Jehovap oqaasia uumavoq

Nahumip, Habakkukip Sefaniallu allagaanit pingaarnersat

SAMARIA, Israelikkut naggueqatigiissortat quliusut naalagaaffiata illoqarfiisa pingaarnersaat, naalagaaffissuarmit silarsuarmi pissaaneqangaartumit Assyriamit aserorneqareerpoq. Aammattaaq Assyria sivisuumik Judamut ulorianartorsiortitsereerpoq. Pruffiiti Nahumi Judameersoq Assyriamiut illoqarfiisa pingaarnersaat, Nineve, pillugu tusarliussassaqarpoq. Tusarliussaa Nahumip allagaani, 632 u.n.s. sioqqullugu allataasumi, atuarneqarsinnaavoq.

Silarsuarmi naalagaaffissuaalersup tullia tassaavoq Babylonimiut naalagaaffiat, piffissap ilaani kunnginit Kaldæeriusunit naalakkersorneqartartoq. Habakkukip allagaani, 628-p u.n.s. missaani naammassineqarsimagunartumi, siulittuutigineqarpoq Jehovap eqqartuussutini naammassiniarlugu naalagaaffissuaq taanna qanoq atorniarneraa, kingusinnerusukkullu Babyloni qanoq pineqarumaartoq.

Pruffiiti Sefania Judameersoq pruffiitiuvoq Nahumi Habakkukilu sioqqullugit. 607-imi u.n.s. Jerusalemip aserugaanera ukiunit 40-nit amerlanerusunit sioqqullugu Judap aserugaanissaa taassumunngalu neriunartoqarnera siulittuutigaa. Sefaniap allagai aamma inuiannut allanut eqqartuussutinik imaqarput.

„EQQANAQ AAP ILLOQARFIA!“

(Nahumi 1:1–3:19)

’Nineve pillugu oqaatigeqqusaq’ Jehova Guutimeersuuvoq, taannalu „kamajaatsuuvoq, pissaanerali angeqaaq“. Jehova imminut qimarnguffissarsiortunik ’ullormi annikilliorfimmi sernissuisuuvoq’, Nineveli aserorneqartariaqarpoq. — Nahumi 1:1, 3, 7.

„[Jehovap] nappaqqissavaa Jaakup usorsisimaarutaa.“ ’Løvitut pisaqartartutut’ Assyriamiut Jehovap innuttai qunusiarisimavaat. Jehovap  Ninevemiut ’qamutaat ikikkartikkumaarpai (1900/1961), piaraat løvitsiaat panap nungutissavai’. (Nahumi 2:3, 13, 14) „Eqqanaq aap illoqarfia“ — Nineve. „Ilinnik [Ninevemik] tusartut tamarmik assatik ersaartassavaat“ nuannaarlutillu. — Nahumi 3:1, 19.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

1:9 — Nineve ’suujunnaarsinneqarpat’ Judamut qanoq kinguneqassava? Tamatuma kingunerisaanik Juda Assyriamiunit inaarutaasumik aniguisinneqassaaq; ’naalliunneq pileqqissanngilaq’. Nineve piujunnaareersimanerarpasillugu Nahumi ima allappoq: „Tusaakkit [Tusaasiuk, 1990] oqariartuuteqartup qaqqatigut ingerlasup pisuppalua, eqqissinermik tusarliivoq! Nalliussivissatit nalliussikkit, Juda!“ — Nahumi 2:1.

2:7 — „Isaaffiit kuussuarmut sammisut“ mapperneqartussat suuppat? Isaaffiit pineqartut tassaapput Ninevep qarmarsuini ammaneq, kuussuup Tigrisip pilersitaa. 632-mi u.n.s. Babylonimiut Mederillu sakkutuui peqatigiillutik Nineve saassummassuk illoqarfimmiut aarleqqutissaqarsorinngillat. Isumaqarsimapput qarmarsuit portusuut iluanniitillutik isumannaatsumiillutik Ninevelu isaaffigineqarsinnaanngitsoq. Sialussuaqattaarmalli Tigrisi qarsutsivoq. Oqaluttuarisaanermik ilisimatooq Diodoros naapertorlugu „[kuussuaq] illoqarfiup ilaanik qarsutsivoq qarmarsuarnillu ammanertaqartitsilerluni“. Taamaalillutik „isaaffiit kuussuarmut sammisut“ ammarneqarput, siulittuutigineqartutullu karriiarnikutut pannarissutut innermit nungutinneqartutut sukkatigisumik Nineve tigusarineqarpoq. — Nahumi 1:8-10.

