Inuunermi Misigisat

Pilluarpoq Jehovamik Guuteqartoq

OQALUTTUARTOQ TOM DIDUR

Katersortarfik atorniarneqareerpoq. Saskatchewanimi Canadamiittumi illoqarfiit ilaanni Porcupine Plainsimi ataatsimeersuarnissamut inuit 300-t missingi ilimagaavut. Pingasunngornermi nittaallerpoq. Tallimanngornermi apilluni persersorsuuvoq ersitsoqanngivillunilu. Issisiutip 40 pallissimavaa. 28-t takkupput, meeqqat arlaqanngitsut ilanngullugit. Taamani 25-nik ukioqarpunga annilaangangaatsiarlungalu, tamannami siullerpaamik nakkutilliisutut angalasartutut ataatsimeersuaqataaqqaarneraara. Qanoq pisoqarsimanera oqaluttuaritinnagu, pisinnaatitaaffik tamanna immikkut ittoq qanoq suliassarilersimanerlugu oqaluttuareqqaalaarlara.

QATANNGUTIGIIT arfineq-pingasuusut arfineq-aapparaannga, tamarmik nukappiaqqat. Bill angajulliuvoq, tulleraa Metro, John, Fred, Mike Alexilu, taava uanga 1925-mi inunngorpunga Wallylu nukarlersaalluni. Manitobami illoqarfiup Ukrainap eqqannguani naasorissaasut illunnguanni najugaqarpugut, angajoqqaama Michael aamma Anna Didurip pigisaanni. Ataata qimuttuitsut aqqutaannik aserfallatsaaliuilluni sulisarpoq. Barakki sinittarfiusoq qimuttuitsut aqqutaanni inuilaamiittoq ilaqutariinnut angisuunut najugassatut pitsaanerpaajunngimmat naasorissaasut illuanniiginnarpugut. Ataata angerlarsimangaatsiarsinnaanngilaq, taamaattumik anaanap kisimiilluni perorsarpaatigut. Ilaannikkut anaanap ataata sapaatip-akunnera marlulluunniit tikeraartarpaa, taamaattumillu iganermik, iffiornermik illulerinermillu ilitsersuuppaatigut.  Grækerit-katuullit ilagiivinut ilaagatta anaanap aamma siusissukkut alanngaarluni qinunermik upperisarsiornermilu peqataanissatsinnik ilinniartippaatigut.

Sallusuissut Biibilimeersoq ilikkaripput

Inuusuttuuninniilli Biibilimik paasinnikkusunnera aallartippoq. Sanilitta Jehovamut Nalunaajaasuusup akuttunngitsunik pulaartarpaatigut Guutip naalagaaffianik, Harmagedonimik silarsuassamilu nutaami pilluaqqussutissanik Biibilimit atuffakkiartorluta. Anaanap tamakku soqutiginngilluinnarpai, Mikelli Alexillu tusakkatik nuannareqaat. Tamatuma kinguneraa nalunngeqatiginnissutertik pissutigalugu sorsunnersuup aappaani sakkutuutut suleqataajumanngilluinnarnerat. Taamaattumik Mike sivikitsumik parnaarussaaqqavoq, Alexilu Ontariomi sulisitsivimmi sulisitaalluni. Kingusinnerusukkut aamma Fredip Wallyllu sallusuissut Biibilimeersoq ilassivaat. Qatanngutimali angajulliit pingasut ilassinngilaat. Allaammi ukiorpaalunni anaanama sallusuissut akerlilersorpaa, kingusinnerusukkulli aamma taanna Jehovamut tapersersuilerpoq, tamatta tupaallaatigingaakkatsinnik. 83-inik ukioqarluni kuisippoq, 96-inillu ukioqarluni toqulluni. Ataata aamma naggataatigut sallusuissutip tungaatigut inussiarnisaarnerulerpoq.

