Toqup kingorna inuuneq — inuit qanoq isumaqarpat?

„Toqusoq uummaqqissinnaanerpa?“ — JOB 14:14.

1, 2. Asasamik toqusoqaraangat inuppassuit suna tuppallersaatigisarpaat?

NEW YORKIMI toqusut inaanni illerfiup ammaannartup eqqaani toqusumut ikinngutaasut ilaqutaasullu katersuussimapput nukappissallu 17-inik ukiullip kræftimit toqusup timaa nakkullugu. Nukappissap anaanaata aliasoqisup manna uteqattaarpaa: „Tommy maanna pilluarnerulerpoq. Guutip kissaatigaa Tommyp qilammi najussagaani.“ Tamatuminnga ilinniartinneqarsimavoq.

² Tamaanngaannit kilometerisut 11.000-isut ungasitsigisumi, Jamnagarimi Indiamiittumi, ernerit pingasut ilaata angajulliusup ataatamik toqungasup ikuallanneqarfissaa ikippaa. Innerup nutaraalunnera brahmanip, Indiamiut palasiata pilliisartup, oqaasiinit sanskritisoortunit tusarsaajunnaarsinneqarpoq, oqaatsinit ima isumaqartunit: „Qanortoq tarnip toqunngisaannartup piviusumik qutsinnerpaamik ataasioqatiginnilerniarluni ilungersornini ingerlatiinnariliuk.“

3. Apeqqutit suut inuit tamatigut eqqarsaatigisarsimavaat?

³ Sumi tamaani toqup piviusuuneranik takussutissaqarpoq. (Rûmamiut 5:12) Inuit pissusissamisoortumik paaserusuttarpaat toqup kingorna inuuneqarnersoq. Orpiit uumanerat toqunerallu eqqarsaatigalugit Job, itsaq Jehova Guutip kiffaasa aalajaatsut ilaat, oqarpoq: „Orpik neriuutissaqartarpoq; kipineqaraluaruni naaqqilersinnaavoq, avalequtitaassaminik uummaasunik amigaateqanngilaq.“ Inuimmi? „Toqusoq uummaqqissinnaanerpa?“ Job aperivoq. (Job 14:7, 14) Ukiuni tuusintilikkuutaanni inuit inuiaqatigiinni tamani apeqqutit makku eqqarsaatigisarsimavaat: Toqup kingorna inuuneqarpa? Taamaappat inuuneq qanoq ittoq? Inuit qanoq isumaqarpat? Aamma sooq?

Apeqqut ataaseq akissutissarpassualik

4. Inuit assigiinngitsunik upperisallit toqup kingorna inuuneq pillugu qanoq isumaqartarpat?

⁴ Kristumiuunerartorpassuit toqup kingorna inuit qilaliartarerat anniarfiliartarneralluunniit  upperaat. Hindulli toqup kingorna allami inooqqittarneq upperaat. Musliimit upperaat toqup kingorna ulloq eqqartuutiffik nalliukkumaartoq, toqunermilu Allahp inuup inuunera nalilertaraa paratiisimullu isernissaanut akueralugu imaluunniit anniarfimmut ikumasumut pinissaanut eqqartuullugu. Nunat ilaanni tarnermik upperisaqarneq najukkami ileqqutoqqanit kristumiussutsimillu taaneqartumit akuugaavoq. Assersuutigalugu Sri Lankami buddhasiortut katuullillu ilaquttaminnik toqusoqaraangat matut igalaallu qivertarpaat. Illerfik inissinneqartarpoq toqungasup isigai matumut silarlermut saatsillugit. Upperigamikku taamaalilluni toqungasup anersaavata, imaluunniit tarnaata, illumit qimagunnissani ajornannginnerutissagaa. Afrikap kitaani katuullit naaggaartullu amerlasuut akornanni toqusoqaraangat tarrarsuutit ulinneqartarput, toqusup anersaava tarrarsuummi takuneqaqqunagu. Ullut 40-t qaangiukkaangata ilaqutaasut ikinngutaasullu toqusup qilaliarnera nalliuttorsiutigisarpaat.

