Illit kina naalattarpiuk — Guuti imaluunniit inuit?

„Guuti naalakkatsitut inunnit naalattariaqarneruarput.“ — APUSTILIT SULIAAT 5:29, NV.

1. (a) Allaaserisami matumani allassimaffik najoqqutarineqartoq suua? (b) Apustilit sooq tigusarineqarpat?

JUUTIT eqqartuussisoqatigiivisa pingaarnersaanni eqqartuussisut kamangaarsimassapput. Parnaarussat tammarsimapput. Taakku tassaapput apustilit Jiisusi Kristusimit aallartitaasut, taannalu sapaatip-akunneri ikittut tamatuma siorna eqqartuussisoqatigiit pingaarnersaannit toqumut eqqartuunneqarpoq. Maannakkut eqqartuussisut taassuma malittai qaninnerusut iliuuseqarfiginialerpaat. Nakkutilliisulli taakku aaniarlugit parnaarussivimmut pigamik paasilerpaat peqanngitsut, naak isaaffiit parnaarluarsimagaluartut. Erniinnaq nakkutilliisut paasitinneqarput apustilit Jerusalemimi naalaffimmiittut tassanilu inunnik Jiisusi Kristusi pillugu qunusuillutik ajoqersuisartut — tamannarpiarlu pissutigalugu tigusarineqareersimapput! Nakkutilliisut ingerlaannaq naalaffimmukarput, apustilit tigusareqqippaat eqqartuussivimmukaallugillu. — Apustilit Suliaat 5:17-27.

2. Inngilip apustilit qanoq ilioqquai?

² Inngilip apustilit parnaarussivimmit aniguisissimavai. Malersorneqaqqinnissaannut sernissorneqarnissaat siunertaava? Naamik. Jerusalemimiut Jiisusi Kristusi pillugu nutaarsiassamik nuannersumik tusarlerneqarnissaat siunertaavoq. Inngilip apustilit peqquai ’inuunerup matuma oqaasertai tamaasa inunnut nalunaajaatigeqqullugit’. (Apustilit Suliaat 5:19, 20) Taamaattuminguna apustilit naalaffimmi nanineqaramik naalallutik peqqussut tamanna malillugu iliuuseqartut.

3, 4. (a) Petrusi Johannesilu oqaluussiunnaaqquneqaramik qanoq akippat? (b) Apustilit sinneri qanoq akippat?

 ³ Oqaluussisartut ilungersortut taakkua ilaat marluk, apustilit Petrusi Johannesilu, eqqartuussisoqatigiinnut sassartitaareersimapput, eqqartuussisullu pingaarnersaata, Josefi Kajfasip, qiningalluni tamatuminnga eqqaasippai. Ima oqarpoq: „Erseqqivissumik inerteraluarpassi [Jiisusip aqqagut] ajoqersueqqunasi, taamaattorli Jerusalemi ajoqersuutissinnik tamakkerparsi.“ (Apustilit Suliaat 5:28) Petrusip Johannesillu eqqartuussisoqatigiinnut sassartinneqaqqinnerat Kajfasip tupigusuutigissanngikkaluarpaa. Apustilit marluk taakku siullermik oqaluussiunnaaqquneqaramik ima akipput: „Nammineq aalajangersiuk Guutimut eqqortuliornerunersoq ilissi taassumannga annerusumik naalanneqassagussi; uagulli eqqartunngitsoorsinnaanngilavut takusimasavut tusarsimasavullu.“ Pruffiiti Jeremiatut Petrusip Johannesillu oqaluusseqquneqarnertik malinngitsoorsinnaanngilaat. — Apustilit Suliaat 4:18-20; Jeremia 20:9.

⁴ Maanna Petrusi Johannesilu kisimik pinnatik, apustililli tamarmik — aamma Matthiasi toqqarneqaqqammersoq — eqqartuussisoqatigiinnut aalajangiusimasaminnik ilisimannilersitsinissamut periarfissaqalerput. (Apustilit Suliaat 1:21-26) Oqaluussiunnaaqquneqaramik taakkuttaaq nakimaallutik ima akipput: „Guuti naalakkatsitut inunnit naalattariaqarneruarput.“ — Apustilit Suliaat 5:29, NV.

