Hoseap siulittuutaa Guutimik saqeqateqarnissamut iluaqutigaarput

„[Jehova] malikkumaarpaat.“ — HOSEA 11:10.

1. Oqaluttuaq pissanganartoq assersuutaasoq suna Hoseap allagaaniippa?

OQALUTTUAT pissanganartut soqutiginartunik inuttallit nuannaraagit? Biibilimi Hoseap allagaaniippoq oqaluttuaq pissanganartoq assersuutaasoq. * Tassani oqaluttuarineqarput Guutip pruffiitiata Hoseap ilaqutaani pissutsit, oqaluttuarlu taanna Mosesip inatsisaanik angeruseq tunngavigalugu Jehovap itsarlu Israelikkut assersuutaasumik aappariinnerannut tunngassuteqarpoq.

2. Hosea qanoq ilisimasaqarfigaarput?

² Oqaluttuap pissanganartup tamatuma tunngavia Hoseap allagaani kapitali 1-imiippoq. Hosea naggueqatigiissortat quliusut naalagaaffianni Israelimi (aamma naalagaaffimmi naggueqatigiit nuimanersaat atsiullugit Efraimimik taaneqartartumi) najugaqarunarpoq. Taanna Israelikkut kunngiisa arfineq-marluk kingulliit naalakkersuineranni aamma Uzzijap, Jotamip, Akazip Hizkijallu Judami kunngiuneranni siulittuisarpoq. (Hosea 1:1) Tassa Hosea minnerpaamik ukiuni 59-ini siulittuisarpoq. Hoseap allagai ukiup 745-p u.n.s. kingunitsianngua naammassineqaraluartut aamma ullumikkut pingaaruteqarluinnarput, tassami inuit millionillit ima siulittuutigineqartumik inooriaaseqarput: „[Jehova] malikkumaarpaat.“ — Hosea 11:10.

Pingaarnersiuineq

3, 4. Hoseap allagaani kapitalit siulliit tallimat sumut tunnganersut naatsumik oqaluttuariuk.

³ Hoseap allagaani kapitalinik siullernik tallimanik pingaarnersiuineq upperluni Guutip piumasaa naapertorlugu inuunikkut taassuminnga saqeqateqarnissatsinnik aalajangiusimanninnerulissutigissavarput. Naalagaaffimmi Israelimi innuttaasut ilaat anersaakkut allasioraluartut Guutip nallittussavai allamik isumataarpata. Hoseap nuliaminik Gomerimik iliorfiginneriaasia tamatumunnga assersuutaatinneqarpoq. Ernertaarnermik kingorna Gomeri marlunnik qitornartaarpoq uersagaagunartunik. Taamaakkaluartoq Hoseap nuliani isumakkeerfigalugu inooqatigeqqilerpaa, soorlu Jehova Israelikkunnik allamik isumataartunik nallittuiumasoq. — Hosea 1:1–3:5.

⁴ Jehovap Israelikkut unnerluutigai nunami sallusuissuseqanngimmat ilumoorfiginnillunilu tunniusimasoqarnani taannalu pillugu ilisimasaqartoqarnani. Israelikkut guutipilussiortut Judakkullu oqaatseriitsut akisussaatissavai. Guutilli innuttaasa „annikilliulerunik“ Jehova saaffigiumaarpaat. — Hosea 4:1–5:15.

Oqaluttuaq pissanganartoq aallartippoq

5, 6. (a) Naggueqatigiissortat quliusut naalagaaffianni Israelimi kinguaassiuutitigut inuunerlunneq anersaakkullu allasiorneq qanoq nalinginnaatigaa? (b) Israelitoqqamut mianersoqqussutigineqartoq sooq uagutsinnut pingaaruteqangaarpa?

