Toqu pillugu oqaluttuatoqqat

INUIT toqu alianartoq siunissaralugu nuanniilliuutigiuarsimavaat paatsiveerussaatigisarlugulu. Toqunissamut annilaanganeq upperisamik paasinnittaatsinit eqqunngitsunit, ileqqulersuutinit pingaartinneqartunit takorluukkanillu aalajangiulluinnarsimasanit ilaartorneqarsimavoq. Toqu ersigigaanni inuunermik nuannaarutiginninnissaq akornuserneqarsinnaavoq inuunerullu siunertaqarnera upperiuminaatsilerlugu.

Upperisarsiortut annerit toqu pillugu oqaluttuatoqqanik siammarsaasoqarsimaneranut akisussaanerpaapput. Oqaluttuatoqqat ilaat Biibilimi sallusuissuissutinut naleqqiuttarlugit qimerloorukkit toqu pillugu paasisimasatit ersarinnerulissagunarput.

Oqaluttuatoqaq siulleq: Toqu inuunerup naggatissaraa pissusissamisoortoq.

„Toqu inuunerup ilagaa pinngitsoorneqarsinnaanngitsoq,“ atuakkami Death — The Final Stage of Growth-imi allassimavoq. Taamatut oqartoqarnerata toqup pissusissamisoortuuneranik isumaqartoqarnera ersersippaa, tassa toqu uumassusillit tamarmik naggatissarigaat. Tamatuma, amerlasuut nikassaarpaluttumik isumaliutiginneqqissaalersissimavai akerliorpaluttumillu pissuseqalersillugit.

Toquli inuunermi naggatissaava pissusissamisoortoq? Ilisimatuut akornanni tamanna isumaqatigiissutaavoq. Uumassusilinnik ilisimatooq Calvin Harley, utoqqaliartortarnermik misissuisimasoq apersorneqarnermini oqarpoq upperinagu inuk „toqusussanngorlugu pinngortinneqarsimasoq.“ Tappiorannartunik ilisimatup William Clarkip oqaatigaa: „toqu inuunermut inaarutaasariaqanngitsoq“. Seymour Benzer-ilu Californiap Teknologiske Institut-ianeersoq eqqarsaqqissaariarluni oqarpoq: „Utoqqaliartorneq nalunaaqquttatut isigiinnarnagu pisusanulli ilaasutut, piffissap ingerlanerani allanngortinneqarsinnaasutit, isigigaanni pitsaaneruvoq.“

Ilisimatuut inuup sananeqaataa misissoraangamikku tupigutsattarput. Paasisarpaat pinngortitaassutsitsinni piginnaassutsivut iluaqutissavullu ukiuni 70-80-ni inuunitsinni pisariaqartitavut qaangerujussuarlugit sananeqaateqartugut. Assersuutigalugu misissueqqissaartartut paasisimavaat inuup qarasaa eqqaamasinnaassuseqartorujussuusoq. Ilisimatooq naliliisimavoq qarasaq paasissutissanik „atuaganngorlugit 20 millionit missinginik, silarsuarmi atuakkanik atorniartarfiit annerit imarisinnaasaasa amerlaqataannik imaqarsinnaasoq“. Qaratsamik misissuisartut ilaat naliliipput inuunerup ingerlanerani agguaqatigiissillugu taamaallaat qaratsap pisinnaasaata ilaminiinnanngua, tassa 10 promillia atorneqartartoq. Taava pissutissaqarluarpoq aperissalluni: ’Sooq qarasarput taamarsuaq immerneqarsinnaava inuunitsinni taamaallaat ilaminiinnanngua atortarlutigu?’

Eqqarsaatigilaariarullu inuit toqu qanoq qisuariarfigisaraat — pissusissamisuungitsutut. Amerlasuunut aapparmik qitornamilluunniit annaasaqarneq misigisaavoq alianarluinnartoq. Asasamik toqusoorneq sivitsoreeraluartoq inuup misigissutsimigut sivisuumik aalaterneqaatigisinnaasarpaa. Allaat inuit ’toqu inunnut pissusissamisoortuunerarlugu’ oqartartut, namminneq toqunissartik sunut tamanut naggatissaaneranik eqqarsaat  akueriuminaatsippaat. British Medical Journal-imi allassimavoq „ilisimatuut ilimagigaat kikkulluunniit sivisuumik inuunissartik kissaatigigaat“.