Guutimut inunnulluunniit naalattariaqarpugut?

5, 6. Sooq apustilit eqqartuussisut peqqussutaat maleruanngilaat?

⁵ Apustilit angutaapput inatsisinut naalattut eqqartuussisut aalajangiigaannut akerliuniartanngitsut. Inulli kinaluunnit, qanorluunniit pissaaneqartigigaluartoq, inunnut allannut Guutip inatsisaasa ilaannik maleruaaqqusinnginnissamut piginnaatitaanngilaq. Jehova ’qutsinnerussaartuuvoq nunarsuarmi tamarmi.’ (Tussiaat 83:19) Taanna ’nunarsuarmik tamarmik eqqartuussisuuinnanngilaq’; aamma inatsisiliortuuvoq qutsinnerpaaq naassaanngilluinnartumillu kunngiulluni. Eqqartuussisut Guutip inatsisaanik sumiginnaallutik aalajangiinerat sunaluunniit Guutip isaani atunngilaq. — 1 Mosesi 18:25; Esaja 33:22.

⁶ Inatsisilerineq pillugu immikkut ilisimasallit pingaarnerpaat ilaasa tamanna akuerisimavaat. Assersuutigalugu inatsisileritooq tuluk ilisimaneqarluartoq William Blackstone 1700-kkunni inuusoq allappoq inuit inatsisaat sunaluunniit atortuussanngitsoq ’inatsisinut saqqummersinneqartunut’ Biibilimiittunut akerliuguni. Taamaattumik apustilit oqaluussiunnaaqqugamikkit Killisiuisoqatigiit pisinnaatitaanertik akimorlugu iliorput. Apustilit peqqussut tamanna maleruarsinnaanngilluinnarpaat.

7. Sooq palasiunerit oqaluussisoqarnera kamalissutigaat?

⁷ Apustilit oqaluussiuarnissaminnik aalajangiusimanninnerat palasiunernik assut kamatitsivoq. Palasit ilaat, ilaatigut Kajfasi nammineq, saddukiiariupput makititaanissamik upperinninngitsut. (Apustilit Suliaat 4:1, 2; 5:17) Taamaattorli apustilit Jiisusi toqusunit makitinneqarnerartuarpaat. Tamatuma saniatigut palasiunerit ilaat oqartussaasunit Romamiuusunit iluarisaajumallutik iliuuseqangaarsimapput. Jiisusimut eqqartuussinermi palasiunerit Jiisusimik kunngimissut akuersinissaminnut periarfissinneqaramik allaat ima suaarput: „Kaasari kisiat kunngigaarput.“ (Johannesi 19:15) * Apustilit Jiisusip makititaanera uppernarsaannanngilaat. Aamma inuit allat ilinniartippaat „inuit qilaap ataani atermik [Jiisusip aqqanit] allamik tunineqarsimanngitsut annaanneqaatissatsinnik“. (Apustilit Suliaat 2:36; 4:12) Palasit ernumagaat inuit Jiisusi makititaasoq Siulersuisumissut isigileraluarpassuk Romamiut tikinissaat juutillu siulersuisuisa ’nunaminnik innuttaminnillu’ annaasaqarnissaat. — Johannesi 11:48, 1900/1961.

8. Gamalielip Killisiuisoqatigiit silatuumik qanoq siunnersorpai?

⁸ Jiisusi Kristusip apustiliinut siunissaq ernumanartuuvoq eqqartuussisut Killisiuisoqatigiinni ilaasortaasut aalajangiusimammassuk taakku toqunniarlugit. (Apustilit Suliaat 5:33) Ilimaginngisamilli  pisoqarpoq. Gamalieli, Inatsisit pillugit immikkut ilisimasalik, nikuippoq isumaalliornissamullu eqqartuussisoqatini mianersoqqullugit. Kristumiut pillugit silatusaarluni ima oqaaseqarpoq: „Piumasaq suliarluunniit inunnit pisuugunik suujunnaarumaarput, Guutimilli pisuuppata inuit taakku suujunnaarsinneq sapissavasi.“ Maluginiarnartumillu ima nangippoq: „Guutimut akiuuttutut isumaqarfigitilerniaqinasi.“ — Apustilit Suliaat 5:34, 38, 39.

