Paratiisi pillugu illit neriuutit tunngavissaqarluarpa?

„Ilisarisimavara inuk Kristusimi inuusoq . . . tassanngaannaq Paratiisimut pisitaasoq.“ — 2 KORINTHIMIUT 12:2-4.

1. Biibilimi neriorsuutit suut inuppassuit nuannaraat?

PARATIISI. Nunami paratiisissaq pillugu Guutip neriorsuutaa tusaqqaarakku qanoq misigalutit eqqaamaviuk? Immaqa eqqaamavat taamani ’tappiitsut isaat uisitaajumaartut, tusilartut siutaat ammarneqarumaartut’, inoqajuitsorlu naggoringaarluni sikkerartunik naasoqalerumaartoq paasigakkit. Imaluunniit amaqqup savaaqqamik meeqqallu milakulaamik peqateqarnissaannik siulittuutit qanoq igaagit? Aammattaaq killitsinnaqaaq atuarlugu asasatit Paratiisimi toqumit makitinneqarlutik inuuleqqikkumaartut, ilaa? — Esaja 11:6; 35:5, 6; Johannesi 5:28, 29.

2, 3. (a) Sooq neriuuterput Biibilimeersoq tunngavissaqanngitsutut oqaatigineqarsinnaanngila? (b) Neriunnissamut sunik allanik peqqutissaqarpugut?

² Paratiisi taanna pillugu Biibilimi neriorsuutinik upperinninnissaq pissutissaqarluarpoq. Assersuutigalugu Jiisusip pinerluttumut nappakkamut kikiattugaasumut oqaasii uku upperisinnaavavut: „Paratiisimeeqatigiumaarparma.“ (Lukasi 23:43) Aamma imatut neriorsoqqissaarneqarpugut: „Neriorsuutaa naapertorlugu ilimagisaraavut qilaat nutaat nunalu nutaaq iluassutsip najugarisassai.“ Guutip qullitsinnik allarteriumaarneranik; toqup peerukkumaarneranik; aliasuttoqarunnaarumaarneranik, nilliasoqarunnaarumaarneranik anniartoqarunnaarumaarneranillu neriorsuutai upperaavut. Tassa nunami paratiisi pilerseqqinneqarumaarpoq! — 2 Petrusi 3:13; Saqqummersitat 21:4.

³ Paratiisi pillugu neriuuteqarnermut tunngaviusoq alla kristumiut nunarsuaq tamakkerlugu maannangaaq nuannaarutigilereerpaat. Suna? Anersaakkut paratiisi Guutip pilersitaa, innuttaminullu atulersitaa. Oqariartaaseq „anersaakkut paratiisi“ immaqa timitaqarpasinngitsuuvoq paasiuminaallunilu, paratiisili taamaattoq siulittuutigineqarsimavoq, ilumullumi taamaattoqarpoq.

Paratiisimik takorruugaq

4. Korinthimiunut allakkat aappaat 12:2-4-mi takorruugaq suna eqqaaneqarpa, takorruuisorlu kinaasimassagunarpa?

⁴ Tamatumunnga atatillugu apustili Paulusi qanoq allannersoq malugiuk: „Ilisarisimavara inuk Kristusimi inuusoq . . . tassanngaannaq qilaat pingajuannut pisitaasoq — naluara timiminiinnersoq timiminiinnginnersorluunniit, Guutip kisimi ilisimavaa. Ilisimavaralu inuk taanna — naluara timiminiinnersoq timiminiinnginnersorluunniit, Guutip kisimi ilisimavaa — tassanngaannaq Paratiisimut pisitaasoq oqaatsillu oqaatigineq ajornartut inunnut taaqqusaanngitsut tusarai.“ (2 Korinthimiut 12:2-4) Versit taakkua Paulusip apustiliunini illersoriitsiaraalu oqaatigineqarput. Taamatut misigisaqarsimasumik Biibilimi allassimasoqanngimmat, ilimanarpoq oqaluttuartoq, Paulusi nammineq, taamatut takorruuisinneqarsimassasoq. Tupinnartuliornikkulliuna misigisaqarluni ’Paratiisimut’ sumut pisitaasoq? — 2 Korinthimiut 11:5, 23-31.

