Jehovap illernartuutaa kunngip nalinginnaatippaa

’Inuit Guutiminnik ilisarsisut aalajaassapput.’ — DANIEL 11:32.

1, 2. Akerleriinneq ilungersornartoq suna inuiaat oqaluttuarisaaneranni ukiuni 2000-init amerlanerusuni ingerlasimava?

KUNNGIT marluk ingiarniuttut naalagaaffigisalerngusaallutik naakkittaatsumik akiuuttualersimapput. Siullermik aappaa ajugaavoq, tullianilu aappaa, pissaaneqarniuunnerlu ukiuni 2000-init amerlanerusuni ingerlajuarsimavoq. Pissaaneqarniunneq ullumikkut nunarsuarmi inunnik amerlanernik attuisimavoq Guutillu innuttaasa assuarnaassusiannut misilinneqataasimalluni. Ingiarniunneq pisumik illuatungeriit arlaannaataluunniit siumut ilisimagisimanngisaanik naggaserneqassaaq. Oqaluttuarisaanikkut ineriartorneq ilungersornartoq tamanna pruffiitimut Danielimut saqqummersinneqarsimavoq. — Daniel, kapitali 10-mit 12-imut.

² Siulittuut Avannaata Kujataatalu kunngiisa akornanni akeqqersimajuarnermut tunngasoq atuakkami „Ske din vilje på jorden“-imi * (’Piumasat nunami pili’) sukumiisumik sammineqarpoq. Atuakkami tamatumani ersersinneqarpoq Avannaata kunngia tassaasimasoq Syria, Israelip avannaatungaani issimasoq. Kingorna tassaalersimavoq Roma. Kujataata kunngia aallaqqaammut tassaasimavoq Egypten.

 Naggatissap nalaani akerleriinneq

3. Avannaata kujataatalu kunngii pillugit siulittuut qaqugu paasineqassasoq inngilip oqaatigaa, qanorlu ililluni?

³ Inngili tamatuminnga Danielimut saqqummersitsisoq oqarsimavoq: „Illilli, Daniel, oqaatsit isertukkit allakkallu naqissuserlugit naggatissap nalaa nalliutserlugu. Amerlasuut misissoqqissaarumaarpaat, ilisimassullu annertusissaqaaq.“ (Daniel 12:4, NV) Aap, siulittuut naggatissap nalaanut — piffissamut 1914-imi aallartittumut — tunngavoq. Piffissarititami immikkut ittumi tamatumani inuppassuit ’Allakkat misissoqqissaarumaarpaat’, anersaallu ikiuineratigut ilisimassut ilumoortoq, ilaatigut Biibilimi siulittuutinik paasinninneq, annertusissaqaaq. (Ussatit 4:18) Piffissap tamatuma ingerlanerani Danielip siulittuutaani annikitsualuit amerliartuinnartut paasiortorneqarsimapput. Taavami Avannaata Kujataatalu kunngiinik siulittuut ullumi 1993-imi, atuakkap „Ske din Vilje på jorden“-ip saqqummersinneqarneranit ukiut 35-t qaangiunneranni, qanoq paasissavarput?

4, 5. (a) Avannaata kujataatalu kunngii pillugit Danielip siulittuutaani sumi ukioq 1914 eqqaaneqarpa? (b) 1914-imi inngilip susoqassanerarpaa?

⁴ Naggatissap nalaata 1914-imi aallartinnera sorsunnersuup siulliup aallartinneranik nunarsuarlu tamakkerlugu annikilliornernik Jesusip siulittuutigisaanik allanik ilisarnaateqarpoq. (Matîuse 24:3, 7, 8) Ukioq tamanna Danielip siulittuutaani innersuussutigineqarami? Aap. Naggatissap nalaata aallartinnera tassaavoq ’piffissaq aalajangereersimasoq’ Daniel 11:29-mi innersuussutigineqartoq. (Takuuk „Ske din Vilje på jorden“-imi quppernerit 269-70.) Tassaavoq piffissaq Danielip nalaani Jehovamit aalajangerneqarsimasoq, ukiummi 2520-t Danielimik allakkat, kapitali 4-mi, eqqartorneqartut naaneranni piffissaq tamanna aallartippoq.

