Inuunermi misigisat

Suna eqqortuusoq ilisimagaanni — tamanna malillugu iliuuseqartariaqarpoq

OQALUTTUARTOQ HADYN SANDERSON

Jiisusi ajoqersukkaminut ilaanni ima oqarpoq: „Tamanna ilisimagussiuk taava pilluassaasi taamaaliorussi.“ (Johannesi 13:17) Aap, immaqa suna eqqortuusoq ilisimagaluarparput, iliuuseqarfiginissaali ilaanni unamminiarnartuusinnaavoq. Ukiulli 80-it sinnerlugit inooreerlunga, taakkua ilaat 40-t ajoqersuiartortitatut, qularunnaarsinneqarpunga Jiisusip oqaasii eqqortuusut. Guutip oqaasii malillugit iliuuseqarneq pillualersitsisarpoq. Tamanna nassuiarallarlara.

1925-mi, pingasunik ukioqartunga, angajoqqaakka illoqarfigisatsinni Newcastlemi Australiamiittumi oqalugiaammik Biibililersaarummik tusarnaarput. Oqalugiaatip, „Inuit millionillit maannakkut inuusut toqunngisaannassapput“, anaanaga sallusuissummik nassaarnerminik qularunnaarsippaa, kristumiullu ataatsimiinnerannut aalajangersimasumik najuuttalerpoq. Ataatamali soqutiginninnera appapallappoq. Anaanama upperisamut nassaareqqammisaanut akerliliivoq taamaatinngippagulu qimanniarlugu siorasaarpaa. Anaanap ataata asavaa ilaqutariittullu ataqatigiiginnarnissarput kissaatigalugu. Taamaakkaluartoq Guutimut naalannissaq tamanit pingaarnerusoq ilisimavaa, taassumalu isaani eqqortuliorumalluni aalajangiusimavaa. (Matthæusi 10:34-39) Ataatama qimappaatigut, tamatumalu kingorna ilaannikkuinnaq takusarpara.

Kingumut qiviaraangama anaanama Guutimut aalajaannera usorsisimaarutiginngitsoorsinnaanngilara. Aalajangernera aleqannut, Beulahmut, uannullu anersaakkut pilluaqqussutertalinnik inuuneqalersitsivoq. Tamatuma aamma pingaarutilimmik ilikkagaqartippaatigut — suna eqqortuusoq ilisimagaangatsigu, tamanna malillugu iliuuseqartariaqartugut.

Uppernermi misilinneqarnerit

Biibilimik atuaqqissaartartut, taamanikkut Jehovap Nalunaajaasui taamatut taaneqartarnerattut,  ilaqutariittut ikiorniarluta suliniuteqartupilussuupput. Aanaga uagutsinnut nuuppoq sallusuissullu Biibilimeersoq ilassillugu. Anaanagalu oqaluussinermi suleqatigiilluarput, inussiarnersuunerat pissuserissaarnerallu pissutigalugit inunnit ataqqisaalerput.

Tamatuma nalaanni qatanngutit kristumiut utoqqaanerusut isumassorlungalu pingaarutilimmik ilinniartippaannga. Inuit angerlarsimaffiini piuminartumik saqqummiisinnaalerumallunga allagartannguup oqariartuutip atornissaa erniinnaq ilikkarpara. Aammattaaq oqalugiaatit Biibililersaarutit oqaluttartukkut angallattakkatigut appisimaartarpakka illoqarfiullu aqqusinersuatigut allagartarsuarnik angallassisunut ilaasarlunga. Taamani inunnut ersinermik akiorniagaqarama uannut imaannaanngitsuuvoq. Sunali eqqortuusoq ilisimavara, tamannalu malillugu iliuuseqarnissara aalajangiusimallugu.

