’Inuuneq qineruk inuuginnarniassagavit’

„Ilissinnut saqqummiuppakka inuuneq toqulu, pilluaqqussut perloqqussullu. Inuuneq qinerniaruk . . . [inuuginnaqqullutit].“ — 5 MOSESI 30:19.

1, 2. Inuk sutigut Guuti assilillugu pinngortinneqarpa?

„INUNNIK pinngortitsisa immitsinnik assililluta uatsitut ittussanik!“ Taama oqartoq tassaavoq Guuti, oqaatsillu taakkua Biibilimi kapitalit siullerpaartaanni allanneqarsimapput. Nangilluni allassimavoq ’Guutip inuk pinngortikkaa imminik assililluni; Guuti assilillugu pinngortippaa’. (1 Mosesi 1:26, 27) Taamaalilluni inuk siulleq, Adami, nunarsuarmi pinngortitanit allanit tamanit allaaneruvoq. Pinngortitsisini assigaa — eqqarsarluarsinnaassuseqarpoq, aamma Guutip pissusiinik, asanninnermik, naapertuilluarnermik, ilisimassusermik pissaanermillu ersersitsisinnaavoq. Nalunngeqatiginnissuteqarpoq, taannalu imminut iluaqutaasumik Ataataminullu qilammiusumut nuannaarutaasumik aalajangiisarnissamut iluaqutigisussaavaa. (Romamiut 2:15) Naatsumik oqaatigalugu: Adami piumasamisut iliorsinnaatitaavoq. Jehovap pinngortitani nunamiusoq takugamiuk ima oqarpoq: ’Ilumut ajunngingaarpoq.’ — 1 Mosesi 1:31, 1990; Tussiaat 95:6.

² Adamip kinguaarimmatigut aamma uagut Guuti assilillugu pinngortitaavugut. Ilumulli nammineq sorusunnerluta aalajangersinnaatitaavugut? Aap. Jehova pisussanik ilisimannereersinnaagaluarluni, inuit ataasiakkaat iliuusissaannik inuunermilu atugassaannik siumut aalajangeereerneq ajorpoq. Qitornami nunamiusut inuunerat siumut aalajangeriigaatinngisaannarpaa. Eqqortumik aalajangerniarluni nammineq piumasatut iliorsinnaatitaanermik atuinissap qanoq  pingaaruteqartigineranik paasinnilluarniarluta siullermik Israelikkut qanoq pisimanersut aamma tamanna qanoq ilinniarfigisinnaaneripput misissussavarput. — Romamiut 15:4.

Israelikkut namminneq aalajangernissaminnut kiffaanngissuseqarput

3. Inatsisit Qulit siullersaat suua, Israelikkullu aalajaatsut qanoq ilillutik aalajangerpat inatsit taanna naalanniarlugu?

³ Jehovap Israelikkut ima oqarfigai: „Uanga tassa [Jehova] Guutit ilinnik Egyptenimit inussiaataaffimmit anisitsisoq.“ (5 Mosesi 5:6) Ukiumi 1513-imi u.n.s. Israelikkut Egyptenimi inussiaataanerminnit tupinnartuliornikkut aniguisitaapput, taamaammallu Israelikkut oqaatsit taakkua qularinissaannut pissutissaqanngillat. Inatsisit Qulit siullersaanni Jehova oqaaseqartartuni Mosesi aqqutigalugu ima nalunaarpoq: „Allanik guuteqassanngilatit uangaanngitsunik.“ (2 Mosesi 20:1, 3) Taamanikkut Israelikkut naalanniarlutik aalajangerput. Kajumillutik Jehovamut tunniusimalluinnarput. — 2 Mosesi 20:5; 4 Mosesi 25:11.

4. (a) Mosesip Israelikkut sumik aalajangigassippai? (b) Uagut ullumikkut sumik aalajangigassaqarpugut?