5. Upperisarsiornerit amerlanersaasa ajoqersuut suna isumaqatigiissutigaat?

⁵ Upperineqartulli taama assigiinngitsigigaluartut upperisarsioqatigiit amerlanersaasa tunngaviusoq ataaseq isumaqatigiissutigaat. Amerlanerit upperaat arlaannik inuup iluaniittoqartoq — tarnermik anersaamilluunniit — toqusinnaanngitsumik, toqullu kingorna uumaannartartumik. Kristumiuunerartut upperisarsioqatigiivisa assigiinngitsut hundredelikkuutaat ajoqersuutigaat tarneq toqujuitsuusoq. Aammattaaq juutit upperisaanni tamanna ajoqersuutaavoq. Hindusiornermi ajoqersuut tamanna toqup kingorna inooqqittarnermik ajoqersuummut tunngavippiaavoq. Musliimit upperaat timip toqunerata kingorna tarneq uumaannartartoq. Australiami aboriginit Afrikamilu animistit (suut tamarmik anersaaqarnerannik upperisaqartut), shintosiortut buddhasiortullu tamarmik ajoqersuut tamanna assigiinngitsumik saqqummiuttarpaat.

6. Immikkut ilisimasallit ilaasa tarnip toqujuitsuuneranik eqqarsaat qanoq isigisarpaat?

⁶ Inuit ilaat akerlerluinnaanik isumaqarput, tassa uumassuseq tamarmi toqunermi kipisartoq. Isumaqarput sianissutsimut akerliusoq upperissallugu misigissutsit eqqarsaatillu tarnermi kinaassuseqanngitsumi nunamiorpalaanngitsumilu timimit avissaartumi uumaannartartut. Atuakkiortoq isumaliutersortartorlu Spaniamiu 1900-kkunneersoq, Miguel de Unamuno, ima oqarsimavoq: „Tarnip toqujuitsuuneranik upperinninnerup assigaa tarnip toqujuitsuunissaanik kissaateqarneq, ima sakkortutigisumik kissaatigalugu silaqassutsimut naleqqutinngitsumik eqqarsalerluni silaqassuserlu tamaat tunullugu. “ Tarnip toqujuitsuunerarneqarneranik assortuisut ilaatigut tassaapput isumaliutersortartut tusaamasat, soorlu Aristoteles Epikurilu, nakorsaq Hippokrates, isumaliutersortartoq Skotlandimiu David Hume, isumaliutersortartoq Arabiamiu Averroës Indiallu namminersulernerani naalakkersuisuni siulittaasut siullersaat, Jawaharlal Nehru.

7. Tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut pillugu apeqqutit suut pingaaruteqartut eqqarsaatigisariaqarpavut?

⁷ Isummat upperisallu imminnut akerliusut tamakku eqqarsaatigalugit ima aperisariaqarpugut: Toqujuitsumik tarneqarpugut? Tarneq toqujuitsuunngippat, taava ajoqersuut eqqunngitsoq tamanna qanoq ililluni ullumikkut upperisat amerlanersaannut ilaatinneqarluinnalersimava? Eqqarsaat tamanna sumit pilerfeqarpa? Apeqqutinut tamakkununnga ilumoortunik nalerisimaarnartunillu akissutissarsinissaq pingaaruteqarluinnarpoq, siunissatsinnut aalajangiisuummat. (1 Korintumiut 15:19) Siullermilli sammeriartigu tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut qanoq ililluni pilersimasoq.

Ajoqersuutip pilersimanera

8. Sokrates Platonilu tarnip toqujuitsuuneranik eqqarsaatip siuarsarneqarsimaneranut qanoq pingaaruteqarsimappat?

⁸ Griikerit isumaliutersortartui Sokrates Platonilu ukiuni 400-kkunni u.n.s. inuusut tarnip toqujuitsuuneranik eqqarsaammik saqqummiussisut siulliit ilaattut oqaatigineqartarput. Taakkuali ajoqersuummik tamatuminnga aallarniinngillat. Taakkua eqqarsaat tamanna ’kusassaannarsimavaat’ isumaliuterpalaartumillu ilinniartitsissutigalugu, inunnut nuimasunut naliminni kingusinnerusukkullu inuusunut akueriuminarnerulersillugu. Tassami, Persiatoqqami Zarathustrasiortut taakkulu sioqqullugit Egyptenimiutoqqallu aamma tarnip toujuitsuuneranik upperisaqarsimapput. Ajoqersuut tamanna sumit pilerfeqarpa?

