunga (maanna utoq­qaaner­taqatigiinni ataqatigiis­saarisumik taaneqar­tar­poq). Charles Thompson ilagiin­nik nak­kutil­liisun­ngoq­qam­merluni ilagiitsin­nut tikeraar­poq. Misilit­tagaqarluaraluarluni qatan­ngutit pisariaqar­titaat nak­kutil­liisullu angalasar­tut allat qanoq isumas­suisar­nerat pil­lugit isumasior­paanga. Aalajangiitin­nani  aperisar­nis­saq piviusunillu paasiniaaq­qaar­nis­saq taas­suman­nga ilik­kar­para.

1964-imi maajimi New Yorkimi South Lansingimi Naalagaaf­fim­mut Kif­far­tor­nermik Ilin­niarfimmi qaam­mam­mik ataatsimik sivisus­susilimmi ilin­niariar­tor­nis­samut qaaq­qusaavunga. Qatan­ngutit angutit ilin­niar­titsisut Jehova pil­lugu ilin­niar­nerunis­samik taas­sumun­ngalu qanil­linerunis­samik kis­saateqar­nerulersip­paan­nga.

1965-imi januaarimi Ruby ilagalugu nak­kutil­liisutut angalasar­tutut kif­far­tulersin­naanersunga aperineqar­pugut. Ten­nes­seemi Knoxvil­lemiit Richmond Virginiamiit­toq angungajal­lugu isorar­tutigisumi ilagiit tikeraar­tar­tus­san­ngor­pagut. Tassa North Carolinami, Kentuckymi aamma West Virginiami ilagiit tikeraar­taler­pagut. Taamani USA-mi kujal­lermi ammip qalipaataa tun­ngavigalugu immik­koor­titsinermut inatsiseqarmat ilagiit qer­ner­tormiut kisiisa tikeraar­tar­pakka. Qatan­ngutit piitsuum­mata pisariaqar­titsisunik avitseqateqar­nis­saq ilik­kar­par­put. Ukior­pas­suarni ilagiin­nik nak­kutil­liisuusimasup pingaarutilim­mik ilin­niar­tip­paanga: “Qatan­ngutaagit. Ilagiin­nut tikeraaraangavit ittuusutut pis­susilersor­tas­san­ngilatit. Qatan­ngutimis­sut isigip­patsit aatsaat ikiorsin­naavatit.”

Ilagiit amerlaval­laan­ngitsunik oqaluus­sisar­tul­lit tikeraar­til­lugit Rubyp arnaq inuusut­toq ataatsimik ukiulim­mik paneqar­toq Biibilimik misis­sueqatigisaler­paa. Ilagiinni misis­sueqatigin­nis­sin­naasumik periarfis­saqar­toqan­ngim­mat Rubyp allaqatigisaler­paa. Tikeraaq­qik­katsigit arnaq tamatigut ataatsimiigiar­talersimavoq. Qatan­ngutit arnat specialpioneriusut marluk nuuk­kamik Biibilimik misis­sueqatigisaler­paat, sivitsun­ngitsorlu imermut morsutsitaavoq. Ukiut 30-t mis­saat qaangium­mata 1995-imi Pat­tersonimi Betelimi arnaq inuusut­toq Rubymut ilisaritip­poq. Sunaaffa Rubyp Biibilimik misis­sueqatigisarsimasaata pania. Taanna uinilu Ilin­niarfimmi Gileadimi klas­sit 100-s­saanni ilin­niar­tuup­put.

Floridami qiterlermi ilagiin­nut tikeraar­taleratta biilimik pisariaqar­titsiler­pugut. Biilimik akikitsun­nguamik pisivugut, kisianni sapaatip-akun­nera siul­leq biilip ator­tuisa ilaat sequmip­poq. Aaq­qis­sor­tin­nis­saalu akis­saqar­tin­ngin­natsigu qatan­ngut ikiuisin­naasorisara sianerfigaara. Sulisuisa ilaata biili aaq­qis­sor­paa, qatan­nguter­pullu akiler­neqarusun­ngilaq. Oqaan­nar­poq: “Isumagineqareer­poq.” Allaat aningaasanik tunis­suteqarfigaatigut! Jehovap kif­faminik isumas­suineranut takus­sutis­saavoq nuan­nersoq. Allanullu tuk­kor­tuunis­satsin­nut eqqaasin­neqaatigaar­put.

