Jehovap oqaasia uumavoq

Esajap allagaanit pingaarnersat — 1

„KINA aallartissavara, kia oqariartuukkumavaatigut?“ Jehova Guutip taamatut kajumissaarinera Esajap, Amosip ernerata, ima akivaa: „Piareersimavunga, aallartinnga!“ (Esaja 1:1; 6:8) Taamanimiit pruffiitiulerpoq. Esajap pruffiititut sulinera Biibilip atuagartaani taassuma aqqanik taaguutilimmi allaaserineqarpoq.

Esajap allagai pruffiitip nammineq allatarai ukiullu 46-t ingerlaneranni, 778-imiit u.n.s. 732-p u.n.s. kinguningaatsiaanut, pisimasut sammineqarput. Esajap allagaaniipput Judamut, Israelimut inuiannullu taakkua eqqaamiuinut eqqartuussutit, pingaarnertulli sammineqartoq tassaanngilaq eqqartuussut, tassaallunili annaassineq, tassa ’Jehova Guutip annaassinera’. (Esaja 25:9) Aammami ateq Esaja isumaqarpoq „Jehovap annaassinera“. Allaaserisami matumani Esaja 1:1-imiit 35:10-mut pingaarnersat sammineqassapput.

AMIAKKUUSUT KISIMIK UTERUMAARPUT

(Esaja 1:1–12:6)

Biibilimi allassimanngilaq Esajap allagaani kapitalini tallimani siullerni tusarliussaq siulittuutaasoq Esajap pruffiititut toqqarneqarnerata siorna kingornaluunniit saqqummiunneqarnersoq. (Esaja 6:6-9) Erseqqipporli Juda Jerusalemilu „alunit kassermut“ anersaakkut napparsimasut. (Esaja 1:6) Guutipilussiorneq nalinginnaaqaaq. Siuttuusut peqquserluttuupput. Arnat makitasuujupput. Inuit Guuti ilumoortoq akuerineqarsinnaasumik kiffartorfiginngilaat. Esaja ’tusaasaqareeraluarlutik isigisaqareeraluarlutillu’ paasisaqanngitsunut ilisimasaqarusunngitsunullu oqariartoqquneqarpoq.

Juda Israelip Aramillu sakkutuuinit peqatigiittunit isaaffigineqarnissaminik siooranartorsiortinneqarpoq. Jehovap Esaja taassumalu qitornai ’nalunaaqutitut pisussanillu ilimasaarutitut Israelimi’ atorpai Juda neriorsoqqissaaramiuk Aramæerit Israelikkullu peqatigiit ajugaassanngitsut. (Esaja 8:18) ’Eqqissinermut Naalagaanerup’ naalakkersuineratigut aatsaat naassaanngitsumik eqqissineqassaaq. (Esaja 9:5, 6) Jehovap aamma eqqartuutissavaa Assyria, inuiaat ’kamannermini anaatatut’ atukkani. Naggataatigut Juda aallarussaassaaq, ’amiakkuusullu saakkumaarput’. (Esaja 10:5, 21, 22) Naapertuilluarneq piviusoq ’Isajip mannguanit kippakuusumit naarlaannguup’ assersuutaasup naalakkersuinerata nalaani piviusunngussaaq. — Esaja 11:1.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

1:8, 9 — Zionip pania qanoq „viinnequteqarfimmi illuaqqatut, narsaammi meloneqarfimmi paarsisup illuaraatut“ amiakkuussava? Assyriamiut isaaqqanerisa nalaani Jerusalemi qajannartorujussuartut, viinnequteqarfimmi illuarannguatut imaluunniit meloneqarfimmi illuaqqatut uppeqqajaasutut, ippoq. Jehovalli ikiorpaa taamaalillunilu Sodomatut Gomorratullu piuneerussaanissaralua pinngitsoortillugu.

1:18 — Oqaatsit uku qanoq isumaqarpat: „Qaallusi eqqartuuteqatigiitta?“ Tamanna isumaqatigiinniarnissamut  isummallu naapitinniarnissaannut kajumissaarutaanngilaq. Versimili pineqarpoq eqqartuussineq Jehovap, Eqqartuussisup naapertuilluartup, isumataarnissamik minguiarnissamillu Israelimik periarfissiinera.

6:8a — Sooq kinaassusersiutit ’uanga’ aamma ’uagut’ uani atorneqarpat? Oqaaseq ’uanga’ Jehova Guutimut atorneqarpoq. Qasseersiut ’uagut’ atorneqarmat ima paasisariaqarpoq Jehova kinaassusilimmik allamik ilaqartoq. Soorunami tassaavoq taassuma ’ernitua’. — Johannesi 1:14; 3:16.

