Obadiap allagaanit, Jonamik allakkanit aamma Mikap allagaanit pingaarnersat
Jehovap oqaasia uumavoq
Obadiap allagaanit, Jonamik allakkanit aamma Mikap allagaanit pingaarnersat
„OBADIAP takorluugai.“ (Obadia 1) Taama aallartipput Biibilimi Obadiap allagai. Pruffiiti atuakkami 607-imi u.n.s. allakkamini atermi saniatigut imminut pilluni allamik allataqanngilaq. Atuakkami Jona ukiut 200-t sinnerlugit tamatuma siorna allallugit naammassisamini ajoqersuiartortitatut sulinermini nammineq inuttut misigisaminik oqaluttuaqarpoq. Mika ukiuni 60-ini 777-imiit 717-imut u.n.s. pruffiititut kiffartorpoq, tassa Obadia sioqqullugu Jonallu kingorna. Mikap imminut pilluni oqaluttuarisatuaraa illoqarfeeqqami ’Moreshetimiuunini’, Jehovallu oqaasia imminut takkuttoq „Jotami Akazilu Hizkijalu Judami kunngiutillugit“. (Mika 1:1) Nunaannarmi inuuneq nalunngikkaa erserluarpoq tusarliussami pingaarnersaannik erseqqissaaniarluni assersuusiaani.
EDOMI „SORAAJUITSUMIK NUNGUTINNEQASSAAQ“
(Obadia 1-21)
Obadia Edomi pillugu ima oqarpoq: „Qatanngutinnut Jaakumut toqoraanerit nakuusernerillu pillugit kanngusunnermit ulinneqassaatit soraajuitsumillu nungutinneqarlutit.“ Pruffiitip Edomikkut Jaakup ernerinut — Israelikkunnut — nakuuseqqammernerat eqqaamalluarpaa. 607-imi u.n.s. Babylonimiut, isaasut „allamiut“, Jerusalemi aserormassut Edomikkut ’nigorsimallutik qeqarput’ taakkulu ililiullugit. — Obadia 10, 11.
Jaakulli erneri kingumut aaqqissugaalluartunngortinneqassapput. Obadiap siulittuutaa imaappoq: „Qaqqami Zionimi annaffissaqarumaarpoq, qaqqarlu taanna illernartuutaassaaq.“ — Obadia 17.
Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:
5-8 — Edomip piuneerussaaneranut tunngatillugu unnuami nakuusersut viinnissanillu nuniattut eqqaaneqarnerat qanoq isumaqarpa? Edomimi tillinniartoqarsimagaluarpat tillinniat namminneq atorfissaqartitatik kisiisa tigusimassagaluarpaat. Viinnissanik katersuiartortut tikiussimagaluarunik katersukkatik amiakkoqartissimassagaluarpaat. Edomi ajunaartitaappat erlinnartuutai toqqortat ujarlugit nuna tamarmi ujarlerfigineqassaaq, ’iligisaraluisalu’ — Babylonimiut — sutannguerutivillugu ujajaaffigissavaat. — Jeremia 49:9, 10.
10 — Edomi qanoq ’soraajuitsumik nungutinneqarpa’? Inuiaat Edomikkut sumiiffimmi aalajangersimasumi naalakkersuisullit innuttallillu, siulittuutigineqartutut nungupput. 500-kkut u.n.s. qeqqata missaani Babylonimiut kunngiata Nabonidip Edomi tigusaraa. 300-kkunni u.n.s. Edomikkut nunaat nabatæerinit najugarineqarpoq, Edomikkullu nunassittariaqarsimapput Judæap kujataatungaani, Nunap Kujasissortaata (Negebip) kingusinnerusukkut Idumæatut ilisimaneqalersup eqqaani. Jerusalemip Romamiunit ukiumi 70-imi u.n.k. aserugaanerata kingorna Edomikkut inuiattut nungupput.
Ilinniarfigisinnaasavut:
3, 4. Edomikkut nunartik maniitsuulluni qaqqarsuarujussuaqarmat qoororsuaqarlunilu, taamaattumillu akeqqanut illersoruminartuulluni, makitasuuliorlutik imminnut nakutissimasinnaapput isumaqalerlutik isumannaatsumiillutik. Jehovalli eqqartuussutaa avaqqunneqarsinnaanngilaq.
8, 9, 15. Inuit ilisimassusiat pissaanerallu ’Jehovap ullussaani’ illersuutaassanngillat. — Jeremia 49:7, 22.
12-14. Edomikkut mianersoqqussutaapput Guutimut kiffaasut ajornartorsiornerannik nuannaarutiginnittunut. Jehovap innuttaminik ajortumik pinnittut qajassuutassatut isiginngilai.