9. Apustilinut suliassiissutigineqartup Guutimeersuuneranut suna uppernarsaataava?

⁹ Tupinnaannartumik eqqartuussisut Gamalielip siunnersuutaa maleruarpaat. Killisiuisoqatigiit „apustilit isertillugit iperartortippaat inerterlugillu Jiisusip aqqani oqaluusseqqunagit, taavalu iperarpaat“. Apustililli qunulersitaanngillat, aalajangiusimavaallu inngilip oqaluusseqqussutaa maleruarniarlugu. Taakku pillugit allassimavoq iperarneqaramik ’naalaffimmi illuminnilu ullut tamaasa ajoqersuinertik ingerlatiinnaraat nalunaajaatigalugulu Jiisusi tassaasoq Tanitaq’. (Apustilit Suliaat 5:40, 42) Taakkua ilungersornerat Jehovap pilluaqquaa. Qanoq kinguneqarpa? „Guutip oqaasia siammariartorpoq, ajoqersukkallu Jerusalemimiittut amerliartuinnarput.“ Aap, allaat allassimavoq ’palasit amerlaqisut uppernermut naalattunngortut’. (Apustilit Suliaat 6:7) Tamanna palasiunernut ajuumminarsimassaqaaq! Uppernarsaatit amerliartorsimapput: Apustilinut suliassiissutigineqartoq ilumut Guutimeersuuvoq!

Guutimut akiuunneq asuliinnaavoq

10. Sooq Kajfasip atorfimminiiginnarnissani qularutigisimagunanngilaa, kisianni sooq tamatumunnga pissutissaqanngila?

¹⁰ Ukiuni hundredelinni siullerni juutinut palasiunerusut oqartussaasunit Romamiusunit toqqarneqartarput. Josefi Kajfasi pigissaartoq Valerius Gratusimit palasiuninngortinneqarpoq kingoraakkamilu ilarpassuinit sivisunerusumik taama atorfeqarluni. Kajfasi nammineq isumaqarunarpoq diplomatitut piginnaassutsini Pilatusimullu ikinngutaanini tamatumunnga pissutaanerusut Guutillu siulersuinera pissutaanngitsoq. Pissutsit qanorluunniit ikkaluarpata paasinarsivoq inunnut tatiginninnissaminut pissutissaqanngitsoq, ukiummi pingasuinnaat apustilit Killisiuisoqatigiinnut sassartinneqarnerata kingorna Kajfasi  oqartussaasunit Romamiuusunit iluarisaajunnaarpoq palasiunertullu soraarsitaalluni.

11. Pontiusi-Pilatusi juutillu pissutsinik aaqqissuussaanerat qanoq pippat, tamannalu tunngavigalugu qanoq isummersinnaavugut?

¹¹ Kajfasip atorfimminit soraarsitaanissaa Pilatusip saaffigeqqaagassatut qullersarisaanit, Lucius Vitelliusimit Syriami naalagaatitaasumit, peqqussutigineqarpoq. Kajfasip ikinngutigilluagaata Pilatusip tamanna pinngitsoortissinnaanngilaa. Kajfasip soraarsitaaneranit ukioq ataaseq qaangiutiinnartoq Pilatusi aamma nammineq atorfimminit soraarsinneqarpoq Romaliaqquneqarlunilu unnerluutinut sualuttunut imminut illersorniassammat. Juutit siulersuisui kaasarimik tatiginnittut ’nunaminnik innuttaminnillu’ annaasaqarput Romamiut tikimmata. Tamanna ukiumi 70-imi u.n.k. pivoq Romamiut sakkutuuisa illoqarfik Jerusalemi, naalaffik Killisiuisoqatigiillu inersuat ilanngullugit, piuneerulluinnarmassuk. Pisimasumi tamatumani paasinarsivoq tussiaasiortup oqaasii uku ilumut ilumoortuusut: „Tatigeqinasigit naalagartat, inuit annaassisinnaanngitsut.“ — Johannesi 11:48; Tussiaat 146:3.

