Uummatit makitasuunngorteqinagu

„Guutip makitasuut akerartorpai.“ — JAAKU 4:6.

1. Pissuteqarluarluni usorsisimaarnermik assersuuteqarit.

QAMUUNA usorsisimaarutigingaakkannik misigisaqarnikuuit? Misigissuseq nuannersoq taanna amerlanersatta misiginikuuaat. Ilaannikkut usorsisimaartarneq ajunngilaq. Assersuutigalugu angajoqqaat kristumiut panimmik pissuserinnini eqiasuinninilu pillugit ilinniartitsisunit nersualaarneqarneranik nuannaarutiginninnerat nalerisimaarutiginninnerallu pissusissamisoorpoq. Apustili Paulusip suleqataasalu usorsisimaarutigaat ilagiinni nutaani allat peqatigalugit pilersissimasaminni qatanngutit malersorneqaraluarlutik aalajaallutik pinertusaarmata. — 1 Thessalonikamiut 1:1, 6; 2:19, 20; 2 Thessalonikamiut 1:1, 4.

2. Sooq usorsisimaarneq amerlanertigut ajortuusarpa?

² Assersuutini taakkunani erserpoq usorsisimaarneq tassaasinnaasoq iliuuserisimasamik pigisamilluunniit nuannaarutiginninneq pissuteqarluartoq. Amerlanertigulli usorsisimaarneq imminut pingaartippallaarnermut, piginnaasanik, isikkumik, pisuussutsimik inuiaqatigiinniluunniit inissisimaffimmik pingaakujuutiginninnermut, ersiutaasarpoq. Usorsisimaarneq anneruniarnikkut makitarpalunnikkulluunniit erserajuppoq. Kristumiutut taamaattunngunnginnissarput mianersuutigisariaqarparput. Sooq? Adamip kinguaavisut inuit tamarmik inunnguutsiminnik namminissarsioqqajaasarmata. (1 Mosesi 8:21) Taamaattumik uummatitta naleqqutinngitsumik usorsisimaalerseriaannaavaatigut. Assersuutigalugu naggueqatigiissuserput, pisuussutivut, ilinniartitaanerput, piginnaanivut allanullu naleqqiullugu qanoq angusaqartigisimanerput kristumiutut usorsitsaatigisussaanngilavut. Tamakkuninnga usorsitsaaruteqarneq naleqqutinngilaq Jehovamillu iluarisaanani. — Jeremia 9:22; Apustilit Suliaat 10:34, 35; 1 Korinthimiut 4:7; Galatiamiut 5:26; 6:3, 4.

3. Makitaneq suua, Jiisusillu pissuseq tamanna qanoq eqqaavaa?

³ Naleqqutinngitsumik usorsisimaarnerup itigartinnissaanut aamma allamik pissutissaqarpoq. Naleqqutinngitsumik usorsisimaarneq uummatitsinni sorlannikkaluaruni nikassaarpaluttumik usorsisimaarninnguussinnaavoq, tassa makitaninnguussinnaavoq. Makitanerup suna ilisarnaatigaa? Inuup makitasuup inuit suusupagisani nikagisarpai. (Lukasi 18:9; Johannesi 7:47-49) Jiisusip „makitassuseq“ pissutsinut ajortunut ’uummammit anisartunut’ ’inummillu mingutsitsisartunut’ allanut ilaliullugu eqqaavaa. (Markusi 7:20-23) Kristumiut makitasuumik uummateqalernaveersaarnissap qanoq pingaaruteqartiginera paasivaat.

4. Makitasuut Biibilimi allaatigineqarsimanerannik misissuineq qanoq iluaqutigisinnaavarput?

⁴ Makitaneq akiorsinnaanngorsinnaavarput makitasuut pillugit oqaluttuanik Biibilimeersunik misissuinitsigut. Taamaalilluta maannakkut nammineq naleqqutinngitsumik usorsisimaarutta tamanna paaseriaannaanerussavarput  aamma siunissami taamaalissagaluarutta tamanna paaseriaannaanerussallutigu. Aamma eqqarsaatit misigissutsillu uummammut makitasuumut ilisarnaataasut itigartinnerusinnaassavavut. Taamaaliorutta Guuti mianersoqqussutimini oqaaserisani uku malillugit iliorpat eqqugaanavianngilagut: „Ilinnit peersikkumaarpakka illit angingaassutsinnik tipaatsuutiginnittut. Anneruniarunnaassaatit uanga qaqqanni illernartumi.“ — Sefania 3:11.