⁴ Ukiut 40-t missiliorlugit tamatuma kingorna Mosesip Israelikkut kinguaariikkuutaat allat aalajangertariaqagaannik ilungersorluni ima eqqaasippai: „Ullumi qilak nunalu ilisimannittoralugit ilissinnut saqqummiuppakka inuuneq toqulu, pilluaqqussut perloqqussullu. Inuuneq qinerniaruk illit kinguaassatillu inuuginnaqqullusi.“ (5 Mosesi 30:19) Uaguttaaq ullumikkut aalajangigassaqarpugut. Aap, aalajangersinnaavugut aalajaalluta Jehovamut kiffartorniarluta naassaanngitsumik inuunissamik neriuuteqarluta, imaluunniit aalajangersinnaavugut taanna naalanniarnagu tamatumalu kinguneri atorlugit. Maanna eqimattat assigiinngeqisunik aalajangigaqarsimasut marluk sammeriartigik.

5, 6. Josva qanoq aalajangerpa, qanorlu kinguneqarpa?

⁵ Ukiumi 1473-imi u.n.s. Josvap Israelikkut nunamut neriorsuutigisamut siulersorpai. Josvap toqunngitsiarluni oqalugiaatimini sunniuteqarluartumi inuiaqatigiit taakkua tamaasa ilungersorluni ima kajumissaarpai: „[Jehova] Guutisiorfigiumanngikkussiuk taava ullumi [nammineq, NV] aalajangerniaritsi sorliit guutisiorfigiumagisi siuaasassi kuup ungataani guutisiorfigisaat imaluunniit guutit Amorikkut ilissi maanna nunagisassinni najugaqarsimagaluartut guutisiorfigisimasaat.“ Ilaquttanili pillugit Josva ima oqarpoq: „Uanga inoqutimalu [Jehova] kiffartuukkumavarput.“ — Josva 24:15.

⁶ Siusinnerusukkut Jehovap Josva kajumissaarsimavaa sapeeqqullugu nukittoqqullugulu Inatsisinillu nigoqqunagu. Josva ulloq unnuarlu inatsisit allassimaffiannik atuartaruni iluatsitsilluassaaq. (Josva 1:7, 8) Josvalu taamaaliorpoq iluatsitsilluarlunilu. Josvap taamatut aalajangernini pilluaqquneqaatigaa. Taanna ima oqarpoq: „[Jehovap] Israelikkunnut neriorsuutigisimasaasa ilaat ataasiinnarluunniit qammuinnarsimanngilaq; tamarmik eqquussimapput.“ — Josva 21:45.

7. Esajap nalaani Israelikkut ilaat qanoq aalajangerpat, qanorlu kinguneqarpa?

⁷ Ukiut 700-t missiliorlugit tamatuma kingorna pissutsit Israelikkut atugaat allaanerulluinnartut misissoriartigik. Taamanikkut Israelikkut ilarpassuisa Guutimik nalusut ileqqui ileqqoraat. Assersuutigalugu ukiup qaangiutilersup ulluani kingullermi inuit nalliuttorsiorlutik nereqatigiittarput nerisassanik assigiinngitsorpassuarnik mamartunik nerillutik tungusunnitsumillu viinnisorlutik. Tamanna ilaqutariittut katerisimaaqatigiinnerinnaanngilaq. Tassaavorli guutimik nalusut guutipiluisa marluk ataqqinaatissaannik upperisarsiornikkut ileqqulersorneq. Taamatut ilumuunnginnermut Guutip isiginnittaasia pruffiiti Esajap ima allaatigaa: „Ilissi [Jehovamik] tunussisusi qaqqannillu illernartumik puiguisusi Gadimullu [iluanaarnerup guutianut] nerrivimmik piareersaasusi imertarfimmillu immiisusi Menip [guutip qanoq atugaqarnissamik aalajangiisartup] imigassaanik.“ Taakkua isumaqarput Jehovamit pilluaqqusaanertik pissutaanani ’iluanaarnerulli guutianit’ ’guutimillu qanoq atugaqarnissamik aalajangiisartumit’ iluarisaanertik pissutaalluni ukiup ingerlanerani katersaqarluartarlutik. Pikitsitsiniarpalaartuuneralli piaaralutillu taamatut aalajangernerat siunissaannut aalajangiisuuvoq. Jehova ima nalunaarpoq: „Panamik toqunneqartissavassi. Tamassi toqunneqarfissassinnut seeqqummissaasi qaaqqusigaluarama akinnginnassi oqalukkaluaramalu naalaannginnassi, iliorlusili uanga isinni  ajortumik piumasarinngisakkalu qinerlugit.“ (Esaja 65:11, 12) Silatusaanngitsumik aalajangiinertik ajunaarutigaat, tamannalu guutip qanoq atugaqarnissamik aalajangiisartup iluanaarnerullu guutiata pinngitsoortissinnaanngilaat.