12. Jiisusi eqqarsaatigalugu qanoq uppernarsarneqarpa Guutimut naalanneq silatusaarnerusoq?

¹² Guutilli Jiisusi Kristusi makititaasoq naalaffissuarmi anersaakkut ittumi palasiuninngortippaa. Taassuma toqqarneqarnera inuup kialuunniit atorunnaarsissinnaanngilaa. Jiisusi pillugu allassimavoq ’soraartussaanngitsumik palasiussuseqartoq’. (Hebræerit 2:9; 7:17, 24; 9:11) Guutip aamma Jiisusi inuusunut toqusimasunullu eqqartuussisunngortippaa. (1 Petrusi 4:5) Eqqartuussisutut Jiisusip aalajangissavaa Josefi Kajfasi aamma Pontiusi-Pilatusi siunissami inuunissamik periarfissaqarnersut. — Matthæusi 23:33; Apustilit Suliaat 24:15.

Ullumikkut Guutip naalagaaffianik oqaluussisartut qunusuitsut

13. Nalitsinni suup inunnit pisuunera paasinarsiva, suliallu suup Guutimit pisuunera paasinarsiva? Tamanna sumit paasinarsiva?

¹³ Ukiuni hundredelinni siullerni pisimasutut nalitsinnissaaq inuppassuit ’Guutimut akiuussimapput’. (Apustilit Suliaat 5:39) Assersuutigalugu Jehovap Nalunaajaasui Tysklandimiittut ’Heil Hitler’-eerumanngimmata taamaalillutillu Adolf Hitler siulersortimissut akueriumanagu, Hitler uppernarsaavoq suujunnaarsikkumallugit. (Matthæusi 23:10) Hitlerip toqutsisartoqatigiivisa tamanna ajornanngitsuaqqamik naammassissinnaagaluarpaat. Nazistit iluatsitsinerinnarmikkut Jehovap Nalunaajaasui tusindillit parnaarullugillu tigusanut inissiarsuarniitippaat. Ilaat allaat toquppaat. Nazistilli Jehovap Nalunaajaasuisa Guuti kisiat pallorfiginiarlugu aalajangersimanerat allanngortissinnaanngilaat aamma Guutip kiffai eqimattatut isigalugit suujunnaarsissinnaanagit. Kristumiut taakku Guutimit, inunniunngitsoq, suliassinneqarsimapput, suliassarlu tamanna kimilluunniit unitsinneqarsinnaanngilaq. Ukiut 60-it tamatuma kingorna kristumiut aalajaatsut Hitlerip tigusanut inissiarsualiaanit aniguisimasut suli Jehova ’uummatimikkut iluunngarlutik tarnimikkullu iluunngarlutik isumamikkullu iluunngarlutik’ kiffartorfigaat, kisianni Hitler taassumalu nazistpartiia peerupput naakkittaatsuliortutullu taamaallaat eqqaamaneqarlutik. — Matthæusi 22:37.

14. (a) Akerlilersuisut Guutip kiffai mamarlerniarlugit qanoq iliuuseqartarsimappat, tamannalu qanoq kinguneqarsimava? (b) Ilungersorluni iliuuseqarnerit taamaattut Guutip innuttaanik ataavartumik ajoqusiisinnaappat? (Hebræerit 13:5, 6)