⁵ Guutip Hosea ima peqquaa: ’Arnaq uersartoq qitornallu uersakkat ilasiariartukkit, nunap matuma inui uersarluinnarmata [Jehova] malissaarlugu.’ (Hosea 1:2, 1900/1961) Kinguaassiuutitigut inuunerlunneq Israelimi qanoq nalinginnaatigaa? Ima allassimavoq: „Anersaap allasiortitsisup tammartimmatik [naggueqatigiissortat quliusut naalagaaffianni innuttaasut] Guuti qimappaat allasiornikkut. . . . Panisi angutinut atortittarput ukuasiluunniit allasiortarlutik. . . . Angutit namminneq  asiartarput arnat atortittartut ilagalugit, pilliisarlutillu illernartuutini atortittartut ilagalugit.“ — Hosea 4:12-14.

⁶ Israelimi kinguaassiuutitigut inuunerlunneq anersaakkullu allasiorneq nalinginnaaqaaq. Taamaammat Jehovap Israelikkut ’pillarniarpai’. (Hosea 1:4; 4:9) Mianersoqqussut taanna uagutsinnut pingaaruteqangaarpoq Jehovap aamma ullumikkut kinguaassiuutitigut inuunerluttut pallorfiginninnermilu minguttuumi peqataasut akisussaatikkumaarmagit. Guutimilli saqeqateqartut taassuma minguitsumik pallorfiginninnermut najoqqutassiaanik maleruaapput, aamma nalunngilaat ’kinguaassiuutitigut inuunerluttut Kristusip Guutillu naalagaaffiani pissarsiassaqanngitsut’. — Efesosimiut 5:5; Jaaku 1:27.

7. Hoseap Gomerillu aappariinnerat sumut assersuutaava?

⁷ Hosea Gomerimut katimmat taanna niviarsiaagunarpoq, ’ernertaakkamiullu’ nuliaavoq aalajaatsoq. (Hosea 1:3) Oqaluttuami pissanganartumi assersuutaasumi oqaluttuarineqarneratut Guutip tamatumunnga assingusumik 1513-imi u.n.s. Israelikkut Egyptenimi tigusaaqqanerannit aniguiseqqammerlugit taakku angerfigeqatigai, angeruserlu taanna ileqqussatigut minguitsumik aappariinnissamut isumaqatigiissutitut ippoq. Israelip angerutsimut angernermigut ’uiminut’, Jehovamut, aalajaannissani neriorsuutigaa. (Esaja 54:5, 1900/1961) Aap, Hoseap Gomerillu minguitsumik aappariinnerat Guutip Israelikkullu assersuutaasumik aappariinnerannut assersuutaavoq. Pissutsilli allanngortorujussuupput!

8. Naggueqatigiissortat quliusut naalagaaffiat Israeli qanoq ililluni pilerpa, naalagaaffimmilu tamatumani pallorfiginninneq qanoq oqaatigisinnaaviuk?

⁸ Hoseap nulia „kingumut naartulerpoq panissaarlunilu“. Gomerip pania taanna kingusinnerusukkullu meerartaava alla allasiornikkut naartugilersimagunarpai. (Hosea 1:6, 8) Gomeri Israelikkunnut assersuutaammat immaqa ima apererusussaatit: ’Israelikkut qanoq ilillutik arnatut atortittartutut iliorpat?’ Ukiumi 997-imi u.n.s. Israelip naggueqatigiissortai quliusut naggueqatigiinnut kujallernut, Judakkunnut Benjaminikkunnullu, atajunnaarput. Nersuteeraasaliamik pallorfiginninneq Israelimi atulersinneqarpoq tassani innuttaasut Jehova Jerusalemimi taassuma naalaffiani pallorfigiartorlugu naalagaaffimmut Judamukartannginniassammata. Guutipilummik Ba’alimik pallorfiginninneq tamalikalluni atoqatigiinnermik ilalik Israelimi nalinginnaasupilussuanngorpoq.