6:11 — Esaja ima aperigami qanoq isumaqarpa: „Qanoq sivisutigisumik taamaassappat, [Jehova]?“ Esajap paaserusuppaa inuit anersaakkut napparsimanerat pissutigalugu Jehovap aqqata qanoq sivisutigisumik kanngunarsarneqarnissaa.

7:3, 4 — Sooq Jehovap kunngi Akazi ajortoq annaappaa? Aramip Israelillu kunngiisa pilersaarutigaat Akazi Judami kunngiujunnaarsinniarlugu maleruutiasumillu ivertitsiniarlutik, tassa Tab’alip ernera, Daavip kinguaarinngisaa. Diaavulup pilersaarutaa taanna piviusunngorsimagaluarpat, Jehovap naalagaaffik pillugu Daavimik angerusia unioqqutinneqarsimassagaluarpoq. Jehovap Akazi annaappaa ’Eqqissinermut Naalagaanerup’ neriorsuutigisap saqqummernissaata tungaanut kinguaariit tammatsaaliniarlugit. — Esaja 9:5.

7:8 — Efraimi qanoq ’sequmisitaava’ ukiut 65-it ingerlaneranni? „Pekap Israelip kunngiata naalakkersuinerata nalaani“, Esajap siulittuut taanna siulittuutigeqqammeraa, naggueqatigiissortat quliusut naalagaaffianni innuttaasut aallarussaasalerput nunalu allamiunit nunasiffigineqartalerpoq. (2 Kunngit 15:29) Assyriap kunngiata Aserhaddonip, Assyriap kunngiata Sankeribip ernerata, nalaani suli aallarussaasoqartarpoq. (2 Kunngit 17:6; Ezra 4:1, 2; Esaja 37:37, 38) Inuiannik Samariamiit Samariamut nutsertitsisoqartuarnerup ingerlanerani ukiut 65-it Esaja 7:8-mi eqqaaneqartut atuussimasinnaapput.

11:1, 10 — Jiisusi Kristusi qanoq ililluni tassaasinnaava „naarlaannguaq Isajip mannguanit kippakuusumit“ aamma „Isajip sorlaata naanera“? (Romamiut 15:12) Jiisusi uinikkut tassaavoq „naarlaannguaq Isajip mannguanit kippakuusumit“. Taanna Isajip ernerata Daavip kinguaaraa. (Matthæusi 1:1-6; Lukasi 3:23-32) Jiisusili kunngitut pissaaneqalerami aamma siuaasaminut attaveqarneranut sunniuteqarpoq. Pissaanermik oqartussaanermillu tunineqarnini tunngavigalugu inunnut nunarsuarmi naassaanngitsumik inuunissamik periarfissiinermigut taakkununnga tassaalerpoq „Naassaanngitsumik Ataataq“. (Esaja 9:5) Taamaalilluni aamma siuaasaminut ’sorlanngorpoq’, ilaatigut Isajimut.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:3. Pinngortitsisitta uagutsinnut piumasaqaataanik maleruaajumanngikkutta ussimmit siutituumilluunniit ilisimasakinnerussaagut. Jehovalli uagutsinnut iliuuserisimasaanik tamanik pingaartitsinermik ineriartortitsigutta paasisimasaqanngitsutut iliuuseqanginnissatsinnut taassuminngalu tunussinnginnissatsinnut iluaqutigissavarput.

1:11-13. Ilumoortuusaarluni upperisarsiornikkut ileqqulersuutit qinnutillu qalliinnarsiortut Jehovap qasunarai. Iliuutsivut qinnutivullu  uummammit ilumoortumit aallaaveqartariaqarput.

1:25-27; 2:2; 4:2, 3. Judamiut inussiaataapput, nunalu inoqanngilaq, naggataatigulli amiakkuusut Jerusalemimut utissapput pallorfiginninnerlu ilumoortoq pilerseqqissallugu. Jehova unioqqutitsisunut peqqissimisunut naakkinnittuuvoq.

2:2-4. Aallussilluarluta oqaluusseqataanerput ajoqersuganngortitsiortoqataanerpullu inuit ataasiakkaat inuiappassuarneersut eqqissinerup aqqutaatigoornissamut eqqisseqatigiillutillu inuunissamut ilinniarnerminni iluaqutigaat.

4:4. Jehovap kinguaassiuutitigut minguttuujuneq aammillu kuisinerit peerumaarpai, imaluunniit eqqiarumaarpai.

5:11-13. Aliikkusersuutinik toqqaanermi tunuarsimaarumannginneq ingasaassinaveersaarnerlu ilisimasat naapertorlugit iliuuseqarumannginneruvoq. — Romamiut 13:13.