9. Egyptenimiutoqqat, Persiamiutoqqat Griikeritoqqallu kulturii tamarmik sumit sunnerneqarsimappat?

 ⁹ „Itsaq silarsuarmi . . . Egyptenimi, Persiami Grækenlandimilu Babylonimiut upperisarsiornerata sunniutai nassaarineqarsinnaapput, “ taama allassimavoq atuakkami The Religion of Babylonia and Assyria-mi. Egyptenimiutoqqat upperisaat pillugit atuakkami nangilluni allassimavoq: „Allattarfinni Tell el-Amarnameersuni ersersinneqartutut Egyptenip Babylonillu akornanni siusissukkut attaveqartarsimaneq eqqarsaatigalugu Babylonimiut isumaasa ileqquisalu Egyptenimi upperisarsiortunut sunniuteqarsinnaanissaat periarfissaqarluarsimavoq. * Persiamiut Griikeritoqqallu upperisarsiornikkut aamma tamatumunnga assingusumik sunnertissimapput.

10. Babylonimiutoqqat toqup kingorna inuuneq qanoq isumaqarfigaat?

¹⁰ Babylonimiutoqqalli tarnip toqujuitsuuneranik upperisaqarsimappat? Tamanna pillugu professori Morris Jastrow nukarleq, USA-mi Pennsylvaniap universitetianeersoq oqarpoq: „[Babylonimi] inuit upperisarsiornikkulluunniit siuttut takorloorsimanngisaannarpaat pilersinneqareersimasumik piuneerussilluinnarnissamut periarfissaqartoq. Toqu [takkua isumaat naapertorlugu] tassaavoq inuunermut allatut ittumut ikaarsaarfik, inuullu toqujuissuseqarneranik assortuinerup erseqqissaannarpaa toqup kingunerisaanik allatut ittumik inuulerneq qanoq avaqqussassaanngitsigisoq. “ Aap, Babylonimiut isumaqarsimapput inuuneq toqup kingorna arlaatigut ingerlaqqittartoq. Taama isumaqarnerat erserpoq toqusut assigiinngitsunik inuunerup aappaani atugassaannik ilivermut nassatassittaramikkik.

11, 12. Ulersuup kingornatigut tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut sumi pilerfeqarsimava?

¹¹ Aap, tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuutip Babylonitoqqameersuuneranut ersarissunik takussutissaqarpoq. Tamanna pingaaruteqarpa? Aap, Biibili naapertussagaanni illoqarfik Babel, imaluunniit Babylon, Noap ernutaqqiutaanit Nimrodimit tunngavilerneqarsimavoq. Noap nalaani ulersuaqareernerani ataasiinnarnik oqaaseqartoqarlunilu ataasiinnarmik upperisaqartoqarsimavoq. Nimrodili ’Jehovamut assortuisuuvoq’ taannalu malinnittaalu ’tusaamasanngorumapput’. Nimrod Babel tunngavileramiuk illoqarfimmilu napasuliarsualiorami iluamik oqaatigalugu upperisamik nutaamik aallarniivoq. — 1 Moses 10:1, 6, 8-10; 11:1-4.

¹² Kinguaariinnit oqaluttuarsiat naapertussagaanni Nimrod peqqarniitsumik toqutaasimavoq. Qularnanngitsumik toqunerata kingorna Babylonimiut kissaatigisimassavaat taassuma illoqarfimminnik tunngaviliisutut, nappaasutut kunngitullu siullertut ataqqinartinnissaa. Guuti Marduk (Merodak) Babylonip tunngaviliisuatut isigineqarmat ilisimatuut ilaasa ilimagaat Marduk tassaasoq Nimrod guutinngortitaq. (2 Kunngit 25:27; Jesaja 39:1; Jeremia 50:2) Taamaappat inuup toqup kingorna uumaannartartumik tarneqarneranik takorluuisarneq Nimrodip toqunerata nalaani atuutereersimassaaq. Qanorluunniilli ikkaluarpat oqaluttuarisaanerup takutippaa Ulersuup kingorna Babelimi, imaluunniit Babylonimi, tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut pilersimasoq.

13. Tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut qanoq ililluni nunarsuarmut tamarmut siammartinneqarsimava, qanorlu kinguneqartumik?

