Jehovap Nalunaajaasuinut toqutaasimasunut eqqaassutissaq

MARSIP 7-iani 2002 illoqarfimmi Körmendimi Ungarnip kitaani eqqaassutissaq uleerneqarpoq. Taanna Jehovap Nalunaajaasuinut pingasunut 1945-mi nazistinit toqutaasimasunut eqqaassutissaavoq.

Eqqaassutissaq qarmarsuarmut nivinngarneqarsimavoq ullumikkut qatserisartut qullersaqarfigisaanni Hunyadip aqqutaaniittumi, taamanikkut kikkut tamarmik takkuanni pillakkanik toqutsisarfiusumi. Eqqaassutissaq pigititaavoq ’Kristumiunut 1945-mi marsimi nalunngeqatiginnissusertik pillugu naaggaartutut toqutaasimasunut. Antal Hőnisch (1911-1945), Bertalan Szabó (1921-1945), János Zsondor (1923-1945), 2002, Jehovap Nalunaajaasui.’

Pillakkatut toqutaasimapput sorsunnersuup aappaata naangajalernerani qaammatit marluinnaat sioqqullugit. Sooq kristumiut taakku pillakkatut toqutaappat? Ungarnimiut aviisiat ullut tamaasa saqqummersartoq Vas Népe ima nassuiaavoq: „Hitler Tysklandimi pissaaneqalermat juutiinnaanngitsut aammali Jehovap Nalunaajaasui aalajaatsut malersugaapput naalliutsinneqartarlutillu, pillakkanut inissiarsuaannukaanneqartarlutik toqunneqartarlutillu upperisarsiornikkut aalajangiusimasaminnik iperaajumanngikkunik. . . . Marsimi 1945-mi Ungarnip kitaani naakkittaalluinnartumik iliortoqarpoq. . . Naakkittaatsuliornermut tamatumunnga ilaapput pillakkatut aallartitaasarneq aamma Jehovap Nalunaajaasuinik toqoraaneq.“

Eqqaassutissamik uleersinermut tunngatillugu pingaartorsiorneq marlunnik immikkoortortaqarpoq. Siulleq Batthyánykkut illussaarsuata isiginnaartitsisarfiani pivoq, oqalugiaqataasut ilagaat professori Szabolcs Szita, Holocaust Dokumentationscenterimi Budapestimi aqutsisuusoq; László Donáth, Parlamentip ataatsimiititaliaani inuit pisinnaatitaaffiinut, ikinnerussuteqartunut upperisarsiornermullu tunngatillugu ilaasortaasoq, aammalu Kálmán Komjáthy, pillakkatut toqutaasunik takunnittuusimasoq maannakkullu illoqarfiup oqaluttuarisaaneranik ilisimatooq. Tamatuma kingorna tusarnaartut 500-nit amerlanerusut illoqarfikkut ingerlaarput peqataaffigiumallugu pingaartorsiornerup immikkoortuata aappaa — eqqaassutissamik uleersineq, Körmendip borgmesterianit József Honfimit ingerlanneqartoq.

Ján Žondorip (János Zsondorip) inuulluaqqusilluni allakkamini qatanngutini kristumiut kajumissaarpai aliasoqqunagit. Ima allappoq: „Johannesip oqaasii eqqarsaatigaakka Saqqummersitat 2:10-miittut: ’Toqumut allaat ilumoorit.’ . . . Ilakka oqarfigigisigik aliasoqqunagit, pinerluttuunngitsutummi sallusuissulli pillugu toquvunga.“ (wE 1/15 03)

[Qupp. 8-mi assiliartaq]

Bertalan Szabó

[Qupp. 8-mi assiliartaq]

Antal Hőnisch

[Qupp. 8-mi assiliartaq]

Ján Žondor