Aaperaatut uppissuseqarit!
Aaperaatut uppissuseqarit!
„Taava ilisimassavarsi uppertut tassaammata Aaperaap erneri.“ — GALATIAMIUT 3:7.
1. Abrami Kana’animi pissutsit ajornerulermata qanoq qisuariarpa?
ABRAMIP Jehovap peqqussutaa naalallugu Urimi inuuneq ilorrisimaarnartoq qimassimavaa. Ukiuni tulliuttuni pissutsit atoruminaatsut atortariaqagai Egyptenimi uppernerata misilinneqarnissaanut aallarniutaannaapput. Biibilimi allassimavoq: ’Kaannersuaqalerpoq.’ Abrami naammagittaalliulersinnaagaluarpoq, taamaaliunngilarli. Inoqutiminulli inuussutissaqartitsiniarluni iliuuseqalerpoq. „Kaannersuarlu nunami nanertuutaalermat Abrami Egypteniliarpoq tassanilu takornartatut najugassilluni.“ Abramip inoquterpassui Egyptenimi malugineqanngitsoorsinnaanngillat. Jehovap neriorsuinermisut Abrami ajortunut sernissussanerpaa? — 1 Mosesi 12:10; 2 Mosesi 16:2, 3.
2, 3. (a) Sooq Abrami oqarumanngila Saraji nuliaralugu? (b) Abramip qanoq oqarluni pilersaarutini Sarajimut saqqummiuppaa?
2 1 Mosesi 12:11-13-imi allassimavoq: „Egypteni pallileramiuk nulii Saraji oqarfigaa: ’Nalunngilara arnaasutit assut pinnersoq. Egyptenimiut takugunitsit paasilerunikkulu nuliarigikkit toqoratarsinnaavaannga illillu inuuginnartillutit. Taamaattumik oqarniarna najagigikkit, illit pillutit iluasaarfigineqaqqullunga inuutiinnarneqaqqullungalu.“ Saraji 65-it sinnerlugit ukioqaraluarluni suli pinneqaaq. Taamaattumik Abramip inuunera navianartorsiulerpoq. * (1 Mosesi 12:4, 5; 17:17) Pingaarnerusumilli Jehovap soqutigisai navianartorsiortinneqarput, oqarsimagami nunarsuarmi eqqarleriit tamarmik Abramikkut pilluaqqunarsissasut. (1 Mosesi 12:2, 3, 7) Abrami suli meeraqannginnami inuuginnarnissaa pingaaruteqarpoq.
3 Abramip nuliani oqaluuppaa pilersaarut siusinnerusukkut isumaqatigiissutigisartik atoqqullugu, tassa oqassasoq najagigaani. Malugiuk Abramip ataatanerpaatut oqartussaassutsi atornerlunngikkaa, Sarajili qinnuigaa suleqatiginneqqullugu tapersersueqqullugulu. (1 Mosesi 12:11-13; 20:13) Taamaalilluni Abrami uiusunut tamanut asannittumik oqartussaassuseqarnissaannut maligassiuilluarpoq. Sarajillu naalatsigitinnera ullumikkut nuliaasunut maligassaalluarpoq. — Efesosimiut 5:23-28; Kolossemiut 4:6.
4. Ullumikkut Guutip kiffai aalajaatsut qatanngutimik inuunerat navianartorsiortinneqarpat qanoq iliortariaqarpat?
4 Saraji ilumoorluni oqarsinnaavoq Abramip najagigaani, Abramimmi affarmik qatanngutigimmani. (1 Mosesi 20:12) Abramilli susassaqanngitsunut paasissutissinissani pisussaaffiginngilaa. (Matthæusi 7:6) Ullumikkut Guutip kiffaasa aalajaatsut Biibilip eqqortuliornissamut peqqussutaa maleruartarpaat. (Hebræerit 13:18) Assersuutigalugu eqqartuussivimmi uppernarsaaqquneqarunik sallunavianngillat. Qatanngutitilli timikkut anersaakkulluunniit navianartorsiortinneqarpata, assersuutigalugu malersorneqarlutik eqqissiviilliortinneqarlutilluunniit, Jiisusip siunnersuutaa malillugu ’silatusaassapput pulateriaarsuttut peqqusersuitsuullutillu tuisut’. — Matthæusi 10:16; takuuk Napasuliaq Alapernaarsuiffik 1. novembari 1996-imoortoq, qupperneq 25, immikkoortoq 19.