5. Qilaat pingajuat qanoq isumaqanngila, taamaattumillu paratiisi qanoq ittoq pineqarsimassava?

⁵ Versit ataqatigiinneranni ’qilaat pingajuannik’ allassimanerani silaannarsuup nunarsuatta avatangiisiata, avataarsuata imaluunniit nunarsuup allap astrofysikerit naapertorlugit silarsuarmi allami piusup pineqarnera ersersinneqanngilaq. Biibilimi kisitsit 3 sakkortussusermut imaluunniit erseqqissaanermut assersuutitut atorneqarajuttarpoq. (Oqaluussisartup oqaasii 4:12; Esaja 6:3; Matthæusi 26:34, 75; Saqqummersitat 4:8) Tassa Paulusi qutsissisitaasumik, anersaakkut ittumik takorruuivoq.

6. Paulusip suna takuneraa oqaluttuarisaanikkut ineriartornermit qanoq erseqqissarneqarpa?

 ⁶ Oqaatsit isumaat Allakkat Hebræerisuut-ni siulittuutit eqqarsaatigeqqissaarnerisigut ersarinnerulerpoq. Itsaq Guuti innuttani aalajaanngimmata aalajangerpoq Babylonimiut Juda Jerusalemilu saassutissagaat. Tamanna Biibilimi naatsorsueriaaseq naapertorlugu 607-imi u.n.s. aseruinersuarmik kinguneqarpoq. Siulittuut naapertorlugu nuna ukiuni 70-ini inoqassanngilaq; tamatuma kingorna Guutip juutit peqqissimisut utersinnaatissavai pallorfiginninnerlu ilumoortoq pilerseqqillugu. Tamanna 537-miit u.n.s. tamatumalu kingorna pivoq. (5 Mosesi 28:15, 62-68; 2 Kunngit 21:10-15; 24:12-16; 25:1-4; Jeremia 29:10-14) Nunali qanoq piva? Ukiut 70-it ingerlanerini nuna sjakalinit inigineqalerpoq, isumaminik naasunik naasoqalerpoq kiammillu uulinnernertaqalerluni. (Jeremia 4:26; 10:22) Neriorsuulli una suli atuuppoq: „[Jehovap] Zioni tuppallersarpaa, illukui tamaasa tuppallersarpai, inoqajuitsortaa ilersippaa Edenisut, puilasuitsortaalu [Jehovap] naatsiiviatut [imaluunniit paratiisiatut, Septuaginta].“ — Esaja 51:3.

7. Ukiut 70-it inoqajuitsooreernerup kingorna susoqassava?

⁷ Ukiut 70-it qaangiummata taama pisoqarpoq. Guutip pilluaqqusineratigut pissutsit pitsanngoriarput. Makku takorluukkit: „Inoqajuitsoq nunalu panertoq tipaatsussapput. Inuilaaq qiimmattassaaq naasunillunilu ruusatut naasortanitsitissaaq ilumut qiimmattassalluni tipaatsunnermit. . . . Tusiattoq tuttorsuartut pissigarumaarpoq, oqajuitsuugaluaq qiimmattarluni appikkumaarpoq puilalerumaarmata erngit puilasuitsumi, kuunnguillu kuulerumaarlutik inuilaami. Sioqqat uunaannaasut oasinngussapput nunalu paqqersimasoq puilasulinngorluni. Sjakalit uninngaarfigigaluat sullortuut ivissuillu naaffigissavaat.“ — Esaja 35:1-7.

