Jehovap oqaasia uumavoq

Samuelimik allakkat siulliit-nit pingaarnersat

UKIUUVOQ 1117 u.n.s. Josvap nuna neriorsuutigisaq tamakkerlugu tiguarmaguli ukiut 300-t missaat qaangiupput. Israelip utoqqaanertai Jehovap pruffiitianukarput immikkut ittumik qinnuteqariartorlutik. Qinnutaat pruffiitip Jehovamut qinunikkut saqqummiuppaa, Jehovallu piumasaat akueraa. Tamanna eqqartuussisoqartarnerup naaneranut inunnillu kunngeqartalernerup aallartinneranut ersiutaavoq. Israelikkut oqaluttuarisaaneranni piffissap allannguutaasup tamatuma siorna kingornalu pisimasut pissanganartut Biibilimi Samuelimik allakkat siulliit-ni allaaserineqarput.

Atuakkami taassumani Samuelip, Natanip Gadillu allagaanni ukiut 102-t ingerlanerini — ukioq 1180-miit 1078-ip u.n.s. tungaanut — pisimasut pillugit oqaluttuarineqarput. (1 Nalunaarsuutit 29:29) Israelikkut nuimasortaat angutit sisamat pillugit oqaluttuaavoq. Marluk eqqartuussisuupput marlullu kunngiullutik; marluk Jehovamut naalattuupput marlullu taamaannatik. Aammattaaq maligassaalluartut arnat marluk sorsuttartorlu sapiitsoq uummatigissorlu ataaseq oqaluttuarineqarput. Oqaluttuat taakku isiginnittaatsit iliuutsillu qanoq ittut maligassaalluartuunerat qanorlu ittut ingalassimasariaqarnerat pillugit ilinniarfigilluarsinnaavavut. Taamaattumik Samuelimik allakkat siulliit imaasa qanoq eqqarsartarnivut iliortarnivullu sunnersinnaavaat. — Hebræerit 4:12.

SAMUELIP ELI EQQARTUUSSISUTUT KINGORAARAA

(1 Samueli 1:1–7:17)

Inerittunik katersuiffiup nalliussinissaanut piffissanngorpoq, Hannalu, Ramami najugaqartoq, nuannaarsuataarpoq. * Qinnutai Jehovap akisimavai, ernertaarsimavorlu. Hannap neriorsuutini eqqortippaa erninilu Samueli „[Jehovap] naalaffianukaappaa“ tassani kiffartortussanngorlugu. Tassani nukappiaqqap „[Jehova] kiffartuuppaa palasimit Elimit nakkutigineqarluni“. (1 Samueli 1:24; 2:11) Samueli suli nukappiaraasoq Jehovap Elip inoqutaanut eqqartuussutini Samuelimut saqqummiuppaa. Samueli peroriartortillugu Jehovap pruffiitiatut Israelikkut tamarmik akueraat.

Ilaanni filisterit Israelikkut saassuppaat. Angerutsip illerfia tigusaraat, Elillu erneri marluk sorsunnermi toqutaapput. Elip utoqqalisup tamanna tusaramiuk ’ukiuni 40-ni Israelikkunni eqqartuussisooreerluni’ toquvoq. (1 Samueli 4:18) Filisterit paasileramikku illerfiup tigumiarnera ajunaarutaasoq Israelikkunnut utertippaat. Maanna Samueli Israelimi eqqartuussisuuvoq nunamilu eqqissineqarpoq.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

2:10 — Sooruna Hanna Jehovamut qinusoq ’kunngiutitani pissatseqqullugu’ uffa Israelimi inummik kunngeqanngitsoq? Mosesip inatsisaani siulittuutigineqarpoq Israelikkut inummik kunngeqalerumaartut. (5 Mosesi 17:14-18) Jaaku toqulerluni ima siulittuivoq: „Piissanngilaq Judamit kunngip tigumiaa [kunngip oqartussaaneranut ersiutaasoq].“ (1 Mosesi 49:10) Saralu — Israelikkut siuaasaat — pillugu Jehova ima oqarpoq: „Inuiannut kunngiusut taassumannga naggueqassapput.“ (1 Mosesi 17:16) Taamaattumik Hannap qinnutaa siunissami kunngiusussamut tunngavoq.

