„Najorpassi“

„[Jehovap] innuttaminut aallartitaa oqarpoq: ’Najorpassi, oqarpoq [Jehova].’“ — HAGGAJI 1:13.

1. Ullutsinnut siulittuutaasut suut Jiisusip eqqaavai?

INUIAAT oqaluttuarisaaneranni piffissami pingaarutilimmi inuuvugut. Soorlu Biibilimi siulittuutigineqartut eqquunneranni ersertoq, 1914-imiilli ’Naalakkap ulluaniilerpugut’. (Saqqummersitat 1:10) Qularnanngitsumik tamanna illit nammineq misissornikuuat nalunagulu Jiisusip Inuup Ernerata tikiunnissaa ’Noap ulluinut’ aamma ’Lotip ulluinut’ assersuukkaa. (Lukasi 17:26, 28) Taamaalilluni Biibilimi ersersinneqarpoq Noap ulluini aamma Lotip ulluini pisut ullutsinnut siulittuutaasut. Aammattaarli pisimasut allat ullutsinnut siulittuutaasut soqutigilluinnartariaqarpavut.

2. Jehovap Haggaji Zakarialu sumik suliassippai?

² Pruffiitit hebræeriusut Haggajip Zakariallu nalaanni pissutsit atugaasut misissoriartigik. Tusarliussaq ullutsinni Jehovap innuttaanut pingaaruteqartoq suna pruffiitit taakkua oqaluussissutigaat? Haggaji Zakarialu juutit Babylonimi aallarussaaqqanerminnit utereermata, Jehovamit taakkununnga aallartitaapput. Israelikkunnut uppernarsaasussaanngortitaapput taakku naalaffimmik qarmaqqiineranni Jehovap najorai. (Haggaji 1:13; Zakaria 4:8, 9) Haggajip Zakariallu allagaat naatsunnguugaluarlutik, ’Allakkanut illernartunut tamanut Guutip sunniineratigut isumassarsiarititaasunut’ ilaapput, „iluaqutaallutik ajoqersuutaallutillu inerteqqutaallutik, iluarsiartuutaallutik, iluarnermut perorsaataallutik“. — 2 Timotheusi 3:16, NV.

Allakkat siulittuutaasut soqutigisariaqakkavut

3, 4. Sooq Haggajip Zakariallu tusarliussaat soqutigisariaqarpavut?

³ Haggajip Zakariallu tusarliussaat taamanikkut juutinut iluaqutaasupilussuupput, aamma siulittuutaat taamani eqquupput. Allakkalli taakku marluk sooq ullumikkut soqutigisariaqarpavut? Tamanna Hebræerinut allakkani 12:26-29-mi akineqarpoq. Allassimaffimmi tamatumani apustili Paulusi Haggaji 2:6-imit issuaavoq, tassani allassimagami Guutip ’qilak nunalu aalatikkumaarai’. (NV) Aalatitsineq naggataatigut ’kunngit issiavissaarsuisa’ uppitinneqarnerannik ’inuiaallu naalagaaffiisa pissaasut’ suujunnaarsinneqarnerannik kinguneqarumaarpoq. — Haggaji 2:22.

⁴ Haggajip allagaanit issuaanermut tamatumunnga tunngatillugu Paulusip allaatigaa ’inuiaat naalagaaffiisa’ qanoq pineqarumaarnerat, aamma naalagaaffiup aalajaatsup tanitanullu tunniunneqartussap naalagaaffinnit taakkunannga qutsinnerungaarnera. (Hebræerit 12:28) Taamaalilluta paasivarput Haggajip Zakariallu siulittuutaat pisussanut suli eqquutinngitsunut tikkuussisuusut, Paulusimmi ukiuni hundredelinni siullerni ukiunik naatsorsuisalerfitta kingorna Hebræerinut allakkat allappai. Ullumikkut kristumiunik tanitanik kinguleruttunik, Jiisusip naalagaaffimmik Missiarsikkoortumik kingornusseqatissaanik, suli nunamiittoqarpoq. Taamaammat Haggajip Zakariallu siulittuutaat ullumikkut uagutsinnut pingaaruteqarsimassapput.

5, 6. Haggajip Zakariallu kiffartornerannut suna pissutaava?