¹⁴ Nazistit nalaanniilli aamma allat Jehovamut taassumalu innuttaanut akiuussimapput, tamanna asuliinnaq akiuunneruvoq. Europami nunani arlalinni upperisarsiornikkut naalakkersuinikkullu oqartussaasut ilaat peqqusersiortut sapinngisaminnik iliuuseqarsimapput Jehovap Nalunaajaasui ’immikkoorniaqatigiittut navianartutut’ naqissuserniarlugit,  soorluttaaq ukiuni hundredelinni siullerni kristumiut siulliit taama unnerluutigineqartut. (Apustilit Suliaat 28:22) Ilumoortorli unaavoq: Europami Inuit Pisinnaatitaaffii pillugit Eqqartuussisut Jehovap Nalunaajaasui upperisarsioqatigiittut, immikkut upperusiortutuunngitsoq, akuerisimavaat. Qularnanngitsumik akerlilersuisut tamanna nalunngikkaluarpaat. Taamaattorli Jehovap Nalunaajaasui mamarlertuarpaat. Tammarsaarutaasa kingunerisaannik kristumiut ilaat suliffimminnit soraarsitaasimapput. Jehovap Nalunaajaasuisa meeraasa ilaat atuarfimmi uumisaarneqartarsimapput. Attartortitsisartut qunusut illunik Jehovap Nalunaajaasuisa ukiorpassuarni ataatsimiittarfittut atortarsimasaannik attartornissamut isumaqatigiissutit atorunnaarsissimavaat. Qaqutigoortumik allaat oqartussaasut inuit ataasiakkaat naalagaaffimmi innuttaanissaat itigartittarpaat Jehovamut nalunaajaasuunerat pissutigiinnarlugu! Taamaattorli oqaluussisartut qunusuitsuujuarput.

15, 16. Jehovap Nalunaajaasuisa Frankrigimiittut kristumiutut sulinerminnut akerlilersuineq qanoq iliuuseqarfigisimavaat, aamma sooq oqaluussiuaannarpat?

¹⁵ Assersuutigalugu Frankrigimi inuit ingasaassisuugajunnatillu paqumisuttuugajunngillat. Akerlilersuisulli ikittuinnaat oqartussaasut sunnerniarsimavaat Guutip naalagaaffiata sulineranut akornutaasussanik inatsisiliortinniarlugit. Jehovap Nalunaajaasui Frankrigimiittut qanoq iliorsimappat? Oqaluussinermi aatsaat taama suliniuteqartigilersimapput, assullu angusaqarluarsimapput. (Jaaku 4:7) Aap, qaammatit arfinillit ingerlanerinnaanni nunami tamatumani Biibilimik atuaqqissaaqateqarnerit 33 procentinik amerleriarsimapput! Frankrigimi inuit eqqortuliorusuttut nutaarsiassamik nuannersumik ilassinninnerat Diaavulup kamaatigisimassaqaa. (Saqqummersitat 12:17) Frankrigimi kristumioqatitta qularutiginngilaat pruffiiti Esajap oqaasiisa ukua ilumoornerat misigissagitsik: „Sakkut ilinnut sakkuaatissatut saffiukkat atorsinnaassuseqassanngillat, oqqat ilinnik unnerluutiginnittut tamaasa eqqartuutitissavatit pisuusutut.“ — Esaja 54:17.

¹⁶ Jehovap Nalunaajaasuisa malersorneqarneq nuannarinngilaat. Guutilli kristumiunut tamanut peqqussutaa naalakkamikku tusarsimasatik eqqartunngitsoorumanngilaat eqqartunngitsoorsinnaanagillu. Innuttaaqataalluarniarsaripput. Guutilli inatsisai inuillu inatsisaat imminnut akerliuppata Guuti naalakkamissut naalattariaqarpaat.

Qunugeqinagit

17. (a) Sooq uagutsinnut akeraasut qunugisariaqanngilavut? (b) Uagutsinnik malersuisunut qanoq isiginnittaaseqartariaqarpugut?