5. Sooq Sarajip Abramip piumasaa naalakkumavaa?
5 Abramip piumasaa Sarajip qanoq qisuariarfigaa? Apustili Petrusip taanna arnallu allat taavai „Guutimut neriuttut“. Tamatuma takutippaa Sarajip suna pineqarnersoq paasigaa. Aamma Abrami asallugulu ataqqivaa. Taamaattumik Sarajip ’uiminut naalatsigitilluni’ ueqarnini isertorpaa. (1 Petrusi 3:5) Taamaaliorami soorunami navianartorsiorpoq. „Abrami Egyptenimut pimmat Egyptenimiut arnaq taanna pinneqisoq takuaat, Faraollu naalagartaasa takugamikku Faraomut eqqartorpaat assut pinnernerarlugu; Sarajilu Faraop illussaarsuanukaanneqarpoq.“ — 1 Mosesi 12:14, 15.
Jehovap Saraji aniguisippaa
6, 7. Abrami Sarajilu qanoq ernumanartorsiulerpat, Jehovallu qanoq Saraji aniguisippaa?
6 Qularutissaanngilaq Abrami Sarajilu isumakuluuteqarsimassasut. Faraop qaqugukkulluunniit Saraji innaassimasinnaagaluarpaa. Faraollu nalugamiuk Abrami Sarajilu katissimasut, Abrami tunissutinik amerlasuunik, „savanik, ussinnik, siutituunik, inussianik angutinik inussiaatinillu arnanik, siutituunik arnavissanik qatigattuunillu“, tunivaa. * (1 Mosesi 12:16) Abramip tunissutit tamakku erloqissutigingaarsimassavai! Pissutsilli neriulluarnanngikkaluartut Jehovap Abrami qimaannarsimanngilaa.
7 „[Jehovalli] Farao inoqutaalu erloqinartunik perluutissippai Abramip nulia Saraji pillugu.“ (1 Mosesi 12:17) Allassimanngilaq Faraop perluutissineqarnini sumik pissuteqarnersoq qanoq paasineraa. Erniinnarluinnaq iliuuseqarpoq: „Taava Faraop Abrami qaaqqutippaa oqarfigalugulu: ’Qanoq-una iliorfigigimma? Sooq nuliarigit nalunaarfiginngilinga? Sooq najagalugu oqarpit? Taamaana oqaravit uanga nuliartaarigiga. Aajuna nuliat, aallaqatiginiaruk.’ Faraollu angutitami ilaat peqquai Abrami nulialu nunaminit aallarteqqullugit pigisaat tamaasa nassartillugit.“ — 1 Mosesi 12:18-20; Tussiaat 105:14, 15.
8. Ullumikkut kristumiut Jehovap qanoq illersortarpai?
8 Ullumikkut Jehova neriorsuisimanngilaq toqumut, pinerluffigineqarnermut, kaannermut pinngortitamiluunniit ajunaarnersuarnut sernissussalluta. Neriorsorneqarpugut Jehovap illersortuassagaatigut imminut attaveqarnitsinnik innarliisinnaasunut tamanut. (Tussiaat 91:1-4) Taamaaliortarpoq pingaartumik piffissaatillugu oqaatsimigut ’kiffarlu ilumoortoq silatoorlu’ aqqutigalugu mianersoqqulluta. (Matthæusi 24:45) Guutip kiffaasa malersorneqarlutik inuunertik annaasinnaannginnamikku? Naamik, Guutip inuit ataasiakkaat toqunissaat akuerissagunaraluarpaa, innuttamili tamarmik suujunnaarsitaanissaat akuerinngisaannassavaa. (Tussiaat 116:15) Aalajaatsulli ilaat ajunaassagaluarpata, qularissanngilarput taakku makikkumaartut. — Johannesi 5:28, 29.
