Jehova — tupinnartuliortartoq

„Unillutit Guutip tupinnartuliai maluginiakkit!“ — JOBI 37:14.

1, 2. 1922-mi tupinnartunik sunik nassaartoqarpa, qanoq qisuariarfigineqarpat?

ITSARNISARSIOQ Howard Carter tulullu lord Carnarvon illernartuut ujarlugu ukiorpassuarni suleqatigiissimapput. 26. novembari 1922 ujarlernerat kiisami akilerneqarpoq Kunngit Qooruanni Egyptenimiut faraoisa iliveqarfianni farao Tutankhamonip ilerra nassaarigamikku. Matu ammanitannguaqanngitsoq nassaarigamikku qillerlugu putuaat Carterillu naneruuserluni taqqamani soqarnersoq takuaa.

² Kingusinnerusukkut Carter oqaluttuarpoq: „Naggataagut Lord Carnarvonip paasisaqannginnini naammagiunnaarpaa, aperalunilu: ’Takusaqarpit?’ ’Aap, tupinnangaartut,’ oqarniarsuarlunga oqaatigisinnaasatuara.“ Ilivermi illernartuutinut tusintilippassuarnut nassaanut ilaavoq illerfik guultiinnavik. Immaqa arlatta illernartuutit taakkua katersugaasivimmi assingiluunniit takusimavaat. Katersugaasivimmiititat taakku qanorluunniit tupinnartigigaluarpata arlaannatsinnulluunniit ullumikkut attuumassuteqarunanngillat. Taamaattumik uagutsinnut pingaarutilik attuumassuteqarfiginerusarpullu sammitigu.

3. Paasissutissat iluaqutigingaarsinnaasavut sumi nanisinnaavavut?

³ Tamanna suussanersoq paasiumallugu eqqarsaatigisinnaavarput angut ukiut hundredelippassuit matuma siornatigut inuusimasoq — angut ullutsinni filmiliaritittartunit, timersortartunit kunngikkormiunilluunniit pingaaruteqarnerusoq. ’Angutini Kangiamiuni tamani pigissaarnerpaatut’ taaneqartarsimavoq. Tassa Jobi. Biibilip atuagartaasa ilaat tassungaannaq tunngavoq. Taassuma nalaani inuusut ilaat, angut inuusuttoq Elihumik atilik, isumaqalersimavoq Jobi naveertariaqarlugu. Iluamik oqassagaanni Jobi imminut sammivallaarsimanerarpaa inoqatiminillu soqutiginnippallaarsimanerarlugu. Jobimik Allakkat kapitali 37-mi maluginiarsinnaasavut immikkut ittunik silatuumillu siunnersuutit uagut tamatta immikkut iluaqutigingaarsinnaasavut. — Jobi 1:1-3; 32:1 — 33:12.

4. Jobi 37:14-imi Elihup oqaaqqissaarinera sioqqullugu qanoq pisoqarpa?

⁴ Jobip tuppallersaasuusaartuisa pingasut sivisuumik oqaluuppaat, oqaatiginiarlugu Jobi eqqunngitsumik eqqarsarsimassasoq iliuuseqarsimassasorluunniit. (Jobi 15:1-6, 16; 22:5-10) Elihup naammagittarluni  oqaloqatigiinnerup naammassinissaa utaqqivaa. Taava nalorninani isumatuumik oqaluppoq. Pingaarutilippassuit taavai, ingammilli maluginiartigik kapitali 37 versi 14-imi oqaasii: „Oqaatsit tamakku tusaakkit, Jobi, unillutit Guutip tupinnartuliai maluginiakkit!“