¹⁷ Uagutsinnut akeraasut navianartorsiorput: Guutimut akiuupput. Taamaattumik Jiisusip peqqussutaa malillugu qinnuppavut, aamma qunuginngilavut. (Matthæusi 5:44) Jehova qinnuigisarparput nallittuilluni inuit Saulusitut Tarsusimeersutut ilisimaatsuunertik pissutigalugu Guutimik akerlilersuisut isaat uiseqqullugit. (2 Korinthimiut 4:4) Saulusi apustilinngorpoq kristumiu Paulusitut ilisimaneqartoq, oqartussaasunillu naalliutinneqangaarpoq. Taamaattorli uppeqatini eqqaasittuarpai ’qullersaasunut pisortaasunullu naalatsigiteqqullugit, taakkununnga maleruuteqqullugit ajunngitsuliornernullu sunulluunniit piareersimaqqullugit, inoqatiminnut [allaat sualunnerpaamik malersuisiminnut] mitallersooqqunagit saqitsaassiumatooqqunagillu, saamasooqqullugilli inoqatitillu tamaasa qanilaartumik pissuseqarfigeqqullugit’. (Titusi 3:1, 2) Jehovap Nalunaajaasuisa Frankrigimiittut nunanilu allaniittut siunnersuut tamanna maleruarniarsaraat.

18. (a) Qanoq ililluni Jehovap innuttani immaqa aniguisissavai? (b) Naggataatigut qanoq kinguneqassava?

¹⁸ Pruffiiti Jeremia Guutip ima oqarfigaa: ’Uanga najorpakkit annaatissallutillu.’ (Jeremia 1:8) Ullumikkut Jehovap malersorneqarnermit qanoq ililluni  aniguisissinnaavaatigut? Eqqartuussisoq naapertuilluartoq Gamalielitut ittoq saqqummersissinnaavaa. Imaluunniit atorfillip peqquserluttup akeqqersimaartulluunniit ingasaassiniannginnerusumik taarserneqarnissaa isumagisinnaavaa. Ilaannikkulli Jehova innuttami malersorneqarnerannut akuliunneq ajorpoq. (2 Timotheusi 3:12) Guutip malersorneqarnerput akueriguniuk, malersorneqarnitsinni pinertusaarnissatsinnut nakussatsittuartassavaatigut. (1 Korinthimiut 10:13) Guutip akuerisaa suugaluarpalluunniit, qularinngilarput naggataatigut qanoq kinguneqassasoq: Guutip innuttaanut akiuuttut Guutimut akiuupput, Guutimullu akiuuttut ajugaasinnaanngillat.

19. Ukiumut 2006-imut allassimaffik suua, aamma sooq naleqquppa?

¹⁹ Jiisusip ajoqersukkani oqarfigai annikilliortitaanissartik ilimagisariaqaraat. (Johannesi 16:33) Tamanna eqqarsaatigalugu oqaatsit Apustilit Suliaat 5:29-miittut uku aatsaat taama naleqqutsigipput: „Guuti naalakkatsitut inunnit naalattariaqarneruarput.“ (NV) Taamaattuminguna oqaatsit kimittuut taakku Jehovap Nalunaajaasuisa ukiumut 2006-imut najoqqutassaattut toqqarneqarsimasut. Qanortoq ukiumi tulliuttumi naassaanngilluinnartumillu aalajangiusimalluinnartigu qanoq pisoqassagaluarpalluunniit Guutimut naalakkatsitut naalannissarput!

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

Qanoq akissavit?

• Apustilit akerlilersorneqaramik qanoq iliorpat, tamannalu sooq qiimmaallaatigisinnaavarput?

• Sooq uagut Guuti naalakkatut inunnit naalannerujuaannaartariaqarparput?

• Uagutsinnut akerlilersuisut kimut akiuuppat?

• Malersorneqarnerminni pinertusaartunut naggataatigut qanoq pisoqassava?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 22-mi issuagaq]

Ukiumut 2006-imut allassimaffik imaappoq: „Guuti naalakkatsitut inunnit naalattariaqarneruarput.“ — Apustilit Suliaat 5:29, NV.

[Qupp. 18-mi assiliartaq]

„Guuti naalakkatsitut inunnit naalattariaqarneruarput“

[Qupp. 20-mi assiliartaq]

Kajfasip inuit, Guuti pinnagu, tunaarai