17-inik ukioqarlunga Winnipegiliarpunga suliffissarsiorlunga, aammalu uannik Biibilimik ajoqersuisinnaasut ilaginiassagakkit. Taamanikkut Jehovap Nalunaajaasuisa sulinerat inerteqqutaavoq, ataatsimiittarnerilli aalajangersimasumik ingerlatiinnarneqarput. Ataatsimiinneq najuuffigisara siulleq angerlarsimaffimmi ingerlanneqarpoq. Grækerit-katuullit upperisaannik upperisaqarlunga peroriartorpunga, taamaattumik oqaluuserineqartut aallaqqaataani eqqumiigisaqaakka. Paasiartorusaalerparali palaseqatigiit ilinniagaqarsimanngitsullu immikkoortitaarneri Biibilimik tunngaveqanngitsut, aammalu sorsuttunik palasip pilluaqqusisarneri Guutip iluarinngikkai. (Esaja 2:4; Matthæusi 23:8-10; Romamiut 12:17, 18) Nunami paratiisiusumi inuunissaq piviusorsiorpalunnerullunilu pissusissamisoorpalunneruvoq sumiiffimmi nalusami naassaanngitsumik inuunissaminngarnit.

Sallusuissutaanera nassuerutigalugu Jehovamut tunniulluinnarpunga, Winnipegimilu 1942-mi kuisillunga. 1943-mi Jehovap Nalunaajaasuisa sulinerat Canadami inerteqqutaajunnaarpoq, oqaluussinerlu aallartinneqarpoq. Aammattaaq sallusuissutit Biibilimeersut uummatinni aalajangiusimanerulerpakka. Ilagiinni kiffartorneq tamanullu ammasumik oqalugiartarneq angalaarfigisartakkatsinnilu avinngarusimanerusuni suleqataasarneq pisinnaatitaaffigaakka. Amerikami ataatsimeersuaqataasarnikka aamma anersaakkut ineriartorninnut pingaaruteqarluinnartuupput.

Piffissaq tamaat atorlugu oqaluussisartunngorpunga

1950-imi pioneritut aallartippunga, ukiorlu taanna decembariugaa qinnuigineqarpunga nunap immikkoortuini ilagiinnik nakkutilliisunngoqqullunga. Torontomi qatanngummit misilittagartuumit unneqqarissumillu, Charlie Hepworthimit, ilinniartinneqarnera pisinnaatitaaffiuvoq angisooq. Ilinniartinneqarninnut atatillugu nuannaarutigingaakkannik sapaatip-akunnerani kingullermi qatanngutiga Alex, Winnipegimi angalasartutut kiffartortoq, ilagisussanngorpara.

Aallaqqaataani taasara nunap immikkoortuani ataatsimeersuaqataaqqaarnera uannut puigugassaanngilluinnarpoq. Tupinnanngitsumik qanoq ingerlanissaa ernumassutigaara. Nunamut tamarmut nakkutilliisup qatanngutip Jack Nathanip tamarmik suliassaqarnissaat qiimanissaallu isumagai. Qatanngutit angutit najuuttut uteqqiisippavut, paarlakaajaallutalu misigisalikkersaarluta, aamma illumiit illumut oqaluussiartornerni, pulaaqqinnerni, atuaqqissaaqateqarnernilu qanoq iliortoqarsinnaaneranik takutitsisarluta. Aamma Naalagaaffiup erinarsuutaanik  erinarsortarpugut. Nerisassaaleqinngilagut, oqarluaannaaraanni akunnerit marluk qaangiuttullu kaffisorlutalu nerisarpugut. Ilaat issiavinni qaqisarfimmilu sinnguttarput, ilaat natermi. Sapaatikkut anorersuaq ima inoriaqqortigaaq allaat tamanut ammasumik oqalugiaammut 96-it najuussinnaasimallutik. Misigisaq tamanna ajornartorsiuteqaraangama qaangiiniarninni iluaqutigisarpara.