Siornatigut maannalu Guutip tupinnartuliaasa ilaat

5. Elihup eqqaasai ’Guutip tupinnartuliaanut’ suut ilaappat?

⁵ Elihup Jobi siunnersunngilaa imminut maluginiaqqullugu imaluuniit Elihu inuilluunniit allat maluginiaqqullugit. Elihup Jobi — uagullu allat — silatuumik siunnersorpaatigut Jehova Guutip tupinnartuliai maluginiaqqullugit. „Guutip tupinnartuliai“ suugamik? Aperisoqarsinnaavortaaq aamma sooq Guutip tupinnartuliai maluginiartariaqarnerivut, eqqarsaatigisassaqareeqigatta peqqinnissatsinnik, aningaasassaqarnissatsinnik, siunissatsinnik aammalu ilaquttatsinnik, suleqatitsinnik sanilitsinnillu. Qularutissaanngilaq Jehova Guutip tupinnartuliai taassuma ilisimassusianik pinngortitamullu avatangiisitsinnut pissaaneqarneranik ersersitsisut. (Nehemia 9:6; Tussiaat 24:1; 104:24; 136:5, 6) Tamanna erseqqissisissavarput Josvamik allakkat immikkoortuisa ilaat qimerloorutsigu.

6, 7. (a) Mosesip Josvallu nalaani Jehova sunik tupinnartuliorpa? (b) Tupinnartulianut taakkunnga takunnittuugaluaruit qanoq qisuariassagaluarpit?

⁶ Jehova itsaq Egyptenimi perlutsitsivoq tamatumalu kingorna Immap Aappaluttup imartaa avissartillugu Israelikkut kiffaanngissusermut Mosesip siulersorsinnaaniassammagit. (2 Mosesi 7:1–14:31; Tussiaat 106:7, 21, 22) Josvamik allakkat kapitali 3-mi pisimasoq assingusoq allaaserineqarpoq. Mosesip kingoraartaata Josvap Guutip innuttai kuussuaq ikaarlugu siulersortussaasimavai nunamut neriorsuutigisaasumut. Josva oqarpoq: „Illernassaasi, aqagu [Jehova] akornassinni tupinnartuliussammat.“ (Josva 3:5) Sunimmitaava tupinnartuliussagami?

⁷ Oqaluttuarineqarpoq Jehova ikaarfissiortoq — kuussuakkut Jordanikkut — taamaalillutik angutit, arnat meeqqallu tuusintillit kuussuup naqqatigut paqqersitakkut ikaarsinnaalersillugit. (Josva 3:7-17) Qularutissaanngilaq tupinnartuliaanerassagipput takugaluarutsigu kuussuaq kittorartutut ilisoq inuppassuillu tassuuna isumannaatsumik ikaartut! Tamanna nalunaajaataavoq Guutip pinngortitamut pissaaneqarneranut. Ullumikkulli — maanna nalitsinni — taamatulli tupinnartigisunik pisoqartarpoq. Sunaanersoq aammalu sooq tamanna maluginiartariaqaripput paasiniarlugu Jobimik Allakkat kapitali 37 versit 5-7-imi oqaatsit eqqarsaatigisinnaavavut.

8, 9. Jobi 37:5-7-imi tupinnartuliat suut uparuarneqarpat, aamma sooq eqqarsaatigisariaqarpavut?

⁸ Elihu oqarpoq: „Guuti tupinnartuliortarpoq nipini tutsiukkaangat, malunnangaartuliortarpoq paasinngisatsinnik.“ Elihup suna eqqarsaatigisimanerpaa oqarami Guuti ’malunnangaartuliortartoq’? Elihup eqqartorpai nittaallat sialussuillu. Nittaallap sialuullu naasorissaasoq narsaammini sulisinnaajunnaarsissinnaavaa, piffissaqalertarporli pissutissaqalertarlunilu Guutip suliaanik isumaliutiginninnissaminut. Immaqa naasorissaasuunngikkaluarpugut, tamattali sialuk nittaalarluunniit misigisimassavavut. Apeqqutaalluni nunarsuup ilaani sumi najugaqarnersugut nittaalaq sialullu suliatsinnut inuunitsinnullu aamma sunniussinnaasarpoq. Piffissaqarfigisarnerparput eqqarsaatigissallugu tupinnartulianut taakkununnga kina tunuliaqutaanersoq, tamannalu qanoq isumaqarnersoq? Illit taamaaliorsimavit?