3:4 — Nineve qanoq arnatut atortittartuua? Ninevep inuiaat nakutippai ikinngutigiumallugit ikiorumallugillu neriorsornerisigut, uffa naqisimaneqalersillugit. Assersuutigalugu Aramip Israelillu Judæami kunngimut Akazimut perlulioqatigiinniarnerinut tunngatillugu Assyriap Akazi ikiulaarsimavaa. Ilaannili „Assyriap kunngiata Tiglat-Pileserip [Akazi] ikiornagu akeqqiuppaa naalliunnartorsiortilerlugulu“. — 2 Nalunaarsuutit 28:20.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:2-6. Jehova imminut akeraasunut, piumasaqaatigisamisut imminut tunniusimalluinnarnermik ersersitsiumanngitsunut, akiniaasarpoq. Tamatumannga erserpoq Jehova pallorfiginnitsiminit tamakkiisumik tunniusimalluinnarfigineqarnissamik piumasaqartoq. — 2 Mosesi 20:5.

1:10. Qarmarsuit qajannaatsut hundredelikkuutaanik napasuliartallit Jehovap Nineve pillugu oqaasia eqquutitinngitsoortissinnaasimanngilaat. Ullumikkut Jehovap innuttaanut akeraasut Guutip eqqartuussutaata naammassineqarneranit aniguisinnaanngillat. — Ussatit 2:22; Danieli 2:44.

„ILUARTOQ UPPERNERMI INUUSSAAQ“

(Habakkuki 1:1–3:19)

Habakkukip allagaani kapitalini siullerni marlunni pruffiitip Jehova Guutillu oqaloqatigiinnerat allassimavoq. Judami pisut annikilliuutigalugit Habakkukip Guuti ima aperaa: „Sooq iluaatsuliorfigineqarnermik misigisaqartippinga perlutsitaaneralu isiginnaaginnarlugu?“ Akillugu Jehova ima oqarpoq: „Maanna sorsukkiartortissavakka Kaldæerit — inuiaat sukannersut periataartartut.“ Guutip Judamik pillaanermini „ilumuunngitsuliortut“ atorniarmagit pruffiitip tupaallannini ersersippaa. (Habakkuki 1:3, 6, 13) Uppernarsaavigineqarpoq naapertuilluartoq inuussasoq, akeraasorli pillarneqanngitsuussanngitsoq. Habakkukip aamma eqqanartut tallimat Kaldæerinut akeraasunut nalaatitinneqartussat allaatigai. — Habakkuki 2:4.

Habakkukip nallittuineq pillugu qinnummini Jehova siusinnerusukkut Immami Aappalaartumi, inoqajuitsumi Jerikomilu pissaanerminik qanoq takutitsisimasoq eqqartorpaa. Pruffiitip aamma siulittuutigaa Harmagedonimi Jehova kamannermini aseruisumi sassassasoq. Qinnut ima naavoq: „Guuti [Jehova] pissassaatigaara, isikkakka oqilasuunngortippai kulavaap isigaasut qattunernilu angalaartillunga.“ — Habakkuki 3:1, 19.

 Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

1:5, 6 — Sooq juutit upperiuminaatsissimagunarpaat Jehovap Kaldæerit Jerusalemimut saassussitikkumaarai? Habakkukip siulittuinerata nalaani Egypteni Judamut sunniuteqangaarpoq. (2 Kunngit 23:29, 30, 34) Babylonimiut pissaaneqarneruleriartoraluarlutik Farao Neko suli ajugaaffiginngilaat. (Jeremia 46:2) Aamma Jehovap naalaffia Jerusalemimiippoq, Daavillu kinguaavi tassanngaaniit atasuinnarmik naalakkersuisimapput. Juutinut taamanikkut inuusunut takorlooruminaassimassaaq Guuti ’suliamik suliaqarumaartoq’ Kaldæerit Jerusalemimik aseruisitsisissallugit. Habakkukip oqaasii taakku qanorluunniit upperiuminaatsissimatigigaluarpatigit Jerusalemip Babylonimiunit aserugaanissaanik takorruugaq 607-imi u.n.s. eqquuppoq. — Habakkuki 2:3.