⁵ Ukiut 2520-t taakku, Jerusalemip 607-imi u.n.s. Danielip inuusunnerata nalaani aserorneqarneranit 1914-imut ingerlasut, taaneqarput ’Guutimik nalusut ullussaat’-nik. (Lúkarse 21:24) Taakkua qaangiunnerannut politikkikkut pisut suut ilisarnaataasussaappat? Tamanna inngilip Danielimut saqqummersippaa. Inngili oqarpoq: „Piffissakkut aalajangereersimasukkut avannarliup kunngia kingumut kujallermut sorsukkiartorumaarpoq, tamatumuunali [siullermisut issanngilaq, nutsigaq pisoqaq].“ — Daniel 11:29.

Kunngi sorsunnermi ajorsarpoq

6. 1914-imi kina Avannaata kunngigaa, kinalu Kujataata kunngigaa?

⁶ 1914-imi Avannaata kunngiatut inissisimaffik Tysklandimit, kaasari Wilhelmimit qullersaqartumit, tiguneqarpoq. (Oqaatsip „kaasari“-p nagguigaa romamiutut taaguut „cæsar“.) Europami akeqqersimaarnerit Avannaata Kujataatalu kunngiisa akornanni akersuunnerpassuit ilaannaraat. Kujataata kunngiatut inissisimaffik maanna Storbritanniamit, erniinnaq Egyptenimut Kujataata kunngiata naalagaassuseqarfigisimasaanut naalagaassuseqalersumit, tiguneqarpoq. Sorsunneq ingerlatillugu Storbritannia nunasiaatigisimasaminit, USA-mit, tapersersorneqalerpoq. Kujataata kunngia tassaalerpoq tuluit Amerikamiullu naalagaaffissuat, oqaluttuarisaanermi naalagaaffissuit pissaaneqarnerpaartaat.

7, 8. (a) Sooq sorsunnersuarmi siullermi ’siullermisut inngila’? (b) Sorsunnersuaq siulleq qanoq inerneqarpa, siulittuulli naapertussagaanni Avannaata kunngia qanoq qisuariarpa?

⁷ Kunngit marluk taakkua akornanni siusinnerusukkut akerleriittarnerni Romamiut naalagaaffiat, Avannaata kunngia, tamatigut ajugaasarsimavoq. ’Tamatumuunali siullermisut inngilaq.’ Sooq? Avannaata kunngia ajorsarmat. Ilaatigut pissutaavoq ’Kittæerit umiarsuaataasa’ Avannaata kunngianut saassussinerat. (Daniel 11:30) Umiarsuit suut? Danielip nalaani Cypern Kittimimik taaneqartarsimavoq, sorsunnersuullu siulliup aallartilaarnerani Cypern Storbritanniamit tiguarneqarluni pigineqalerpoq. The Zondervan  Pictorial Encyclopedia of the Bible naapertussagaanni atermi Kittimimi pineqarput ’nunat killiit ataatsimut isigalugit, ingammilli nunani killerni inuiaqatigiit imarsiortuunerusut’. New International Version-imi „Kittæerit umiarsuaataat“ nutserneqarsimavoq „umiarsuit nunanit killernit sinerialinneersut“-mik. Sorsunnersuarmi siullermi paasinarsisimavoq umiarsuit Kittimimeersut tassaasut umiarsuit Storbritanniameersut, Storbritanniami Europap nunataata kitaata sineriaaniippoq. Umiarsuit tuluit sorsuutaat kingorna umiarsuarnit kitaani Amerikap avannarliup nunataaneersunit ingiallorneqalerput.