Inuiannik pilersitseqqinneq allanngortitsinerlu

8. Esaja kapitali 35-mi inuit pingaarnerutillugit pineqartut qanoq nalunngilarput?

⁸ Allanngornerujussuaq — inoqajuitsumiit paratiisimut! Siulittuutip taassuma allallu tutsuiginartut takutippaat inuit aamma allanngorumaartut, allanngorneq nunap inoqajuitsup naggorissineranut assersuunneqarsinnaasoq. Sooq taamatut oqarsinnaavugut? Aap, Esajap pingaarnerutillugit allaatigai „[Jehovap] aniguisitai“, nunaminnut „qiimmattarlutik“ utertussat tipaatsulerumaarlutillu nuannaalerumaartussat. (Esaja 35:10) Oqaatsit taakku nunap issortaanut assersuutaanatik inunnut assersuutaapput. Aammattaaq Esajap inuit Zionimut utertut pillugit ima siulittuivoq: „Taaneqartassapput  iluarsutsip orpiinik eginik [Jehovap] ikkussimasaanik . . . Soorlu naasussaq nunamit naasartoq siaruartikkallu naatsiivimmi puttuttartut, taama Guutip [Jehovap] iluarneq issumit puttutitissavaa erinalimmillu unnersiutiginnissut naalersissallugu inuiaat tamarmik takkuanni.“ Guutip innuttai pillugit Esaja aamma ima oqarpoq: „[Jehovap] tamatigut tasissersuutissavaatit . . . nukissanillu nutaanik tunillutit. Taava assigilissavat naatsiivik naggorilluartoq.“ (Esaja 58:11; 61:3, 11; Jeremia 31:10-12) Nunami avatangiisit pitsanngoriarumaarnerattulli juutinut inuiattut pilerseqqitanut allannguuteqassaaq.

9. „Paratiisi“ suna Paulusip takuaa, qangalu piviusunngorpa?

⁹ Oqaluttuarisaanikkut siumut assersuut taanna iluaqutigalugu Paulusip takorruukkamini suna takuneraa paasilerparput. Tamanna ilagiinnik kristumiunik, ’Guutip narsaataanik’ Paulusip taasaanik inerititaqartussanillu, attuisussaavoq. (1 Korinthimiut 3:9) Takorruugaq qaqugu piviusunngussava? Paulusip takusani ’saqqummersitamik’ taavaa. Tassa siunissami pisussaavoq. Nalunngilaa toqoreernermi kingorna tunussinersuaqarumaartoq. (2 Korinthimiut 12:1; Apustilit Suliaat 20:29, 30; 2 Thessalonikamiut 2:3, 7) Tunussisut amerliartortillugit kristumiunillu ilumoortunit malunnarnerutillugit kristumiut naatsiivimmut naggorissumut assersuunneqarsinnaagunanngillat. Pallorfiginninnerli ilumoortoq qutsissisinneqaqqikkumaarpoq. Guutip innuttai pilersinneqaqqissapput ’iluartut Ataatamik naalagaaffiani seqinertut qaammaareqqullugit’. (Matthæusi 13:24-30, 36-43) Tamanna Guutip naalagaaffiata qilammi pilersinneqarneraniit ukiualuit qaangiuttut ilumut pivoq. Ukiullu qulikkuutaat qaangiussortillugit ersarissorujussuanngorpoq Paulusip takorruuinermini siulittuutigisaatut Guutip innuttaasa anersaakkut paratiisi nuannaarutigigaat.

10, 11. Sooq oqarsinnaavugut naammalluinnanngitsuugaluarluta anersaakkut paratiisimiilluta?

¹⁰ Inuttut ataasiakkaatut soorunami naammalluinnanngitsuuvugut, taamaattumillu Paulusip nalaani kristumiut ajornartorsiuteqartarnerattut ilaannikkut ajornartorsiuteqartoqartarnera tupaallaatiginngilarput. (1 Korinthimiut 1:10-13; Filippimiut 4:2, 3; 2 Thessalonikamiut 3:6-14) Anersaakkulli paratiisi maanna nuannaarutigisarput eqqarsaatigiuk. Ilaqarpugut anersaakkut napparsimasimasunik, maannali peqqissisimasunik. Perleqqajaajunnaarlutalu anersaakkut pissaqarluarpugut. Nunami anersaakkut ittumi paqqersimasumi annikilliunngilagut, Guutimilli iluarisaavugut pilluaqqussuterpassuillu misigalutigik. (Esaja 35:1, 7) Anersaakkut taartumi tigusatut tappiillisitatut inngilagut, kiffaanngissutsilli qaamarnga takuarput Guutimillu iluarisaaneq misigaarput. Inuppassuit Biibilimi siulittuutinut tusilartutut issimagaluartut Allakkat-ni allassimasut tusarpaat paasillugillu. (Esaja 35:5) Nunarsuaq tamakkerlugu Jehovap Nalunaajaasuisa millionilikkuutaat  Danielip siulittuutaa versikkaarlugu atuaqqissaarsimavaat. Taava Esajap allagaani kapitalit tamarluinnaasa itisilerpaat. Anersaakkut inuussutissat inuummarissinartut taamaattut anersaakkut paratiisimiinnitsinnut uppernarsaataannginnerpat?