⁹ Kapitali 38-mi Jehova Guuti nammineq tamatumunnga assingusumik tunngavilersuuteqarpoq Jobilu apeqqutinik soqutiginartunik apersorlugu. Apeqqutit taakku Jobimut sammisitaanerugaluarlutik uatsinnuttaaq pingaaruteqarput — isummertarnitsinnut, inuunitsinnut siunissatsinnullu. Taamaattumik Guutip apeqqutai takulaariartigik, eqqarsaatigalugulu uatsinnut qanoq isumaqarnersut. Aap, Jobi 37:14-imi kajumissaarut isumatooq malitsigu.

10. Jobimik allakkat kapitali 38-mi oqaatsit qanoq sunnertariaqarpaatigut, suullu apeqqutigineqarpat?

¹⁰ Kapitali 38 ima aallartippoq: „Taava Guutip anorersuarmit Jobi oqaluffigaa: Kiaana aalajangeriigara taallertinniaraa oqaatsinik sianiitsorpallattunik? Qiterutserit angutitut iliorlutit, taava apersussavakkit, illillu akissavarma.“ (Jobi 38:1-3) Tamatuma takutippaa Jobi qanoq isummeriartaaseqarluni apeqqutit tulliuttut eqqarsaatigisariaqarai. Nassuerutiginnitsippaat silarsuarmik avataaniittunillu Pinngortitsisoq saaminiittoq naatsorsuiffigisariaqaraalu. Aamma uagut maanna inuusugut  taamaaliortariaqarpugut. Taava Guuti eqqaasaqarpoq Elihup taasimasaanik. „Taamani uanga nuna tunngavilerakku illit sumiippit? Silaqassuseqaqiguit tamatuminnga oqaluttuutinnga! Kia uuttuutissai aalajangerpai? — Tamannami nalugunanngilat! Kia ussersaammik siaarsivigaa? Sukai tunngaviusut sumut manngussuunneqarpat, kialu inissippaa ujarak teqeqqussaq?“ — Jobi 38:4-6.

11. Jobi 38:4-6-imi oqaatsit qanoq isummertittariaqarpaatigut?

¹¹ Jobi sumiippa — uagullu sumiippugut — Nunarsuaq pinngortitaammat? Ilavut arkitektitut, imaluunniit illuliassanik titartaasartutut, Nunarsuaasaaraliorsimanerpat taannalu najoqqutaralugu uuttuutissanik aalajangersaallutik? Naamik, soorunami naamik. Taamanikkummi inoqanngilarluunniit. Nunarsuarput illorsuarmut assersuullugu Guuti aperivoq: „Kia inissippaa ujarak teqeqqussaq?“ Nalunngilarput Nunarsuup Seqinermut ungasissusia eqqoqqissaartuusoq taamalu inuusinnaasugut ineriartorsinnaasugullu. Aamma eqqortumik angissuseqarpoq. Nunarsuarpummi annerulaaginnaraluarpat silaannaq brinteqarpallaalissagaluarpoq inuusoqarsinnaajunnaarluni. Erseqqippoq ’ujaqqamik teqeqqussamik inissiisoqarsimasoq’ eqqorluinnartumut. Jobip tamanna ataqqinaatissarinerpaa? Uagulluunniit? Imaluunniit Jehova Guutip? — Ussatit 3:19; Jeremia 10:12.

Kia akissutissaqartippai?

12. Jobi 38:6-imi apeqqutigineqartup sumik eqqarsalersittariaqarpaatigut?

¹² Guuti aamma ima aperivoq: „Sukai tunngaviusut sumut manngussuunneqarpat?“ Apeqqut tamanna eqqarsariaallannartuuvoq. Jobip tusarsimanngisaa uagut nalunngilarput, tassa gravitation, nusussisimanninnerup nukinga. Amerlanersatta paasisimavaat Seqernup nusussisimanninnersuata Nunarsuaq inissisimatikkaa, imaluunniit ’sukai tunngaviusut manngusimatikkai’. Kisiannili nusussisimanninnerup nukinga sorpiaanersoq kialuunniit tamakkiisumik paasisimanerlugu?

13, 14. (a) Nusussisimanninnerup nukinga pillugu suna nassuerutigisariaqarparput? (b) Jobi 38:6-imi allassimasut qanoq qisuariartittariaqarpaatigut?

