Siunissannut suna aalajangiisuua?

„INUK inuunermini atugassaminut uumasup allap suulluunniit atugassaminut naalagaanngitsigineratulli naalagaanngitsigaaq,“ pinngoriartuaarnermik tapersersuisoq John Gray allappoq. Atuakkiortoq Shmuley Boteach tamatuma akerlerluinnaanik isumaqarpoq. Atuakkiamini An Intelligent Person’s Guide to Judaism-imi ima allappoq: „Inuk uumasuunngilaq, taamaattumillu nammineq inuunermini atugassaminut aalajangiisuujuaannarpoq.“

Inuppassuit John Gray isumaqatigaat upperaallu pinngortitami nukiit kinaassusiliunngitsut inuit atugassaannut aalajangiisuusartut. Allat isumaqarput inuk Guutimit pinngortitaasoq siunissaminullu nammineq aalajangiisinnaatitaasoq.

Ilaat isumaqarput siunissartik inuit pissaanillit sunniinerannit aalajangerneqartartoq. Atuakkiortoq Roy Weatherford naapertorlugu „inuit amerlanerit, pingaartumillu itsaq arnat, . . . — naqisimaneqarneq atornerluinerlu pissutigiinnarlugit — namminneq inuunertik pissaaneqarfiginngilaat sunniuteqarfiginagulu“. (The Implications of Determinism) Inuppassuit siunissamut takorluugaat politikkikkut sakkutooqarnikkulluunniit pissaanilinnit unammisunit maangaannartinneqartarput.

Oqaluttuarisaanerup ingerlanerani soriarsinnaanngitsutut misigisoqartarpoq, isumaqaramik inuunerminni atugassatik inummit pissaaneqarnerusumit aqunneqartut. „Itsaq grækerit isumaqarsimapput neriuuteqarneq siunertaqanngitsoq inuup inuunermini atugassani aalajangeriikkat allanngortissinnaanngimmagit,“ Shmuley Boteach allappoq. Isumaqarput inuit ataasiakkaat atugassaat guutinit arnanit isumamikkut allanngujasunit aalajangerneqartartut. Grækerit upperaat guutit arnat taakkua aalajangertaraat inuk qaqugu toqussanersoq, inuunerminilu qanoq atugarliortigissanersoq anniaateqartigissanersorlu.

 Inuunermi atugassat inunnit pissaaneqarnerusunit aalajangerneqartarnerannik upperinninneq suli nalinginnaavoq. Assersuutigalugu inuppassuit kismet imaluunniit inuunermi atugassat aalajangeriigaanerat upperaat. Oqartarput inuit iliuusiisa kinguneri qaqugulu toqunissaat Guutip aalajangereersimagai. Aamma eqqaaneqarsinnaavoq siunissap siumut aalajangeriigaaneranik ajoqersuut, tassaasoq Guutip ajugaqanngitsup ’inuit ataasiakkaat annaanneqassanersut annaanneqassannginnersulluunniit pillugu inaarutaasumik eqqartuussutip siumut aalajangereerneqarneranik’ ajoqersuut. Kristumiuunerartorpassuit ajoqersuut taanna upperaat.

Illit qanoq isumaqarpit? Illit atugassatit nukinnik sunniuteqarfigisinnaanngilluinnakkannik aalajangerneqareersimappat? Imaluunniit William Shakespearep oqaasii ilumoortortaqarpat: „Inuk inuunermi atugassaminut ilaatigut naalagaasarpoq.“ Tamanna pillugu Biibilimi qanoq allassimasoqarnersoq misissoriartigu.