¹¹ Aamma eqqarsaatigiuk inuit eqqortuliorusuttut assigiinngitsorpassuarnik avatangiiseqarsimasut, Guutip oqaasianik paasinnikkiartortillutik inuttut pissusiminnik qanoq allannguisimasut inuunerminnilu Guutip oqaasia malinniarlugu qanoq ilungersorsimasut. Uumasutut qaasuttutut pissuseqarnertik siornatigut ilisarnaatigisartik pissuseriunnaarniarlugu ilungersuutigisimavaat. Immaqa aamma illit taamaaliorsimavutit maluginiarnartunillu angusaqarlutit, anersaakkut qatanngutitit aamma taamaaliorsimapput. (Kolossemiut 3:8-14) Taamaattumik Jehovap Nalunaajaasuisa ilagiivisa ilaat najuuffigigaangakkit inuit qanilaarnerulersimasut ilakkuminarnerulersimasullu ilagisarpatit. Ilumoorpoq naammalluinnanngitsuusut, løvitulli kiisortutut imaluunniit uumasutut qaasuttutut oqaatigineqarsinnaagunanngillat. (Esaja 35:9) Eqqissilluni anersaakkut peqatigiinneq tamanna sumut ersiutaalluarpa? Erseqqippoq anersaakkut atukkavut anersaakkut paratiisimiinnertut ilumut oqaatigineqarsinnaasut. Anersaakkut paratiisi taanna tassaavoq nunarsuarmi paratiisimut, Guutimut ilumoorfiginnittuarutta misigisinnaasatsinnut, qilanaartuut.

12, 13. Anersaakkut paratiisimiiginnarniarluta qanoq iliortariaqarpugut?

¹² Arajutsinaveersaagassaqarpugulli. Guutip Israelikkut ima oqarfigai: „Ullumi peqqussutigisakka tamaasa maleruarsigit! Taamaaliorussi pissatsissaasi nuna maanna tiguariartugarsi iserfigalugu pigisarilersinnaaqqullugu.“ (5 Mosesi 11:8) Mosesimik allakkat pingajuini 20:22, 24-mi nuna taannarpiaq ima eqqaaneqarpoq: „Inatsisikka malittarisassiakkalu maleruaqqissaassavasi. Taamaaliorussi nunamit ilissinnut ornitsitannit najugarilersitassannillu peersitaassanngilasi. Ilissilu oqarfigaassi: Taakku nunaannik arsaassavasi, ilissinnullu pigisassanngortissavara, nuna immummik tungusunnitsuummillu kuuttoq.“ Aap, inuiaat nunamik neriorsuutigisamik tiguaassagunik Jehova Guutimut ajunngitsumik attaveqartariaqarput. Israelikkut naalannginnerat pissutigalugu Babylonimiunit ajorsartitaanissaat najugarisaanniillu aallarussaanissaat Guutip akueraa.

¹³ Anersaakkut paratiisitsinnut tunngasorpassuit nuannaarutigisinnaavavut. Avatangiisit nuannersuupput toqqissisimanartuullutillu. Kristumiut uumasutut qaasuttutut pissuserisimasaminnik qaangiiniarlutik akiuussimasut, inussiarnisaartuuniarsaralutillu ikiuukkumatuujuniarsarisut, eqqisseqatigaavut. Anersaakkulli paratiisimiiginnassagutta immitsinnut attaveqaqatigiilluarneq naammanngilaq. Aammattaaq Jehovamut ajunngitsumik attaveqartariaqarpugut piumasaatullu iliortariaqarluta. (Mika 6:8) Anersaakkut paratiisi taanna nammineq kajumissutsitsinnik iserfigaarput, qimagukkiartuaarsinnaavugulli — anisitaasinnaallutaluunniit — Guutimut attaveqartuarnissaq sulissutiginngikkutsigu.