¹³ Atuakkami nutaangajammi The Universe Explained-imi (ima nutserneqarsinnaasumi: „Silarsuup avataaniittullu nalunartuat paasisaavoq“-imi), nassuerutigineqarpoq ’nusussisimanninnerup nukinga pinngortitap nukiisa ilisimaneqarnersarigaat, aappaatigulli tamanna pillugu paasisimasakinnerpaasugut’. Atuakkami aamma allassimavoq: „Soorlumi tassa nusussisimanninnerup nukinga uisorernerinnamik silaannakkoortartoq qanoq pinersoq oqaatigeriarsinnaanatigu. Ukiunili kingullerni fysikerit isumaliutigilersimavaat nusussisimanninnerup nukinga maligaasatut sananeqaatit minnersaattut gravitoninik taaneqartartunik katitigaalluni nikerartarnersoq . . . Kialuunniilli qulakkeerlugu oqaatigisinnaanngilaa taamaannersoq.“ Eqqarsaatigeriaruk qanoq paasisariaqarnersoq.

¹⁴ Ilisimatuussuseq siuariarujussuartarsimavoq Jehovap Jobimik apersuinerata kingorna ukiut 3000-t ingerlaneranni. Kisianni fysikerit allalluunniit iluamik nassuiarsinnaanngilaat nusussisimanninnerup nukinga suunersoq, qanorlu Nunarsuup kaaviffimmini inissisimaffimminiiginnarnera — inoqarsinnaallunilu eqqortumi inissisimanera. (Jobi 26:7; Esaja 45:18) Assersuutissaq taanna taagatsigu imaanngilaq kajumissaarisugut nusussisimanninnerup nalunartuinik misissuilernissamut, takutinniarparpulli Guutip tupinnartualiaasa taasassartaasa ilaat taannaannarluunniit eqqarsaatigigutsigu tamatuma Guutimut isumaqarfiginninnerput sunnertariaqaraa.  Taassuminnga, taassuma ilisimassusianik paasisimasaqassusianillu ataqqinnippit, paasiviullu sooq taassuma piumasaanik ilinniarnerusariaqartugut?

15-17. (a) Jobi 38:8-11-mi suut sammineqarpat, suullu apeqqutigineqarpat? (b) Nunarsuarmi imarsuit agguataarnerilu pillugit suna nassuerutigisariaqarparput?

¹⁵ Pinngortitsisup Jobi suli apersorpaa: „Kia imaq matorsuarnik assiaqusersorpaa supilluni anaanami illiaanit animmat, taamani uanga nuissanik ikerinnarmiittunik atukkersorakku nuissanullu taartunut immullugu, killiffissalerakku isaaffilerlugulu sannerutserlugulu oqarlungalu: ’Tassa killissat qaangissanngisat, malissuatit tassunga unillit.’“ — Jobi 38:8-11.

¹⁶ ’Immamut assiaqusersuutit’ uani taaneqartut tassaapput nunavissuit, imarpissuit aammalu ulittarneq tinittarnerlu. Inuup qanoq sivisutigisumik tamakku qimerloorsimavai misissorsimallugillu? Ukiuni tusindilinni, ingammik hundredelinni kingullerni. Isumaqartoqarsinnaavoq tamakku pillugit inuit ilisimasariaqakkatik tamaasa maanna ilisimalersimagaat. Qanorli paasisaqassaagut tamakku pillugit paasissutissat nutaanerpaat silarsuarmi bibliotekit annersaasa ilaanni pigineqartut internetikkulluunniit misissorutsigik?

¹⁷ Qinerlerfissiami tutsuigisaasumi ima allassimasoqarpoq: „Nunavissuaqarfiit imarsuaqarfiillu nunarsuatta qaani agguataarsimanerat aammalu nunat annerit agguataarsimanerat qangaaniilli ilisimatuunit misissugarineqarsimavoq taamaassorisanillu saqqummiussuiffiusarluni.“ Nassuiaataasinnaasut assigiinngitsut sisamat taareerlugit erseqqissarneqarpoq tamakku „hypoteserpassuit ilaannarigaat”. Oqaatsinik qinerlerfissiaq Nudansk Ordbog naapertorlugu hypotese tassaavoq ’taamaassorisaq uppernarsineqanngitsoq, kisiannili ilisimatuutut misissuinermut tunngaviusoq uppernarsaatissarsiniarneqartorlu’.

