Meeqqap isaanit isigalugu

ANGAJOQQAAT amerlanersaasa minnerpaamik ataaseq isumaqatigiissutigisinnaavaat, tassa meeqqanik perorsaaneq inuunerminni suliassat imaannaannginnersaasut ilagigaat. Qanoq ililluni kinguneqarluartumik taamaaliorsinnaanermut tunngasunik atuagassarpassuaqarpoq. Angajoqqaajugaluaraannili, aataakkuugaluaraanni, atsaagaluaraanni, angaagaluaraanni imaluunniit ikinngutaannaagaluaraanni ataatsimik ilioriusissaqarpoq inersimasut tamarmik atorsinnaasaannik — tassa suut tamaasa meeqqat isigisaattut isiginiarnissaat, qanoq eqqarsaateqarnersut paasiniarsaralugu.

Eqqaamajuk meeqqat mikisunnguummata. Tamanna eqqarsaatigigutsigu paasinerussavarput meeqqat qanoq isigisaraatigut. Silarsuarmut imminnit anneroqalutillu pissaaneqarneroqalutillu oqartussaassuseqarneroqisunik inulimmut inunngortarput. Meeqqamut mikisumut inersimasut tassaasinnaapput sernissuisut, tuppallersaasut ikiortillu imaluunniit inupilorujussuit annilaarnartut.

Tassaanngillat inersimasuaqqat

Meeqqat inersimasuaqqatut iliorfigineqannginnissaat aamma pingaartuuvoq. Meeraaneq tassaasariaqarpoq inuunermi pilluarnarnerpaat ilaat. Meeqqat ingasattumik siumukapallatsinniarnissaannut taamaalillutillu meeraanerminnik misigisaqanngitsoortinnissaannut pissutissaqanngivippoq. Taakkununnga inuuneq qiimanartuutinniaruk, angajoqqaatullu ileqqussanut tunngasutigut najoqqutassanik pisariaqartunik ilinniartikkit inuttut isumakkut aalajasuunngitsutut alliartorsinnaaqqullugit.

Allaat meeraaqqanut iliuuseqarnermi paasinnittuusariaqarpoq. Assersuutigalugu, naalungiarsuk qiappat angajoqqaat paatsiveerusimaartut patittariaqanngilaat. Naalungiarsuit qiasarnerat pisariaqartitaminnillu kalerriiniarlutik qiarusaartarnerat pissusissamisoorpoq, naalliuppaluttumillu qiasarnertik tamanna ullup qaamarnanit takuniariarlutik aallartittarpaat.

Nersualaarineq ilitsersuinerlu pisariaqarput

Meeqqat eqqarsaatiminnik anitsinissaannik kajumissaarneqartariaqarput. Immaqa ajornartorsiuteqartarput eqqarsaatigiuakkaminnik, tamakkulu ilisimagaanni piuminarnerusumik aaqqinneqarsinnaassapput. Meeqqallu  eqqarsaatiminnik anitsisinnaanerinnaat naammanngilaq — uagut inersimasut aamma meeqqat eqqortumik akisinnaasariaqarpavut. Wendy Schuman, atuagassiamut Parents-imut aaqqissuisooqataasoq, ima siunnersuivoq: „’Paasinnillutit oqaaseqartarit’ . . . Angajoqqaat meeqqallu akornanni ataqatigiinneq pillugu atuakkani nutaanerusuni amerlasuuni eqqarsaat tamanna pingaarnerpaatinneqarpoq. Meeqqamik paasinninneq naammanngilaq, tamanna oqaatigisariaqarpoq — angajoqqaarpassuillu tamanna ajornakusoortippaat.“