Qanoq eqqortumik aalajangertoqartartoq

8. Mosesimik allakkat tallimaat 30:20 naapertorlugu eqqortumik aalajangernermut suna ilaava?

⁸ Mosesip Israelikkut kajumissaaramigit inuuneq qineqqullugu iliuuserisariaqagaat pingasut uparuarpai. ’Jehova Guutertik asassavaat naalassallugulu attavigittuinnarlugulu’. (5 Mosesi 30:20) Eqqortumik aalajangersinnaaniassagatta iliuuserisassat taakkua misissoriartigik.

9. Jehovamut asanninnerput qanoq ersersissinnaavarput?

⁹ Jehova Guuterput asasariaqarparput. Jehovamut kiffartorniarluta aalajangerpugut taanna asagatsigu. Israelikkut nalaanni pisimasunik oqaluttuanik mianersoqqussutaasunik eqqumaffiginninnerput, kinguaassiuutitigut inuunerlunnissamut ussernartorsiornerup akiornissaanut inooriaatsillu pigisaleritunermut napitissutigisinnaasatta itigartinnissaanut iluaqutigissavarput. (1 Korinthimiut 10:11; 1 Timotheusi 6:6-10) Jehovamut qanippugut ileqqoreqqusaalu maleruarlugit. (Josva 23:8; Tussiaat 119:5, 8) Israelikkut nunamut neriorsuutigisamut isinnginneranni Mosesip taakkua ima kajumissaarpai: ’Takuammi, inatsisinik malittarisassianillu ajoqersorpassi, soorlu Jehovap Guutima taamaalioqqusimagaanga, taakku maleruaqqullugit nunami pigiligassassitut iserfigisassassinni. Peqqussutit taakku maleruaqqissaassavasi! Taava inuiaat allat paasilissavaat ilisimassuseqartuususi paasisimasaqartuususilu inatsisit tamakku tamaasa tusarunikkit.’ (5 Mosesi 4:5, 6) Maanna piffissaavoq Jehovamik asanninnitsinnik ersersitsinissamut taassuma piumasaanik inuunitsinni pingaarnerpaatitsinitsigut. Taamaaliorniarluta aalajangerutta qularnanngivippoq pilluaqqusaassasugut. — Matthæusi 6:33.

10-12. Noap nalaani pisut qanoq ilinniutigisinnaavavut?

¹⁰ Guuti naalattariaqarparput. Noa ’naapertuilluarnermik oqaluussissutiginnittuusimavoq’. (2 Petrusi 2:5, NV) Ulersuaq sioqqullugu inuit tamarluinnangajammik sammisartakkatik ulapputigaat Noallu mianersoqqussutaa eqqumaffiginagu. Qanoq pippat? „Ulersuaq [nalliuppoq] tamaasalu nungutillugit.“ Jiisusip mianersoqqussutigaa ullutsinni, „Inuup Ernerata tikiuffissaani“, pissutsit tamatumunnga assingujumaarnerat. Noap nalaani pisut ullumikkut inunnut Guutip tusarliussaanik asissuisunut sakkortuumik mianersoqqussutaapput. — Matthæusi 24:39.