⁸ Saassussinermi tamatumani Avannaata kunngia ’qunulerpoq’ 1918-imilu ajorsartitaalluni. Nakkaalluinnanngilarli. „Uumitsannermini angeruseq illernartoq saassukkumaarpaa Guutillu angerusianik illernartumik tunussisimasut ililiullugit.“ (Daniel 11:30) Taamatut inngili siulittuisimavoq, paasinarsisimavorlu taama pisoqarsimasoq.

Kunngip pilersaarutini naammassivaa

9. Adolf Hitler qanoq aqqutissiuunneqarpa, qanorlu ililluni ’pilersaarutini naammassivaa’?

⁹ Sorsunnerup kingorna iligiit pissaanillit ajugaasut Tyskland eqqisseqatigiinnissamik pinngitsaalillugu isumaqatigiissusioqatigaat, qularnanngitsumik piffissami aalajangersimanngitsumi tyskit naqisimaniarlugit. Ukiualunni piitsuulluinnareerluni Tyskland Adolf Hitlerimit aqunneqarnissaminut naammatsippoq. Taanna 1933-mi pissaaneqartorujussuanngorpoq erniinnarlu „angeruseq illernartoq“, Jesus Kristusip qatanngutai tanitat, ajoqisumik saassullugu. Kristumiunut aalajaatsunut taakkununnga pilersaarutini naammassivaa, ilarpassuilu peqqarniinnerpaamik qinugalugit.

10. Kikkut Hitlerip annertoqqutissarsiorfigai, qanorlu kingunilimmik?

¹⁰ Hitler aningaasaqarnikkut naalagaassutsikkullu angusaqarluarpoq, tamakkunuunatigullu pilersaarutini naammassillugu. Ukiualuit ingerlaneranni Tyskland pissaanilinngortippaa naatsorsuutigisaasoq, ’angerutsimillu illernartumik tunussisimasut ililiuppai’. Kikkut? Tassaasimassapput kristumiuunerartut pisortaat, Guutimik angeruseqarfiginninneraraluartut qangarsuarlili Jesus Kristusimut ajoqersugaajunnaarsimasut. Hitler ’angerutsimik illernartumik tunussisimasunik’ annertoqqutissarsiorpoq. Romami paavip isumaqatigiissusiorfigaa, ilagiillu katuullit kiisalu Tysklandimi ilagiit naaggaartut Hitler ukiuni 12-ini peqqarniitsumik naalakkersuinerani tapersersorpaat.

11. Qanoq ililluni ’Avannaata kunngiata illernartuut nalinginnaatippaa’, ’ullullu tamaasa pilliutaasartut atorunnaarsillugit’?

¹¹ Hitler ima iluatsitsitigaaq allaat  inngilip siulittuisimaneratorluinnaq sorsulluni. „Sakkutuuisa ilaasa illernartuut nalinginnaatikkumaarpaat. Ullut tamaasa pilliutaasartut atorunnaarsissavai.“ (Daniel 11:31a) Israelitoqqami illernartuut Jerusalemimi naalaffiup ilaaniippoq. Juutilli Jesus ajattormassuk Jehovap taakku naalaffiallu ajattorpai. (Matîuse 23:37–24:2) Ukiut hundredellit siulliit aallarnerfigalugit Jehova anersaakkut naalaffeqarsimavoq, Illernarnerpaaq qilammiilluni silarlialu anersaakkut ittoq nunarsuarmiilluni palasiunerup Jesusip qatanngutaasa tanitat kiffartorfigisaat. 1930-kkuunniit amerlangaartut tanitat sinneruttut peqatigalugit Guutimik pallorfiginnissimapput. Taamaattumik oqaatigineqarpoq ’Guutip naalaffiutaani’ kiffartortut. (sarĸúmersitat 7:9, 15; 11:1, 2; Eprîarit 9:11, 12, 24) Nunani Avannaata kunngiata pissaaneqarfigisaani tanitanik sinneruttunik suleqataannillu naakkittaatsumik qinuginninnikkut naalaffiup nunami silarlia nalinginnaatinneqarsimavoq. Qinuginninneq ima peqqarniitsigisimavoq „ullut tamaasa pilliutaasartut“ — Jehovap aqqanik tamanut unnersiutiginninneq — peerneqarsimalluni. (Eprîarit 13:15) Oqaluttuarisaanerulli ersersippaa kristumiut tanitat aalajaatsut ’savanullu allanut’ ilaasut naalliutsitaagaluaqalutik isertortumik oqaluussiuarsimasut. — Juánase 10:16.