Guutip makitasuut pillartarpai

5, 6. Faraop makitasuujunini qanoq ersersippaa, makitasuujuneralu qanoq kinguneqarpa?

⁵ Jehovap makitanermut isiginnittaasia itsaq naalagarsuarnut soorlu Faraomut iliuuserisaanit takuneqarsinnaavoq. Erseqqippoq Farao uummatimigut makitasuujusoq. Imminut guutitut isigivoq inussiaatinilu Israelikkuusut nikagalugit. Eqqarsaatigeriaruk qanoq akisimasoq qinnuigineqarami akuereqqullugu Israelikkut Jehovamut nalliussiniarlutik inoqajuitsumukarnissaat. Farao makitarpalulluni ima akivoq: „[Jehova] kinaammat naalassavara Israelikkullu aallarnissaat akueralugu?“ — 2 Mosesi 5:1, 2.

⁶ Faraop perluit arfinillit misigereermagit Mosesip Jehova sinnerlugu taanna ima oqarfigaa: „Suli innuttakka akornusersorpatit aallartinnagillu.“ (2 Mosesi 9:17) Taava Mosesip perluit arfineq-aappassaat nalunaarutigaa — nataqqornat nunamik aseruisut. Perluit qulissaata kingorna Israelikkut aallaqqusaanngorput, Faraolli isummani allanngortippaa malersulerlugillu. Tamatuma kingunerisaanik taanna taassumalu sakkutoorpassui Immami Aappalaartumi napititaapput. Takorlooriaruk ulugussaaleramik qanoq eqqarsarsimassanersut! Faraop makitanera qanoq kinguneqarpa? Sakkutuui pikkorinnerpaat ima oqarput: „Israelikkunnit qimaaniarta, [Jehova] Egyptenimut sorsummat Israelikkut illersorlugit.“ — 2 Mosesi 14:25.

7. Babylonimi naalakkat ilaasa makitasuujunertik qanoq ersersippaat?

⁷ Jehovap aamma naalakkat makitasuut allat nikanarsarsimavai. Taakkua ilaat tassaavoq Assyriamiut kunngiat Sankeribi. (Esaja 36:1-4, 20; 37:36-38) Kingusinnerusukkut Assyria Babylonimiunit ajugaaffigineqarpoq, aammali Babylonimiut kunngii marluk nikanarsarneqarput. Eqqarsaatigeriaruk Belshassarip qassimiuaartitsinera, taamani taanna taassumalu qaaqqusai Babylonimiut guutii unnersiutigiitigalugit immersakkat Jehovap naalaffianeersut viinnisorfigimmatigit. Tassanngaannaq qassimiuaartut takuaat inuup assaata inuai tusarliussamik iikkamut allataqartut. Pruffiiti Danielip iikkami allannernik paasissaanngitsunik nassuiaaqquneqarami Belshassari ima eqqaasippaa: „Guutip Qutsinnerussaartup ataatat Nebukadnesari kunngiussutsimik . . . tunivaa. . . . Uummatimigulli makitasuunngorami . . . issiavissaarsuarminit ajattugaalluni ataqqinassusiiagaavoq. Illilli Belshassari Nebukadnesarip ernera, uummatit makitanaveersanngilat uffa tamakku tamaasa nalunngikkaluarlugit.“ (Danieli 5:3, 18, 20, 22) Unnuami tamatumani Mediamiut Persiamiullu sakkutuuisa Babyloni tiguarpaat, Belshassarilu toqutaavoq. — Danieli 5:30; 6:1.

8. Jehovap anguterpaaluit makitasuut qanoq pillarpai?

⁸ Aamma angutit makitasuut allat Jehovap innuttaanik asissuisut eqqarsaatigikkit: Inorujussuaq filisteriusoq Goliati, Persiami ministeriuneq Hamani aamma kunngi Herodesi Agrippa, Judæamut naalagaasoq. Angutit pingasut taakku makitagamik Guutimit nikanarsaataasumik toqutaapput. (1 Samueli 17:42-51; Esteri 3:5, 6; 7:10; Apustilit Suliaat 12:1-3, 21-23) Angutit makitasuut taakku Jehovamit pillarneqarnerat ussatip matuma ilumoorneranut erseqqissaataavoq: „Imminut pingaartinneq ajunaarnerup siulerisarpaa makitasaarnerlu naakkiunnerup.“ (Ussatit 16:18) Qularnanngilluinnartumik „Guutip makitasuut akerartorpai“. — Jaaku 4:6.