9. Hosea 1:6-imi siulittuutigineqarneratut Israeli qanoq pineqarpa?

⁹ Gomeri aappassaanik meerartaarmat uersagaagunartumik Guutip Hosea ima oqarfigaa: „Atsissavat Saammaanneqanngitsumik, tassa Israelikkut saammaakkumajunnaarakkit isumakkeerfigiumajunnaarlugillu [aallarukkumaarlugillu, NV].“ (Hosea 1:6) Ukiumi 740-mi u.n.s. Assyriamiut Israelikkut aallarummatigit Jehovap taakku ’aallaruppai’. Guutilli naggueqatigiissortat marluusut naalagaaffiat Juda nallittorpaa annaallugulu, kisianni pisissi, pana, sorsunneq hestilluunniit hestersullu atornagit. (Hosea 1:7) Ukiumi 732-mi u.n.s. unnuap ataatsip ingerlanerani inngilip ataasiinnaap Assyriamiut sakkutuui 185.000-it Judap illoqarfiisa pingaarnersaannik, Jerusalemimik, navianartorsiortitsisut toquppai. — 2 Kunngit 19:35.

Jehovap Israelimik unnerluutiginninnera

10. Gomerip allasiornera sumut assersuutaava?

¹⁰ Gomerip Hosea qimappaa ’allasiortunngorlunilu’, angut alla kinguaassiuutitigut inuunerloqatigisani inooqateqalerlugu. Tamanna Israelip naalagaaffiata inuiaqatigiinnik guutipilussiortunik politikkikkut ileqalerneranut taakkuninngalu tunaarinnilerneranut assersuutaavoq. Israelikkut pigissaarnertik Jehovamut ataqqinaataatinnagu inuiaqatigiit taamaattut guutiinut ataqqinaataatittarpaat. Aamma Israelikkut eqqunngitsumik  pallorfiginneqataanermikkut namminneq Guutimik aappariittut angerfigeqatiginninnertik unioqqutittarpaat. Tupinnanngilaq Jehovap inuiaqatigiit anersaakkut allasiortut unnerluutigimmagit! — Hosea 1:2; 2:4, 14, 15.

11. Jehovap Israelikkut Judakkullu aallarussaatimmagit Inatsisit tunngavigalugit angeruseq qanoq pineqarpa?

¹¹ Israeli uiminik qimatsinini pillugu qanoq pillarneqarpa? Guutip ’inoqajuitsumukartippaa’. ’Inoqajuitsoq’ taanna tassaavoq Babyloni, inuiaqatigiit Assyriamut, ukiumi 740-mi u.n.s. Israelikkut aallarussaaffigisimasaannut, ajugaaffiginnittoq. (Hosea 2:16) Taamaalilluni Jehovap naggueqatigiissortat quliusut naalagaaffiat suujunnaarsikkamiuk Israelip naggueqatigiissortaannik aallaqqaammut aqqaneq-marluusunik aappariittut isumaqatigiissutini atorunnaarsinngilaa. Aamma Guutip tamanna atorunnaarsinngilaa ukiumi 607-imi u.n.s. Jerusalemi Babylonimiunit piuneerunneqartikkamiuk Judakkullu aallarussaatikkamigit. Israelip naggueqatigiivisa aqqaneq-marluk Mosesip inatsisaanik angerutsikkut Jehova assersuutaasumik aappartaaraat, assersuutaasumillu aappariinnerat aatsaat atorunnaarsinneqarpoq juutit siuttuisa ukiumi 33-mi u.n.k. Jiisusi Kristusi ajattorlugulu toqoreermassuk. — Kolossemiut 2:14.

Jehovap Israelikkut oqaaqqissaarpai

12, 13. Hosea 2:8-10-mi suna sammineqarpa, tassanilu allassimasut Israelikkunnut qanoq tunngatinneqarpat?

¹² Guutip assersuutaasumik nuliani, Israeli, ’uersartarnini peeqqullugu’ oqaaqqissaarpaa, taassumali aapparmi saniatigut angutaatini malikkusuppai. (Hosea 2:4, 7, 1900/1961) „Taamaattumik,“ oqarpoq Jehova, „aqqutissat assiaqutsissavara orpikkanik kapinartulinnik; sioraani ungaluliussaanga aqqutissaanik nalulersillugu. Uisuni malikkaluarunigit angussanngilai, ujaraluarunigillu nanineq sapissavai. Taava oqarumaarpoq: ’Uinnut siullermut uterumavunga, taamanikkut pilluarnerugama maannakkornit.’ Naluaa uanga tunisarinni karrinik viinnimillu uuliamillu. Uanga naammattumik tunivara sølvimik kuultimillu; tunissutikkali taakku atorpai Ba’alimut [imaluunniit: „Ba’aliliuutigai“, Ny Verden Oversættelsen-imi quppernerup ataani ilanngussaq].“ — Hosea 2:8-10.