 ⁵ Haggajip Zakariallu allagaannut oqaluttuarisaanikkut tunuliaqutaasut Ezrap allagaaniipput. Juutit Babylonimit aallarussaaqqanerminnit ukiumi 537-mi u.n.s. utermata, naalagaatitaq Zerubbabeli palasiunerlu Josva (imaluunniit Jeshua) ukiumi 536-mi u.n.s. naalaffiup nutaap toqqaviliorneqarnerani nakkutilliisuupput. (Ezra 3:8-13; 5:1) Juutit naalaffiup toqqaviliorneqarnerata naammassineqarnera assut nuannaarutigaat, sivitsunngitsorli qunulerput. Ezra 4:4 naapertorlugu „nunap inuisa Judakkut nikallortippaat ersinermillu sanajunnaarsillugit“. Akeraasut taakku, ingammik Samariamiut, juutinik eqqunngitsumik unnerluutiginnipput, akerlilersuisullu naalaffiliornerup inerteqqutiginissaanut Perserit kunngiat akuersisippaat. — Ezra 4:10-21.

⁶ Naalaffiliuleqqaaramik naalaffiliornerminnik qiimasuutiginninnermissut qiimasuutiginnitsigiunnaarput. Maanna juutit namminneq soqutigisaminnik salliutitsilerput. Ukiumili 520-mi u.n.s., naalaffiup toqqaviliorneqarnerata naammassineqarneraniit ukiut 16-it qaangiuttut, Jehovap Haggaji Zakarialu aallartippai naalaffiliornerup aallarteqqinneqarnissaanut kaammattuiartortillugit. (Haggaji 1:1; Zakaria 1:1) Juutit Guutip aallartitaanit kajumissaarneqaramik Jehovamillu najorneqarnerminnut uppernarsaatit erseqqissut takoreeramikkik naalaffiliornertik ingerlateqqilerpaat ukiumilu 515-imi u.n.s. naammassillugu. — Ezra 6:14, 15.

7. Pruffiitit nalaanni pissutsit ullumikkullu pissutsit sukkut assigiissuteqarpat?

⁷ Tamakku tamarmik uagutsinnut qanoq pingaaruteqarnerat nalunngiliuk? ’Naalagaaffimmik iivangkiiliumik’ oqaluussissutiginninnermut tunngatillugu suliassaqarpugut. (Matthæusi 24:14) Sorsunnersuup siulliup kingorna suliaq tamanna pingaartinneqarnerulerpoq. Itsaq juutit Babylonimi tigusaaqqanerminnit aniguisinneqarsimanerattut, ullumikkut Jehovap innuttai Babylonersuarmit, eqqunngitsumik upperisarsiornerup silarsuarmi tamarmi naalagaaffissuanit, aniguisinneqarsimapput. Guutip kiffai tanitat aallussilluarlutik oqaluussipput, ilinniartitsipput inuillu pallorfiginninnermut ilumoortumut siulersorlugit. Ullumikkut suliat tamakkua suli annerusumik suliarineqarput, aamma illit tamatumani suleqataasinnaavutit. Maanna piffissanngorpoq suliap tamatuma naammassineqarnissaanut, pissutsimmi aaqqissuussaanerata ajortup matuma naggatissaa qanittuararsuuvoq! Jehovap uagutsinnut suliassiissutaa tamanna taassuma ’naalliunnartoqangaarnissami’ inuiannut akuliunnissaata tungaanut ingerlanneqartariaqarpoq. (Matthæusi 24:21) Taamanikkussamut ajussuseq tamarmi peerneqarsimassaaq pallorfiginninnerlu ilumoortoq tamaginni atuutissalluni.

8. Sooq qularissanngilarput Guutip sulinitsinni annertoqqusersorumaaraatigut?

⁸ Soorlu Haggajip Zakariallu siulittuutaanni ersertoq, qularissanngilarput uummatikkut iluunngarluta suliami tamatumani suleqataatilluta Jehovap annertoqqusersorumaarlutalu pilluaqqujumaaraatigut. Inuit ilaat Guutip kiffai naqisimaniarlugit taakkununngaluunniit suliassiissutigineqartut toqqaannartumik inerteqqutiginiarlugit ilungersoraluartut, naalakkersuisut arlaannaalluunniit oqaluussinermi siumukarnermik unitsitsiniarnermini iluatsitsisimanngilaq. Eqqarsaatigeriaruk sorsunnersuup siulliup nalaaniilli ullumikkumut Guutip naalagaaffia pillugu oqaluussineq Jehovap qanoq pilluaqqusimaneraa. Sulili suliassaqaqaaq.

