Illit qanoq pilluartigaat?

Sociologit ilungersorlutik paasiniarpaat apeqqut tamanna inuit amerlanersaasa qanoq akissaneraat. Ajornaatsuinnaanngilarli. Inuup pilluarnerata uuttornerata assigaa angutip nuliaminut qanoq asannitsiginerata uuttornera, imaluunniit ilaqutariinni toqusoqarnerata qanoq aliasutaatiginerata uuttornera. Misigissutsit uuttoruminaapput. Ilisimatuulli ilumoortoq tunngaviusoq una nassuerutigaat: Inuit tamarmik pilluarsinnaassuseqarput.

Naak inunnguuseralugu pilluarsinnaassuseqaraluartugut ajornartorsiutit ilungersunartut aliasutitsisarlutillu pilluaatsitsisarput. Ima assersuuteqarta: Illoqarfiit ilaanni aids-imik toqquteqartut amerlangaarmata allaat iliveqarfinni toqusunut inissaqarunnaarpoq. Oqartussaasut ilerrit nutaanngitsut assallugit ammartalerpaat toqoqqammersut nunamut ilineqarniassammata. Afrikap ilaani illerfiliorneq inuppassuit inuussutissarsiutigaat. Aamma sumiluunniit najugaqaraluaraanni perulunnartunik nappaatillit, imaluunniit ikinngutiminnik ilaquttaminnilluunniit annaasaqarsimasut ikittuinnaat qungujulasut takussaapput.

Nunani pigissaarfiunerusuni pissutsit qanoq ippat? Ilimaginngisamik allanngornerup inuit aningaasaqarniarnerat navianartorsiuleratartissinnaavaa. USA-mi inuppassuit suliunnaareersimagaluartut suleqqittariaqalersimapput soraarnerussutisiaqarunnaarsimagamik. Ilaqutariippassuit ileqqaakkatik tamakkerlugit nakorsamut akiligassanut atortariaqartarpaat. „Inuit aningaasarpassuarnik aningaasartuuteqartartut ilungersunartumillu peqqiilliortut uagutsinnut saaffiginnittarput, ila naakkinartaqaat,“ inatsisinut tunngasutigut siunnersorti oqarpoq. „Amerlanertigut oqarfigisariaqartarpavut illortik tunisariaqaraat.“ Taavami aningaasatigut eqqasuuteqanngitsut? Pilluartuaannarpat?

Inuit ilaat erinniortutut tusaamasatut, Richard Rodgersitut, misigipput. Taanna pillugu ima oqartoqarsimavoq: „Ikittuinnaat taassumatulli inunnik taama amerlatigisunik taama nuannaangaalersitsitigisarput.“ Allat erinniukkaminik nuannaalersittaraluarlugit nammineq nikallorujussuaqqanermik katsorsarneqarsinnaanngitsumik nappaateqarpoq. Inuppasuit anguniarsarisaat marluk anguai — pisuunngorneq tusaamasaanerlu — pilluarpali? Taanna ima allaaserineqarpoq: „[Rodgers] suliaminik iluatsitsilluarpoq, amigaateqanngilluinnarluni inuuvoq suleqatinilu marloriarlutik Pulitzerip nersornaasiuttagaanik nersornaatisillutik. Piffissalli annersaani pilluarnanilu nikallorujussuaqqavoq.“

Soorlu maluginiarsimassagunarit pilluarneq anguniarlugu pisuussutinik tunaartarinninneq nakutitaassutaagajuppoq. Torontomi Canadamiittumi aviisimi The Globe and Mail-imi inuussutissarsiutinut tunngasunik tusagassiortoq „kiserliorneq imaqanngitsutullu misigineq“ inuit pigissaartut ilarpassuisa misigisartagaat eqqartorpaa. Angajoqqaat pisuut meeqqatik aningaasarpassuarnik pigisarpassuarnillu pisiarineqarsinnaasunik tunioraraangatigik „inuunermi kingusinnerusukkut aliasunneq pilluaannerlu tunngavilerneqarajuttarput“, aningaasaqarnermut tunngasutigut siunnersorti oqarpoq.

Pilluarnermut tunngavissaqarluarpa?

Naasoq naalluassappat issoq pitsaasoq, imeq eqqortumillu kissassuseq pisariaqarput. Inunnummi tunngatillugu? Ilisimatuut paasisimavaat  ingerlalluarnitsinnut pilluarnitsinnullu ilapittuutaasoqartoq aalajangersimasunik. Taakkununnga ilaapput timikkut peqqissuuneq, isumaqarluartumik suliffeqarneq, ineqarneq, piginnaasanik atuisinnaanissamut periarfissaqarneq, ikinngutaalluartut, atisat nerisassallu.

Tamakkua inuup qanoq pilluartigisinnaaneranut pingaaruteqangaarnerat inuppassuit akerlilerumanaviarunanngilaat. Ataatsimilli pingaarnerusoqarpoq, tassa ’Guutimik pilluartumik’, Jehovamik ateqartumik, ilisimasaqarneq. (1 Timotheusi 1:11) Ilisimasaqarneq tamanna qanoq iluaqutigisinnaavarput? Jehovap pinngortippaatigut, aammalu nuannaarsinnaassuseqartippaatigut pilluarsinnaassuseqartillutalu. Taamaattumik soorunami aamma nalunngilaa taamaassagutta suna pisariaqartikkipput. Allaaserisami tulliuttumi sammineqassaaq inuit sumiluunniit najugaqaraluartut qanorluunniillu atugaqaraluartut ataavartumik pilluarnerup nalerisimaarnerullu aqqutaatigoornissaannik Guutip qanoq ikiortarai.

[Qupp. 4-mi assiliartaq]

Naasoq naalluassaguni pitsaasunik avatangiiseqartariaqarpoq, pilluarnermut tunngatillugu aamma taamaappoq

[Qupp. 3-mi suminngaanneernera]

© Gideon Mendel/CORBIS