¹³ Israelip inuiaqatigiit ’uisugisimasani’ imaluunniit aapparmi saniatigut angutaatini ikiortissarsiorfigai, taakkuali arlaannaalluunniit ikiuisinnaanngilaq. Taakkua taanna ikiorsinnaannginniassammassuk orpikkanik kapinnartulinnik aqqutigineqarsinnaanngitsunik assiaqutserneqarporlusooq. Israelip illoqarfiisa pingaarnersaat, Samaria, ukiut pingasut Assyriamiunit ungusaaqqareersoq ukiumi 740-mi u.n.s. ajugaaffigineqarpoq, naggueqatigiissortallu quliusut naalagaaffiat pilerseqqinneqanngisaannarpoq. Israelikkut aallarussaaqqasut ikittuinnaat paasiumaarpaat siulimik Jehovamut kiffartorallaramik qanoq atugarissaartigisimanerat. Sinneruttut taakkua Ba’alimik pallorfiginninneq ajattorumaarpaat angeruserlu tunngavigalugu Jehovamut attaveqarlualeqqikkusulerumaarlutik.

Oqaluttuaq pissanganartoq ima nangippoq

14. Sooq Hoseap Gomeri aapparmisut inooqatigeqqilerpaa?

¹⁴ Hoseap Gomerillu aappariinnerat qanoq ililluni Israelikkut Jehovallu attaveqatigiinnerannut assersuutaanersoq paasilluarsinnaanerujumallugu uani allassimasut misissoriartigik: „[Jehovap] oqarfigaanga: ’Arnaq angutip allap arnaatigisaa allasiortorlu orniguk, asajullu.’“ (Hosea 3:1) Hosea  taamatut peqquneqarnini malillugu iliorpoq angut Gomerip inooqatigisaa akilerlugu Gomeri utertikkamiuk. Tamatuma kingorna Hoseap nuliani ima oqaaqqissaarpaa: „Sivisuumik uanniissaatit allasiornak angutinullu atortissanak.“ (Hosea 3:2, 3) Gomerip perorsaatissinneqarnini akueraa, Hoseallu taanna aapparmisut inooqatigeqqilerpaa. Hoseap taamatut pinneriaasia Guutip Israelikkunnut Judakkunnullu pinneriaasianut qanoq eqqaanarpa?

15, 16. (a) Inuiaqatigiit Guutip pigisai perorsaatissinneqarsimasut taassumannga nallittorneqassagunik qanoq iliortariaqarpat? (b) Hosea 2:20 qanoq ililluni eqquuppa?

¹⁵ Israelimit Judamillu aallarussat Babylonimi tigusaaqqammata Guutip pruffiitini aqqutigalugit uummataat killinniarsarai. Guutip innuttai nallittorneqassagunik allamik isumataartariaqarlutillu uiminnut utertariaqarput, soorlu Gomeri uiminut utersimasoq. Taamaaliorpata Jehovap inuiaqatigiit pigisani nuliatut ittut perorsaatissinneqarsimasut Babylonip ’inoqajuitsuanit’ Judamut Jerusalemimullu utertissavai. (Hosea 2:16, 17) Neriorsuutini taanna ukiumi 537-mi u.n.s. eqquutitsippaa.