Ilagiin­nut tikeraaraangatta qatan­ngutitsinni najugaqar­tar­pugut. Tamatuma kingunerisaanik qanimut ikin­ngutitaar­tor­pugut. Taamaal­lunga ilagiit pil­lugit nalunaarusiaq skrivemaskiinamik allal­lugu aal­lar­tip­para. Unnuk­kut uteratta ilaqutariit najugaqarfigisatta ernerata pingasunik ukiul­lip nalunaarusiap piareer­nis­saanut “ikiorsimagaanga” paasivara. Tamanna pil­lugu ukior­paalunni qingasaalaar­tar­para.

1971-imi New Yorkimi ilageeqatigiin­nik arlalin­nik nak­kutil­liisutut kif­far­tor­tin­neqar­nis­sara pil­lugu allagarsigama annilaaqaagut! Nuuk­katta 34-iin­nar­nik ukioqar­punga. Qatan­ngutit tas­sani aatsaat qer­ner­tormiumik nak­kutil­liisoqaler­put, qaman­ngali pisumik tikil­luaq­quaan­nga.

Ilageeqatigiin­nik arlalin­nik nak­kutil­liisutut weekendit tamaasa ataatsimeersuar­nerni Jehova pil­lugu ilin­niar­titsinera nuan­naarutigisar­para. Ilagiin­nik nak­kutil­liisut ilar­pas­sui uan­niit misilit­tagaqar­nerup­put. Taak­kua ilaat imermut morsutsitaalerama oqalugiar­nikuuvoq. Qatan­ngullu alla, Theodore Jaracz, kingusin­nerusuk­kut Siulersuisoqatigiin­nut ilaasor­tan­ngor­poq. Aamma qatan­ngutit misilit­tagar­tuut allar­pas­suit Brooklynimi Betelimi kif­far­tor­put. Ilagiin­nik nak­kutil­liisut Betelimilu kif­far­tor­tut toq­qis­sisimasutut misigitim­man­nga qujamasup­punga. Nam­mineq upper­narsivara paarsisuusut asan­nit­tut Guutip oqaasianik tutsuigin­nit­tut peqatigiis­sor­taanillu ilumoorfigin­nil­lutik tapersersuisut. Maniguut­tuum­mata ilageeqatigiin­nik arlalin­nik nak­kutil­liisutut kif­far­tor­nera saper­nar­tin­ngilara.

1974-imi Siulersuisoqatigiit ilagiin­nik nak­kutil­liisut allat ilageeqatigiin­nik arlalin­nik nak­kutil­liisutut kif­far­tor­tus­satut sulias­sim­matigit ilagiin­nik nak­kutil­liisutut  angalasar­tutut kif­far­toq­qiler­punga, maanna South Carolinami. Qujanar­tumik taamani qatan­ngutit qaqor­tumik amil­lit qatan­ngutillu qer­ner­tumik amil­lit ilagiinni immik­koor­tin­neqarun­naar­put, taman­nalu qatan­ngutit nuan­naarutigeqaat.

1976-ip naaler­nerani Georgiami Atlantap Columbusillu akor­ngan­niit­tumi kif­far­tor­tus­satut sulias­sin­neqar­punga. Puiun­ngisaan­nar­para ilaqutariit qer­ner­tormiut illuat ikual­latsin­neqarmat meeraat tal­limat ajunaar­tut ilisaaneranni oqalugiarlunga. Anaanaat aqqunarsimagami nap­parsim­mavim­mut unitsin­neqar­poq. Qatan­nguter­pas­suit ammip qalipaataa apeq­qutaatin­nagu nap­parsim­mavim­mut angajoq­qaajusut tup­pal­lersariar­tor­paat. Qatan­ngutit asan­nin­nerat assis­saqan­ngitsoq maluginiar­para. Pisuni alianar­ner­paani taama misigin­neqataaneq Guutip kif­faanik piner­tusaar­titsisar­poq.