Eqqissineqartitsiniarluni pilliutit
9. Abrami Kana’animi aalajangersimasumik najugaqalerpa?
9 Kana’animi kaannersuaqarunnaalermat „Abrami nuliani ilagalugu pigisani tamaasa nassarlugit Egyptenimit Nunap Kujasissortaanut [Negebimut Judap qaqqaata kujataanut inoqajuitsumut] majuarpoq, Lotillu ingiaqatigaa. Abrami pisoorsuuvoq nersutaatinik sølvimillu kuultimillu peqangaarluni.“ (1 Mosesi 13:1, 2)Taamaattumik eqqaamiuisa pissaanilissuartut, naalagarsuartut, isigisimassavaat. (1 Mosesi 23:6) Abrami uniinnarusunngilluinnarpoq Kana’anikkut naalakkersuinerat akuliuffigiumanagu, ’Nunalli Kujasissortaanit [Negebimit] nooqattaarluni Betelimut ingerlavoq tikillugulu Betelip Ajillu akornanni tammaarsimaffigisimasani’. Abramip tikiffimmini tamani Jehovamik pallorfiginninneq pingaarnerutittuarpaa. — 1 Mosesi 13:3, 4.
10. Abramip Lotillu nersuutaataannik paarsisut sulerpat, sunalu pillugu tamanna aaqinneqapallattariaqarpa?
10 „Loti Abramip ingiaqataa aammattaaq savanik ussinnillu tupernillu pigisaqarpoq. Nunali tikitaat ataatsimoorluni tammaarfigissallugu naammanngilaq, ataatsimummi najugaqarfigissagunikku nersutaataat amerlavallaarput. Taamaattumik Abramip nersutaataanik paarsisut Lotillu nersutaataanik paarsisut saqitsaatilerput. Taamanikkut Kana’anikkut Perizzikkullu nunami tassani najugaqarput.“ (1 Mosesi 13:5-7) Abramip Lotillu nersutaataannut tamanut naammattumik imeqaranilu ivigartorfissaqanngilaq, taamaattumillu nersutaatinik paarsisut saqitsaatilerput. Guutimik ilumoortumik pallorfiginnittut taamaattunik isumaqatigiinngissuteqartariaqanngikkaluarput. Taamaaginnarunik naggataatigut avissaarluinnarsinnaapput. Abramip ajornartorsiut tamanna qanoq iliuuseqarfigissavaa? Lotip ataataa toqoreermat Abramip Loti qitornarsiartaaraa, immaqalu ernivimmisut perorsarlugu. Abramip utoqqaanerugami nunap pitsaanerpaartaa pisussaannginnerpaa?
11, 12. Abramip isumatusaarluni Loti qanoq neqeroorfigaa, Lotillu toqqaanera sooq silatusaarnerunngila?
11 Kisianni „Abramip Loti oqarfigaa: ’Saqitsaatissanngilagut — uanga illillu, paarsisortakka paarsisortatillu — eqqarleriikkatta. Aamanna nuna ilinnut nunassiffigeriaannaq! Avissaarniarta. Illit saamiup tungaanut piumaguit uanga talerpiup tungaanut pissaanga, illilluunniit talerpiup tungaanut piumaguit uanga saamiup tungaanut pissaanga.“ Betelip eqqaaniippoq ’Palæstinami isikkiviit alutornangaarnersaatut’ taaneqartoq. Loti tassaniissimagunarpoq ’qinerluni paasigamiuk Jordanip Qoorua Soari tikillugu tamarmi [Jehovap] naatsiiviatut Egyptenitullu imeqarfigissuusoq — tassa [Jehovap] Sodoma Gomorralu aserunngikkallarmagit’. — 1 Mosesi 13:8-10.