¹⁶ Guutip aamma neriorsuutini una eqquutitsippaa: „Israelimut angerfigeqatigitikkumaarpakka nersutit nujuartat, qilaap timmiai nunamilu paarmortut. Pisissit panallu sakkullu sorsuutit allat nallussavakka nunaanni, eqqissinartumillu najugaqartissavakka.“ (Hosea 2:20) Juutit sinneruttut nunaminnut utertut toqqissisimallutik inuupput uumasunut qaasuttunut sioorassutissaqaratik. 1919-imi u.n.k. anersaakkut Israelikkut sinneruttut ’Babylonersuarmit’, eqqunngitsumik upperisarsiornerup silarsuarmi tamarmi naalagaaffissuanit, aniguisinneqarmata siulittuut taanna aamma eqquuppoq. Suleqatitik nunarsuarmi naassaanngitsumik inuunissamik neriugisallit peqatigalugit sinneruttut taakku maanna toqqissisimallutik inuupput anersaakkullu paratiisimik iluaqutiginnillutik. Kristumiut ilumoortut taakkua akornanni nersutitut qaasuttutut pissuseqartoqanngilaq. — Saqqummersitat 14:8; Esaja 11:6-9; Galatiamiut 6:16.

Ilinniutigineqartoq pigiliuguk

17-19. (a) Guutip pissusiisa sorliit ilaarnissaannut kajumissaarneqarpugut? (b) Jehovap nallittuinera misiginneqataaneralu qanoq attortissutigisariaqarpavut?

¹⁷ Guuti nallittuisuullunilu misiginneqataasuuvoq, aamma uagut taamaattariaqarpugut. Tamanna Hoseap allagaani kapitalinit siullernit ilinniutigisinnaasatta ilagaat. (Hosea 1:6, 7; 2:25) Guutip Israelikkunnik allamik isumataartunik nallittuiumanera ussammut isumassarsiarititaasumut uumunnga naapertuuppoq: „Unioqqutitsinerminik isertuisoq pilluaatissaqanngilaq; ajortuliaminilli anngiiaatiginnittoq soraarussisorlu nallittorneqartussaavoq.“ (Ussatit 28:13) Aamma tussiaasiortup oqaasii uku ajortuliortunut peqqissimisunut tuppallersaataapput: „Pilliutiga, Guuti, tassa anersaaq peqqissimisoq, uummat peqqissimisoq artorsaateqangaartorlu itigartittarinngilat, Guuti.“ — Tussiaat 51:19.

¹⁸ Guutitta pallorfigisatta misiginneqataasuunera nallittuisuuneralu Hoseap siulittuutaani  erseqqissarneqarpoq. Allaat taassuma aqqutigeqqusaanit naapertuilluartunit nigortoqaruni, nigortut taakku allamik isumataarsinnaallutillu saassinnaapput. Taamaaliorpata Jehovap ilassissavai. Taassuma Israelimi innuttaasut assersuutaasumik aapparilersimasaminut ilaasut peqqissimisut nallittorpai. Jehovamut naalanngikkaluartut ’Israelillu illernartuanik ajuallatsitsigaluartut taassuma naakkinnittuliorfigai eqqaamallugulu toqujasuusut’. (Tussiaat 78:38-41) Nallittuineq taamaattoq Guutitsinnik misiginneqataasumik Jehovamik saqeqateqartuarnissamut killissutigisariaqarparput.

¹⁹ Sualuttumik ajortuliornerit soorlu toqutsineq, tillinneq allasiornerlu Israelimi nalinginnaagaluartut Jehovap taassuma uummataa killinniarsaraa. (Hosea 2:16; 4:2) Jehovap nallittuinera misiginneqataaneralu eqqarsaatigeqqissaaraangatsigit pissusii taakku qamuuna attortissutigisariaqarlutigillu inuttut Jehovamut attaveqarnitsinnut nakussatsissutigisariaqarpavut. Taamaattumik imminut ima aperisa: ’Allanut pissusilersorninni Jehovap nallittuinera misiginneqataaneralu qanoq ilillunga ilaarluarnerusinnaavara? Kristumioqatiga uannik ajuallatsitsisimasoq isumakkeerfigeqquppat Guutip isumakkeerfiginnikkumaneratut isumakkeerfiginnikkumatigaanga?’ — Tussiaat 86:5.