¹¹ Mianersoqqussutinik Guutip ullumikkut kiffaminut oqaluussissutigeqqusaanik mitaatiginnittut mianersoqqussutinik sumiginnaaneq qanoq kinguneqarumaarnersoq paasisariaqaraluarpaat. Mitalliisut taamaattut pillugit Petrusi ima allappoq: „Inuit taama oqaluttut arajutsisimavaat itsarsuarmiilli qilaqartoq nunaqarlunilu Guutip oqaasiagut imermit imikkullu pinngortumik, taamaattumillu silarsuaq taamanernisaq imermit qarsunneqarluni piujunnaarpoq. Qilaalli nunalu maannakkut ittut oqaaseq taannarpiaq tunngavigalugu atatinneqarput utaqqisitaallutillu ullormi eqqartuussivissami iluaatsut nungutitaanissaanni ikuallagaanissaminnut.“ — 2 Petrusi 3:3-7.

¹² Noap taassumalu ilaqutaasa qinigaannit allaanerulluinnarpoq. „Uppernikkut Noa ilimasaarneqarpoq suli takussaanngitsumik, Guutimillu mianerinnittuugami umiarsualiorpoq.“ Noap mianersoqqussut eqqumaffigimmagu inoqutai annaanneqarput. (Hebræerit 11:7) Tusarliussaq Guutimeersoq tusarasuarniartigu naalallutalu eqqumaffigalugu. — Jaaku 1:19, 22-25.

13, 14. (a) Sooq Jehovap ’attavigittuinnarnissaa’ pingaaruteqarluinnarpa? (b) Qanoq ililluta Jehovamut uagutsinnik ’sanasumut’ ilusilersortissaagut?

¹³ Jehova attavigittuinnartariaqarparput. ’Inuuneq qinerlugu inuuginnassagaanni’ Jehovap asanissaa naalannissaalu naammanngilaq; aamma Jehova ’attavigittuinnartariaqarparput’, tassa piumasaanik iliortuartariaqarpugut. Jiisusi ima oqarpoq: „Pinertusaarnissigut inuunersi pigittuinnassavarsi.“ (Lukasi 21:19) Tamatumunnga tunngatillugu aalajangikkatta qanoq uummammioqarnerput ersersittarpaa. Ussatit 28:14-imi ima allassimavoq: „Pilluarpoq Guutimik mianerinnittuinnartoq, uummammigut manngertittoq ajunaarnermit eqqorneqartussaavoq.“ Itsaq Egyptenimi Faraomut pisimasoq ussatip tamatuma ilumoorneranut takussutissaavoq. Egypteni perlunnit qulinit eqqorneqarmat Faraop uummatini manngertippaa Guutimik mianerinnilernani. Jehovap Farao  pinngitsaalillugu naalanngitsinngilaa, naalagarli makitasooq taanna nammineq aalajangertippaa. Farao qanorluunniit aalajangeraluartoq Jehovap piumasaa naammassineqassaaq, soorluttaaq apustili Paulusi Jehovap Faraomut isiginnittaasianut tunngatillugu oqartoq: „Sassartippakkit pissutigerpiarlugu pissaanera ilinni takutikkumagakku ateralu nalunaarutigineqaqqugakku nunarsuarmi tamarmi.“ — Romamiut 9:17.

¹⁴ Israelikkut Faraop assaanit aniguisinneqarnerannit ukiut hundredellit arlallit qaangiuttut pruffiiti Esaja ima allappoq: ’Illit Jehova, tassaavutit ataatarput. Marraavugut, illillu sanaaraatsigut, tamatta assavit piliaraatigut.’ (Esaja 64:7) Nammineq atuaqqissaarnitsigut Jehovallu oqaasiani atuakkavut naapertorlugit inuunitsigut taassumannga ilusilersortikkaangatta, inuttut pissuseq nutaaq atiartuaartarparput. Maniguunnerulertarlutalu tusaaniarnerulertarpugut, taamaakkaangattalu ilumoorfiginnilluta Jehovamut attaveqartuarnissaq ajornannginnerutilertarparput taassuma iluarisaanik iliornissaq ilumoorluta kissaatigigatsigu. — Efesosimiut 4:23, 24; Kolossemiut 3:8-10.