Inuup toqumut qisuariarfiginnittarnera, ilikkagaqartuarsinnaanera, eqqaamallaqqissusia naassaanngitsumillu inoorusussuseqarnera eqqarsaatigigaanni takussutissaannginnerlutik inuusussatut pinngortitaasoq? Ilumut, Guutip inuk naassaanngitsumik inuusussanngorlugu pinngortissimavaa, toquinnartussanngornagu. Maluginiariaruk Guutip inuit siulliit qanoq siunissaqartissimagaluarai: „Guutillu pilluaqquai oqarfigalugit: „Kinguaassiorlusi amerliartoritsi nunarsuaq tamakkerlugu ilissinnullu naalatsigitillugu; naalagaagitsilu aalisakkanut immamiittunut qilaallu timmiaanut nersutinullu nunami aalasunut tamanut.“ (1 Mosesi 1:28) Naassaanngitsumik nuannersumillu siunissaqaraluarput.

Oqaluttuatoqqat aappaat: Guutip kissaatigaa qilammeeqatigissagipput.

Anaanaq 27-nik ukiulik pingasunik meeralik toqulerluni mattuttumut katuuliusumut oqarpoq: „Oqaluttuutissanngilarma Guutip tamanna piumasarigaa . . . kamannareqaara.“ Taamaattorli uperisarsiortorpassuit ajoqersuutigisarpaat toqusoqaraangat toqusoq Guutip imminut pisittaraa.

Pinngortitsisoq ima ajortigaa naakkittaangaarluni toqusussanngortissimagaatigut naak nalunngikkaluarlugu tamatuma aliasungaartittaraatigut? Naamik, Biibilip Guutia taamaattuunngilaq, 1 Johannesi 4:8-mimi allassimavoq ’Guuti tassaasoq asanninneq.’ Soqutiginarpoq versimi allassimanngimmat Guuti asanninneqarpoq imaluunniit Guuti asannittuuvoq, kisianni Guuti tassaasoq asanninneq. Aap, Guutip asanninnera ima sakkortutigaaq, piviusuulluni, naammalluinnartuulluni kinaassusiani suliaanilu ima ersaritsigaluni eqqortumik oqaatigineqarsinnaalluni tassaasoq asanninneq kinaassusilik. Guuti tassaanngilaq inunnik nammineq qilammeeqatissaminik aallarussisartoq.

Toqusut sumiittarnerat qanorlu pissuseqarnerat pillugu inuppassuit eqqunngitsumik upperisarsiortunit paatsiveerutsinneqarsimapput. Eqqaaneqartarput qilammi, anniarfimmi limbusimilu (qilaliartussaanatillu anniarfimmukartussaanngitsut) — uninngaartarfiit assigiinngitsut, paasisassaanngitsuniit amiilaarnarluinnartunut. Akerlerluinnaanik Biibilimi allassimavoq toqusut sunnguamilluunniit ilisimasaqanngitsut, itisuumik sinittunut assersuunneqarsinnaasut. (Oqaluussisartup oqaasii 9:5, 10; Johannesi 11:11-14) Taamaattumik ernumagisariaqanngilarput toqugutta qanoq pissanerluta soorlu eqqissilluni sinittoq ernumagineq ajoripput. Jiisusip eqqartorpaa piffissaq ’iliverniittut tamarmik aniumaarfissaat’ inuunermut nutaamut nunamut paratiisiusumut. — Johannesi 5:28, 29; Lukasi 23:43.

Oqaluttuatoqqat pingajuat: Guutip meeraaqqat imminut pisittarpai inngilinik amigaateqarami.

Elisabeth Kübler-Rossip, nappaatinik katsorsarneqarsinnaanngitsunik suliaqartarsimasup upperisamut tunngatillugu nalinginnaasumik paasinnittaaseq suli ataaseq eqqaavaa. Pisimasuvik tunngavigalugu oqarpoq „meeqqamut mikisumut aqqalussaminik aannaasaqarsimasumut ima oqassalluni silatusaarnerunngilaq, Guutip nukappiaqqat mikisut nuannareqigamigit aqqalu qilaliartikkaa“. Oqaatsit taamaattut Guuti tusaamanerlugaalersittarpaat kinaassusianik qanorlu ittuuneranik eqqortumik ersersitsinani. Dr. Kübler-Rossi nangilluni oqarpoq: „Niviarsiaqqap inersimasunngorami Guuti isumakkeerfiginngisaannarsimavaa, ukiullu 30-t qaangiummata nammineq erninnguani annaagamiuk isumatsassimangaarnermik nappaateqalerpoq.“