20. Guutip neriorsuutaanik upperinnissinnaanitsinnut ersiutaasumik assersuuteqarit.

²⁰ Guuti neriuutissiivoq. Assersuutigalugu ima neriorsuivoq: ’Tuniumaarpara perlussiortut qooruanik neriunnermut iserfissaanik.’ (Hosea 2:17, 1900/1961) Jehovap itsaq peqatigiissortai nuliatut ittut nunaminnut utertinneqarnissaminnik qularnaatsumik neriuuteqarput. Nunamilu tassaniippoq ’perlussiortut qooruat’. Neriorsuut tamanna ukiumi 537-mi u.n.s. eqquummat Jehovap uagutsinnik qularnaatsumik neriuuteqalersitsinerata nuannaarutiginissaanut pissutissaqarluarpugut.

21. Ilisimasaqarneq Guutimik saqeqateqarnermut tunngatillugu qanoq pingaaruteqarpa?

²¹ Guutimik saqeqateqartuarsinnaajumalluta taanna pillugu ilisimasavut pigiliuttariaqarpavut ilikkakkavullu inuunitsinni atorlugit. Jehova pillugu ilisimasaqannginneq Israelimi nalinginnaasorujussuuvoq. (Hosea 4:1, 6) Inoqarporli siunnersuutinik Guutimeersunik pingaartitsivissunik, taakku malillugit iliuuseqartartunik pilluaqquneqangaartunillu. Hosea taakkua ilagaat. Taakkununngattaaq ilaapput Eliap ulluini inuit 7000-it Ba’alimik pallorfiginnissimanngitsut. (1 Kunngit 19:18; Romamiut 11:1-4) Guutimit ilinniartinneqarnerput pingaartikkutsigu tamanna taassuminnga saqeqateqartuarnissamut iluaqutigissavarput. — Tussiaat 119:66; Esaja 30:20, 21.

22. Tunussineq qanoq isigineqartariaqarpa?

²² Jehovap piumasaraa innuttami akornanni siuttuusut tunussineq akuersaassanngikkaat. Maluginiariarulli Hosea 5:1-imi qanoq allassimasoqarnersoq: „Manna tusarsiuk, ilissi palasit, naalaaritsi, Israelikkuususi. Tusaaniaritsi kunngikkormiuususi! Naapertuilluartumik eqqartuussinissaq ilissi akisussaaffigigaluarparsi. Kisianni Mispamut napiaaniutaalerpusi, nigarniutaalerpusi Taborimut siaarsimasut.“ Siuttut tunussisut Israelikkunnut napiaaniutitut nigarniutitullu ipput taakkuninnga guutipilussiortunngortitsigamik. Qaqqaq Tabori sumiiffillu Mispamik taaneqartartoq taamatut guutipilussiornermut qitiugunarput.

23. Hoseap allagaani kapitalinik tallimanik siullernik misissuineq qanoq iluaqutigaajuk?

²³ Manna tikillugu Hoseap siulittuutaanit ilikkarparput Jehova Guutiusoq nallittuisoq neriuutissiisoq siunnersuutiminillu malinnittunik tunussinermillu akuerinninngitsunik pilluaqqusisartoq. Taamaattumik Jehova ujartigu nuannaartinniartuarlugulu, soorlu itsaq Israelikkut allamik isumataartut taamaaliortut. (Hosea 5:15) Taamaaliorutta ajunngitsunik katersuissaagut misigissallutigillu nuannaarneq eqqissisimanerlu asseqanngitsut aalajaallutik Guutimik saqeqateqartut misigisartagaat. — Tussiaat 100:2; Filippimiut 4:6, 7.

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

Qanoq akissavit?

• Hoseap Gomerillu aappariinnerat sumut assersuutaava?

• Sooq Jehovap Israelikkut unnerluutigai?

• Hoseap allagaani kapitali 1-5-imi ilinniutigineqartoq sorleq killinneqaatigaajuk?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 19-mi assiliartaq]

Nalunngiliuk Hoseap nulia kikkunnut assersuutaanersoq?

[Qupp. 20-mi assiliartaq]

Samariami innuttaasut ukiumi 740-mi u.n.s. Assyriamiunit ajugaaffigineqarput

[Qupp. 21-mi assiliartaq]

Inuit nuannaarlutik nunaminnut uterput