9. Tyrusip kunngii qanoq ilillutik killuussisimappat?

⁹ Tyrusimi kunngiusup Egyptenip, Assyriap Babylonillu kunngiisa pisimanerattut pinnani Guutip innuttai inussiarnisaarfigai. Taanna Daavip Salomollu kunngiuneranni kunngit sanaartortitassaasa Guutillu naalaffiata sananeqarnissaannut pikkorissunik suleqataasoqarnissaanik  atortussaqarnissaanillu isumaginneqataasimavoq. (2 Samueli 5:11; 2 Nalunaarsuutit 2:10-15) Kingusinnerusukkulli Tyrusimiut Jehovap innuttai akerlilersulerpaat. Suna pissutigalugu? — Tussiaat 83:4-8; Joeli 4:4-6; Amosi 1:9, 10.

’Uummatit anneruniartunngorpoq’

10, 11. (a) Kina Tyrusimiut kunngiinut assersuunneqarsinnaava? (b) Sooq Tyrusimiut Israelikkunnut pissusertik allanngortippaat?

¹⁰ Jehovap pruffiitini Ezekieli isumassarsisillugu Tyrusip kunngiinik qulaarisillugulu avoqqaarlersippaa. ’Tyrusip kunngianut’ oqariartuutip ilaa Tyrusimiut kunngiinut aammalu inuiaat oqaluttuarisaaneranni killuussisumut siullermut, Saatani Diaavulumut ’sallusuissummik aalajangiussinngitsumut’ naleqqulluartuusinnaavoq. (Ezekieli 28:12; Johannesi 8:44, 1900/1961) Saatani anersaajusimagaluarpoq ilumoorfiginnittoq Jehovap ernerminik qilammiittunik peqatigiissortaanut ilaalluni. Ezekieli aqqutigalugu Jehova Guutip oqaatigimisaarpaa Tyrusip kunngiisa Saatanillu ilumoorfiginnikkunnaarnerannut sunarpiaq pissutaanersoq.

¹¹ „Edenimiipputit, Guutip naatsiiviani. Ujaqqat erlinnartut suut tamaasa atisanniitippatit . . . Kerubiuvutit tanitaq, sernissuisunngortippakkit . . . Inuuseqarputit assuarnaateqanngitsumik ullormit pinngortitaaffinnit, ajortuliamik nassaarfigineqarnerit tikillugu. Niuerniarumatussutsikkut uummatit iluaatsulianik ulikkaarpat ajortuliorlutillu. . . . Nungutippakkit [Nungutissavakkit, NV], illit kerubi sernissuisoq. Pinnissutsivit uummatit anneruniartunngortippaa, ilisimassutsit alutornangaarsutsillu aserorpat.“ (Ezekieli 28:13-17) Aap, Tyrusimiut kunngii makitanertik pissutigalugu Jehovap innuttaanik nakuuserfiginnittalerput. Niuerniarnermut qitiugami Tyrusi pisorsuulersimavoq nioqqutissanilu kusanartut tusaamasaassutigalugit. (Esaja 23:8, 9) Tyrusip kunngii imminut pingaartippallaalersimapput Guutillu innuttai naqisimalerlugit.

12. Saatanip suna aalajaakkunnaassutigaa, qanorlu iliortitsiniartuarpa?

¹² Taamatuttaaq pinngortitaq anersaajusoq Saataninngortoq Guutip imminut suliassiissutigisaata suulluunniit naammassinissaanut naammattumik ilisimassuseqarsimagaluarpoq. Qujamasunnanili ’imminut angisuutilerpoq’ Guutillu naalakkersueriaasia narrugilerlugu. (1 Timotheusi 3:6) Pingaakujungaarami Adamimit Evamillu pallorfigineqarusulerpoq. Kissaat ajortoq tamanna ilumilerami ajorti erniaraa. (Jaaku 1:14, 15) Saatanip Eva orpiup Guutip neriffigeqqunngisatuaata paarnaanik nerinissamut tammartippaa. Taava Saatanip Eva atorlugu Adamittaaq paarnamik nereqqusaanngitsumik neritippaa. (1 Mosesi 3:1-6) Taamaalillutik inuit aappariit siulliit Guutip imminnut naalakkersuisinnaatitaanera itigartippaat Saatanimillu pallorfiginnilerlutik. Taassuma makitanera killeqanngilluinnarpoq. Pinngortitat sianissusillit qilammiittut nunarsuarmiittullu tamaasa, aamma Jiisusi Kristusi, imminut pallorfiginnilersinniartuarsimavai taamaalillunilu Jehovap kisimi oqartussaaneranik itigartitsisinniarsaralugit. — Matthæusi 4:8-10; Saqqummersitat 12:3, 4, 9.