’Tusarliutissavatit’

15. Mosesimik allakkat tallimaat 4:9 naapertorlugu Mosesip Israelikkut akisussaaffinnik marlunnik sunik eqqaasippai?

¹⁵ Mosesi Israelikkunnut katersorsimasunut nunamut neriorsuutigisamut isernissaminnut piareersimasunut ima oqarpoq: „Mianersorniarit, sianigilluarniarullu illit nammineq misigisimasatit puigussannginnakkit. Inuutillutit puigunngisaannarniakkit, qitornatit ernguttatillu oqaluttuuttarniakkit [qitornannut ernuttannullu tusarliussagakkit, 1900/1961].“ (5 Mosesi 4:9) Israelikkut Jehovamit pilluaqquneqarsinnaajumallutik nunamilu pigiligassaminni ingerlalluarsinnaajumallutik Jehovamut Guutiminnut marlunnik akisussaaffeqartariaqarput. Isigitillutik Jehovap tupinnartuliai puiussanngilaat, aamma kinguaariinngortussat taakku pillugit oqaluttuuttussaavaat. Ullumikkut Guutimut kiffaagatta taamatuttaaq iliortariaqarpugut ’inuuneq qinerumagutsigu inuuginnarlutalu’. Jehovap uagut iluaqutissatsinnik suliarisimasai suut uagut nammineq isitsinnik takuavut?

16, 17. (a) Ajoqersuiartortitat Gileadimi ilinniarsimasut oqaluussinermi sunik suliaqarsinnaasimappat? (b) Ilisarisimasannik aallussilluartuarsimasunik eqqaasaqarit.

¹⁶ Jehovap oqaluussinermik ajoqersuganngortitsiortornermillu pilluaqqusisimaneranik takunninnerput killinneqaatigingaarparput. Napasuliaq Alapernaarsuiffiup Biibilimik Ilinniarfia Gilead 1943-mi pilersinneqarmalli ajoqersuiartortitat nunarpassuarni ajoqersuganngortitsiortornermi siuttuupput. Ilinniarfimmi tassani ilinniartut siulliit ilaat suli Guutip naalagaaffianik oqaluussissutiginnittartutut aallussilluartuupput, maanna utoqqalisimagaluarlutik ilarpassuisalu timikkut pisinnaasamik killeqalersimanerat ilungersuutigisariaqaraluarlugu. Mary Olson, 1944-mi Gileadimit soraarummeertoq, maligassaalluartuuvoq. Ajoqersuiartortitatut kiffartorsimavoq siullermik Uruguayimi, kingusinnerusukkut Columbiami maannalu Puerto Ricomi kiffartorluni. Qatanngutip Olson-ip utoqqalinini pissutigalugu timikkut sanngiillinini akornutigingaatsiaraluarlugu oqaluussinermik suli iluunngarluni pingaartitsivoq. Sapaatit-akunneri tamaviisa Spaniamiutut oqalulluni oqaluussisartut tamaani najugaqartut illumiit illumut angalaaqatigisarpai.

 ¹⁷ Nancy Porter, 1947-mi Gileadimit soraarummeertoq, maanna uillarnerusoq suli Bahamasimi kiffartorpoq. Taanna ajoqersuiartortitat oqaluussinermik ulapputeqartuartut ilagaat. „Sallusuissut Biibilimeersoq pillugu allanik ilinniartitsineq immikkut ittumik nuannaarutissarsiffigaara,“ qatanngut Porter misigisalikkersaarutimini taama oqaluttuarpoq. * „Aalajangersimasumik anersaakkut sammisaqartarama aalajaatsunngorpunga.“ Qatanngut Porter Jehovamullu kiffartortut aalajaatsut allat inuunerminnik kingumut eqqarsaatiginnikkaangamik Jehovap suliarisimasai puiorneq ajorpaat. Uagummi? Uagut najukkatsinni Guutip naalagaaffiata sulineranik Jehovap pilluaqqusinera qujamasuutigaarput? — Tussiaat 68:12.