„Maajunnartoq“

12, 13. „Maajunnartoq“ sunaasimava, qangalu qanorlu ililluni — inussiap aalajaallunilu silatuup siulittuineratut — pilerseqqinneqarpa?

¹² Sorsunnersuulli aappaa naajartortillugu allamik aamma pisoqarpoq. „Maajunnartorlu piuneerutitsisoq tassani inississavaat.“ (Daniel 11:31b) „Maajunnartoq“, aamma Jesusip eqqartugaa, kinaassusersineqareersimavoq tassaasoq Naalagaaffiit Peqatigiissortaat, nersut aappalujattoq sarĸúmersitat naapertorlugit itinersuarmut pisoq. (Matîuse 24:15; sarĸúmersitat 17:8; takuuk Lys, atuakkap aappaa, qupperneq 88.) Itinersuarmut pivoq sorsunnersuup aappaa aallartimmat. Jehovap Nalunaajaasuisa 1942-mi ataatsimeersuarneranni Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Peqatigiiffiata Nathan H. Knorrip sarĸúmersitat 17-imi siulittuut sammivaa malugeqqullugulu nersut itinersuarmit qaqiumaartoq.

¹³ Taassuma eqqortumik oqalussimanera oqaluttuarisaanerup uppernarsarpaa. 1944-mi aggustip oktobarillu akornanni Dumbarton Oaksimi USA-miittumi kingorna FN-imi isumaqatigiissutinngortoq suliarineqalerpoq. FN-imi isumaqatigiissut naalagaaffinnit 51-init akuersissutigineqarpoq, ilaatigut Sovjetunionimit, 1945-milu oktobarip 24-ani atortuulersinneqarpoq. Folkeforbundi toqusimagaluartoq itinersuarmit qaqivoq.

14. Qanga qanorlu ililluni Avannaata kunngia allamik kinaassuseqalerpa?

¹⁴ Tyskland sorsunnersuarni marlunni tamani Kujataata kunngiata akeravissuarisimavaa. Sorsunnersuup aappata kingorna Tysklandip affaata Kujataata kunngia iligilerpaa. Tysklandilli affaata aappaata naalagaaffik nukittooq alla ililiuppaa. Nunat kommunistiusut, maanna Tysklandip ilaata ilaaffigisai, iligiinnut tulunnut Amerikamiunullu akerliulluinnarsimapput, illuatungeriillu taakkua, kunngit marluk taakkua, akornanni ingiarniunnerup sorsunneq nillertoq aallartissimavaa. — Takuuk „Ske din vilje på jorden“, qupperneq 264-84.

 Kunngi angeruserlu

15. „Angerutsimik unioqqutitsisut“ kikkuuppat, Avannaatalu kunngianut qanoq attaveqarsimappat?

¹⁵ Inngili maanna ima oqarpoq: „Angerutsimik unioqqutitsisut qujanarniarfigalugit tunussisinniassavai.“ (Daniel 11:32a) Kikkunukua angerutsimik unioqqutitsisut? Allaanavianngillat tassaassapput kristumiuuneraqatigiit pisortaat, kristumiuuneraraluarlutik iliuutsimikkut kristumiussutsimik nalinginnaatitsisut. Sorsunnersuarmi kingullermi „Sovjetimi naalakkersuisut iliuuseqarput ilagiit pigisatigut ileqqussatigullu isumalluutaat nunap illersorneqarnissaanut annertoqqusersuisunngortinniarlugit“. (Walter Kolarz: Religion in the Soviet Union) Sorsunnerup kingorna ilagiit pisortaasa ikinngutigiinneq tamanna atatinniarsaraat massa pissaanilik maanna Avannaata kunngigiligaa guutiitsumik politikkeqaraluartoq. * Kristumiuuneraqatigiit taamaalillutik aatsaat taama silarsuarmut ilaatigilerput — Jehovap isaani maajunnartumik tunussillutik. — Juánase 17:14; Jâko 4:4.