Atuarnera naammassigakku bankimi sulilerpunga, tamatumalu New South Walesip naalagaaffiani immikkoortortaqarfippassuarnut angalasarnernik kinguneqarpoq. Nunap tamatuma ilaani Jehovap Nalunaajaasui ikittuinnaapput, ilinniutigisimasamali uppernera uummaarissuujuartippaa. Anaana qiimmaallannartunik anersaakkut nukittorsaatigisannik allattarpoq.

Allakkat taakku pisariaqartilluinnalerakkit iluaqutigaakka. Sorsunnersuup Aappaa aallartereerpoq, sakkutuunullu aggersarneqarpunga. Bankimi direktøri naalagiartartutut tamaviaarussisuuvoq allaallu sakkutuunut naalagaalluni. Nassuiaakkakku kristumiutut kalluunnaveersaartuunissara kissaatigalugu pinngitsuugassaanngitsumik qinigassippaanga. Uppernera isumakkiissagiga imaluunniit banki qimassagiga. Illoqarfiup sakkutooqarfianut ungasinngitsumiittumut tikiukkama pisoq sualutsippoq. Bankimi direktøri najuuppoq soqutiginaatigeqisaminillu nerrivimmut nalunaarsuiviusumut qanilliartortillunga qimerloorpaanga. Sakkutuujunissamut pappilissat atsiorusunnginnakkit sakkutooqarfimmi atorfillit kamalerput. Najummassimanarsivoq, eqqortumilli iliornissara aalajangiusimaannarpara. Jehovap ikiuineratigut eqqissisimaannarlungalu aalajangersimavunga. Kingornatigut paasivara inupiluit pissarsiariniarsarigaannga, taamaattumik pisattakka poortupallariarlugit qimutsuitsut tullii ilaaffigalugit illoqarfik qimappara.

Newcastlemut uternerma kingorna qatanngutit angutit arfineq-marluk allat ilagalugit sakkutuujujumannginnerput pillugu eqqartuussivimmut aggersarneqarpugut. Eqqartuussisup qaammatit pingasut parnaarussivimmi sulisitaalluta pillagassanngortippaatigut. Naak misigisaq nuanninngikkaluartoq, eqqortuliorneq pilluaqqussuterpassuarnik kinguneqarpoq. Iperagaareeratta parnaarussivimmi ineqatigisama, uppeqatitta ilaata Hilton Wilkinsonimik atillip, nammineq assilisittarfiutimini sulilernissannik neqeroorfigaanga. Tassani Melody, kingornatigut katitara, naapippara. Assiliisup sulliviani saaffiginnittarfimmi sulivoq. Aniguisitaaqqammerlunga Jehovamut tunniulluinnarnera ersersinniarlugu kuisippunga.

Piffissaq tamaat kiffartornissamik anguniagaqarneq

Melodylu katereeratta nammineq assilisittarfimmik Newcastlemi ammaavugut. Ima suliassaqartigilersimavugut allaat timikkut anersaakkullu peqqissuserput navianartorsiortilerlugu. Ted Jaraczip, taamani Jehovap Nalunaajaasuisa immikkoortortaqarfianni Australiamiittumi kiffartortup, maannalu Siulersuisoqatigiinni ilaasortaasup, anersaakkut anguniakkavut pillugit oqaloqatigaatigut. Oqaloqatigereeratsigu niuertarfiuterput tuniniarniarlugu inuunerpullu pisariillisarniarlugu aalajangerpugut. 1954-imi qamutaasamik inigineqarsinnaasumik piseriarluta illoqarfimmut naalagaaffimmi Victoriamiittumi Ballaratimut nuuppugut pioneritullu, imaluunniit piffissaq tamaat kiffartortutut, aallartilluta.