17-20. Jaakup erneri pillugit pilersitseqqinnissamik siulittuut eqquukkiartulerpoq 537-mi u.n.s. amiakkuusut Babylonimiit Jerusalemimut utermata. Jehovap oqaasia eqquuttuaannarpoq. Neriorsuutai upperilluinnarsinnaavavut.
„NINEVE PIUNEERUNNEQASSAAQ“
(Jona 1:1–4:11)
Guuti peqqusivoq Jona ’illoqarfissuarmut Ninevemut aallarluni, suaarutigissagaa’ eqqartuussut, Jonali taamaaliornani qimaalluni killormut aallarpoq. Jehovalli ’anorersuaq immamut pitorartitani’ aamma „aalisagarsuaq“ atorlugit Jona aqqutikkut eqqortukkut ingerlatippaa aappassaanillu Assyriamiut illoqarfiisa pingaarnersaannukaqqullugu. — Jona 1:2, 4; 2:1; 3:1, 2.
Jona Ninevemut iserpoq tusarliussarlu paatsuugassaanngitsoq una suaarutigalugu: „Ullut 40-t qaangiuppata Nineve piuneerunneqassaaq!“ (Jona 3:4) Oqaluussinerminut ilimaginngisaminik qisuariarnerit Jonap ’kamaatigai’. „Olivenequt“ atorlugu Jehovap Jonamut ilinniartitsissutigaa nallittuineq qanoq paasisariaqarnersoq. — Jona 4:1, 6.
Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:
3:3 — Ilumut Nineve ’pisuinnarluni ulluni pingasuni ingerlavigisariaqartumik’ isorartutigaa? Aap. Itsaq Ninevemut ilaagunarput najugaqarfiit allat avannamut Khorsabadimiit kujammut Nimrudimut. Najugaqarfiit Ninevemut atasut ataatsimoorlutik isorartussusiat kaajallallugu 100 kilometerit missaaniippoq.
3:4 — Jona Ninevemiut oqaluussiffiginiarlugit Assyriamiutut ilinniartariaqarsimava? Imaalluarsinnaavoq Jona Assyriamiutut oqalussinnaareersoq imaluunniit tupinnartuliornikkut taamaaliorsinnaalersoq. Aamma imaassinnaavoq tusarliussani naatsoq hebræerisut saqqummiukkaa alla nutserisoralugu. Taaneqartutut kingullertut pisoqarsimappat oqaasii tusarliussap suuneranik alapernaannerulersitsisimasinnaapput.
Ilinniarfigisinnaasavut:
1:1-3. Guutip naalagaaffia pillugu oqaluussinermut ajoqersuganngortitsiortornermullu piffissaqarpiarunnaarluni sammisassanik allanik piaaraluni pilersaarusioraanni kukkusumik isiginnittaaseqarnermut ersiutaavoq. Taamaaliorneq suliassamik Guutimeersumik qimarratiginninneruvoq.
1:1, 2; 3:10. Jehovap nallittuinera inuiaqatigiinnut naggueqatigiinnulluunniit aalajangersimasunuinnaq inunnulluunniit immikkoortitaannarnut tunnganngilaq. „Tamanut ajunngisaartarpoq [Jehova], pinngortitaminut tamanut naakkinnittuuvoq.“ — Tussiaat 145:9.
2:1, 11. Jonap ulluni unnuanilu pingasuni aalisagarsuup iluaniinnera Jiisusip toquanut makititaaneranullu siulittuutaavoq. — Matthæusi 12:39, 40; 16:21.
2:1, 11; 4:6. Jehovap Jona immamit mallersumit annaappaa. Guutip aamma „olivenequt peqquaa Jonap qulaani naaleqqullu niaqua alanngiffissaqaqqullugu nikallungajunnaaqqullugulu“. Ullumikkut Jehovamik pallorfiginnittut Guutertik taassumalu ilumoorfiginnilluni tunniusimanermini sernigiumaaraatik aniguisikkumaaraatillu tunaarisinnaavaat. — Tussiaat 13:6; 40:12.
2:2, 3, 10, 11. Jehovap kiffami qinnutaat tusartarpai kimigiisernerilu naalaartarlugit. — Tussiaat 120:1; 130:1, 2.
3:8, 10. Guutip ilumoortup perluk sioorasaarutigisani pillugu isummani allanngortippaa perlullu „nalliutinngitsoortillugu“. Sooq? Ninevemiut ’ileqqorisaminnit ajortunit saammata’. Ullumikkut aamma taamaappoq, ajortuliortoq ilumoorluni peqqissimiguni Guutip iluarisaanngitsutut eqqartuussutaanit eqqugaanngitsoorsinnaavoq.