3:3 — Samueli Illernarnerpaami sinippa? Naamik, taamaaliunngilaq. Samueli Levikkuuvoq palasiunngitsoq Kehatikkut naggueqatigiissortaaneersuulluni. (1 Nalunaarsuutit 6:18-23) Taamaattumik ’illernangaartumik takunneqqusaanngilaq’. (4 Mosesi 4:17-20) Samuelip illernartuummi iserfigisinnaasatuaa tassaavoq toqqup  naapeqatigiittarfiup silarlia. Tassani sinissimassaaq. Aamma Eli silarliani sinissimassaaq. Oqaatsini „Guutip angerusiata illerfiata inigisartagaani“ pineqarunarpoq toqqup naapeqatigiittarfiup eqqaa tamarmi.

7:7-9, 17 — Sooq Samueli Mispami pilliiva Ramamilu pilliiviliorluni naak pilliivissatut Jehovap toqqagaaniinnaq pilliisoqaqqusaasoq. (5 Mosesi 12:4-7, 13, 14; Josva 22:19) Angerutsip illerfia Shilomi toqqup naapeqatigiittarfianiigunnaarmalli Jehovap tassani najuineranut takussutissaaruppoq. Taamaattumik Samueli Guutimit pisinnaatitaalluni Mispami pilliivoq Ramamilu pilliiviliorluni. Taamaaliorneq Jehovap iluarisimagunarpaa.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:11, 12, 21-23; 2:19. Hannap qinorpasissumik pissuseqanera, maniguuttuunera, Jehovap ajunngissusianik pingaartitsinera ernerminillu anaanatut isumaginnilluartuunera arnanut Guutimik mianerinnittunut tamanut maligassaalluarpoq.

1:8. Oqaatsit atorlugit allanik qanoq nakussatsitsisoqarsinnaaneranik Elkana maligassaalluarpoq. (Jobi 16:5) Hanna aliasuttoq ajorinnippalunnani ima apereqqqaarpaa: „Sooq taama nikallungatigaat?“ Taama aperinera misigissutsiminik oqaluttuarnissaminut kajumilissutigaa. Taava Elkanap asanninnerminik eqqaasippaa ima oqarluni: „Qulinik ernertaarsinnaanermit uanga pingaarnerutinngilinga?“

2:26; 3:5-8, 15, 19. Guutimit suliassiissutigineqartoq ulapputigigaangatsigu, anersaakkut ilinniartitaanitta iluaqutigilluarneratigut inussiarnersuunikkullu ataqqinnittuunikkullu ’Jehovamit inunnillu nuannarisaanerujartuinnassaagut’.

4:3, 4, 10. Allaat angerutsip illerfiatut illernartigigaluartut tupinnartuliornikkut illersuutaanngillat. ’Guutipilunnut mianersortariarpugut.’ — 1 Johannesi 5:21.

ISRAELIP KUNNGIA SIULLEQ — ILUATSILLUARTOQ ILUATSINNGITSORLUUNNIIT?

(1 Samueli 8:1–15:35)

Samueli inuunini tamaat Jehovamut aalajaappoq, ernerili Guutip piumasaa naapertorlugu inuunngillat. Israelimi utoqqaanertat inummik kunngitaarumapput, Jehovallu tamanna akueraa. Samuelip Jehova siulersortigalugu Sauli, Benjaminikkuusoq isikkorissoq, kunnginngortillugu tanippaa. Saulip kunngiussutsi Ammonikkut ajugaaffiginerisigut aalajangersarpaa.

Saulip ernerata Jonatanip sapiitsup filisterit sakkutooqatigiit ajugaaffigai. Filisterit sakkutoorpassuullutik Israelimut ingerlaarput. Sauli uivilerpoq naalanngillunilu ikikkagassanik pilliilluni. Jonatani sapiitsoq sakkuminik tigummiussisini kisiat ilagalugu filisterit salliutitaannik saassusseqqippoq. Saulili isumaalliorluni uppernarsaaqqusigami ajugaativinngitsoortitsivoq. Saulip „akeqqani avatangiisigisani tamaasa sorsuffigisarpai“. (1 Samueli 14:47) Saulip Amalekikkut ajugaaffigai, ’toqunneqartussalli’ asattuukkamigit Jehova naalanngilaa. (3 Mosesi 27:28, 29) Tamatuma kingunerisaanik Jehovap Sauli kunngiujunnaarsippaa.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

9:9 — Oqaatsit uku qanoq paasisariaqarpat: „Mannakkut pruffiitinik taaneqartartut taamani takorluuisartunik taasarpaat“? Samuelip nalaani Israelimilu kunngit nalaanni pruffiitit saqqumilaaleraluttuinnarnerini oqaaseq ’takorluuisartoq’ atorunnaarlugu oqaaseq „pruffiiti“ atorneqartalersimagunarpoq. Samueli pruffiitit siullersaattut isigineqarpoq. — Apustilit Suliaat 3:24.