Ballaratimi ilagiit angivallaanngitsoq suleqatigitillugu Jehovap iliuuserisatsinnik pilluaqqusinera  malugaarput. Qaammatit 18-it ingerlaneranni ataatsimiinnernut najuuttartut 17-iniit 70-inut qaffariarput. Taava naalagaaffimmi South Australiami nakkutilliisutut angalasartutut, qaaqquneqarpugut. Ukiuni pingasuni tulleriinni ilagiit illoqarfimmi Adelaidemiittut aamma ilagiit Murray River sinerlugu viinnequteqarfinniittut citroneqarfinniittullu tikeraartarneri nuannaarutigaavut. Inuunitta qanoq allanngortigisimanera tupinnaqaaq. Qatanngutit asannittut suleqatigisinnaagatsigit pilluaatigaarput. Ilisimasavut eqqortut pillugit iliuuseqarnitsinnut akissarsiatsialassuaq!

Ajoqersuiartortitatut kiffartorneq

1958-imi Australiami immikkoortortaqarfimmut nalunaarpugut ukiumi tamatumani kingusinnerusukkut ataatsimeersuarnissaq nunanit tamalaanit peqataaffigineqartoq „Guutip piumasaa“ New Yorkimi pisussaq najuuffiginiarlugu pilersaarutigalutigu. Ajoqersuiartortitat Atuarfiannut Gileadimut USA-miittumut qinnuteqaatinik marlunnik nassilluta akivaatigut. 30-t sinnerlugit ukioqariaratta isumaqaraluarpugut Gileadimukarnissatsinnut ukioqqortuallaarluta. Taamaakkaluartoq qinnuteqaativut nassiuppavut klassellu 32-saanut qaaqqusaalluta. Pikkorissarnitta affaata ingerlanerani ajoqersuiartorfissatsinnik tunineqarpugut — uagut Indialiatussanngorpugut! Naak aallaqqaammut eqqarsaatigiinnarlugu annilaangakujukkaluarluta eqqortoq malikkusupparput, suliassarpullu nuannaarutigalugu akueraarput.

Umiarsuarmik aallarpugut Bombaymullu (maanna Mumbai) 1959-imi ullaaralaarsuaq tikilluta. Sulisut hundredellit talittarfimmi sumi tamaani sinngupput. Silaannaq allanartumik tipeqaqaaq. Seqinerlu nuimmat qilanaaralugu utaqqisarput takuarput. Kiassuaq taamaattoq misigisimanngisaannarparput. Ajoqersuiartortitat aappariit, Lynton aamma Jenny Dower, Ballaratimi pionerioqatigisimasatta, tikilluaqquaatigut. Illoqarfiup qeqqanut ungasinngitsumut Indiami immikkoortortaqarfimmut Betelimukaqatigaatigut, tassa inissiamut angivallaanngitsumut inip alliup tullianiittumut. Tassani Betelermiut arfinillit najugaqarput. Qatanngut Edwin Skinnerip, 1926-mili Indiami ajoqersuiartortitaasimasup, oqaluussiartorfissatsinnukartinnata nammattakkanik marlunnik piseqquaatigut. Nammattakkat Indiamiut qimuttuitsuini takussaapput, kingornalu angalanitsinni atorluarpavut.

Ullut marluk qimuttuitsunik angalareerluta, naalagaaffeqatigiit ilaani kujasissumiittumi Madrasimi (maanna Tamil Nadu) illoqarfimmi Tiruchchirappallimiittumi ornitatsinnut apuuppugut. Tassani Indiamiut specialpionerit pingasut inunnut 250.000-inut oqaluussisuusut ilannguffigaavut. Inooriaaseq qangarnisarpalaarpoq. Ilaanni aningaasivitsinni 30 koruunit inorlugit aningaasaatigilerpavut. Aningaasalli nungukkaluarmata Jehovap ilaginnanngilaatigut. Angutip Biibilimik atuaqqissaartartup ataatsimiiffigisinnaasatsinnik tulluartumik attartorsinnaaniassagatta oorinik atukkerpaatigut. Nerisassaateqanngingajattugut sanilitta ilaata inussiarnisaaqaluni igaaminik kaarialinnik tunivaatigut. Mamaqaat, kisianni ima sakkortutigipput allaat niisoralerlunga.