18. Ajoqersuiartortitat misigisalikkersaarutaat qanoq ilinniarfigisinnaavavut?

¹⁸ Utoqqaat aalajaatsut taakkua kiffartuutigisimasaat sulilu kiffartuutigisaat nuannaarutigeqaavut. Misigisalikkersaarutaannik atuarneq assut qiimmaallannarpoq, Jehovammi taakkununnga iliuuserisimasai takugaangatsigit taassumunnga kiffartornissarput aalajangiusimanerulertarparput. Vagttårnet-imi imaluunniit Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mi allaaserisat killitsinnartut tamakkua atuartarlugillu eqqarsaatigeqqissaartarpigit?

19. Angajoqqaat kristumiut Vagttårnet-imi imaluunniit Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mi misigisalikkersaarutit qanoq atorluarsinnaavaat?

¹⁹ Mosesip Israelikkut eqqaasippai Jehovap taakku pillugit iliuuserisimasai puiussanngikkaat oqarfigalugillu inuutillutik puiunngisaannassagaat. Taava ima nangippoq: ’Qitornannut ernuttannullu tusarliussagakkit.’ (5 Mosesi 4:9, 1900/1961) Pisimasuinnik oqaluttuat kajumissinartorujussuupput. Inuusuttuaqqat peroriartornerminni maligassaqarluartariaqarput. Qatanngutit arnat aappaqanngitsut qatanngutit arnat utoqqaat aalajaatsut, Vagttårnet-imi misigisalikkersaarsimasut, maligassiaat ilinniarfigisinnaavaat. Qatanngutit angutit arnallu nunaminni oqaluussiffigisartakkani allamiutut oqaluffiusuni kiffartornissamut kajumilersinnaapput, taamaaliornermikkullu nutaarsiassamik nuannersumik oqaluussissutiginninnermi naammassisaqarnerusinnaapput. Ilissilu angajoqqaajususi kristumiut meeqqasi piffissaq tamaat kiffartorluni inuunermik qinersinissamut kajumissisinniarlugit, ajoqersuiartortitat Gileadimeersut aalajaatsut allallu misigisimasaminnik oqaluttuaat atorluarsinnaavasi.

20. ’Inuuneq qinerniarlugu’ susariaqarpugut?

²⁰ Taavami tamatta immikkut qanoq ’inuuneq qinersinnaagatsigu’? Taamaaliorsinnaavugut nammineq piumasatsitut iliorsinnaanermik tunissut nuanningaartoq atorlugu Jehovamik asanninnitsinnik ersersitsinitsigut, taassumunngalu kiffartornermi sapinngisatsinnik iliortuarnitsigut, Jehovamit tamatuminnga immikkut pisinnaatitaaffeqartitaajuartilluta. Soorlu Mosesi oqartoq, Jehova „inuussutigigakku inuummersuutigalugulu“. — 5 Mosesi 30:19, 20, 1900/1961. (wE 6/1 06)

[Quppernerup ataani ilanngussaq]

Eqqaamavigit?

• Oqaluttuarineqartut assigiinngeqisunik aalajangersimasut qanoq ilinniarfigaagit?

• ’Inuuneq qinerniarlugu’ suut iliuuserisariaqarpavut?

• Akisussaaffiit marluk suut akisussaaffigeqqullugit uagutsinnut kajumissaarutigineqarpa?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 17-mi assiliartaq]

„Ilissinnut saqqummiuppakka inuuneq toqulu“

[Qupp. 20-mi assiliartaq]

Noa ilaqutaalu Guutimut naalannermikkut annapput

[Qupp. 21-mi assiliartaq]

Mary Olson

[Qupp. 21-mi assiliartaq]

Nancy Porter