1977-imi qaam­matialunni Brooklynimi Betelimi suliamik aalajangersimasumik ikiuuk­kiar­toq­quneqar­pugut. Naam­mas­sineqangajaler­nerani Siulersuisoqatigiin­nut ilaasor­tat marluk ataatsimeeqatigalunga aperivaan­nga Rubylu Betelimiigin­narluta kif­far­torusun­nersugut. Akuersivugut.

Ukiuni 24-ni Kif­far­tor­nermik Nak­kutil­liisoqarfimmi kif­far­tor­punga, qatan­ngutit tas­sani apeq­qutinik mianersuutas­saasunik akiuminaatsunillu suliaqar­tar­put. Ukiut ingerlanerini Siulersuisoqatigiit Biibilimi najoq­qutas­sianut naaper­tuut­tumik ilitsersuisar­put. Ilitsersuutit taakku apeq­qutit akis­sutis­sarsinis­saan­nut iluaqutaal­lutillu ilagiin­nik nak­kutil­liisut, utoq­qaaner­tat pionerillu ilin­niar­tin­neqar­neranni ator­neqar­tar­put. Ilin­niar­titsinermi atugas­sat taakku qatan­nguter­pas­suit anersaak­kut ineriar­tor­nis­samut iluaqutigisimam­matigit Jehovap peqatigiis­sor­tai nakus­satsin­neqar­put.

1995-miit 2018-imut qul­lersaqarfim­mit aal­lar­titatut immik­koor­tor­taqarfiit arlal­lit tikeraar­tar­pakka. Immik­koor­tor­taqarfiit Ataatsimiititaliaat, Betelimi kif­far­tor­tut oqaluus­sisar­tutullu aal­lar­titat qiim­mas­sar­niarlugit unam­miniagas­sallu suul­luun­niit anigor­nis­saan­nut ikior­niarlugit ataatsimeeqatigisar­pakka. Qatan­ngutillu misigisimasamin­nik avitseqatigigaangatigut Rubylu qiim­mas­sar­neqar­tuaan­nar­pugut. Assersuutigalugu 2000-mi Rwanda tikeraar­par­put. Qatan­ngutit Betelimilu kif­far­tor­tut 1994-imi inuian­nik toqoraanermi qanoq aniguisimanerat tusar­naarlugu kil­litsis­sutigingaar­par­put. Amerlasuut asasamin­nik annaasaqarsimap­put. Taamatut nalaataqaraluarlutik qatan­ngutit upper­ner­tik, neriun­ner­tik nuan­naar­ner­tillu ersersit­tuar­paat.

Mas­sak­kut 80-t sin­nerlugit ukioqar­pugut. Ukiut 20-t kingul­liit USA-mi Immik­koor­tor­taqarfiup Ataatsimiititaliaani kif­far­tor­punga. Universitetimi ilin­niar­nikuun­ngik­kaluarlunga Jehovamit peqatigiis­sor­taanillu pitsaaner­paamik ilin­niar­tin­neqar­punga. Taamaalil­lunga allanik Biibilimi ilumoor­tut naas­saan­ngitsumik iluaqutaasin­naasut pil­lugit ilin­niar­titsisin­naaler­punga. (Kor 2. 3:5; Tim 2. 2:2) Biibilimi tusarlius­saq inuit inuunerminni Pin­ngor­titsisimin­nullu qanimut attaveqaler­niar­nerminni iluaqutigisimagaat takusimavara. (Jaak 4:8) Rubylu periarfis­saqaraangatta allat Jehova pil­lugu ilin­niar­nermin­nik Biibilimilu ilumoor­tut pil­lugit ilin­niar­titsinermin­nik pisin­naatitaaf­fitik nuan­naarutigeq­qul­lugit kajumis­saar­tar­pagut. Taak­kumi Jehovamut kif­far­tor­tup pisin­naatitaaf­figisin­naasaani anner­paajum­mata!