16, 17. „Inuit siuneqartortaat“ kikkuuppat, Avannaatalu kunngiata naalakkersuinerani qanoq ingerlasimappat?

¹⁶ Kristumiummi ilumoortut? „Inuit Guutiminnik ilisarsisut aalajaallutik qanoq iliornermikkut ilumoornertik uppernarsassavaat. Inuit siuneqartortaasa inuiaqatimik ilarpassui paasisaqalersikkumaarpaat, innermilli panamillu artorsartitaagallassapput parnaarunneqassallutillu ujajaaffigineqassallutillu.“ (Daniel 11:32b, 33) Kristumiut Avannaata kunngiata naalakkersuinerani inuusimasut ’naalakkersuisunut akimanernut naalattuusimapput’, silarsuarmut matumunnga ilaanngikkaluarlutik. (Rûmamiut 13:1; Juánase 18:36) Kaasarip pissaanik kaasarimut tunisisarnertik peqqissaarutiinnanngilaat, aammali Guutip pissaanik tunisarnissaa peqqissaarullugu. (Matîuse 22:21) Taamaattumik assuarnaassusiat misilinneqarpoq. — 2 Timûtiuse 3:12.

¹⁷ Tamanna sunik nassataqarpa? ’Aalajaallutillu artorsartitaapput.’ Artorsartitaapput imatut paasillugu qinugineqarput naallioqalutillu, aap, allaat ilaat toqutaallutik. Amerlanersaalli aalajaapput. Jesusip iliorsimaneratut ’silarsuaq ajugaaffigaat’. (Juánase 16:33) Aammalu oqaluussisarunnaanngisaannarput, allaat parnaarussivimmut tigusanilluunniit katersuutsitsivimmut pisinneqaraluarunik. Taamaalillutik inuit ’ilarpassui paasisaqalersippaat’. Qinuginninneq annertusiartuinnaraluartoq nunani Avannaata kunngiata naalagaaffigisaasa amerlanersaanni Jehovap nalunaajaasui amerliartorput. ’Inuit siuneqartortaasa’ aalajaannerat pissutaalluni nunani tamakkunani inuit amerliartuinnartut ’amerlangaartunut’ ilaasut takkussuupput. — sarĸúmersitat 7:9-14.

18. Tanitat sinneruttut Avannaata naalakkersuinerani inuusimasut qanoq ilillutik ’annikitsuinnaagaluartumik ikiorneqarpat’?

¹⁸ Guutip innuttaanik qinuginninneq pillugu inngili ima siulittuivoq: „Annikilliornerminni annikitsuinnaagaluartumik ikiorneqarumaarput.“ (Daniel 11:34a) Qanoq ilillutik ikiorneqarpat? Sorsunnersuarmi kingullermi Kujataata kunngiata ajugaanera kristumiunut kunngip ingiarniussisup naalakkersuinerata ataani inuusunut oqiliallannerujussuarmik nassataqarpoq. (Naleqqiuguk sarĸúmersitat 12:15, 16.) Kunngip kingoraartaasup ataani qinugineqarsimasut oqiliallannernik ilaatigut misigisaqartalerput; sorsunnerlu nillertoq qaangiummat siuttuusut amerlasuut paasilerpaat kristumiut aalajaatsut ulorianartorsiortitsisuunngitsut, taamaattumillu  inatsisitigut akuerisaalersillugit. * Ikiuineq annertooq aamma amerlangaartunit amerliartupiloortunit pivoq. Amerlangaartut tanitat aalajaatsut oqaluussinerannut tusarnaarlutillu qisuariarsimapput oqaluussinerannillu ikiuilersimallutik, soorlu Matîuse 25:34-40-mi eqqartorneqartoq.