12 Loti Biibilimi ’iluartuunerarneqaraluarluni’, Abrami toqqaaqqaatinngitsoorpaa, Abramilu utoqqaanerusoq isumasiorunarnaguluunniit. (2 Petrusi 2:7) Lotip „Jordanip Qoorua tamaat najugassamisut qinerpaa kangimullu aallarluni. Taamaalillutik avissaarput. Abrami Kana’animi nunassippoq, Lotilu Jordanip Qooruata illoqarfiini nunassippoq; tupertarluni angalaarpoq Sodoma tikillugu.“ (1 Mosesi 13:11, 12) Sodoma illoqarfiuvoq pigissaarfiusoq pigisatigut neqeroorutissarpassualik. (Ezekieli 16:49, 50) Pigisat eqqarsaatigalugit Loti silatuumik toqqaagunaraluarpoq, anersaakkulli ittut eqqarsaatigalugit silatusaarnerunngilaq, ’angutit Sodomamiut iluaatsorsuupput [Jehova] ajortuliorfigisarlugu,’ 1 Mosesi 13:13-imi allassimavoq. Lotip Sodomamut nuussalluni aalajangernera Lotimut ilaqutaanullu ajunaarutaavoq.
13. Kristumiup uppeqatiminik aningaasatigut isumaqatigiinngissuteqartup Abramip maligassiaa qanoq iluaqutigisinnaavaa?
13 Abramilli kinguaassaminik nuna tamaat pigilissallugu naggataatigut takkuttussamik Jehovap neriorsuutaa upperaa; taamaattumik nunap ilaminiinnanngua pillugu assortuuteqateqarusunngilaq. Isumatusaarluni iliuuseqarpoq najoqqutassiamut kingusinnerusukkut 1 Korinthimiut 10:24-mi allanneqartumut naapertuuttumik: „Tamassi immikkut ilissinnut pitsaanerpaaq pinnagu allanut pitsaanerpaaq noqqaassutiginiarsiuk.“ Eqqaasitsissutissaalluarpoq immaqa uppeqatiminnik aningaasatigut isumaqatigiinngissuteqartunut. Ilaasa qatanngut eqqartuussisunut tunniussimavaat siunnersuut Matthæusi 18:15-17-imiittoq maleruarnagu. (1 Korinthimiut 6:1, 7) Abramip maligassiaata takutippaa aningaasatigut annaasaqarneq Jehovap aqqata kanngunarsagaatinnissaanit kristumiulluunniit ilagiivisa eqqissiunnaartinissaanit pitsaanerusoq. — Jaakup allagai 3:18.
14. Abrami isumatusaarnini pillugu qanoq pilluaqquneqarumaarpa?
14 Abrami isumatusaarnini pillugu pilluaqunneqarumaarpoq. Guutip oqarfigaa: „Kinguaassatit nunap pujoralaasut amerlatigilersikkumaarpakka. Nunap pujoralai kisinneqarsinnaagaluarpata, taava kinguaassatit kisinneqarsinnaassagaluarputtaaq“. Tamanna Abramimut meeraqanngitsumut qiimmaallannassaqaaq. Nangilluni Guuti oqarpoq: „Nuna tamaat tukimut sanimullu isukkaarlugu ingerlaviguuk tassaammat ilinnut tunniukkumaagara.“ (1 Mosesi 13:16, 17) Abrami illoqarfimmi ilorrisimaarnartulimmi nunaseqquneqanngilaq. Kana’anikkunnit immikkoortussaavoq, soorluttaaq kristumiut ullumikkut silarsuarmit immikkoortussaasut. Allanit pitsaanerusorinngillat, Biibilimulli akerliusumik iliuuseqartitsisinnaasut attavigivallaarnaveersaartarpaat. — 1 Petrusi 4:3, 4.
15. (a) Abramip angalaarneri qanoq pingaaruteqarsinnaappat? (b) Ullmikkut ilaqutariinnut kristumiunut Abrami qanoq maligassiuilluarpa?