5:21-23. Utoqqaanertat kristumiut, imaluunniit nakkutilliisut, ’imminnut ilisimasuutinnaveersaartariaqarput’. Aamma viinnisorpallaartuussanngillat inunnillu immikkoortitsinaveersaartuussallutik.

11:3a. Jiisusip maligassiaanit ajoqersuutaanillu erserpoq Jehovamik mianerinninneq nuannaarutaasoq.

„[JEHOVAP] JAAKU NALLITTORUMAARPAA“

(Esaja 13:1–35:10)

Kapitalit 13-imiit 23-mut inuiaat pillugit tusarliussaapput. „[Jehovap] Jaaku nallittorumaarpaa“ Israelip naggueqatigiissortaasa tamarmik nunaminnut utersinnaatillugit. (Esaja 14:1) Judap inoqajuitsuunissaa pillugu kapitalini 24-miit 27-mut tusarliussat pilersitseqqinnissamik neriorsuummik malitseqarput. Jehovap ’Efraimip [Israelip] aalakoortortaanut’ kamannini ersersippaa Aramimik ilissarsimmata, Judamilu ’palasinut pruffiitinullu’ kamannini ersersillugu Assyriamik ilissarsiorsimammata. (Esaja 28:1, 7) ’Arielimi [Jerusalemimi]’ eqqanartoqarnissaa oqaatigineqarpoq, illersortissarsiorlutik ’Egyptenimut samunnarmata’. (Esaja 29:1, quppernerup ataani ilanngussaq; Esaja 30:1, 2) Taamaattoq siulittuutigineqarpoq inuit ataasiakkaat Jehovamut uppertut annaanneqarsinnaasut.

’Soorlu løvitsiaq pisaqarsimaarluni qatimaattartoq’, taamatuttaaq Jehovap ’qaqqaq Zioni’ paarissavaa. (Esaja 31:4) Aamma ima neriorsuuteqarpoq: „Kunngiusoq naalagaajumaarpoq iluartuulluni.“ (Esaja 32:1) Assyriamiut Judamik aarlerinartorsiortitsimmata „eqqissinissamik oqariartuutillit“ aliatsangaarnermit qiapput, Jehovalli innuttani neriorsorpai ajorunnaarsinneqassasut, ’ajortiminnik isumakkeerfigineqassasut’. (Esaja 33:7, 22-24) ’Jehovap inuiaat tamaasa kamaffigai uumitsaallugit sakkutuui tamaasa.’ (Esaja 34:2) Juda inoqanngittuaannassanngilaq. „Inoqajuitsoq nunalu panertoq tipaatsussapput. Inuilaaq qiimmattassaaq naasunillunilu.“ — Esaja 35:1.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

13:17 — Mederit sølvimik suutitsinnginnerat kuultimillu sussarinninnginnerat qanoq paasisariaqarpa? Mederit Perserillu pingaartinneruaat tiguaanerit ataqqisaanerlu sorsunnermi ujajakkaninngarnit. Aamma taamaappoq Kyrosi, atortunik kuultiusunik sølviusunillu Jehovap naalaffianiit Nebukadnesarip tigusaanik Israelikkunnut nunaminnut utertunut tunniussisoq.

14:1, 2 — Jehovap innuttai qanoq ilillutik tassaalerpat ’imminnik tiguaasimagaluartunik tiguaasut naalliutsitsisigisimasaminnillu naalagaaffiginnilersut’? Tamanna eqquuppoq inunnut ataasiakkaanut tunngatillugu, soorlu  Danieli Babylonimi qaffasissumik atorfeqartoq Mederit Perserillu oqarlussaatillugit; Esteri, Perserinut dronninginngortoq, Mordokajilu, Perserit naalagaaffianni ministeriuninngortoq.

20:2-5 — Ilumut Esaja ukiuni pingasuni tamaqanngivilluni angalaarpa? Ilimanarpoq Esajap qallersaatini kisiat peersimassagaa atisaqanngingajallunilu angalaarsimassasoq. Hebræerit oqaasianni ’tamaqaranimik’ nutserneqartumi aamma pineqarsinnaavoq inuk atisaqanngingajattoq. — 2 Samueli 6:14, 20.

21:1 — Sunaana ima taaneqartoq: „Inoqajuitsoq Immap killinganiittoq“? Naak Babyloni immap eqqaaniinngikkaluartoq illoqarfik tamatumalu eqqaa taamatut taaneqarpoq. Kuussuit Eufrati Tigrisilu ukiut tamaasa qarsutsisarmata, qarsutsinerminnilu nuna marraasoq pilersittarmassuk.