9. Itsaq pisimasut suut eqqumaffigisariaqarpavut, aamma sooq?

⁹ Haggajip Zakariallu siulittuutaannit ilikkakkavut qanoq ililluta Guutip oqaluussinissamik ilinniartitsinissamillu peqqussutaanut naalakkumanerulissutigisinnaagatsigit? Biibilip atuagartaani marlunni taakkunani ilinniarfigisinnaasavut assigiinngitsut, soorlu juutit nunaminnut utertut naalaffiliornerup nalaani suliassaannut tunngatillugu annikitsualuit ilaat, misissoriartigik. Eqqaaneqareersutut juutit Babylonimit Jerusalemimut utertut naalaffimmik suliaqarnerminni pinertusaanngillat. Toqqavilioreeramik sanaartornerminni kigaallapput. Eqqunngitsumik isiginnittaaseq suna ineriartortilersimavaat? Aamma tamanna qanoq ilinniutigisinnaavarput?

 Pigisanut eqqortumik isiginnittaaseqarneq

10. Juutit eqqunngitsumik qanoq isiginnittaaseqalersimappat, qanorlu kinguneqartumik?

¹⁰ Juutit nunaminnut utertut ima oqarput: „Nappaaffissaq suli nalliutinngilaq.“ (Haggaji 1:2) Taamani sanallutik aallartikkamik, ukiumi 536-mi u.n.s. naalaffiup toqqaviliornera naammassillugu, ima oqanngillat: „[Piffissaq] suli nalliutinngilaq.“ Sivitsunngitsorli eqqaamiuminnit akerlilersorneqarnertik oqartussaasullu akuliunnerat sunnertissutigaat. Juutit namminneq illumik aaqqissuunnissaat ilorrisimaarnissartillu pingaarnerpaatilerpaat. Jehova juutit illui ’qisunnik iikkersukkat’ naalaffiullu naammassineqanngitsup assigiinngissutaat uparuarlugit ima aperivoq: „Ilissinnut piffissaq nalliussimanerpa illuni qisunnik iikkersukkani ineqalerfissarsi uffa uanga illuga manna nakkaanikuinnaasoq?“ — Haggaji 1:4, 1990.

11. Sooq juutit Haggajip nalaani inuusut Jehovap siunnersortariaqarpai?

¹¹ Aap, juutit allanik pingaarnerpaatitsilersimapput. Jehovap siunertaa naalaffiliornerlu pingaarnerpaatinnagit imminnik namminnerlu illuminnik pingaarnerutitsilerput. Guutimik pallorfiginnittarfimmik illuliornertik sumiginnarpaat. Haggaji 1:5-imi Jehovap oqaasii juutit ’atukkaminnik maluginiaanissamut’ kajumississutigaat. Jehovap unikaallaqquai eqqarsaatigeqqullugulu qanoq iliornertik aamma inuunerminni naalaffiliornermik pingaarnerpaatitsinnginnertik inuttut qanoq sunnertissutiginerlugu.

12, 13. Pissutsit juutit atugaat Haggaji 1:6-imi qanoq allaatigineqarpat, versilu taanna qanoq paasisariaqarpa?

¹² Soorunalimi juutit kukkusumik pingaarnersiuinerat taakkununnga inuttut sunniuteqarpoq. Haggaji 1:6-imi Guutip oqaasii maluginiariakkit: „Amerlasuunik siaruarterisaraluarlusi annikitsuinnarnik katersuisarpusi. Nerisarpusi qaarsillassanasili, imertarpusi aalakuussanasili, atisalersortarpusi uunnassanasili; sulisitap akissarsiani aningaasivinnut alinnikunut ilisarpaa.“

