Jehovap oqaasia uumavoq

Eqqartuussisunik allakkat-nit pingaarnersat

JEHOVA qanoq periaaseqartarpa innuttami tunukkaanganni guutipilussiulerlutillu? Israelikkut naalakkumanngittaraangata aatsaallu annikilliuleraangamik torlorfigigaanganni qanoq iliortarpa? Ikiortarpai aniguisillugillu? Apeqqutit pingaarutillit taakku allallu Eqqartuussisunik allakkat-ni akineqarput. Eqqartuussisunik allakkat pruffiitimit Samuelimit allanneqarput naammassineqarlutillu 1100-p missaani u.n.s. Tassani allaatigineqarput ukiut 330-t missaasa ingerlaneranni — Josvap toquneraniit Israelikkut kunngiata siulliup kunnginngortinneqarnerata tungaanut — pisimasut.

Eqqartuussisunik allakkat Guutip oqaasiata sunniisinnaassuseqangaartup ilaatut uagutsinnut pingaaruteqangaarput. (Hebræerit 4:12) Tassani oqaluttuarineqartut pissanganartut iluaqutigalugit Guutip pissusii paasivavut. Taakkunannga ilinniarfigisinnaasavut uppernikkut nakussatsissutigaavut iluaqutigalugillu Guutip silarsuassaani nutaami ’inuunivimmik’, naassaanngitsumik inuunermik, aalajangiussinissatsinnut. (1 Timotheusi 6:12, 19; 2 Petrusi 3:13) Jehovap innuttami iluaqutigisaannik annaassiniarluni iliuuserisimasai ernermigut, Jiisusi Kristusikkut, annerusumik aniguisitsinissaanik tikkuussipput.

SOOQ EQQARTUUSSISUT PISARIAQARTINNEQARPAT?

(Eqqartuussisut 1:1–3:6)

Josvap siulersuineratigut Kana’animi kunngit ajorsartitaareersut, naggueqatigiikkuutaat nunaatinut kingornuttaqattaagassaminnukarput nunalu tiguarlugu. Israelikkulli nunap inuinik tamanik qimaatitsiniarnerigaluat iluatsinngilaq. Paasinarsivorlu tamanna napititaassutigissagaat.

Kinguaariit Josvap kingorna inuusut Jehovamik ilisarsinngillat ’Israelikkunnilu naammassisaanik ilisimasaqarnatik’. (Eqqartuussisut 2:10) Israelikkut Kana’anikkuusunik aappartaartalerput guutiilu guutisiorfigisalerlugit. Taamaattumik Jehovap Israelikkunnut akeraasunut tunniuppai. Naqisimaneqarnerli ingasappallaaleraangat Guutimut ilumoortumut ikioqqullutik torlulasarput. Pissutsini taamaattuni — upperisarsiornikkut, inuit atugarisaasigut politikkikkullu — Eqqartuussisunik allakkat-ni oqaluttuarineqartut pipput, allakkanilu taakkunani oqaluttuarineqarput eqqartuussisut kingoraartaattut Jehovap innuttani akeraasunit annaanniarlugit eqqartuussisunngortitai.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

1:2, 4 — Sooq naggueqatigiit Judakkut nunaammik kingornuttaqattaagassaminnik tiguaaqqaartuuppat? Tamanna naggueqatigiit Rubenikkut immikkut pisinnaatitaaffigigaluarpaat, Rubenimi Jaakup angajulliliaraa. Jaakulli toqulerluni siulittuutigaa Rubeni salliutitaajunnaassasoq, angajulliliatut pisinnaatitaaffini maangaannartimmagu. Simmiuut Levilu, naakkittaatsuliortut, Israelimi siammartitaassapput. (1 Mosesi 49:3-5, 7) Tulliuttuuvoq Juda, Jaakup ernerisa sisamaat, taannaavorlu nunassarsiartoqqaartoq. Simmiuukkut, Judakkunik ingerlaqatiginnittut, Judakkut nunaatigiligaanni angisuujusumi siammasissunik minnerusunik nunaatitaarput. * — Josva 19:9.

1:6, 7 — Sooq kunngit ajugaaffigineqartut kullui putuguilu kipineqarpat? Inuk kulloqanngitsoq putugoqanngitsorlu sorsoqataasinnaanngilaq. Sakkutoormi kulloqarnani qanoq ililluni panarsorsinnaava qalugiusamilluunniit naakkiarsinnaavaa? Putugoqanngitsorlu orloqqajaassaaq.