Oqaluussinermi

Tiruchchirappallimi ilaannanngui tuluttut oqalussinnaapput, amerlanerilli tamilisut oqalupput. Taamaattumik ilungersorluta oqaatsit taakku atorlugit saqqummiussinnaasatsinnik nalunanngitsumik ilinniarpugut. Innuttaasuni amerlasuuni taamaaliornerput ataqqinnilersitsivoq.

Matumiit matumut oqaluussisarnerput nuannareqaarput. Indiamiut inuttut inoroorsaarumatuujupput, amerlanerillu isertilluta imeruersaatissannguartortittarpaatigut. Tamatigullu 40-nik kiattarmat inoroorsaarnerat nuannaarutigingaartarparput. Oqariartuutitta saqqummiutinnginnerani pissuserilluta apeqqutaat uatsinnut tunngasut akeqqaartarpavut. Pulaakkatta amerlanerit nuliaralu apersortarpaatigut: „Suminngaanneerpisi? Meeraqarpisi? Sooruna meeraqanngittusi?“ Taava nakorsamut pikkorissumut innersuunniartarpaatigut. Taamaattorli oqaloqatigiinnerit taamaattut inunnik oqaloqateqalersittarpaatigut suliarpullu Biibilimut tunngasoq pingaarutilik pillugu oqaluttuuttarlugit.

Oqaluussiffigisatta amerlanersaat hindut upperisaannik upperisaqarput, upperisaq kristumiussusermit allaanerulluinnartoq. Hindulli isumaliutersuutaasa paasiuminaatsut isumaat oqallisiginagit Guutip naalagaaffia pillugu tusagassaq nuannersoq oqaluussissutigiinnartarparput — kinguneqarluartumillu. Suli ukiup affaa qaangiutinngitsoq  20-t missiliorlugit ajoqersuiartortitat angerlarsimaffianni ataatsimiinnernut najuuttalerput. Taakkua ilagaat civilingeniøri, Nallathambi. Erninilu Vijayalayan marluullutik kingornatigut allat 50-t missaaniittut Jehovamut kiffartortunngornissaannut ikiorpaat. Vijayalayan aamma piffissap ilaa Indiami immikkoortortaqarfimmi kiffartorpoq.

Angalaneq

Ukiup affaata missaa Indiameereerluta nunami tassani siullertut aalajangersimasumik nunap immikkoortortaqarfiani nakkutilliisunngoqquneqarpunga. Tamanna isumaqarpoq India tamakkerlugu angalasalissasunga, ataatsimeersuarnissat aaqqissortassagikka assigiinngitsunillu qulingiluanik oqaasillit suleqatigilissallugit, tamannalu tamaviaarnarpoq. Atisavut atortuvullu ukiup affaanut naammattut kuffertersuarnut aqerluusunut pingasunut immikkoortitertarpavut nammattakkavullu pinngitsoorsinnaanngisavut poortorlugit. Kingorna qimuttuitsorluta illoqarfimmit Madrasimiit (maanna Chennai) aallaqaagut. Angalaffissarput kaajallallugu 6500 kilometerinik isorartussuseqarmat angalaannavippugut. Ilaanni sapaatikkut Indiap kujataatungaaniittumi illoqarfimmi Bangaloremi ataatsimeersuarneq naammassivarput. Taava avammut Darjeelingimut Himalayap qaqqarsuisa ataannut aallarpugut ataatsimeersuarneq alla sapaatip akunnerata ingerlanerani pisussaq isumagiartorlugu. Tassa 2700 kilometerisut isorartutigisoq angalavarput tallimariarlutalu qimuttuitsunut allanut nuuttariaqarluta.