¹³ Biibilimi nangilluni oqaluttuarineqarpoq Guutip napasuliarsualiortut pilersaarutaat maangaannartikkai oqaasii paatsiveerutillugit. Attaveqatigiissinnaajunnaaramik pilersaarutertik taamaatippaat ’nunarsuarmullu tamarmut’ siammakaasimallutik. (1 Moses 11:5-9) Eqqaamasariaqarparput naak napasuliarsualiortut taakkua oqaasii allanngortinneqaraluartut, eqqarsaataasiat isumaallu allanngortinneqarsimanngillat. Taamaattumik sunulluunniit siammaraluarlutik upperisarsiornikkut takorluukkatik nassarpaat. Taamaalilluni Babylonimiut upperisarsiornikkut ajoqersuutaat — aamma tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut — nunarsuarmut tamarmut siaruarput silarsuarmilu upperisarsiornernut annerusunut ilaalerlutik. Taamaalilluni eqqunngitsumik upperisarsiornermik silarsuarmi tamarmi naalagaaffissuaq, Biibilimi naleqqulluartumik ’Babylon Angisooq, uersartut maajunnartullu nunami pisartut arnaat’-nik taaneqartoq, pilersinneqarpoq. — sarĸúmersitat 17:5.

 Eqqunngitsumik upperisarsiornerup naalagaaffissua kangimut siammarpoq

14. Babylonimiutoqqat upperisarsiornikkut ajoqersuutaat qanoq ilillutik Indiami siammarsimappat?

¹⁴ Oqaluttuarisaanermik ilisimatuut ilaat oqartarput ukiut 3500-t sinnerlugit matuma siornatigut ariamiut qaamasumik amillit avannaata kitaaneersut Indusip Qoororsuaanut, maannakkut Pakistanimiittumut Indiamiittumullu, tikittut. Tassannga narsaat kuussuup Gangesip eqqaaniittut tikippaat Indiamullu tamarmut siammarlutik. Immikkut ilisimasallit ilaat isumaqarput nunasisut taakkua upperisarsiornikkut ajoqersuutaat Iranimiutoqqat Babylonimiutoqqallu ajoqersuutaannik tunngaveqartut. Upperisarsiornikkut isummat tamakku Hindusiornerup aallaavigai.

15. Tarnip toqujuitsuuneranik upperisaq hindusiornermut ullumikkut iitumut qanoq sunniuteqarsimava?

¹⁵ Indiami tarnermik toqujuitsumik takorluugaq toqup kingorna inooqqittarnermik ajoqersuummut ilaavoq. Hindut ilisimasut sooq ajussutsip naalliuutillu inuit akornanni atuunnerat pillugu apeqqut sumi tamaani atuuttoq akissutissarsiniarsarisarsimavaat, tamatumalu kingunerisaanik karma pillugu inatsit, pissutaasoq sunniutaasorlu pillugit inatsit, pilersissimallugu. Inatsit tamanna tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuummut kattutitissimavaat taamaalillutillu reinkarnationimik ajoqersuut, tassa toqup kingorna inooqqittarnermik ajoqersuut, pilersillugu. Ajoqersuut tamanna naapertussagaanni anguniagassaq tassaavoq tarnip ingerlaqqeqattaartarneranit aniguisitaanissaq Piviusumillu Qutsinnerpaamik peqateqalernissaq. Ukiut hundredelikkuutaat ingerlaneranni ajoqersuut tamanna hindusiorneq peqatigalugu siammariartorsimavoq, toqullu kingorna inooqqittarnermik ajoqersuut ullumikkut hindusiornermi tunngaviulersimalluni.

16. Toqup kingorna pisoqartarnera pillugu ajoqersuut suna inuppassuit Asiap kangiani inuusut upperisarsiornerannut ileqqulersornerannullu sunniuteqartorujussuusimava?

¹⁶ Buddhasiorneq, jainasiorneq sikhisiornerlu hindusiornermit pilerfeqarput, upperisarsiornerillu taakkua toqup kingorna inooqqittarnermik ajoqersuut attatiinnarsimavaat. Buddhasiorneq Asiap kangiata annersaani — Kinamut, Koreamut, Japanimut nunanullu allanut — siammariartortilluni tamaani kulturimut upperisarsiornermullu annertuumik sunniuteqalersimavoq. Tamatuma kingunerisaanik upperisarsiornerit, ajoqersuutinik assigiinngitsorpassuarnik soorlu buddhasiornermit, anersaarsiornermit siuaasanillu pallorfiginninnermit pilerfilinnik akuukkat, pilersiortorneqarput. Taakkua ilaat sunniuteqarnerusut tassaapput taosiorneq, Kungfutsisiorneq shintosiornerlu. Timip toqunerata kingorna inuunerup ingerlaannartarneranik eqqarsaat Kangiani upperisarsiornerit amerlanersaannut avissaartitassaanngitsumik ilaalerpoq.