18. Jobi 38:8-11-mi allassimasut qanoq isummertippaatigut?

¹⁸ Tamatuma takutinnginnerpaa Jobi 38:8-11-mi apeqqutit suli soqutiginaateqartut? Nunarsuup imaasa nunataasalu maanna inissiffigisaminnut inissinneqarsimanerat uagut ataqqinaatissarinngivipparput. Aamma uagut Qaammat imatut inississimanngilarput nutsuinera tinittarnermik ulittarnermillu kinguneqartussanngorlugu, imaq ’assiaqusersuutiminik’ qaangiisanngimmat qarsutsissananilu. Tamakku tamaasa Jehovap — tupinnartuliortartup — ataqqinaatigai. — Tussiaat 33:7; 89:10; Ussatit 8:29; Apustilit Suliaat 4:24; Saqqummersitat 14:7.

Jehova aqqinartiguk

19. Piviusut takussaasut Jobi 38:12-14-imi taalliarpalaartumik oqaatigineqartut sunik uparuuppaatigut?

¹⁹ Aammattaaq Nunarsuup imminut kaavinnera, Jobi 38:12-14-imi pineqartoq, ataqqinaatissarinngilarput. Aap, Nunarsuup kaavinnera qaammalertarneranut kusanangaartartumut pissutaavoq. Seqineq nuigaangat nunap pissusia erseqqissillaaraaq, soorlu naqitsit marrarmi aqitsumi erseqqissumik ininittartoq. Nunarsuup imminut kaavinnera eqqarsaatigilluarutsigu tupigusuutigissavarputtaaq eqqorluinnartumik sukkassusilimmik kaavinnera, ajunaarnersuaqartitsinngitsumik. Kaavinnera ima sukkatsiginngilaq ullut unnuallu takisoorujussuanngorlutik sila kissartorujussooriarluni nillertorujussuanngortarluni, taamalu inuit Nunarsuarmi inuusinnaajunnaarlutik. Nuannaarutigisinnaavarput Guutip Nunarsuup kaavinnerata sukkassusissaanik aalajangiisimanera, inuk aalajangiisuunani. — Tussiaat 148:1-5.

20. Jobi 38:16, 18-imitut aperineqaruit qanoq akissavit?

²⁰ Maanna takorlooriartigu Guutip apersoraatigut: „Illit immap puilaffii tikissimavigit itinersuullu naqqani anglaarsimallutit?“ Immanik ilisimatusartoq kinaluunniit tamatumunnga angersinnaanngilaq! „Nunarsuaq isorartoqisoq qimerloorsimaviuk? Oqaluttuutinnga qanoq angitigisoq ilisimagukku.“ (Jobi 38:16, 18) Aap, Nunarsuup immikkoortui tamaasa — ilangaatsiaannaaluunniit —  tikissimanerpavut misissorlugillu? Nunarsuup alianaatsortarpassui orneqattaarlugit ukiut hundredellit qassimmitaava atorneqarsinnaagaluarpat? Ukiut taakku qanorli nuannerluinnartigissaluarpat!

21. (a) Ilisimatuussutsikkut isiginnittaatsit tungaatigut Jobi 38:19 sunik aqeqquteqalersitsisinnaava? (b) Qaamaneq pillugu ilisimasatta qanoq iliorusulersittariaqarpaatigut?