Ilinniarfigisinnaasavut:

2:10-12. ’Jehovap ajunngitsuliai puiornaviissagutsigik’ aalajangersimasumik Biibilimik atuarnissamut pilersaarusiortariaqarpugut. (Tussiaat 103:2) Angajoqqaat qitornamik uummataannut  Guutip oqaasia puiuikkiutitittariaqarpaat. — 5 Mosesi 6:6-9.

2:14, 21, 22. Jehovap innuttami naalasseriitsut misilinneqarnissaat akueraa aalajangersimasoq siunertaralugu — tassa perorsarneqarnissaat, minguiarneqarnissaat imminullu saannissamut kajumissaarneqarnissaat.

JEHOVA EQQARTUUSSISUSSANIK TOQQAASARPOQ

(Eqqartuussisut 3:7–16:31)

Eqqartuussisut sapiitsuliaannik oqaluttuat pissanganartut taakku aallarnerlugit Otnielip Israelikkut ukiuni arfineq-pingasuni Aram-Naharajimimi (Mesopotamiami) kunngimit naqisimaneqarnerannit aniguisinneqarnerat oqaluttuarineqarpoq. Eqqartuussisup Ehudip silatusaarluni sapiitsuliornikkut Egloni, Moabikkut kunngiat pualasoorsuaq, toquppaa. Shamgarip qunusuitsup kisimiilluni filisterit 600-t ajaappissamik ussinnik ungoorissutaasartumik toquppai. Pruffiitimit arnamit Deboramit kajumissaarneqarlutik Jehovamillu ikiorneqarlutik Barakip sakkutuuisalu 10.000-iusut oqitsunik sakkoqarlutik, Siserap sakkutoorpassui qimaatippaat. Jehovap Gideoni toqqarpaa, taannalu angutitaalu Midjanikkunnut ajugaatillugit.

Jehovap Jefta atorlugu Israelikkut Ammonikkunnit aniguisippai. Israelimi eqqartuussisuusunut angutinut aqqaneq-marluusunut aamma ilaapput Tola, Jairi, Ibsani, Eloni Abdonilu. Eqqartuussisut kingullersaraat Samsoni, filisterinut akiuuttoq.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

4:8 — Sooq Barakip pruffiiti arnaq Debora sorsuffiusumukaqataaqqullugu kimigiiserfigaa? Baraki misigisimagunarpoq nammineerluni Siserap sakkutuui sorsuffigisinnaanagit. Debora ilaappat Barakimut angutitaanullu Guutimit najorneqarnerannut tamanna qulakkeerutaassaaq, tamannalu tatiginninnerulissutigissavaat. Tassa Deboramut taamatut qinnuteqarnera sanngiinnermut ersiutaanani upperluartuuneranut ersiutaavoq.

5:20 — „Ullorissat“ qanoq ilillutik Baraki illersorlugu sorsuppat? Inngilit ikiuinerat, Siserap ilisimasortaasa ullorissat anarnerannik aarlerisaarutitut isiginninnerat ullorissalluunniit najoqqutaralugit siulittuinerit Siseramut tusarliunneqartut eqquutinngitsoornerat pineqarnersoq Biibilimi allassimanngilaq. Qularutissaanngilarli Guutip arlaatigut akuliunnera pineqartoq.

7:1-3; 8:10 — Sooq Jehovap Gideonip angutitai 32.000-iusut akeqqanut 135.000-iusunut amerlavallaarnerarpai? Jehova tassaammat Gideonimik angutitaanillu ajugaatitsisoq. Guutip Gideonikkut isumaqaqqunngilai Midjanikkut namminneerlutik ajugaaffigigaat.

 11:30, 31 — Jeftap neriorsuigami inuup ikikkagassatut pilliutigineqarnissaa eqqarsaatigaa? Jefta taama eqqarsarsimanngisaannarpoq, Mosesimmi inatsisaani ima allassimavoq: „Ilinni ernerminik panimminilluunniit innikkoortitsisoqassanngilaq.“ (5 Mosesi 18:10) Jeftalli inuk imminik parsiaasussaq eqqarsaatigaa, uumasuunngitsoq. Uumasut Israelikkut pilliutigisartagaat illup iluaniinneq ajorput. Uumasumillu pilliuteqarneq immikkut ittuunavianngilaq. Jeftap nalunngilaa parsiarluni illuminit anisussaq tassaasinnaasoq panini. Jeftamik parsiaasoq ’ikikkagassatut pilliutigineqassaaq’, ima paasillugu illernartuummi kiffartortuaannassasoq.