Taavami juutiussuseq, kristumiussuseq islamilu?

17. Juutitoqqat toqup kingorna inuuneqarneq pillugu qanoq upperisaqarsimappat?

¹⁷ Juutiussutsimik, kristumiussutsimik islamimillu upperisallit tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut pillugu qanoq upperisaqarpat? Juutiussutsip oqaluttuarisaanera ukiut 4000-it missaanniittut matuma siorna Abrahamip nalaani aallartippoq — Sokratesip Platonillu tarnip toqujuitsuuneranik isumaliutersuutiminnik saqqummiussinerat sioqquterujussuarlugu. Itsaq juutit toqusut makititaanissaat upperaat. Inuup toqujuissuseqarnera upperinngilaat. (Matîuse 22:31, 32; Eprîarit 11:19) Taavami tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut qanoq ililluni juutit upperisaannut ilaalersimava? Tamanna oqaluttuarisaanerup akissutissaqartippaa.

18, 19. Tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut qanoq ililluni juutiussutsimut ilaalersinneqarsimava?

¹⁸ 332-mi u.n.s. griikerip Alexanderersuup Kangia Qiterleq, illoqarfik Jerusalem ilanngullugu, tiguarpaa. Griikerinngorsaaneq taamani aallartittoq ilutigalugu kulturit marluk — griikerit kulturiat juutillu kulturiat — akuleriissinneqarput. Piffissap ingerlanerani juutit griikerit eqqarsartaasiannit  sunnerneqariartorput, ilaallu allaat isumaliutersortartunngorlutik.

¹⁹ Juutit isumaliutersortartuisa ilagaat Filon Alexandriameersoq. Taassuma Platon assut ataqqisimavaa juutiussuserlu griikerit isumaliutersortartuisa oqariartaasii atorlugit nassuiarniartarlugu. Talmud — rabbinit ’oqaatsikkut inatsisinik’ taaneqartunik eqikkaalluni allattugaat aamma Griikeritoqqat ajoqersuutaannit sunnerneqarsimavoq. „Rabbinit Talmudimik suliarinnittut toqup kingorna tarnip piujuaannartarnera upperaat, “ Encyclopaedia Judaica-mi allassimavoq. Kingorna juutit paasiuminaatsulersaarutaanni, Kabbalami, allaat toqup kingorna inooqqittarnermik ajoqersuut saqqummiunneqarpoq. Tassa tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut griikerit isumaliutersuutaannit sunnerneqarnikkut matukkut tunorlikkullusooq juutiussutsimut eqqunneqarsimavoq. Qanorli ililluni ajoqersuut tamanna kristumiussutsimut anngussimava?

20, 21. (a) Kristumiut siulliit Platonip griikeritoqqallu isumaliutersuutaannit sunnerneqarsimappat? (b) Platonip isumaliutersuutai kristumiullu ajoqersuutaat qanoq ilillutik kattutitinneqarsimappat?

²⁰ Kristumiussuseq ilumoortoq Jesus Kristusimik aallartippoq. Isumaliutersortartoq atuakkiortorlu Spaniamiu Miguel de Unamuno 1900-kkunni inuusoq Jesus pillugu ima allassimavoq: „Taassuma timikkut makinnissaq juutit eqqarsartaasiannut naapertuuttoq upperaa, tarnip toqujuitsuunera [griikerit] Platonimut isumaqataasut eqqarsartaasiannut naapertuuttoq pinnagu. “ Taamaattumik ima isummerpoq: „Tarnermik toqujuitsuuneraaneq . . . tassaavoq Guutimik nalusut ajoqersuutaat isumaliutersortartorpalaartoq. “ Tamanna eqqarsaatigigutsigu paasisinnaavarput sooq Paulusip kristumiut ukiuni hundredelinni siullerni inuusut ima mianersoqqungaarsimagai: ’Misissoritsi ilisimaqqissaarniutitigut salloqittaatitigullu piunngitsutigut piiarneqaqqunasi, inunnit maligassarsiat ilinniaqqaagassallu silap pii malillugit pisarmata Kristusilu malinnagu.’ — Kulorsamiut 2:8.