²¹ Aammattaaq maluginialaaruk apeqqutit versi 19-imi saqqummiunneqartut: „Qaamasup inaanut sukkut aqquteqarpa, taartorlu sumi najugaqarpa?“ Sivisuumik isumaqartoqarsimavoq qaamaneq maligaasatut ingerlasartoq, immap qaavata malingisut. 1905-imi Albert Einsteinip isuma imaattoq saqqummiuppaa qaamaneq nukittut imaluunniit partikelitut pissuseqartoq. Taanna nassuiaatissaviunerluni? Naamik. Ujarlerfissiami nutaanerusumi ima aperisoqarpoq: „Qaamaneq maligaasanit imaluunniit partikelinit piva?“ Imalu allassimavoq: „Tamarmiusinnaannginnguatsiarput, tassami maligaasat partikelillu assigiinngilluinnartuummata. Qaamaneq taakkua arlaannaannilluunniit pinngilaq.“ Uagut inuit tassa Guutip tamatumani tupinnartuliai nassuiarsinnaanngilavut. Taamaakkaluartorli Seqineq kiammik pissarsivigisarparput — toqqaannartumik toqqaannanngitsumilluunniit. Nerisassatsinnik iltimillu pisarpugut naasut qaamanermit sunnerneqarneratigut pinngortunik. Atuarsinnaavugut, inuit nuannarisavut isigisinnaallugit, seqernup tarrilerneri alutorsaatigisinnaallugit ilaallu ilanngullugit. Tamatuma Guutip tupinnartuliaanik pingaartitsilersissannginnerpaatigut. — Tussiaat 104:1, 2; 145:5; Esaja 45:7; Jeremia 31:35.

22. Itsaq Daavip Guutip tupinnartuliai qanoq qisuariarfiagai?

²² Jehovap tupinnartuliaanik eqqarsaatiginninnerup siunertariinnarpaa maluginninnissarput tamakkuninngalu tamanik tupigusuutiginninnissarput? Naamik. Tussiaasiortup Daavip erseqqissarpaa Guutip tupinnartuliaasa tamarmik qanoq paasiuminaatsiginerat oqaatigiuminaatsiginerallu. Allappoq: „Angingarput naammassisatit; [Jehova] Guutiga, . . . Oqaluttuaralugillu tusartikkusukkaluarpakka, amerlavallaaramilli taagorneqarsinnaanngillat.“ (Tussiaat 40:6) Soorunami Daavip tupinnartuliat tamakku tamaasa nipangiutiinnarnianngilai.  Aalajangernerani tamanna erserpoq Tussiaat 9:2-mi allassimasumi: „[Jehova], qutsavigissavakkit uummatikkut iluunngarlunga, tusarliullugit tupinnartuliatit tamasa.“

23. Guutip tupinnartuliai qanoq isigaagit, allallu qanoq ikiorsinnaavigit?

²³ Guutip tupinnartuliaasa killingaartariaqanngilaatigut? Guutip tupinnartuliaanik alutorsaatiginninnitta taanna pillugu qanorlu iliorsimaneranik siunissamilu qanoq iliorumaarneranik allanut oqaluttuartissanngilaatigut? Akissut nalunaappoq. ’Inuiaat oqaluttuuttariaqarpagut naalannassusianik, inuiaqatigiit tamaasa tupinnartuliaanik!’ (Tussiaat 96:3-5) Aap, Guutip tupinnartuliaanik maniguulluta pingaartitsinerput takutissinnaavarput taanna pillugu ilinniakkavut allanut ingerlateqqillugit. Innuttaaqatigiinni pinngortitsisoqannginneraasuni alliartorsimagaluartut tusarliussatta nuannersup paasinartullu Guuteqarneranik akuersaartunngortissinnaavai. Allaat ’sunik tamanik pinngortitsisoq’ tupinnartuliortartorlu — tassa Jehova — pillugu ilikkagaqarnerorusuttoqalersinnaavoq. — Saqqummersitat 4:11.

Qanoq akissavit?

• Jobi 37:14-imi kajumissaarutip Guutip tupinnartuliaanik sorlernik eqqarsalersippaatit?

• Jobi kapitali 37-mi 38-milu allassimasut suut ilisimatuussutsip tamakkiisumik nassuiarsinnaanngilai?

• Guutip tupinnartuliaasa qanoq sunnerpaatsit qanorlu iliortissavaatsit?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 7-mi assiliartaq]

Kia imaq inississimavaa assiaquserlugu?

[Qupp. 7-mi assiliartaq]

Kia Nunarsuup alianaatsortarpassui Guutip pinngortitai tamaasa ornissimavai?