¹³ Juutit nunami Guutip tunniussaaniikkaluarlutik kissaatigisamittut katersuitiginngillat. Jehovap mianersoqqusisimanermisut pilluaqqunngilai. (5 Mosesi 28:38-48) Juutit naatsiassanik siaruarteripput, Jehovamilli pilluaqquneqannginnamik ikittunnguaannarnik — qaarsillaatigisinnaanngisaminnik — katersuipput. Aamma Jehovamit pilluaqquneqarnatik oqortunik atisaliorsinnaanngillat. Soorlulusooq aningaasarsiaat aningaasivinnut alinnernik ulikkaartunut ikineqartartut, taamaammallu aningaasarsiatik iluaqutigineq ajorpaat. Oqariartaasermi „imertarpusi aalakuussanasili“ qanoq paasisariaqarami? Oqariartaatsip tamatuma isumaa tassaasinnaanngilaq aalakuulersimasuuppata tamanna Guutip pilluaqqusineranut ersiutaasimassagaluartoq, Guutimmi aalakoorneq assuaraa. (1 Samueli 25:36; Ussatit 23:29-35) Oqariartaaserli taanna juutit Guutimit pilluaqqusaannginnerannut innersuussutaaginnarpoq alla. Annikitsunnguaannarmik, annikingaarami aalakuulissutigineqarsinnaanngitsumik, viinniliorsinnaapput. Testamentitoqqami 1990-imi saqqummersinneqartumi Haggaji 1:6 ima nutserneqarsimavoq: „Imertarpusi imerusuissanasili.“

14, 15. Haggaji 1:6 qanoq ilinniutigisinnaavarput?

¹⁴ Tamakkunannga tamanit ilinniutigisassarput illumik kusassaanermut tunngassuteqaannanngilaq. Juutit aallarussaanerat sioqquterujussuarlugu pruffiiti Amosip nunami pisuujusut ’nagguaatsut tuugaavinik illuliortarnerat’ aamma ’siniffinni nagguaatsup tuugaaviinik pinnersaasersukkani nalaasaarujuuinnartarnerat’ pillugu naveerpai. (Amosi 3:15; 6:4) Illui eqqumiitsuliortorpalaartumik sanalluaqqissaakkat pequtaallu kusanartut ataavartuunngillat. Tiguaasunit akeqqersimaartunit tillinneqarput. Guutilli innuttai ukiuni 70-ini aallarussaaqqareeramik, taakkua ilarpassuisa ilinniutigineqartoq taanna puiorsimavaat. Uagummi? Tamatta immikkut imminut ima aperisariaqarpugut: ’Najukkannik kusassaanissara qanoq pingaartitsigaara? Suli angusaqarluarneruniarlunga ilinniagaqaqqinnissara pilersaarutigaara, ukiuni arlalinni piffissangaatsiamik atuinassagaluarpalluunniit immaqalu aamma sammisassat anersaakkut ittut pingaaruteqartut tunulliunneqartariaqaleraluarpataluunniit?’ — Lukasi 12:20, 21; 1 Timotheusi 6:17-19.

¹⁵ Haggaji 1:6-imi allassimasut inuunitsinni Guutip pilluaqqusinissaanik pisariaqartitsinitsinnik paasinnilissutigisariaqarpavut. Itsaq juutit taakku Guutip pilluaqqusinera amigaatigaat, tamannalu taakkuninnga ajoquseerujussuarpoq. Jehovamit pilluaqqusaanngikkutta, pigisarpassuaqarutta pigisarpassuaqanngikkaluaruttaluunniit tamanna qanorluunniit anersaakkut ajoqutigiumaarparput.  (Matthæusi 25:34-40; 2 Korinthimiut 9:8-12) Qanorli ililluta Jehovamit pilluaqqusaasinnaavugut?

Jehovap anersaaminik ikiortarpaatigut

16-18. Nassuiaruk Zakaria 4:6 itsaq juutinut qanoq isumaqarnersoq.