14. Anersaakkut paratiisimiiginnarnissatsinnut suna iluaqutigissavarput?

¹⁴ Ingammik pingaaruteqarpoq Guutip oqaasianit nakussatsinneqartarnissaq. Tussiaat 1:1-3-mi assersuusiaq una malugiuk: „Pilluarpoq iluaatsut siunnersuutaat malillugit inuunngitsoq . . . kisianni [Jehovap] inatsisaanik nuannarisaqartoq inatsisaalu eqqarsaatigalugit ullukkullu unnuakkullu. Taassuma assigaa orpik kuunnguup killingani ikkunneqarsimasoq; inerititaqarfissamigut inerititaqartarpoq toqujuitsunillu pilutaqarluni. Qanoq iliornermini tamani iluatsitsisaraaq.“ Aammattaaq inussiaqatigiit ilumoortut silatuullu anersaakkut paratiisi atuagassianik Biibililersaarutinik anersaakkut inuussutissanik pilersorpaat. — Matthæusi 24:45-47.

Paratiisi ersarissiartuinnartumik isigiuk

15. Sooq Mosesip Israelikkut nunamut neriorsuutigisamut siulersunngilai, sunali takuaa?

¹⁵ Paratiisimut tunngasumik allamik qimerluuillatsiariarta. Mosesip Israelikkut ukiuni 40-ni inoqajuitsumeereermata Moabip narsartaanut, kuussuup Jordanip kangiatungaaniittumut, siulersorpai. Mosesip siusinnerusukkut kukkussuteqarnera pissutigalugu Jehova aalajangerpoq  Mosesip Israelikkut Jordanikkut ikaartut siulersussanngikkai. (4 Mosesi 20:7-12; 27:12, 13) Mosesip Guuti ima kimigiiserfigaa: „Ikaarlanga takujartorlugit nuna ajunngitsoq Jordanip illuatungaaniittoq.“ Mosesi nunamut iseqqusaanngilaq, qaqqamulli Pisgamut qaqilluni nunap immikkoortortai assigiinngitsut takugamigit paasilluarsimassavaa ’nuna ajunngitsuusoq’. Nunap qanoq ittuunera illit qanoq takorloorpiuk? — 5 Mosesi 3:25-27.

16, 17. (a) Itsaq nuna neriorsuutigisaq ukiunut kingulliunerusunut naleqqiullugu qanoq allaanerua? (b) Sooq upperisinnaavarput nuna neriorsuutigisaq paratiiserpalaartuusimagaluartoq?

¹⁶ Takorluukkatit nunap tamatuma annertunersaata ukiuni kingulliunerusuni qanoq issimaneranik tunngaveqartikkukkit immaqa nuna seqinermit uulinnernertalittut inoqajuitsutullu qaarsuusutut sioraannaasutullu takorloorpat. Pissutissaqarporli isumaqassalluni nuna tamanna Biibilip nalaani allaanerujussuusimasoq. Atuagassiami Scientific American-imi imermik issumillu immikkut ilisimasalik dr. Walter C. Lowdermilk nassuiaavoq nuna tamanna „ukiuni tusindilikkuutaani atornerlunneqarluni naggorluttunngorsimasoq“. Ima allappoq: „Nunap qanga naggorissuusimasup ’inoqajuitsunngorneranut’ inuit pisuupput, pinngortitaq pisuunani.“ Misissueqqissaarnerata ersersippaa „nuna taanna paratiisiusimasoq naggorissoq“. Ersarippoq inuit nunamik qajassuussinatik atornerluinerat ’paratiisimik naggorissumik’ naggorluttunngortitsisimasut. *

¹⁷ Biibilimi atuarsimasavut eqqarsaatigigutsigik paasisinnaassavarput tamanna tunngavissaqarluartumik isummernerusoq. Eqqaariassagit Jehovap innuttani Mosesi aqqutigalugu qanoq neriorsoqqissaarai: „Nuna ikaarlusi tiguariartugassarsi nunaavoq qaqqalik qoorulillu sialummit qilammit pisumit imerterneqartartoq. Taanna nunaavoq [Jehovap] Guutivit isumassugarisaa.“ — 5 Mosesi 11:8-12.