14:24-32, 44, 45 — Jonatani tungusunitsuummik nerigami taamaalillunilu Saulip uppernarsaaqqusinera unioqqutikkamiuk Guutimit iluarisaajunnaarpa? Jonatani taamaaliornermigut Guutimit iluarisaajunnaarsimagunanngilaq. Jonatanimmi ataatami uppernarsaasitsinera sianiginngilaa. Aammattaaq uppernarsaasitsineq kukkusumik aallussilluartuunermik kunngilluunniit oqartussaassusianik paasinerluinermik aallaaveqartoq ajornartorsiortitsivoq. Saulip uppernarsaasitsineranik unioqqutitsinerup kingunissaasa atornissaannut Jonatani piareersimagaluartoq inuunera asattuunneqarpoq.

15:6 — Sooq Saulip Kenikkut immikkut ajunngisaarfigai? Kenikkut Mosesip sakiata kinguaarai. Israelikkut Qaqqaq Sinaji qimallugu aallarmata Kenikkunnit ikiorneqarput. (4 Mosesi 10:29-32) Aammattaaq Kenikkut Judap erneri Kanaʹanimi  nunaqqatigisimavaat. (Eqqartuussisut 1:16) Naak Amalekikkut inuiaallu assigiinngitsut allat nunaanni nunaqqatigisaraluarlugit Israelikkut ikinngutinnersumik pissuseqarfigiuarpaat. Tassa Saulip Kenikkut asattuunnissaannut pissutissaqarluarpoq.

Ilinniarfigisinnaasavut:

9:21; 10:22, 27. Inupiluit kunngitut oqartussaanerminik ataqqinninngimmata Saulip kunnginngorami anneruniajuitsuunini maniguuttuuninilu isumaalliorluni iliuuseqannginnissaminut illersuutigai. Taamatut pissuseqarneq sianiilliornissaraluamut illersuutaalluarsinnaavoq.

12:20, 21. „Guutipiluit piunngitsut“, soorlu inunnik tatiginninnerup naalagaaffiilluunniit sakkussatigut pissaanerannik tunaarinninnerup, Jehovamut kiffartorunnaarsinngisaannarlisigut.

12:24. Jehovap innuttaminut siornatigut ullumikkullu ’ajunngitsuliungaarnerisa’ eqqaamanerisigut uummatikkut iluunngarluta Jehova kiffartorfigisinnaavarput tassungalu mianerinnittuarsinnaalluta.

13:10-14; 15:22-25, 30. Makitasuunngornaveersaartariaqarpugut — makitasuujuneq eqqunngitsuliornikkut pingaarniarpallaarnikkulluunniit ersertoq sunaluunniit mianersorfigisiariaqarparput. — Ussatit 11:2.

NUKAPPIARAQ SAVANIK PAARSISOQ KUNNGISSATUT TOQQARNEQARTOQ

(1 Samueli 16:1–31:13)

Samuelip Daavi Judakkut naggueqatigiissortaaneersoq siunissami kunngiusussatut tanippaa. Kinguninngua Daavip inorujussuaq filisteriusoq Goliati ujaqqamik ataatsimik illusariarlugu toquppaa. Daavi Jonatanilu qanigisariilerput. Saulip Daavi sakkutuuminut naalaganngortippaa. Daavi ajugaasaqattaarmat Israelimi arnat ima erinarsorput: „Saulip 1.000-it toquppai, Daavilli 10.000-it toquppai.“ (1 Samueli 18:7) Saulip Daavi sinngagalugu toqoriaraluarpaa. Daavi pingasoriarluni Saulimit toqoriarneqareerluni qimaavoq kingornalu eqqissiviitsutut inuusariaqalerluni.

Daavi eqqissiviitsuutilluni marloriarluni Saulip inuunera asattuuppaa. Aamma Abigajili pinnersoq naapippaa, kingornalu katillugu. Filisterit Israelimut saassussinialermata Sauli Jehovamut saaffiginnippoq. Jehovalli qimassimavaa. Samueli toquvoq. Isumatsassimalluni Saulip anersaanut attaveqartartoq siunersiorpaa paasisatuaraali filisterinut sorsunnerminni toqutaajumaarluni. Saassussinerup tulliani Sauli ikilerneqarujussuarpoq ernerilu marluk toqupput. Saulip nikanarsagaalluni toqutaanera naggataatigut oqaluttuarineqarpoq. Daavi suli isertortumik inuuvoq.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

16:14 — ’Anersaapiluk’ Saulimik naalliutsitsisoq suugami? Anersaapiluk Saulip qamuuna eqqissiunnaarutigisaa tassaavoq nammineq ajortumik isummeriataartarnini uummammioqaleriataartarninilu — qamuuna eqqunngitsunut kajungernini. Jehovap anersaani illernartoq Saulimit peermagu Sauli illersuutaaruppoq namminerlu anersaaminit [isummaminit] ajortumit aqunneqalerluni. Guutip anersaani illernartoq anersaamit tamatumannga inangerneqartimmagu ajortoq taanna anersaapilummik ’Jehovap aallartitaa’-nik taaneqarpoq.