Ilinniarfigisinnaasavut:

3:10. Inuup ilisimassusia pinnani, Jehovap anersaava anersaakkut ingerlalluarnissaanut aalajangiisuuvoq. — Tussiaat 127:1.

3:21. Ehudip panani sapiilluni pillaqqillunilu atorpaa. Uagut „Anersaap panaanik, tassa Guutip oqaasianik“ atuillaqqissuusariaqarpugut. Tassa oqaluussinermi Biibili sapiilluta atortariaqarparput. — Efesosimiut 6:17; 2 Timotheusi 2:15.

6:11-15; 8:1-3, 22, 23. Gideonip anneruniajuissusia pingaarutilinnik pingasunik ilinniarfigisinnaavarput: (1) Kiffartornermi immikkut pisinnaatitaaffimmik neqeroorfigineqaraangatta akisussaaffittaqarnera eqqarsaatigisassavarput, ataqqinaataasinnaanera tusaamasaallualissutaasinnaaneraluunniit pinnagu. (2) Saqitsaassisoqarniartillugu anneruniajuitsuugaanni ilisimassuseqarnermut ersiutaavoq. (3) Anneruniajuissuseq nuimasunngorusulinnginnissamut illersuutaavoq.

6:17-22, 36-40. Gideonitut mianersortariaqarpugut ’anersaat [oqaatsit isumassarsiarititaasut, NV] suulluunniit upperiinnarnagit’. ’Misilittariaqarpavulli anersaat [oqaatsit isumassarsiarititaasut, NV] Guutimit pisuunersut’. (1 Johannesi 4:1) Kristumiu utoqqaanertanngorlaaq silatusaassaaq siunnersuutiginiakkani Guutip oqaasianik tunngaveqarluarnersoq qulakkeerniarlugu utoqqaanertamik misilittagaqarnerusumik isumasiuiguni.

6:25-27. Gideonip naliliisinnaanini atorpaa mianersortumillu periaaseqarluni, akerlilersortini pisariaqanngitsumik kamaleqqunagit. Nutaarsiassaq nuannersoq oqaluussissutigigaangatsigu oqaloriaatsitsigut allat ajuallatsikkumanagit mianersortariaqarpugut.

7:6 (1900/1961). Jehovamut kiffartornitsinni Gideonip angutitai 300-t assigalugit eqqumaniarlutalu mianersortariaqarpugut.

9:8-15. Makitasaarluni ataqqineqarumatullunilu pissaaneqalerniarneq oqartussaassuseqalerniarnerlu sianiilliornerussusia!

11:35-37. Qularnanngitsumik Jeftap maligassiuilluarnera paniata upperluartuunissaminut imminullu pilliutigeriaannaanissaminut iluaqutigaa. Taamatut ullumikkut angajoqqaat qitornaminnut maligassiuisinnaapput.

 11:40 (1900/1961). Jehovamut kiffartornermi kajumissutsimik ersersitsisut iliuuserisaat pingaartillugit ersersikkaanni, taakkua tamanna qiimmassaatigissavaat.

13:8. Angajoqqaat qitornaminnik perorsaanerminni ilinniartitsinerminnilu siunnersoqqullutik Jehova qinnuigisariaqarpaat taassumalu siunnersuutai maleruartariaqarlugit. — 2 Timotheusi 3:16.

14:16, 17; 16:16. Tusangiasaarilluni qiallunilu kimigiisertuarneq qanittumik attaveqarnermut aserorsaataasinnaavoq. — Ussatit 19:13; 21:19.

ISRAELIMI PISUT ALLAT

(Eqqartuussisut 17:1–21:25)

Eqqartuussisunik allakkat immikkoortuanni kingullermi maluginiarnartut marluk oqaluttuarineqarput. Oqaluttuami siullermi oqaluttuarineqarpoq angut Mikamik atilik illumini guutipilummik inissiisoq Levikkuusumillu palasitut kiffartortussamik atorfinitsitsisoq. Danikkut illoqarfik Lajishi, imaluunniit Leshemi, ikuallariarlugu namminneq illoqarfissamittut sanaqqippaat Danimillu atserlugu. Guutiliaq Mikap sanaava palasilu atorfinitsitaa atorlugit Danimi qitiusumik guutisiorfigisartagassaminnik pilersitsipput. Josva suli toqunngitsoq illoqarfik tiguarneqarsimassagunarpoq. — Josva 19:47.