18. Oqaatsit Esaja 35:2-miittut Israelikkut aallarussaaqqasut nunamik neriorsuutigisamik alianaangaartumik qanoq takorluuitittarsimassavaat?

¹⁸ Nuna neriorsuutigisaq ima naggoritsigaaq, qorsooqqitsigaaq aamma kusarnartigaaq sumiiffiit aalajangersimasut taaneqaannaraangata pissutsit paratiiserpalaartut eqqaaneqartarlutik. Tamanna Esaja kapitali 35-mi siulittuummi, Israelikkut Babylonimit utermata eqquuteqqaartumi ersarilluinnarpoq. Esaja ima siulittuivoq: „[Inoqajuitsoq] ruusatut naasortanitsitissaaq ilumut qiimmattassalluni tipaatsunnermit. Peqassaaq Libanonip alutornassusianik, Karmelip Saronillu takorannissusiannik. Takussavaat [Jehovap] naalannassusia, Guutitta alutornassusia.“ (Esaja 35:2) Libanoni, Karmeli Saronilu eqqartorneqaraangata Israelikkut nuna alianaatsoq nuannersorlu takorloortarsimassavaat.

19, 20. (a) Itsaq Saroni qanoq ittuusimanersoq oqaluttuariuk. (b) Paratiisimik neriuutitsinnik nakussatsitsisinnaasut ilaat suua?

 ¹⁹ Assersuutigeriartigu Saroni, Samariami qaqqat Imarsuullu, Immap Akullersuup, akornanni sineriak narsaamaniusoq. (Takuuk asseq qupp. 22-miittoq.) Nunap tamatuma alianaassutsini naggorissutsinilu ilisimaneqaatigai. Narsaamaneq kuunnit arlalinnit imertinneqartarami ivigartorfittut pitsaalluinnartuuvoq, narsaamanerullu avannaatungaani orpippassuaqarpoq eginik. (1 Nalunaarsuutit 27:29; Erinarsugassiat Pingaarnersaat 2:1; Esaja 65:10) Taamaattumik Esaja 35:2 pilersitseqqinnissaq nunalu alutornangaarluni naggorissisoq paratiisitullu ilersussaq pillugit siulittuutaavoq. Siulittuut taanna anersaakkut paratiisissamut nuannaarutaasussamut, Paulusip kingusinnerusukkut takorruugaanut naapertuuttumut, aamma tikkuussivoq. Kiisalu siulittuut taanna siulittuutillu allat inuiannut nunami paratiisissamik neriuutitsinnik nakussatsitsisarput.

²⁰ Anersaakkut paratiisimiittuartilluta pingaartinnerujartuinnarsinnaavarput nunamilu paratiisissamik neriuuterput nakussatsissinnaallutilugu. Qanoq? Biibilimi atuakkatsinnik itisilerisarnitsigut. Biibilimi oqaluttuani siulittuutinilu sumiiffiit taaguutaat aalajangersimasut akuttunngitsumik eqqaaneqartarput. Sumiiffiit sumiinneri pillugit ilisimasaqarnerorusuppit, sumiiffiillu allanut qanoq attuumassuteqarnersut paasillugu? Pissarsinarluartumik qanoq taamaaliorsinnaanersutit allaaserisami tulliuttumi misissussavarput.

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

Eqqaamavigit?

• „Paratiisi“ suna Paulusip takorruuilluni takuaa?

• Esaja kapitali 35-p eqquunnera siulleq sunaava, Paulusillu takorruugaanut qanoq attuumassuteqarpa?

• Anersaakkut paratiisimik qanoq pingaartitsinerulersinnaavugut aamma nunami paratiisissamik neriuuterput qanoq nakussatsissinnaavarput?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 22-mi assiliartaq]

Saronip narsartaa, nunami neriorsuutigisami nuna naggorissoq

[Suminngaanneernera]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Qupp. 24-mi assiliartaq]

Mosesip ’nuna ajunngitsuusoq’ takuaa