Siullerpaamik kaajallaagatta filmi Den Nye Verdens Samfund i Virksomhed takutissinnaagatsigu nuannaarutigaarput. Filmip taassuma inuit paasitippai suliaq Jehovap peqatigiissortaanit suliarineqartoq qanoq annertutigisoq. Akuttunngitsumik inunnit hundredelinnit filmit taakku takuneqartarput. Ataasiarluta inuppaalunnut aqqusineq sinerlugu katersuussimasunut filmertitsivugut. Filmi ingerlaartillugu nuiarujuit taartut katersuussimasut sukkaqalutik qulangernialeraatigut takuavut. Siornatigut filmip kipitiinnarneqarnerani perulluliortoqarsimanera pissutigalugu ingerlatiinnarnissaa aalajangiuppara, kisianni sukkatsillugu. Qujanartumik siallililaalersorlu filmi perulluliornertaqanngitsumik kipineqarani naavoq.

Ukiut ingerlanerini Melodylu India tamakkingajallugu angalavugut. Nunap immikkoortuini immikkut tamarmik immikkuullarissunik nerisaqarlutillu, atisaqarlutillu oqaaseqarlutillu avatangiiseqarmata allaaneq ajorpoq nunamut allamut angalaannallarluni. Jehovap pinngortitaani allanngorartuarneq asseqanngilaq. Indiap uumasui aamma taamaapput. Ilaanni Nepalip orpippassuaqarfiini tammaarsimaartilluta tiigererujussuaq takuarput. Ersarilluinnartumik takuarput, uumasuuvoq tupinnartoq. Tamatuma Paratiiseqalernissaanut qilanaalersippaatigut, taamanikkussamut inuit uumasullu akornanni eqqissineqalernissamut.

Peqatigiiffeqarnermik pitsanngorsaanerit

Taamani Indiami qatanngutit Jehovap Nalunaajaasuisa sulinerannut atatillugu maleruagassaq tunniunneqarsimasoq najoqqutarinerullugu ingerlatsinissaq pisariaqartissimavaat. Ilagiit ilaanni angutit ataatsimiittarfiup illuatungaani issiasarput, illuatungaanilu arnat issiasarlutik. Qaqutigoortumik ataatsimiinnerit piffissaq eqqorlugu aallartittarput. Nunap ilaani sianeqarpoq oqaluussisartut ataatsimiigiaqquniarlugit nipituumik sianertartumik. Nunallu ilaani seqineq aalajangersimasumut pingaangat ataatsimiigiartarput.  Ataatsimeersuartarnerit aalajangersimanngitsumik ingerlapput, nakkutilliisullu angalasartut aggertarneri aamma taamaapput. Qatanngutit eqqortuliorusupput, ilinniartinneqarnissarli amigaatigaat.

1959-imi Jehovap peqatigiissortaata Naalagaaffimmut Kiffartornermik Ilinniarfik pilersippaa. Nunarsuaq tamakkerlugu ilinniartitsineq aaqqissuussaasoq taanna nakkutilliisut angalasartut, specialpionerit, ajoqersuiartortitat ilagiinnilu utoqqaanertat Biibili naapertorlugu akisussaaffimminnik ajunnginnerusumik ingerlatsinissaminnut iluaqutigisimavaat. Atuarfik 1961-imi decembarimi Indiami aallartippoq, uangalu ilinniartitsisuuvunga. Ilinniartitsinerup kingunera ilagiinni nunami sumi tamaani takuneqarsinnaaleriartuaarpoq, qatanngutillu siumukariartupallapput. Suup eqqortuuneranik paasinnikkaangata Guutip anersaavata iliuuseqarnissaannut kajumissitittarpai.