Oqaluttuap aappaa Josvap toqunerata kingunitsianngua pivoq. Naggueqatigiit Benjaminikkut nunaanni illoqarfimmi Gibeami angutit ilaasa kinguaassiuutitigut pinerluttuliornerat naggueqatigiit Benjaminikkut nungutitaangajannerannik kinguneqarpoq — angutit 600-t kisimik amiakkuupput. Qanoq nuliassarsiorsinnaanersut paasineqarpoq, tamannalu iluatsilluarmat Daavip nalaani naggueqatigiit Benjaminikkut sorsuttartui 60.000-ingajaapput. — 1 Nalunaarsuutit 7:6-11.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

17:6; 21:25 — Kikkut ’tamarmik iluarisaannarminnik iliorpata’ inatsisaannermik kinguneqarsinnaava? Taamaattariaqanngilaq, Jehovammi innuttami assigiinngitsorpassuartigut siunnersorneqarnissaat isumagisimavaa. Inatsisiminik tunivai aqqutigeqqusaminillu ilinniartitsisinnaasunik palaseqartillugit. Aammattaaq pingaarutilinnut tunngatillugu palasiunerup Urimi aamma Tummimi atorlugit Guuti siunersiorsinnaavaa. (2 Mosesi 28:30) Aamma illoqarfiit tamarmik utoqqaanertaqarput tutsuiginartumik siunnersuisinnaasunik. Israelikkut aaqqissuussinerit tamakku atorluaraangamikkik nalunngeqatiginnissutsimikkut najoqqutassaqarluartarput. Israelikkuusoq taamatut periaaseqarluni ’iluarisaannarminik ilioraangat’ tamanna kinguneqarluartarpoq. Inatsisilli sumiginnarlugit ileqqussat guutisiornerullu tungaasigut nammineerluni aalajangiigaangat tamanna ajortumik kinguneqartarpoq.

20:17-48 — Sooq Jehovap Benjaminikkut marloriarlugit naggueqatigiinnut allanut ajugaaffiginnitsippai naak pillarneqartussat tassaagaluartut naggueqatigiit Benjaminikkut? Jehovap naggueqatigiit aalajaatsut Israelimi ajortunik piuneerutsitsiniarlutik aalajangersimanerat annaasaqangaarteqqaarlugit misilippaa.

Ilinniarfigisinnaasavut:

19:14, 15. Gibeamiut inoroorsaarusussuseqannginnerat ileqqussatigut sualuttumik sanngiinnermut ersiutaavoq. Kristumiut ima oqaaqqissaarneqarput: „Inoroorsaarnissaq pingaartissiuk.“ — Romamiut 12:13.

Qanittukkut aniguisitaanissaq

Qanittuararsuakkut Guutip naalagaaffiata Kristusi Jiisusikkut silarsuaq ajortoq manna piuneerutissavaa aniguisillugillu peqqusersuitsut assuarnaatsullu. (Ussatit 2:21, 22; Danieli 2:44) Taava ’nungutitaassapput Jehovap akerai tamarmik. Jehovamilli asannittut ikkumaarput seqinertut pissaaneqangaarluni nuilersutut.’ (Eqqartuussisut 5:31) Eqqartuussisunik allakkat-nit ilikkakkatsinnik atuinitsigut Jehovamik asannittunut ilaalluta ersersitsigu.

Ilumoortoq tunngaviusoq Eqqartuussisunik allakkat-ni erseqqissarneqartuartoq unaavoq: Jehovamut naalanneq pilluaqqussutissartarpassuaqarpoq, naalannginnerli ajunaarutaasarpoq. (5 Mosesi 11:26-28) Taamaattumik pingaaruteqarpoq Guutip piumasaanut saqqummersitamut ’uummatikkut naalattuunissarput’. — Romamiut 6:17; 1 Johannesi 2:17.  (wE 1/15-05)

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

[Qupp. 19-mi assiliartaq]

„Taava [Jehovap] siulersuisoqalersippai eqqartuussisunik, taakkualu Israelikkut piiaasunit aniguisittarpaat.“ — Eqqartuussisut 2:16.

[Qupp. 19-mi assiliartaq]

EQQARTUUSSISUT

1. Otnieli

2. Ehudi

3. Shamgari

4. Baraki

5. Gideoni

6. Tola

7. Jairi

8. Jefta

9. Ibsani

10. Eloni

11. Abdoni

12. Samsoni

DANI

MANASSE

NAFTALI

ASHERI

ZEBULONI

ISSAKARI

MANASSE

GADI

EFRAIMI

DANI

BENJAMINI

RUBENI

JUDA

[Qupp. 20-mi assiliartaq]

Deborap sorsuffiusumukaqataanissaanik Barakip kimigiiserfiginninneranut pissutaasoq pillugu sumik ilikkagaqarpugut?