13. Makitanerup kinguneri suuppat?

¹³ Tassa paasisinnaavarput makitaneq Saatanimit  aallaaveqartoq ullutsinni silarsuarmi ajortimut, naalliuutinut ajortunngorsimanermullu tunngaviusumik pissutaasoq. ’Silarsuup matuma guutigimmani’ Saatanip usorsisimaarneq naleqqutinngitsoq makitanerlu siuarsartuartarpai. (2 Korinthimiut 4:4) Nalunngilaa piffissakilluni, taamaattumillu kristumiut ilumoortut sorsuffigai. Taakkua Guutimik tunussinissaat, namminissarsiortunngornissaat, usorsitsaartunngornissaat makitasuunngornissaallu anguniagaraa. Biibilimi siulittuutigineqarpoq taamatut namminissarsiorpalunnerit ’ulluni kingullerni’ makkunani nalinginnaajumaartut. — 2 Timotheusi 3:1, 2; Saqqummersitat 12:12, 17.

14. Jehovap pinngortitanik sianissusilinnik iliorfiginneriaatsiminut tunngatillugu suna najoqqutarisarpaa?

¹⁴ Jiisusi Kristusip Saatanip makitanerata inerititai ajortut sapiilluni qulaarpai. Jiisusip minnerpaamik pingasoriarluni akeqqallu imminnut iluartuutittut najuutsillugit Jehovap inunnik iliorfiginneriaatsiminut tunngatillugu najoqqutarisartagaa suunersoq erseqqissarpaa: „Akitsiniartoq nikanarsisitaassaaq nikanartittorlu akitsisitaassalluni.“ — Lukasi 14:11; 18:14; Matthæusi 23:12.

Uummatit makitasuunngoqqunagu illersoruk

15, 16. Sooq Hagari makitalerpa?

¹⁵ Immaqa maluginiarsimassavat inuit makitasuut eqqartukkavut nuimasuusut. Taava imaappa inuinnaat makitaqqajaaneq ajortut? Naamerluinnaq. Aaperaakkunni pisimasumi tamanna erserpoq. Aaperaat kingornussisussaqanngilaq, taassumalu nulia Sara qitornartaarnissaminut utoqqaavallaarpoq. Taamanikkut ileqquuvoq angutip taamatut atugaqartup panerfattaartarnera taassuminngalu qitornartaaqateqartarnera. Guutip panerfaqarneq taamanikkut akueraa aappariinnut aallaqqaammulli najoqqutassiap pallorfiginnitsimi akornanni pilerseqqinnissaanut suli piffissanngorsimanngimmat. — Matthæusi 19:3-9.

¹⁶ Sarap kajumissaarinera malillugu Aaperaap taassuma inussiaataa Egyptenimiu, Hagari, panerfattaaralugulu qitornartaaqatiginiarnialerpaa. Hagari naartulerpoq. Inissisimaffini nutaaq qujamasuutigingaartariaqaraluarpaa. Uummatinili makitasuunngortippaa. Biibilimi ima oqaluttuarineqarpoq: „Naartulerluni misigilerami piginnitsini Saraji naalagarsiorfigiunnaarpaa [asigilerpaa, 1900/1961].“ Taassuma isiginnittaasia pissutigalugu Aaperaakkunni eqqissiviilliorneqangaarmat Sarap Hagari qimaatippaa. Ajornartorsiulli aaqqiissutissaqarpoq. Guutip inngiliata Hagari ima siunnersorpaa: „Naalakkannut uterlutit maniguullutit kiffartorfiginiaruk.“ (1 Mosesi 16:4, 9) Hagarip siunnersuut malippaa Saramullu isiginnittaatsini aaqqikkunarlugu. Aamma inuppassuarnut siuaasanngorpoq.

17, 18. Sooq tamatta makitaneq mianersorfigisariaqarparput?

 ¹⁷ Hagarip oqaluttuarineqarnerani erserpoq inuup qaffariarnini makitalissutigisinnaagaa. Allaat kristumiu eqqortumik isiginnittaaseqarluni Guutimut kiffartortuusimasoq makitalersinnaavoq pisorsuuleruni oqartussaassusilerneqaruniluunniit. Aamma makitalersinnaavoq angusimasani, ilisimassutsini piginnaaniniluunniit pissutigalugit allanit nersorneqaruni. Aap, kristumiu eqqumasariaqarpoq uummatini makitanermut illersorniarlugu. Ingammik taamaaliortariaqarpoq iluatsilluaruni akisussaaffeqarneruleruniluunniit.