Sooq Guuti inngilinik amerlanerusunik pissarsiniarluni meeraq imminut pisissavaa — soorlu meeraq angajoqqaavininngarnit pisariaqartinnerullugu? Guutip meeqqat qilammut pisittarai ilumoorpat, Pinngortitsisuusimassannginnerluni asanniuitsoq namminissarsiortorlu? Taassuma akerlianik Biibilimi allassimavoq: ’asanninneq Guutimit pivoq’ (1 Johannesi 4:7) Asanninnerup Guutia arsaarinnissanerpa inuup eqqarsalaarsinnaasup kialuunniit quarsaarnartutut isigisaatut iliorluni?

Soormiuna meeqqat toqusartut? Biibilimi akissutigineqartut ilaat Oqaluussisartup Oqaasia 9:11-mi  : „Taamaattarpormi suut tamarmik periarfissatigut nalaatsornertigullu pisarmata.“ (1990) Aamma Tussiaat 51:7-mi paasivarput ilumiugineqalerattali naammalluinnanngitsuullutalu ajortiliusugut, tamatumanilu pissutsini atukkatsinni toqu avaqqunneqarsinnaanngilaq. Ilaat suliluunniit inunngornatik toqusarput. Aammattaaq meeqqat alianartunik ajutoornermilluunniit nalaataqarlutik toqusarput. Guuti pisartunut tamakkununnga pisuunngilaq.

Oqaluttuatoqqat sisamaat: Ilaat toqu kingorna anniartitaassapput.

Upperisarsiortorpassuit ajoqersuutigisarpaat inuit ajortut anniarfimmut igitaassasut tassanilu naassaanngitsumik anniartitaassasut. Ajoqersuut tamanna Allakkat naapertorlugit naleqquppa eqqorlunilu? Inuk ukiut 70-t 80-llu missingi tikillugit inuusarpoq. Qanorluunniit inuuneq naallugu ajorluinnartumik iliortoqarsimappat, naassaanngitsumik anniarfimmi pillagaanissaq naapertuilluartuliornerussava? Naamik. Naapertuilluartuliornerussanngilaq inuk sivikitsuinnarmik inuunermini ajortuliarisimasai pillugit naassaanngitsumik pillarneqassappat.

Guutip kisimi oqaatigisinnaavaa inuk toquguni qanoq pineqassanersoq, taamaaliorporlu oqaatsini, Biibili, aqqutigalugu. Tassani allassimavoq: „inuit nersutit assigalugit toqusussaapput tamarmik assigiimmik anersaartortarput uumassutaasumik . . . Tamarmik assigiimmik ornigassaqarput, tamarmik issumit pinngoramik tamarmik issunngorumaarput.“ (Oqaluussisartup oqaasii 3:19, 20) Uani anniarfik ikualasoq eqqaaneqanngilaq. Inuk toquguni issumut utissaaq — suujunnaarfissamut.

Anniartitaaniaraanni malugisinnaassuseqarlunilu paasinnissinnaasariaqarpoq. Toqungasut ilisimappat? Tamannattaaq Biibilimi akineqarpoq: „Uumassuseqartummi nalunngilaat toqusussaagamik, toqungasulli sunnguamilluunniit ilisimasaqanngillat! Pissarsiassaqanngillat, qanormi ateqarnerannik eqqaamannittoqanngilaq.“ (Oqaluussisartup oqaasii 9:5) Toqungasut ’sunnguamilluunniit ilisimasaqanngimmata’, anniartitaanermik malugisimasaqarnavianngillat.

Oqaluttuatoqqat tallimaat: Toqunermi uumassuseerulluinnartoqartarpoq

Toqugutta uumassuseerulluinnassaagut, imaanngilarli sunut tamanut naggatissaasoq. Angutip aalajaatsup, Jobip, nalunngilaa toquguni Uneriffimmut, ilivermut, ilineqassalluni. Maluginiariarulli Guutimut qinnutaa: „Toqqorumasinnaagaluarummatoq toqusullu inaanni isertorlunga kamannerit qaangiutserlugu! Qanortoq  killilimmik utaqqiffissaqarteriarlunga kingumut eqqaaginga! Toqusoq uummaqqissinnaagaluarpat . . . qaaqqusuugumma akissagaluarpakkit, taava pinngortitat kipilerfigissagaluarpat.“ Jobi 14:13-15.