15 Biibilip nalaani nunasiniartoq pisitinnani misissuisinnaatitaasarpoq. Abrami nunap angalaarfiginerani eqqaasinneqartuartarpoq kinguaassami siunissami pigilerumaaraat. Naalalluni „Abrami tupertarluni angalaarpoq Mamrellu Orpiinut Eginut Hebronip eqqaaniittunut pilluni. Tassani nunaqalerpoq [Jehovamullu] pilliiviliorluni.“ (1 Mosesi 13:18) Abrami Jehovamik pallorfiginninnerminik qanoq pingaartitsitsigaluni takutitseqqippoq. Ilaquttatillu atuaqqissaaqatigiinneq, qinoqatigiinneq ataatsimiinnermilu peqataaneq taama pingaartitsigaasigik?
Akeqqanit saassunneqarneq
16. (a) 1 Mosesi kapitali 14-imi oqaatsit aallaqqaasiutaasut qanoq isumaqarpat? (b) Kunngit sisamat kangianit Kana’ani sooq isaaffigaat?
16 „Taamani Amrafelip Sinearimi kunngiusup, Arjokip Ellasarimi kunngiusup, Kedorlaomerip Elamimi * kunngiusup Tid’alillu Gojimimi kunngiusup sorsuffigaat [kunngit allat arlallit]“. Allassimaqqaarfinni hebræerisuuni oqaaseq siulleq („Taamani . . .“) mianersoqqussutaavoq, isumaqarsinnaallunilu ’misilinneqarnerup nalaa pilluaqqusaanermik naggatilik’. (1 Mosesi 14:1, 2; takuuk Ny Verden-Oversættelsen-imi quppernerup ataani ilanngussaq.) Misilinneqarnerup nalaa tamanna aallartippoq kunngit sisamat kangianit sakkutoorpassuaqarlutik Kana’ani isaaffigimmassuk. Sooq isaaffigaat? Illoqarfinni tallimani, Sodomami, Gomorrami, Admami, Sebojimimi Belamilu, pikitsitsineq unitsinniarlugu. Kunngit sisamat akeqqatik ajugaaffigalugit „Siddimip Qooruanut, tassa Immamut Tarajuusumut, pipput“. Loti ilaquttanilu eqqannguani najugaqarput. — 1 Mosesi 14:3-7.
17. Sooq Lotip tiguarneqarnera Abramip upperneranut misilinneqarnerua?
17 Kana’anikkut Kunngiisa sakkutoorpassuit isaasut sapinngisaminnik sorsuffigaat, ajorsarlutilli. „Kunngit sisamat ajugaasut pigisat nerisassallu Sodomamiittut Gomorramiittullu tamaasa tigullugit aallarput. Aallaruppaattaaq Loti Abramip qatanngutaata ernera pigisaalu tamaasa, Lotimi Sodomami najugaqarami.“ Abramip erniinnaq qanoq pisoqarnera tusarpaa: „Qimaasut ilaata tikiulluni tamanna oqaluttuaraa Abramimut hebræeriusumut Amorikkuusup Mamrep Orpiutaasa Egit eqqaanni najugaqartumut. Mamrep Eshkoli Anerilu qatanngutigai; taakku Abramilu iligiikkumallutik uppernarsaaqatigiissimapput. Abramip eqqarlini Loti tigusarineqartoq tusar[paa].“ (1 Mosesi 14:8-14) Upperneranut misilinneqaataangaarpoq! Qanoq eqqarsarpa? Jornguminut puttarsisaqarpa nunap ilaa pitsaanerusoq toqqarmagu? Kunngit isaasut nunagisimasaminneersuunerat eqqarsaatigaa, Sinearimit, aggersut, taamaattumillu sorsuffigilerunigit nunagisimasaminut utersinnaanaviarnani? Aamma sakkutoorpassuit Kana’anikkut sakkutoorpassuisa ajugaaffigisinnaanngisaannut qanoq iliuuseqarsinnaava?