4:1-4. Inuup kialuunniit Guutip nallittuinera killilersinnaanngilaa. Jehovap nallittueriaasia isornartorsiornaveersaartariaqarparput.
4:11. Guutip naalagaaffianik tusarliussaq Jehovap erinitsajuilluni silarsuaq tamakkerlugu oqaluussissutigitippaa inuit ’talerpimmik saamimmillu paatsiveqartitsinngitsut’ nalligigamigit — soorlu Ninevemiut 120.000-t nalligigini. Inuit oqaluussiffigisartakkatsinniittut nalligissariaqarpavut Guutillu naalagaaffianik oqaluussinermi ajoqersuganngortitsiortornermilu peqataasariaqarluta, ilaa? — 2 Petrusi 3:9.
’NIAQQUTUT MEQQOQANNGITSUTUT NUJAATSIGILISSAPPUT’
(Mika 1:1–7:20)
Mikap Israelip Judallu ajortuliaat qulaarpai, illoqarfiillu pingaarnersaasa aserugaanissaat siulittuutigaa pilersitseqqinnissamillu neriorsuilluni. Samaria ’tassaalersinneqarumaarpoq narsaammi illukoq’. Israelikkut Judakkullu guutipilussiornertik pillugu ’nujaarutivillutik’ nujaajartariaqarput, kanngunarnermut ersiutaasumik. Aallarussaanermikkut ’nattoraliusap niaquatut meqqoqanngitsutut nujaatsigilerput’. Jehova ima neriorsuivoq: „Katersorumaarpakkit Jaaku.“ (Mika 1:6, 16; 2:12) Siuttuusut ajortunngorsimasut pruffiitillu suliassaminnik nakkutiginninngitsut pissutigalugit Jerusalemi aamma „illukuinnanngussaaq“. Jehovalli innuttani „katersorniarpai“. ’Betlehemimit, Efratamit’ pissaaq „Israelimi naalaganngortussaq“. — Mika 3:12; 4:12; 5:1.
Jehova Israelimut naapertuilluanngitsuliorpa? Piumasaqaatai sukannerpallaarpat? Naagga. Jehovap pallorfiginnitsiminut piumasatuaraa ’iluartumik iliussasut, ilumoortumik asannissasut, misissuilluarlutillu Guuti inooqatigissagaat’. (Mika 6:8) Inuilli Mikap nalaani inuusut ima ajortigilersimapput ’iluarnersaat kapinartutut illuni, peqqusersuinnersaat kakillarnaqutinit ajornerulluni’ (1900/1961), qanillisaminnik tamanik ajoqusiillutillu anniaatissiisarlutik. Pruffiitili ima aperaaq: „Guuti kina [Jehovatut] innerpa?“ Israelikkut nallittoqqilissavai ’ajortuliaallu tamaasa immap itineranut igissallugit’. — Mika 7:4, 18, 19.
Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:
2:12 — ’Israelikkut amiakkuisa katersorneqarnissaannik’ siulittuut qanga eqquuppa? Eqquunnera siulleq 537-mi u.n.s. pivoq, juutit amiakkuusut Babylonimi aallarussaaqqareerlutik nunaminnut utermata. Nalitsinni siulittuut ’Israeli Guutip pigisaanut’ eqquuppoq. (Galatiamiut 6:16) 1919-imiilli kristumiut tanitat „savatut ungalusamut isersimatitatut“ katersorneqarput. 1935-miilli ’amerlangaartut’ ’savanut allanut’ ilaasut ataasioqatigileramikkilli tassaalersimapput ’inuppassuit nipiliortut’. (Saqqummersitat 7:9; Johannesi 10:16) Ataatsimoorlutik pallorfiginninneq ilumoortoq aallussilluarlutik siuarsarpaat.
4:1-4 — ’Ullussani kingullerni’ makkunani qanoq ’Jehova inuiappassuit akornanni inuiaqatigiillu pissaasut ungasissumiittut akornanni eqqartuussiva’? „Inuiappassuit“ aamma „inuiaqatigiit pissaasut“ uani pineqartut tassaanngillat naggueqatigiit politikkikkulluunniit aaqqissuussinerit. Oqaatsini taakkunani pineqarput inuit ataasiakkaat inuiaqatigiinnit tamaneersut Jehovamut kiffaalersimasut. Jehova anersaakkut ittumik ’eqqartuussivoq’.