Aamma ataatsimeersuartarnerit qatanngutinut qiimmassaataallutillu ataasiussuseqalersitsipput. Taakkunani maluginiarnarnerpaaq tassaavoq New Delhimi 1963-imi ataatsimeersuarneq nunanit tamalaanit peqataaffigineqartoq qulequtaqartoq „Tusagassaq nuannersoq ataavartussaq“. Jehovap Nalunaajaasui Indiamit tamarmeersut ataatsimeersuarneq taanna najuuffiginiarlugu kilometerinik tusindilikkuutaanik angalasarsimapput. Amerlanersaasa najuussinnaajumallutik sipaakkatik tamaasa atortarsimavaat. Aamma aallartitat 583-t nunanit assigiinngitsunit 27-neersut najuupput, aatsaallu siullermeerlutik Jehovap Nalunaajaasui Indiameersut naapeqatigiipput uppeqatitillu taama amerlatigisut ilagalugit.

1961-imi Melodylu Bombaymi Betelimi kiffartornissatsinnut qaaqqusaavugut, kingusinnerusukkullu immikkoortortaqarfiup ataatsimiititaliaanut ilaasortanngorpunga. Tamanna pisinnaatitaaffinnik allanik malitseqarpoq. Assersuutigiinnarlugu ukiorpassuarni Asiap ilaani Kangia Qiterlermilu nakkutilliisutut angalasartuuvunga. Oqaluussineq nunat taakkua ilarpassuini killilersugaammat, oqaluussisartut taakkunaniittut ’silatusaarput pulateriaarsuttut peqqusersuitsuullutillu tuisut’. — Matthæusi 10:16.

Alliliinerit allannguinerillu

1959-imi Indiamut pigatta, 1514-inik eqeersimaartunik oqaluussisartoqarpoq. Ullumikkut 24.000-t sinnerlugit amerleriarsimapput. Oqaluussisartut taakku isumaginiarlugit marloriarluta Betelinut nutaanut Bombaymiittumut eqqaanulluunniit nuuttariaqarsimavugut. Marsimi 2002-mi Beteli aammaarluni allamut nuuppoq — tamatumuuna Indiap kujataanut Bangalorep eqqaanut illulianut ataatsimoortunut nutaanut. Maanna Betelimi 240-t najugaqarput illuni taakkunani nutaalianik atortorissaarutillinni, tassaniittullu ilaat Biibililersaarutinik oqaatsinut 20-nut nutsereqataapput.

Melodylu Bangaloremut nuunnissarput pissangalluta qilanaarisimavarput, peqqiilliornerpulli pissutigalugu 1999-imi Australiamut utertariaqarsimavugut. Maanna Sydneymi Betelimi najugaqartunut ilaavugut. Naak India qimareeraluarlutigu, ikinngutitsinnut asasatsinnut nunamilu tassani anersaakkut meeqqatsinnut asanninnerput suli sakkortoqaaq. Taakkunannga allagarsisarnerput nuannaarutigeqaarput.

Melodylu marluulluta ukiut 50-it sinnerlugit piffissaq tamaat kiffartorsimanerput kingumut qiviaraangatsigu, pilluaqquneqangaarsimalluta misigisarpugut. Qanga inuit assingisa pappilissamiitiinnarnissaat sulissutigisimavarput, kisianni inuit inuuginnartinniarlugit Guutip eqqaamasaaniiginnartinniarlugit sulineq sunit tamanit pitsaanerpaavoq. Guutip piumasaanik inuunitsinni sunit tamanit salliutitsinissatsinnik aalajangiussisimanitta nuannernerpaanik misigisaqartippaatigut. Aap, Guutip eqqortuuneragaanik malinninneq pillualersitsisarpoq! (wE 3/1 06)

[Qupp. 15-mi nunap assinga]

(Allassimasut qanoq inissisimanersut naqitami takuneqarsinnaavoq)

INDIA

New Delhi

Darjeeling

Bombay (Mumbai)

Bangalore

Madras (Chennai)

Tiruchchirappalli

[Qupp. 13-mi assiliartat]

Hadyn Melodylu 1942-mi

[Qupp. 16-mi assiliartaq]

Indiami Betelimi najugallit, 1975