24:13-16 — Juutit qanoq ilillutik imaalissappat: „Soorlu olivenequt anaalerlugu inerititai nakkaatinneqaraangata, soorlu viinnissat katersorneqareertillugit kingunikusiaqaraangata“? Soorlu katersuisoqareeraangat oliveneqummi viinneqummiluunniit inerititat ataasiakkaat amiakkuusartut, taamatulli Jerusalemip Judallu aserugaanerannit ikittuinnaat aniguissapput. Aniguisut ’[Babylonip] kangianut [Immamiluunniit Akullersuarmi] qeqertanut ungasissumiittunut’ aallarussaagaluarunik Jehova unnersiutigissavaat.

24:21 — Kikkuuppat ’qutsissup katersarsui’, (1900/1961) „nunarsuullu kunngii“? ’Qutsissup katersarsui’ tassaalluarsinnaapput ajussutsip anersaavi pissaasut. Taava „nunarsuup kunngii“ tassaassapput naalakkersuisut nunamiusut anersaapiluit sunniuteqangaarfigisaat. — 1 Johannesi 5:19.

25:7 — „Saagoq, inuiaat tamarmik saagorisaat ulik inuiaqatigiinni tamani atorneqartoq“ suua? Assersuutip tamatuma inuiaat akeraannut marlunnut uparuuppaatigut — ajortimut toqumullu.

Ilinniarfigisinnaasavut:

13:20-22; 14:22, 23; 21:1-9. Jehovap oqaasia siulittuutaasoq eqquuttuaannarpoq, soorlu Babylonimut tunngatillugu taamaattoq.

17:7, 8. Israelimi innuttaasut amerlanerit tusarnaanngikkaluartut, inuit ataasiakkaat Jehovamut saapput. Taamatuttaaq kristumiuunerartuni inuit ataasiakkaat Guutip naalagaaffianik tusarliussamik soqutiginnittarput.

28:1-6. Israeli Assyriamit ajorsartitaassaaq, Guutilli inuit ataasiakkaat aalajaatsut aniguisissavai. Jehovap eqqartuussinerata naapertuilluartut neriuutissaqartinngitsuunngilai.

28:23-29. Jehovap inuit eqqortuliorusuttut pisariaqartitaat atugaallu naapertorlugit ingerlallualernissaannut ikiortarpai.

30:15. ’Nukinnguteqannginnikkut’, tassa inuit aaqqissuussaat aqqutigalugit annaanneqarniarsarinnginnikkut uppernermik ersersitsinerput Jehovap annaassineranut aalajangiisuuvoq. Eqqissisimaannarnikkut ersinermullu nakkaannannginnikkut aamma ersersissavarput Jehovap uagutsinnik illersuisinnaaneranik upperinnilluta.

30:20, 21. Jehova ’takussavarput’ nipaalu annaassissutaasoq ’tusassavarput’ oqaasiani isumassarsiarititaasumi, Biibilimi, aamma „kiffaq ilumoortoq silatoorlu“ aqqutigalugu oqaasii maleruarlugit. — Matthæusi 24:45.

Guutip oqaasianik tatiginninnerput Esajap siulittuutaanit nakussatsinneqarpoq

Guutip tusarliussaa Esajap allagaaniittoq qujamasuutigisinnaavarput. ’Oqaatsimik Jehovap qarnanit anisumik, susaarluni tassunga utissanngitsumik’ tatiginninnerput siulittuutinit eqquutereersunit nakussatsinneqarpoq. — Esaja 55:11.

Taavami Missiarsi pillugu siulittuutit, Esaja 9:6-imi aamma 11:1-5, 10-mi atuarsinnaasavut? Jehovap uagutsinnik annaassissutissatut aaqqissuussaanik upperinninnerput taakkunannga nakussatsinneqarpoq, ilaa? Atuakkami tassani aamma siulittuuteqarpoq nalitsinni pingaarnerusumik eqquuttunik, eqquutingajalersunilluunniit. (Esaja 2:2-4; 11:6-9; 25:6-8; 32:1, 2) Aap, Esajap allagai ’Guutip oqaasiata uumaneranut’ uppernarsaatit ilagaat. — Hebræerit 4:12. (wE 12/1 06)

[Qupp. 18-mi assiliartaq]

Esaja taassumalu qitornai tassaapput ’nalunaaqutit pisussanillu ilimasaarutit Israelimi’

[Qupp. 18, 19-mi assiliartaq]

Jerusalemi „viinnequteqarfimmi illuaqqatut“ ilersussaavoq

[Qupp. 20-mi assiliartaq]

Inuit inuianneersut ’panaminnik savissaliaralugit saffiornissaminnut’ qanoq ikiorneqarpat?