Guutip innuttaanik minguiaaneq

19. (a) Ilaat qanoq ilillutik ’ilumoortuusaartunut ilaliussimappat’? (b) Oqariaaseq „naggatissap nalliuffissaata tungaanut“ aamma qanoq isumaqarsinnaava? (Ataani ilanngussaq takuuk.)

¹⁹ Piffissami tamatumani Guutimut kiffartornissamut soqutiginninnermik ersersitsisimasut tamakkeratik eqqortunik pissutiginiagaqarsimapput. Inngili mianersoqqusivoq: „Qassiilli ilumoortuusaarlutik taakkununnga ilaliukkumaarput. Siuneqartortaat taakku [aqullaarumaarput, nutsigaq pisoqaq] minguiarneqaqqullugit eqqiarneqaqqullugillu naggatissap nalliuffissaata tungaanut. Piffissamili aalajangeriikkami naggatissaq nalliukkumaarpoq.“ * (Daniel 11:34b, 35) Ilaat sallusuissummut soqutiginninnermik ersersitsipput Guutili kiffartorfiginiarlugu tunniulluinnarumanatik. Allat nutaarsiassamik nuannersumik ilassinnissoriniarlugit sunaaffa oqartussaasut kilitsissiaat. Nunamit ataatsimit nalunaarusiami ilaatigut ima allassimavoq: „Inuit taakkua ilaat nangaassuteqarneq ajortut kommunistivissuupput, malugitinnaveersaarlutik Naalakkap peqatigiissortaanut isersimasut, ilungersuussiniarluartuunerminnik pingaartorsiutiginnittupilussuit, allaallu kiffartuutinik annertuumik akisussaassuseqarfiusunik suliassinneqarnissartik angusimallugu.“

20. Ilumoortuusaartut Guutip peqatigiissortaanik mingutsitsinerat pisuulluni kristumiut aalajaatsut ilaasa ’aqullaarnerat’ sooq Jehovap akueraa?

²⁰ Jehovap peqatigiissortaanik mingutsitsineq aalajaatsut ilaasa oqartussaasunit tigusaanerannut pissutaasimavoq. Sooq taamatut pisoqarnissaa Jehovap akueraa? Akuiaataammat imaluunniit minguiaataammat. Soorlu Jesusip ’anniartitaanermigut naalanneq ilikkarsimagaa’, taamatut aalajaatsut taakku uppernikkut misilinneqarnermikkut nikallujuissuseq ilikkarpaat. (Eprîarit 5:8; Jâko 1:2, 3; naleqqiuguk Malaki 3:3.) Taamaalillutik ’akuiarneqarlutillu minguiarneqarlutillu qaqorsarneqarput’. Aalajaatsut nikallujuissutsiminnut akissarsiffissartik nalliuppat nuannaarutissarpassuaqassapput. Danielip siulittuutaa misissorneroqqikkutsigu tamanna tikissavarput. (wD 1/11 93)

[Quppernerup ataani ilanngussat]

Eqqaamaviuk?

□ Sooq ilimagisinnaavarput ullumikkut Danielip siulittuutaanik paasisaqarnerunissarput?

□ Avanaata kunngia qanoq ililluni ’angerutsimut illernartumut perloqqusisimava pilersaarutinilu naammassillugu’?

□ Inussiaqatigiit siulittuinerattut „maajunnartoq“ qanoq ililluni pilerseqqinneqarpa?

□ Tanitat sinneruttut qanoq ilillutik ’aqullaarsimallutillu, aalajaassimallutillu annikitsumik ikiorneqarsimappat’?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 23-mi assiliartaq]

Avannaata kunngiata 1918-imi Kujataata kunngianut ajorsarsimanini Hitlerip naalakkersuinerani utertitsippaa

[Qupp. 24-mi assiliartaq]

Kristumiuuneraqatigiit pisortaasa Avannaata kunngia ikinngutiginiarsimavaat

[Suminngaanneernera]

Zoran/Sipa Press