Allatut oqaatigalugu, meeraq ataqqinninngitsuliorsimappat eqqunngitsuliorsimalluniluunniit taamaattumillu perorsaatissinneqartariaqarluni, uumitsanneq isumatsannerluunniit oqaasissanut iliuusissanullu sunniuteqartinnaveersaartariaqarpoq. Oqaannarnerli naammassisaqarnissamit ajornannginnerusarpoq. Eqqaamajulli oqaatsit sukannersut nikanarsaataasulluunniit, soorlu: „Quujanaak!“ imaluunniit „Sooq iluarsineq ajorpit?“ atoraanni pissutsit artornartut qaangeruminarnerulernavianngimmata. Angajoqqaarpassuit paasilersimavaat meeqqat oqaaqqissaannginnerini misiginneqataallutik nersualaartarunikkik iluaqutaasartoq. Tamannattaaq eqqarsaatigalugu meeqqat isiginneriaasiata atornissaa pitsaassaaq. Uummammit pisuunngitsumik nersualaarineq allamik siunertaqartoq meeqqat amerlanersaasa erniinnarluinnaq paasisarpaat. Taamaattumik meeqqat nersualaarneqassapput aatsaat nersorneqartarialimmik iliuuseqarsimagunik.

Atuakkiamini Between Parents and Child-imi (Angajoqqaat meeqqallu akornanni) meeqqat tarnip nakorsaata tusaamasap dr. Haim G. Ginottip ersersippaa meeqqat naammassisimasatik pillugit angajoqqaanit nersualaarneqartariaqartut, meeqqat kinaassusiat pinnagu. Assersuutigalugu, ernerpit ilisivimmik atuagaasiviliorsimalluni tulluusimaarluni ilinnut takutippagu, imminut tatiginera nakussatsissavat ima oqarfigigukku: ’Atuagaasivik kusanarpoq atorluarsinnaallunilu.’ Sooq? Sanasimasaa pillugu nersualaarakku. Nukappiaqqap paasissavaa sooq nersorit. Akerlianilli immaqa taamaannavianngilaq oqaruit: ’Sanasuuvutit pikkorissoq,’ taamaaliorlutit inuttaa pingaarnerutikkakku.

Dr. Ginott ima oqarpoq: „Inuppassuit isumaqarput nersualaarinerup meeqqap imminut tatiginera toqqissisimaneralu allissittarai. Meerarli aamma nalornisunngortissinnaallugulu naalasseriitsunngortissinnaavaa . . . Angajoqqaat ima oqarpata: ’Pikkoreqaatit’, immaqa meeqqap upperisinnaassanngilaa nammineq allatut misigisimagami . . . Meeqqap pissutsini pinnagit, iliuutsinili naammassisimasanilu pillugit nersualaarneqartariaqarpoq . . . Nersualaarineq marlunnik immikkoortortaqarpoq: oqaatsivut taavalu meeqqap tamakkuninnga paasinneriaasia. Oqaatsivut meeqqap eqiasuissusianik, suliaanik, naammassisaanik, ikiuineranik inunnillu allanik pingaartitsineranik pingaartitsinitsinnut ersiutaasariaqarput.“

Qanoq ililluni nersualaarinissamik silatuumik siunnersuut tamanna Bibelip tukkortuunissamik kajumissaarutaanut naleqqulluarpoq. Ussatit 3:27-mi ima allassimavoq: „Ajorsartut ajunngitsuliorfigikkit, sapinngikkuit ikiuiumanngitsooqinak!“

Siunnersuutit ajunngitsut silatuullu suulluunniit atuaraluarutsigik, isummersinnaavugut meeqqamik perorsaaneq pineqaraangat ungavarterisoqarsinnaanngitsoq — tassa ukiuni 20-ni naammassiniagassaasoq, soorlu ilaasa taasimagaat. Meeqqat perorsassagaanni naammagittarneq, asanninneq, paasinninneq soqutiginninnerlu pisariaqartarput. Meeqqalli misigissusiata iserfiginiarnissaa, tassa ’meeqqap isaanit isiginiarnissaq’ ilinniassallugu iluaqutaalluinnassaaq.

„Erneq silatooq ataataminut nuannaarutaasarpoq,“ kunngi silatooq Salomon allassimavoq. (Ussatit 10:1) Illit meeqqannut paasinnittuuniarsariguit suullu tamaasa taakkua isaannit isiginiartarlugit, qularnanngitsumik nuannaarutississavaatsit. (gD 22/1 90)