¹⁶ Pruffiiti Zakaria, Haggajip nalaani aamma pruffiitiusoq, Jehovap taamanikkut juutinik qanoq kajumissisitsineranik pilluaqqusineranillu erseqqissaanissaminut isumassarsisitaavoq. Tamatumani ersersinneqarportaaq taassuma illit qanoq pilluaqqujumaaraatit. Ima allassimavoq: „’Inuit pissaaneratigut pinnani inuillu nakuussusiatigut pinnani uanga anersaakkut pissaaq,’ oqarpoq Katersaarsuit [Jehovaat].“ (Zakaria 4:6) Qularnanngitsumik versi taanna issuarneqartoq tusartarsimassavat, juutinulli Haggajip Zakariallu nalaanni inuusunut qanoq isumaqarpa, aamma ilinnut qanoq pingaaruteqarpa?

¹⁷ Soorlu allaaserisap matuma aallaqqaataani eqqartoripput, Haggajip Zakariallu oqaasii isumassarsiarititaasut itsaq juutinut nuanningaartumik sunniuteqarput. Pruffiitit marluk taakku oqaaserisaat juutit aalajaatsut sapiissuseqaqqilissutigaat. Haggaji ukiumi 520-mi u.n.s. qaammatit arfernanni siulittuisalerpoq, ukiumilu tamatumani qaammatit arfineq-pingajuanni Zakaria siulittuisalerpoq. (Zakaria 1:1) Soorlu Haggaji 2:18-imi atuarsinnaagipput, qaammatit qulingiluaanni naalaffimmik toqqaviliorneq pimoorullugu aallarteqqinneqarpoq. Tassa juutit iliuuseqarnissamut kajumissisinneqarput, Jehovalu naalappaat qularutiginagu taassuma annertoqqusersorumaaraatik. Zakaria 4:6-imi allaatigineqarpoq qanoq ililluni taamaaliorumaarnersoq.

¹⁸ Juutit ukiumi 537-mi nunaminnut uteramik sakkutooqanngillat. Jehovalli Babylonimit aallarlutik angalaneranni sernissorlugillu siulersorpai. Aamma angerlamut apuunnerata kingunitsianngua naalaffiliornertik aallartimmassuk Jehovap anersaavata siulersorpai. Naalaffiliornermik pimoorusseqqilerniariarpata anersaani illernartoq atorlugu annertoqqusersorumavai.

19. Akornutaalluinnartut suut Guutip anersaavanit peerneqarpat?

¹⁹ Takorruukkat arfineq-pingasut aqqutigalugit Zakaria uppernarsaavigineqarpoq Jehovap innuttani najorumaarai aalajaallutik naalaffiliorneq naammassippassuk. Takorruukkat sisamaanni, kapitali 3-mi allanneqarsimasumi, erserpoq juutit naalaffiliartik naammassiniarlugu ilungersornerat Saatanip akornusersoraa. (Zakaria 3:1) Josvap inuit iluaqutissaannik naalaffimmi nutaami kiffartornissaa qularnanngitsumik Saatanip nuannarinavianngilaa. Saatanili juutinik akornusersuiniarsuataaraluartoq, Jehovap anersaavata akornutissat piiassavai juutillu naalaffiup naammassinissaata tungaanut suliaminnik ingerlatsiinnarnissaannut nukissaqalersillugit.

20. Juutit Guutip piumasaanik naammassinninniarneranni anersaaq illernartup qanoq ikiorpai?

²⁰ Oqartussaasut naalaffiliorneq inerteqqutigaat,  tamannalu tassaalerporlusooq akerlilersorneqarneq qaqqatut qaqisassaanngitsutut ittoq. Jehovali neriorsuivoq „qaqqarsuaq“ taanna peerneqarumaartoq ’narsanngortinneqarumaartorlu’. (Zakaria 4:7) Taamaalivorlumi! Kunngi Dareiosi I misissuivoq Kyrosillu peqqussutaa juutinik naalaffimmik sanaqqiisinnaanngortitsisoq nassaaralugu. Taava Dareiosip inerteqqut atorunnaarsippaa juutillu aningaasanik kunngikkormiut erlinnartuusivianneersunik naalaffiliornermi aningaasartuutinut matussutissanik tunineqarnissaat isumagalugu. Pissutsit allanngoriataarujussuarput! Guutimuna anersaava tamatumunnga pissutaasoq? Tamanna qularinngilluinnarparput. Naalaffik ukiumi 515-imi u.n.s., ukiut Dareiosi I-p naalakkersuiffiisa arfernanni, inaarsarneqarpoq. — Ezra 6:1, 15.