Nakkutilliisutut angallavissiissutigineqartut tullii tassaapput Albertap avannaa, British Columbia taavalu Yukon Territory — nunami seqernu kaaviinnarfiani. Aqqusinersuaq maniilakuluttoq Alaska Highway, British Columbiami Dawson Creekimiit Yukonimiittoq Whitehorse tikillugu kilometerinik 1500-ngajannik isorartutigisoq atuarlugu oqaluussilluni angalanermi qasusuittariaqarpoq mianersortariaqarlunilu. Persersumi, aputip sisoornerini, qaqqat sivingarnini quasattuni isikkiviluttumilu angalaniarneq unamminiarnarnerpaasarpoq.

Tupigusuutigaara taama avannarpasitsigisumi sallusuissutip siammarsimatiginera. Taamaalluta British Colombiami Lower Postip eqqannguaniittoq illuarannguaq Walter Lewkowiczilu pulaarparput. Igalaavarannguatigut qaamaninnguaqarmat paasivarput illuaraq inoqartoq. Unnukkut nal. qulingiluat missaanni matukkut kasuttorpugut. Angut suaarpallappoq ’iserit’, iserpugullu. Tupaallaatigingaakkatsinnik angut utoqqaq siniffimmut innarluni Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mik atuartoq iserfigaarput. Atuagassiaq tigumiaa aggiussatsinnilluunniit nutaajuneruvoq. Oqaluttuuppaatigut atuagassiat timmisartukkut tikisittarlugit. Tamatuma missaani uagut ullut arfineq-pingasut sinnerlugit ilagiinniinnginnatta atuagassiat nutaajunerpaat piginngilavut. Oqarpoq Fred Bergimik ateqarluni, aatsaallu siullerpaamik Jehovap Nalunaajaasuinik pulaartoqarluni, naak ukiorpaalunni atuagassiat pisartagarisimagaluarlugit. Unnueqquaatigut. Assigiinngitsorpassuarnik Biibilimeersunik oqaloqatigaarput, neriorsorlugulu oqaluussisartut tamaani angalaartartut pulaarumaaraat.

Ukiorpassuarni immikkoortortat mikisut pingasut kiffartorfigaakka. Taakku 3500 kilometerinik isorartutigipput, tassa kangiani Albertami  Grande Prairiemiit kitaani Kodiakimut Alaskamiittumut.

Taamaalillunga taamatut kusanartumik ilikkarpara Jehovap ajunngingaassusersuani inunnut tamanut nittartaraa, eqqortumik isumaqarfiginnittut Jehovap anersaavanik sunnertittartut qanorluunniit ungasitsigisumi najugaqaraluarunik. Henry Lepine Yukonimi Dawson Citymeersoq, massakkut Dawsoniusumi, assersuutaalluarpoq. Ukiuni 60-ini Henryp kuultisiorfimmi avinngarusimasumi najugaqarfini qimanngisaannarsimavaa. Pingaartitsinermigulli angut taanna 84-inik ukiulik Anchoragemi 1600 kilometerinik ungasitsigisumi ataatsimeersuaararnermut najuukkiartorpoq — suliluunniit ilagiit ataatsimiinnerannut ataasinnguamulluunniit ilaasimanani. Saqqummiunneqartut qiimmaallaatigeqai ataatsimoornerlu nuannaarutigalugu. Henry Dawson Citymut uterpoq, toqunissanilu tikillugu aalajaattuarluni. Henrymik ilisarisimannittorpassuit alapernaaseqaat paaserusullugu suup angut utoqqaq taama ungasitsigisumut angalatissinnaagaa. Tamatuma peqatai arlallit sallusuissummik misissuilersippai. Taamaalilluni Henry toqqaannanngikkaluamik nalunaajaaqataalluarpoq.

Jehovap pisassarinngisaraluannik ajunngisaarfigaanga

1955-imi nuannaarutigigaakkannik Gileadip atuarfiani klassit 26-ssaannut qaaqqusaavunga. Ilikkakkakka upperninnut nakussassaataasorujussuupput Jehovamullu qanimut attaveqarnissannut iluaqutaasorujussuullutik. Gileadimi atuarunnaaratta Canadami angalasartutut suliassinneqaqqippunga.