Jobip upperaa toqussi tikillugu aalajaakkuni, Guutip eqqaamajumaaraani piffissallu aalajangikkani nallerpat makitikkumaaraani. Tamanna itsaq Guutip kiffaasa tamarmik upperaat. Jiisusip neriuut tamanna uppernarsarpaa takutillugulu aqqutigaluni Guutip toqusut makitikkumaarai. Oqaatsinik ukuninnga uppernarsaavigaatigut: „Tamanna tupigusuutigissanngilarsi; piffissarmi nalliukkumaarpoq ilivermiittut tamarmik taassuma [Jiisusip] nipaanik tusarumaarfissaat ilivernillu aniumaarfissaat, ajunngitsumik iliorsimasut makillutik inuunissamut ajortumilli iliorsimasut makillutik eqqartuunneqarnissamut.“ — Johannesi 5:28, 29.

Ungasinngitsukkut Guutip ajussuseq tamaat piiassavaa nunassamillu nutaamik qilammiit naalakkersorneqartussamik pilersitsissalluni. (Tussiaat 37:10, 11; Danieli 2:44; Saqqummersitat 16:14, 16) Naalakkersuinerup tamatuma nunarsuaq tamaat paratiisinngorteqqissavaa, inuit tamarmik Guutimik kiffartuussiffissaat. Biibilimi imaattoq atuarparput: „Tusarparalu nipi nipitoqisumik issiavissaarsuarmit tutsiuttoq: Guuti ineqarfeqalerpoq inunni, taakkunani ineqarumaarpoq, innuttarissavaalu, Guutilu nammineq taakkunaniikkumaarpoq. Qulliillu tamaasa isaannit allarterumaarpai, toqulu peerukkumaarpoq, aliasuttoqarunnaarlunilu nilliasoqarunnaarlunilu anniartoqarunnaassaaq siulliit peermata.“ — Saqqummersitat 21:3, 4.

Sioorajunnaarneq

Makiffissamik neriuut ilisimalerlugu tuppallernaqaaq tamatuminngalu kina aaqqissuussisuunersoq paasillugu. Jiisusi ima neriorsuivoq: „sallusuissullu ilisimalissavarsi, sallusuissutsillu inussiaajunnaarsissavaasi.“ (Johannesi 8:32) Tamannalu toqumut siooranermit inussiaataajunnaarsitsivoq. Jehovap kisiartaalluni utoqqalisarneq toqulu unitsissinnaavai naassaanngitsumillu inuuneqalersissinnaalluta. Guutip neriorsuutai upperisinnaavavut? Aap, upperisinnaavavut pissutigalugu Guutip oqaasii eqquuttuaannarmata. (Esaja 55:11) Kajumissaarpatsigit Guutip inunnut siunertaa pillugu ilinniarneroqqullutit. Jehovap Nalunaajaasuisa nuannaarutigalugu ikiorumavaatsit. (wE 06/01 02)

[Qupp. 6-mi issuagaq]

Toqu siooragigaanni inuunermik nuannaarutiginninneq akornuserneqarsinnaavoq

[Qupp. 7-mi diagrammi]

TOQU PILLUGU OQALUTTUATOQQAT NALINGINNAASUT BIIBILI QANOQ OQARPA?

• Toqu inuunerup naggatissaraa pissusissamisoortoq

1 Mosesi 1:28; 2:17; Romamiut 5:12

• Guutip kissaatigaa qilammeeqatigissagipput

Jobi 34:15; Tussiaat 37:11, 29; 115:16

• Guutip meeraaqqat imminut pisittarpai inngilinik amigaateqarami

Tussiaat 51:7; 104:1, 4; Hebræerit 1:7, 14

• Ilaat toqup kingorna anniartitaasarput

Tussiaat 146:4; Oqaluussisartup oqaasii 9:5, 10; Romamiut 6:23

• Toqunermi uumassuseerulluinnartoqartarpoq

Jobi 14:14, 15; Johannesi 3:16; 17:3; Apustilit Suliaat 24:15

[Qupp. 8-mi assiliartaq]

Toqu pillugu eqqortoq ilisimagutsigu siooragiunnaarsinnaavarput

[Suminngaanneernera]

Barrators — Giampolo/Dorés iIlustration til Den Guddommelige Komedie/Dover Publications Inc.