21. (a) Guutip qanoq ililluni itsaq ’inuiaat tamaasa aalatippai’, ’inuiaallu tamarmik erlinnangaartortaat’ qanoq ilillutik saqqummerpat? (b) Ullumikkut siulittuut qanoq eqquuppa?

²¹ Haggaji 2:5-imi pruffiitip juutit eqqaasippai angeruseq Guutip Qaqqaq Sinajip eqqaani, ’qaqqaq tamarmi annilaarnerujussuarmit sajummat’ taakkununnga angeruserisaa pillugu. (2 Mosesi 19:18) Haggajip Zakariallu nalaanni Jehova ’aalatitseqqittussaasimavoq’, soorlu versi 6-imi 7-imilu tamanna assersuutitut allaaserineqartoq. Perserit naalagaaffianni allanngornerujussuaqarumaarpoq, naalaffiliornerli naammassineqarnissaata tungaanut ingerlanneqaannassaaq. Juutiunngitsut, tassa ’inuiaat tamarmik erlinnangaartortaasa’ (NV), juutit taakkua pallorfiginnittarfianni Guutimik naalannarsisitseqatigiumaarpaat. Ullutsinni Guuti kristumiutut oqaluussinerput iluaqutigalugu malunnarnerungaartumik ’inuiannik aalatitsisimavoq’ (NV), ’inuiaallu tamarmik erlinnangaartortaat’ tanitat kinguleruttut peqatigalugit Guutimik pallorfiginnilersimapput. Aap, maanna tanitat savallu allat ilumut Jehovap illuanik alutornarsisitsipput. Taamatut ilumoortumik pallorfiginnittut Jehovap allatut ’qilammik nunamillu aalatitsiffissaa’ upperlutik utaqqivaat. Taamanikkussamut ’inuiaat naalagaaffii pissaasut’ uppitinniarlugit suujunnaarsinniarlugillu taamaaliussaaq. — Haggaji 2:22.

22. Inuiaat qanoq ’aalatinneqarpat’, qanorlu kinguneqartumik, aamma suut pisussaappat?

²² Tamanna allanngorujussuarnermik, pisuni assigiinngitsuni ’qilammut nunamullu, immamut nunamullu panertumut’ assersuunneqartuni pisimasumik, uagutsinnik eqqaasitsivoq. Pisimasut ilaat tassaavoq Saatani Diaavulup taassumalu anersaapiluisa nunarsuup eqqaanut iginneqarnerat. (Saqqummersitat 12:7-12) Aamma oqaluussineq, Guutip kiffaasa tanitat siuttuuffigisaat, pissutsit aaqqissuussaaneranni matumani nunamiittunik ilumut aalatitsisuuvoq. (Saqqummersitat 11:18) ’Amerlangaartulli’, inuiaat tamarmik erlinnangaartortaat, Jehovamut kiffartornermi anersaakkut Israelimut ilanngupput. (Saqqummersitat 7:9, 10) Guutip qanittukkut Harmagedonimi inuiannik aalatitsiumaarnera pillugu nutaarsiassamik nuannersumik oqaluussissutiginninnermi amerlangaartut kristumiut tanitat suleqatigaat. Pisussaq tamanna pallorfiginninnerup ilumoortup nunarsuarmik tamakkiilluinnarnissaanik aqqutissiuissaaq.

Eqqaamavigit?

• Qanga aamma pissutsini qanoq ittuni Haggaji Zakarialu kiffartorpat?

• Haggajip Zakariallu tusarliussaat illit qanoq atorsinnaavigit?

• Sooq Zakaria 4:6-imi allassimasut uagutsinnut qiimmassaataappat?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 22-mi assiliartat]

Haggajip Zakariallu allagaanni Guutimit najorneqarnerput uagutsinnut uppernarsarneqarpoq

[Qupp. 25-mi assiliartaq]

„Ilissinnut piffissaq nalliussimanerpa illuni qisunnik iikkersukkani ineqalerfissarsi uffa uanga illuga manna nakkaanikuinnaasoq?“

[Qupp. 26-mi assiliartaq]

Jehovap innuttai ’inuiaat erlinnangaartortaannik’ ujaaseqataapput