Nunap immikkoortortaani Ontariomi ukiup ataatsip missaani kiffartorpunga. Taava avannaarsuani suliassinneqaqqippunga. Suli takorloortarpakka nunarsuarmi alianaatsumi tatsit alanngialasut sinerlugit aqquserngit qaqqani aputitarasaartuni sangujoraartut. Aasakkut qooqqut itisuut narsaatillu qalipaatigissaartunik naasullit taamatuttaaq takoranneqaat. Silaannarippoq imerlu minguitsuulluni. Nannut, amaqqut, tuttut, tuttorsuit uumasorpassuillu nujuartat allat akornusersorneqannguaratik asimi angalaarput.

Aammali Alaskami silami allanngorartuartumi nunamilu isorartuumi angalaniarneq unamminiarnartoqartarpoq. Angalaffigisartagara kangianiit kitaanut 3200 kilometerisut isorartutigaaq. Taamani nakkutilliisut angalasartut biilinik atugassaminnik neqeroorfigineqartanngillat. Qatanngutit tikeraakkama ilagiit tulliinut biiliukkumasarpaannga, ilaannikkulli lastbiilinut takornarianulluunniit kullorsortariaqartarpunga.

Ilaanni taamaaliortariaqarsimavunga Alaska Highway atuarlugu Alaskami Tok Junctionimiit Scotty Creekip eqqaanut Canadamiittumut angalaniartillunga. Amerikamiut akitsuuseriffianniit Canadamiut akitsuuseriffiannut 160 kilometerit missaannik ungasitsigaaq. 50 kilometerit siulliit kullorsorpunga. Kingorna biilinik takkuttoqaqqinngilaq, taamaattumik akunnerit qulit pisuinnarlunga 40 kilometerit atorpakka. Aatsaat kingornatigut paasivara akitsuuserivik qaangilaaginnariga angallanneq apummit sisoortumit unitsinneqarsimasoq. Unnuakkut 23-nik issilerpoq, sulilu nunaqarfik qaninnerpaaq 80 kilometerisut ungasitsigaluni. Qasuersaarfissannik nassaartariaqarpunga.

Tusiapillaallunga ingerlaqqikkama takulerpara biili qimaannagaq apummit matuneqangajassimasoq. Eqqarsarpunga unnuaq issittoq anigorsinnaassagiga  biili iserfigalugu issiaviani sinikkuma. Aputaajaangaatsiareerlunga matua ammarsinnaalerpara, sunaaffali biili sunik tamanik ujajaaffigineqarsimasoq. Qujanartumilli illuaraq inoqanngitsoq ingerlaqqilaariarama naammattoorpara. Isernialuusaaqqaariarlunga innermillu ikitsereerlunga akunnerit marlussuit sinillatsiarpunga. Aqaguani biilinut ilaallunga pisariaqartingaakkannik neriffissarsivunga assakkalu qerussorsimasut mattusersorlugit.

Jehova avannaani naajartortitsivoq

Fairbanksimut tikeraarnera siulleq qiimmaallannaqaaq. Tassani soqutiginnittorpassuaqarpoq, sapaatikkullu tamanut ammasumik ataatsimiinnermut 50-it missingi takkupput. Tamanna pivoq ajoqersuiartortitat Vernor aamma Lorraine Davisip angerlarsimaffianni. Inikingaarmat oqalugiaammut tusarnaariat ilaat igaffimmiittariaqarput, sinittarfimmiittariaqarlutik isaariaaniittariaqarlutillu. Paasivarput Fairbanksimi soqutiginninneq ineriartortinneqassappat naalagaaffilersaarfeqartariaqartoq. Jehovap ikiuineratigut illorsuaq siornatigut qitittarfiusarsimasoq pigilerparput tulluarnerusumullu nuutsillugu. Puilasuliorpugut, anartarfilersuilluta kiassaatilersuillutalu. Ukioq ataaseq naarianngitsoq Fairbanksimi ajunngingaartumik naalagaaffilersaarfittaarpugut. Kingusinnerusukkut igaffilioratta 1958-imi ataatsimeersuarnermi inunnit 330-nit najuuffigineqartumi aamma atorparput.