17:55 — Sooq Saulip, 1 Samueli 16:17-23 eqqarsaatigalugu, Daavi kia ernerineraa apeqqutigaa? Saulip apersuutigisaa Daavip ataataata  atianut tunngaannanngilaq. Saulip paaserusugunarpaa angut qanoq ittoq inuusuttumik aatsaarluinnaq sapiitsuliorluni Goliatimik toqutsisumik erneqarnersoq.

Ilinniarfigisinnaasavut:

16:6, 7. Allat isikkui ajasoorutiginagit eqqartuunniapallaannarnagilluunniit Jehovap allanut isiginnittaasiatulli isiginiartariaqarpavut.

17:47-50. Akeqqanit Goliatitut ittunit akerlilersorneqaraangatta malersorneqaraangattaluunniit sapiissuseqarsinnaavugut ’Jehovami sorsunnermi pisussanik aalajangiisuuvoq’.

18:1, 3; 20:41, 42. Jehovamik asannittut akornanni ilumoortunik ikinngutitaartoqarsinnaavoq.

21:13, 14. Jehovap eqqarsarsinnaassuserput piginnaanivullu ajornartorsioraangatta atortassagivut naatsorsuutigaa. Oqaatsini isumassarsiarititaasoq siuneqassuseqalersitsisoq, ilisimasaqalersitsisoq eqqarsarsinnaassuseqalersitsisorlu uagutsinnut tunniuppaa. (Ussatit 1:4) Aammattaaq utoqqaanertat kristumiut ikiorsinnaavaatigut.

24:7; 26:11. Jehovap tanitaanik ilumoortumik ataqqinnittutut Daavi maligassaalluarpoq.

25:23-33. Abigajilip isumatusaartuunera maligassaalluarpoq.

28:8-19. Anersaapiluit inunnik tammarsaariniarlutik ajoqusiiniarlutillu inuusuusaarsinnaapput tassaanerarlutik inuk toqungasoq aalajangersimasoq. Taamaammat anersaarsiornerit suulluunniit ingalassimasariaqarpavut. — 5 Mosesi 18:10-12.

30:23, 24. Mosesimik allakkat sisamaat 31:27 tunngavigalugu taamatut aalajangernerup ersersippaa ilagiinni malunnannginnerusumik kiffartortut kiffartornerat Jehovap aamma pingaartikkaa. Taamaattumik, qanorluunniit ilioraluarutta, ’taamaaliorta uummammit pisumik — Jehovamut, inunnut pinnata’. — Kolossemiut 3:23.

Suna ’pilliutinit pitsaanerua’?

Eli, Samueli, Sauli Daavilu pillugit oqaluttuani ilumoortoq tunngaviusoq suna erseqqissarneqarpa? Una: „Naalanneq pilliutinit pitsaaneruvoq, naalaarnerlu pitsaaneruvoq angutivissat tunnuannit. Naalasseriinneq ajortigaaq angakkuartartut ajortuliaattut; oqaatseriinnerup assigaa guutipilussiorneq.“ — 1 Samueli 15:22, 23.

Silarsuaq tamakkerlugu Guutip naalagaaffia pillugu oqaluussinermi ajoqersuganngortitsiortornermilu peqataasinnaanerput immikkut pisinnaatitaaffissuuvoq. „Qarlutta inerititaannik“ Jehovamut pilliuteqaraangatta Jehovap Oqaatsimigut nunamilu peqatigiissortani aqqutigalugit siunnersuutai sapinngisatsinnik maleruartariaqarpavut. — Hosea 14:3; Hebræerit 13:15.  (wE 3/15 05)

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

[Qupp. 11-mi assiliartaq]

Israelip kunngia siulleq maniguuttooqqaariarluni anneruniajuitsooqqaariarlunilu makitasuunngorlunilu pingaarniarpallaartunngorpoq

[Qupp. 12-mi assiliartaq]

Akeqqanit Goliatitut ittunit akerlilersorneqaraangatta suna tunaarisinnaavarput?