²¹ Qanga qanorlu ililluni ’Guutimik nalusut ajoqersuutaat isumaliutersortartorpalaartoq’ tamanna kristumiussutsimut eqqunneqarpa? New Encyclopædia Britannica ima nassuiaavoq: „Kristusip inunngornerata kingorna ukiut hundredellit aappassaata qiteqqunnerani kristumiut griikerit isumaliutersuutaannik ilinniartinneqarsimasut misigilerput upperisartik griikerit isumaliutersortartuisa oqariartaasii atorlugit oqaatigisinnaasariaqarlugu, namminneq silassorissutsimikkut nalerisimaarumallutik ilisimatuullu Guutimik nalusut isumataartissinnaajumallugit. Taakkua Platonip isumaliutersuutai atussallugit iluarinerpaavaat. “ Isumaliutersortartut kristumiuunerartut ajoqersuutaannut sunniuteqarnerpaasimasut ilaat marluk tassaapput Origenes Alexandriamiu aamma Augustin Hippomiu. Taakku tamarmik Platonip isumaanit sunnerneqartorujussuupput tamakkulu kristumiussutsip ajoqersuutaanut akuliutinniarsarisimallugit.

22. Tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut qanoq ililluni islamimut ilaajuarsinnarpa?

²² Tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut Platonilerisut sunniineratigut juutiussutsimut kristumiussutsimullu  eqqunneqarsimavoq, islamimili aallaqqaammulli atuussimalluni. Koranip, atuakkap musliimit illernartitaata, ajoqersuutigaa inuk tarneqartoq toqup kingorna inooqqittartumik. Tassani eqqartorneqarpoq tarnip inaarutaasumik atugassaa — qilammi naatsiivimmi paratiisiusumi inuuneq imaluunniit anniarfimmi ikumasumi pillagaaneq. Tamannali isumaqanngilaq Arabiamiut isumaliutersortartuisa islamip ajoqersuutai griikerit isumaliutersuutaannut kattutitinniarsimanngikkaat. Iluamimmi oqaatigissagaanni Arabiamiut silarsuaat Aristotelesip suliaanik annertuumik sunnerneqarsimavoq, tarnillu toqujuitsuuneranik ajoqersuut musliimit upperisaannut ilaajuarsinnarpoq.

23. Toqup kingornatigut inuuneq pillugu apeqqutissat suut allaaserisami tulliuttumi sammissavavut?

²³ Silarsuarmi upperisarsiornerit toqup kingorna pillugu ajoqersuutinik assigiinngitsunik paatsiveerunnartunik, tarnip toqujuitsuuneranik takorluukkamik tunngaveqartunik, ineriartortitsisimanerat ersarippoq. Inuit milliardilikkuutaat ajoqersuutinit tamakkunannga sunnerneqarlutik, naqisimaneqarlutillu inussiaatinneqartarsimapput. Taamaattumik ima aperinngitsoorsinnaanngilagut: Toqugutta qanoq pisoqarnissaa paasineqarsinnaava? Toqup kingorna inuuneqarpa? Biibilimi tamanna pillugu qanoq allassimasoqarpa? (wE 1/4 99)

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

Nassuiarsinnaavigit?

□ Upperisarsiornerit amerlanersaat toqup kingornatigut inuuneq pillugu suna isumaqatigiissutigisarpaat?

□ Oqaluttuarisaanerup Biibilillu qanoq ilillutik Babylonitoqaq tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuutip pilerfiatut tikkuarpaat?

□ Kangiamiut upperisarsiornerat qanoq ilillutik Babylonimiutoqqat tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuutaannit sunnerneqarsimappat?

□ Tarnip toqujuitsuuneranik ajoqersuut qanoq ililluni juutiussutsimut, kristumiussutsimut islamimullu anngussimava?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 11,12-imi assiliartat]

Alexanderersuup tiguaanerata kingunerisaanik juutit kulturiat griikerillu kulturiat akuliunneqarsimapput

Augustip Platonip isumaliutersuutai kristumiussuserlu kattuttinniarsarisimavai

[Suminngaanneernerat]

Alexanderersuaq: Musei Capitolini, Roma; Augustine: Atuakkamit Great Men and Famous Women-imit