¹⁸ Makitanaveersaarnissamut pissutaasoq pingaarnerpaaq tassaavoq Guutip pissutsimut tamatumunnga isiginnittaasia. Taassuma oqaasiani ima allassimasoqarpoq: „Isit usorsisimaarpalunnerat uummatillu makitassusiat, iluanngitsut qaammaqqutigisaat, ajortuliaapput.“ (Ussatit 21:4) Soqutiginarpoq kristumiut ’silarsuarmi matumani pisuujusut’ Biibilimi peqquneqarmata „makitaniaqqunagit“. (1 Timotheusi 6:17; 5 Mosesi 8:11-17) Kristumiut pisuujunngitsut ’sinnganaveersaartariaqarput’. Eqqaamasariaqarparput makitaneq inunni tamani, pisuuni piitsunilu, ineriartorsinnaasoq. — Markusi 7:21-23.

19. Uzzija qanoq ililluni nammineq pisuussutigisaminik tusaamasaalluarunnaarpa?

¹⁹ Makitanerup pissutsillu ajortut allat Jehovamut ajunngitsumik attaveqarunnaassutaasinnaapput. Kunngi Uzzijamik oqaluttuami tamanna erserpoq. Ukiut kunngitut naalakkersuiffii siulliit pillugit ima allassimasoqarpoq: „Uzzija [Jehovap] isaani eqqortumik iliorpoq . . . Guuti ujartarpaa . . . [Jehovamillu] saaffiginnittartillugu Guutip iluanaartittarpaa.“ (2 Nalunaarsuutit 26:4, 5) Ajoraluartumilli Uzzija nammineq pisuussutigisaminik tusaamasaalluarunnaarpoq. „Pissarsuanngornini makitasuunnguutigaa aseruutigisaminik.“ Pingaakujungaarami naalaffimmut iserpoq tipigissaatilliiartorluni. Palasit Uzzija taamaalioqqunagu mianersoqqummassuk taanna kamangaalerpoq. Taamaattumik Jehovap pupissunngortippaa, Jehovamillu iluarineqarnani toquvoq. — 2 Nalunaarsuutit 26:16-21.

20. (a) Hizkija tusaamasaalluarnerminik qanoq ililluni navianartorsiortitsiva? (b) Allaaserisami tulliuttumi suna misissussavarput?

²⁰ Kunngi Uzzija kunngi Hizkijamut, ’makitasuunngorami’ tusaamasaalluarnerminik navianartorsiortitsileraluartumut, naleqqiukkutsigu ilinniutissaalluassaaq. Qujanartumilli „makitasuujusimagaluarluni maniguutilerpoq“ Guutimillu iluarisaaqqilerluni. (2 Nalunaarsuutit 32:25, 26) Malugiuk makitanermut akiuussutissaq tassaasoq maniguunneq. Aap, maniguunnerup makitaneq akerleraa. Taamaattumik allaaserisami tulliuttumi misissussavarput qanoq ililluta kristumiutut maniguunneq ineriartortissinnaagipput qanorlu ililluta kristumiutut maniguuttuarsinnaasugut.

21. Kristumiut maniguuttut suna qilanaarisinnaavaat?

²¹ Puigornaveertigu makitaneq ajortorpassuarnik kinguneqarsimasoq. ’Guutip makitasuut  akerartormagit’ naleqqutinngitsumik usorsisimaarnerup akiornissaa aalajangiusimasariaqarparput. Kristumiutut maniguunniarsarigatta Guutip ullussarsuani, makitasuut taakkualu makitanerata kingunipiluisa nunarsuarmit peerneqarfissaanni, aniguinissarput qilanaarisinnaavarput. Taamanikkussamut „inuit nikanarsisinneqassapput, angutit makitanaveersarneqassapput, [Jehovalu] kisimi qutsinnerussaaq ullussami tassani.“ — Esaja 2:17.

Eqqarsaatigisassat

• Inuk makitasooq qanoq oqaatigissaviuk?

• Makitaneq qanoq ililluni pilerpa?

• Suut makitalissutaasinnaappat?

• Sooq makitaneq mianersorfigisariaqarparput?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 23-mi assiliartaq]

Farao makitagami nikanarsarneqarpoq

[Qupp. 24-mi assiliartaq]

Hagari makitalerpoq qaffasinnerusumik inissisimaffeqalerami

[Qupp. 25-mi assiliartaq]

Hizkija maniguutilerpoq Guutimillu iluarisaaqqilerluni