18, 19. (a) Abramip Loti qanoq aniguisippaa? (b) Ajugaanermi kina ataqqinaatissinneqarpa?
18 Abramip Jehova tatigiuartuarpaa. „Abramip . . . inussiaatini illumini inunngortut angutit 318-it sakkulisarsinnaasut katersoriarlugit akeqqat malersorpai Dani tikivillugu. Unnuaanerani Abramip angutitaasalu marluinngorlutik avissimasut akeqqatik saassuppaat ajugaaffigalugillu, malersorpaallu Hoba Damaskusip avannaaniittoq tikillugu. Pigisat tamaasa utertippai. Utertippaattaaq eqqarlini Loti pigisaalu aamma arnat kiffallu.“ (1 Mosesi 14:14-16) Jehova tatigilluinnarlugu Abramip inuttani ikinnerussuteqaraluartut ajugaanissaannut siulersorpai Loti ilaqutaalu aniguisillugit. Taava Abramip Melkisedeki, Salemimi kunngiullunilu palasiusoq, naapippaa. „Melkisedekip, Salemip kunngiata, Guutip Qutsinnerussaartup palasiata timiusamik viinnimillu sassaalluni Abrami pilluaqquaa oqarluni: ’Pilluaqquneqarli Abrami Guutimit Qutsinnerussaartumit qilammik nunamillu pinngortitsisumit. Pilluaqquneqarli Guuti Qutsinnerussaartoq, akeqqannut ilinnik ajugaatitsisoq.’ Abramillu tiguakkami tamarmik qulingi Melkisedekimut tunniuppai.“ — 1 Mosesi 14:18-20.
19 Aap, Jehova ajugaavoq. Uppernini pissutigalugu Abrami Jehovamit aniguisinneqaqqippoq. Ullumikkut Guutip kiffai sorsoqataaneq ajorput, misilinneqaatissarpassuaqarpulli unamminiagassarpassuaqarlutillu. Allaaserisami tulliuttumi misissussavarput Abramip maligassiaa pitsaanerpaamik qanoq iluaqutigisinnaagipput. (wE 15/8 01)
[Quppernerup ataani ilanngussaq]
^ imm. 2 Indsigt i Den Hellige Skrift (Jehovap Nalunaajaasuinit naqitigaq) naapertorlugu papyrusitoqqami oqaluttuarineqarpoq ’faraot ilaata peqqussutigigaa angutit sakkullit arnaq pilerinartoq tigussagaat uialu toqullugu“. Taamaattumik Abrami siooranissaminut pissutissaqarluarpoq.
^ imm. 6 Hagari, Abramip kingusinerusukkut panerfagiligaa, immaqa tamatuma nalaani inussiaatigiligaanut ilaasimassaaq. — 1 Mosesi 16:1.
^ imm. 16 Biibilimik isornartorsiuisartut ilaat oqarsimapput Elami Sinearimi taama pissaaneqartigisoqanngisaannarsimasoq, Kedorlaomerillu saassussineranik oqaluttuaq oqaluttualiaannaasoq. Vagttårnet-imi 1. juuli 1989-imoortumi itsarnisarsiornermit takussutissat Biibilimi oqaluttuanut tapersersuisut arlallit sammineqarput.
Makku malugaagit?
• Kana’animi kaannersuaq Abramip upperneranut qanoq misilinneqaataava?
• Abrami Sarajilu ullumikkut uiusunut nuliaasunullu qanoq maligassaalluarpat?
• Abramip kiffani Lotillu kiffai isumaqatigiinngissuteqalermata iliuusia qanoq ilinniarfigisinnaavarput?
[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]
[Qupp. 20-mi assiliartaq]
Abramip eqqortuutitani aalajangiusimaannanngilaa, Lotilli soqutigisai soqutigisaminit pingaartinneruai
[Qupp. 23-mi assiliartaq]
Abramip jornguni Loti aniguisikkamiuk takutippaa Jehova tatigalugu