Ilinniarfigisinnaasavut:
1:6, 9; 3:12; 5:1. 740-mi u.n.s — Mikap nalaani — Samaria Assyriamiunit saassunneqarpoq. (2 Kunngit 17:5, 6) Hizkijap naalakkersuinerata nalaani Assyriamiut Jerusalemi tikippaat. (2 Kunngit 18:13) 607-imi u.n.s Jerusalemi Babylonimiunit ikuallatsinneqarpoq. (2 Nalunaarsuutit 36:19) Siulittuutigineqartutut Missiarsi ’Betlehemimi, Efratami’ inunngorpoq. (Matthæusi 2:3-6) Jehovap oqaasia siulittuutaasoq eqquuttuaannarpoq.
2:1, 2. Guutimut kiffartorneraatigaluni ’Guutip naalagaaffianik iluarneranillu’ ujaaseqqaarnani pisuunngorniarneq ulorianarpoq. — Matthæusi 6:33; 1 Timotheusi 6:9, 10.
3:1-3, 5. Jehovap innuttami akornanni akisussaaffeqartut naapertuilluartuussasut naatsorsuutigaa.
3:4. Kissaatigigutsigu Jehovap qinnutivut akissagai, ajortulioqattaassanngilagut marloqiusamilluunniit inooriaaseqarnata.
3:8. Jehovap anersaani illernartoq atorlugu nakussatsippatigut aatsaat nutaarsiassaq nuannersoq, ilaatigut eqqartuussut, oqaluussissutigisinnaavarput.
5:4. Missiarsi pillugu siulittuummi tamatumani neriorsorneqarpugut Guutip innuttai akeqqaminnit saassunneqarpata „paarsisut arfineq-marluk“ [arfineq-marluk naammalluinnassusermut assersuutaavoq] aamma „naalagaanerit arfineq-pingasut“ — angutit piukkunnartut amerlasuut — Jehovap innuttaanik siulersuisussat akiuukkiartortinneqassasut.
5:6, 7. Inuppassuit ullutsinni kristumiut tanitat tassaasoraat „kanerneq [Jehovamit] pisoq“ — pilluaqqussut Guutimeersoq. Tamatumunnga peqqutaavoq Guutip naalagaaffimminik tusarliussamik tanitat oqaluussitimmagit. Tanitat oqaluussineranni ’savat allat’ suleqataanermikkut inuit anersaakkut nukissaqaleqqinnissaannik ikiuupput. (Johannesi 10:16) Suliamut taamaattumut suleqataaneq immikkut pisinnaatitaaffissuuvoq allanik anersaakkut ilumoortumik nukissaqalersitsisoq.
6:3, 4. Allaat qanilliuminaatsitatsinnut, anersaakkulluunniit sanngiitsunut, inussiarnersuunikkut misiginneqataanikkullu Jehova Guuti ilaartariaqarparput.
7:7. Pissutsit aaqqissuussaanerata ajortup maanna atuuttup nalaani ajornartorsiuleraangatta nikallortariaqanngilagut. Nikallornata Mikatut erinitsajuilluta ’Guuti annatsitsiserput neriuffigissavarput’.
7:18, 19. Jehovap kukkussutitsinnik isumakkeerfigerusuttarmatigut, uagutsinnut ajortuliortut aamma uagut isumakkeerfigerusuttariaqarpavut.
’Inuujuarit Jehovap aqqani’
Guutimut innuttaanullu akerliusut ’soraajuitsumik nungutinneqassapput’. (Obadia 10) Jehovalli mianersoqqussutaanik eqqumaffiginninnermikkut ’ileqqorisaminnillu ajortunit saannermikkut’ Jehova kamakkunnaarsissinnaavaat. (Jona 3:10) „Ullussani kingullerni“ makkunani pallorfiginninneq ilumoortoq upperisarsiornermit eqqunngitsumit ’portussutsimigut akimuivoq’, inuillu naapertuilluartut ornigussorput. (Mika 4:1; 2 Timotheusi 3:1) Taamaattumik ’Jehovami Guutitta aqqani naassaanngilluinnartumik inuunissarput’ aalajangiusimasariaqarparput. — Mika 4:5.
Atuakkat Obadiap, Jonap Mikallu allataat siulittuutaasut pingaarutilimmik ilinniarfigisinnaavavut. Naak ukiut 2500-t sinnerlugit matuma siorna allataagaluarlutik tusarliussaat taakkunaniittut allaat ullumikkut ’uumapput sunniissinnaassuseqarlutillu’. — Hebræerit 4:12. (wE 11/1 07)
[Qupp. 29-mi assiliartaq]
Obadia ima siulittuivoq: ’[Edomi] soraajuitsumik nungutinneqassaaq’
[Qupp. 31-mi assiliartaq]
Mikatut ’Jehova neriuffigisariaqarparput’
[Qupp. 32-mi assiliartaq]
Oqaluusseqataasinnaaneq immikkut pisinnaatitaaffissuuvoq