1960-imi aasakkut Jehovap Nalunaajaasuisa allaffeqarfissuanni New Yorkimiittumi USA-mi Canadamilu nakkutilliisut angalasartut pikkorissartinneqarniarmata peqataajartorlunga aqqussua biilinik ingerlaarfigaara. Tassaniinninni qatanngutip Nathan Knorrip akisussaasullu allat oqaloqatigaannga Alaskami immikkoortortaqarfimmik pilersitsinissamut periarfissat pillugit. Qaammatialunnguit qaangiummata tusarluarpugut Alaska 1. septembari 1961-imiit namminerisaminik immikkoortortaqarfittaassasoq. Qatanngut Andrew K. Wagner tamatumani nakkutilliisuussaaq. Taanna nuliilu Vera ukiuni 20-ni Brooklynimi Betelimiissimapput, nakkutilliisutullu angalasartuunermik ilisimasaqarlutik. Alaskami immikkoortortaqarfimmik pilersitsineq nuannaarutigeqaara, ilagiinnik nakkutilliisumut angalanikillisaataammat, taamalu ilagiit angalaarfigisartakkallu avinngarusimanerusut pisariaqartitaat aalajangersimasut eqqumaffigineqarnerulersinnaammata.

Aasaq 1962 Alaskami nuannersunik pisoqarfiuvoq. Immikkoortortaqarfik atoqqaarfissiorneqarpoq Juneaumilu ataatsimeersuartoqarluni. Whitehorsemi Yukonimiittumi Juneaumilu naalagaaffilersaarfiliortoqarpoq, angalaarfigisartakkanilu avinngarusimanerusuni eqimattanik amerlasuunik nutaanik pilersitsiortortoqarluni.

Canadamut uterneq

Ukiorpaalunni Margareta Petras Canadameersoq allaqatigisarpara. Reta (taama taaneqartarami) 1947-miilli pioneriusimavoq, 1955-imilu Gileadimi soraarummeersimalluni Canadallu kangisissuani pioneriulluni. Nuliarsarfigaara, angerporlu. Whitehorsemi 1963-imi februaarimi katippugut. Ukiakkut paasitinneqarpugut Canadap kitaani angalasartutut ingerlaannassasugut, nuannaarutigisatsinnillu ukiuni 25-ni tamaaniippugut.

1988-imi peqqiilliulernerput pissutigalugu Winnipegimi Manitobamiittumi specialpionerinngorpugut, peqatigitillugulu ukiut tallimat missaanni ataatsimeersuartarfik pisortaaffigalugu. Nukissaqarnerput naapertorlugu suli ajoqersuganngortitsiortornermut suleqataasarpugut. Nakkutilliisutut angalatilluta Biibilimik atuaqqissaaqatigisartagarpassuaqalerpugut kingorna allat ingerlatiligaannik. Jehovap ajunngisaarneratigut soqutiginnittunik nassaaginnartarunnaarluta aammattaaq tunniulluinnarlutillu kuisittunik takusalerpavut.

Qulanngivillunga oqarsinnaavunga Jehovamut kiffartorluni inuuneq allanit tamanit pitsaanerusoq. Siunertaqarluarpoq nalerisimaarnartuullunilu, Jehovamullu asanninneq ullormiit ullormut alliartortarluni. Pilluarnivimmik tunisisarpoq. Suliassarput suugaluarpalluunniit silarsuarmilu sumiluunniit kiffartorutta tussiaasiortoq ilumoornerartariaqarparput oqarmat: „Pilluarput inuiaat [Jehovamik] Guuteqartut!“ — Tussiaat 144:15.  (wE 8/1 03)

[Qupp. 10, 11-mi assiliartaq]

Ilagiinnik nakkutilliisutut kiffartorlunga

[Qupp. 11-mi assiliartaq]

Henry Lepine Dawson Citymi pulaaripput. Uanga saamerliuvunga

[Qupp. 12-mi assiliartaq]

Anchoragemi naalagaaffilersaarfik siulleq

[Qupp. 12-mi assiliartaq]

Reta uangalu 1998-imi