2:5 — Kinaava ’qunutitsisoq’, aamma sooq „anguniakkani angussanngilaa“? Babylonimiut, sakkutooqarnikkut piginnaaneqarnerunertik pissutigalugu inuiannik ajugaaffiginnittartut, ’qunutitsisutut’ eqqartorneqarput. Qunutitsisulli taassuma inuiannik tamanik imminut katersuiniarnera iluatsissanngilaq, Jehovammi Mederinit Perserinillu ajorsartitaatissavaa. Ullumikkut ’qunutitsisumut’ assingusut tassaapput politikkikkut pissaanillit. Aamma taakku pissaaneqarfigisaminnik annertusaaniarnerminni naammatsiuitsuupput. Anguniagartilli, tassa ’inuiaqatigiinnik tamanik katersuiniarnertik’, angussanngilaat. Guutip naalagaaffiata kisimi inuiaat ataasiussuseqalersissinnaavai. — Matthæusi 6:9, 10.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:1-4; 1:12–2:1. Habakkuki ilumoorluni apeqquteqarpoq, Jehovallu akivaa. Guutip ilumoortup kiffami aalajaatsut qinnutaat tusartarpai.

2:1. Habakkukitut anersaakkut misissortuujuaannartariaqarpugut suliniuteqartuaannartuusariaqarlutalu. Aamma qanorluunniit ittumik naqqinneqassagaluarutta eqqarsartaatsitta allanngortinnissaanut piareersimasariaqarpugut.

2:3; 3:16. Jehovap ullussaata nalliunnissaa uppissuseqarluta utaqqitillugu piffissap nukinginnassusia sianigiunnaassanngilarput.

2:4. Ulloq Jehovap eqqartuussiffissaa anigussagutsigu aalajaalluta pinertusaartariaqarpugut. — Hebræerit 10:36-38.

2:6, 7, 9, 12, 15, 19. Peqquserlullutik iluanaarniarumatuut, nakuusernermik nuannarisaqartut, kinguaassiuutitigut inuunerluttut guutipilussiortulluunniit tamarmik eqqanartorsiorumaartut qularutissaanngilaq. Taamatut pissuseqarnaveersaartariaqarpugut iliuuseqarnaveersaartariaqarlutalu.

2:11. Silarsuup matuma ajussusianik qulaarinninngikkutta ’ujarak qarmami nilliassaaq’. Pingaaruteqarpoq Guutip naalagaaffianik tusarliussaq pillugu sapiilluta oqaluussiuarnissarput.

3:6. Suulluunniit, allaat aaqqissuussinerit inuit pilersitaat qaqqatut qattornitullu taamaattuartussaarpasikkaluarlutik, Jehovap eqqartuussutiminik naammassinninnissaanik akornusiisinnaanngilat.

3:13. Uppernarsaavigineqarpugut Harmagedonimi kikkut piuneerussaassanersut nalaatsornerinnakkut pissanngitsoq. Jehovap kiffani aalajaatsut annaatissavai.

3:17-19. Harmagedoni sioqqullugu nalaaniluunniit ajornartorsiulissagaluarutta, nuannaarluta Jehova kiffartorfigiuarutsigu taanna ’pissassaatigissallutigu’ qularutigissanngilarput.

’JEHOVAP ULLUSSAA QANILLIVOQ’

(Sefania 1:1–3:20)

Judami Ba’alisiorneq nalinginnaaqaaq. Jehova pruffiitini Sefania aqqutigalugu ima oqarpoq: „Assaga silugukkumaarpara Judamut Jerusalemimiunullu tamanut.“ Sefania ima mianersoqqussivoq: ’Jehovap ullussaa qanillivoq.’ (Sefania 1:4, 7, 14) Guutip piumasaqaataanik naammassinnittut kisimik ullormi taassumani ’qimarnguissarsiumaarput’. — Sefania 2:3.

 „Eqqanaq illoqarfik . . . qunutitsiumatooq“ — Jerusalemi! „Utaqqisinga, oqarpoq [Jehova], ilisimannittutut sassarumaarama ullussami tassani. Pisinnaatitaavunga [Aalajangiuppara, 1990] inuiaqatigiit katersussallugit . . . uumitsannera kamangaarneralu taakkununnga kuerarumallugit.“ Guutili ima neriorsuivoq: „Inuiaat nunarsuarmiittut tamarmik akornanni tusaamasaalersissavassi unnersiutigineqartillusilu, atugarisarsi allanngortikkukku isigitillusi.“ — Sefania 3:1, 8, 20.

Allassimaffiit pillugit apeqqutit akineqartut:

3:9 — ’Qarlut [oqaatsit, NV] minguitsut’ suuppat, qanorlu atorneqartarpat? ’Oqaatsit minguitsut’ tassaavoq sallusuissut Guutimeersoq Biibilimi allassimasoq. Tamatumunnga ilaapput Biibilimi ajoqersuutit tamarmik. Oqaatsit taakku atortarpavut sallusuissutip upperineratigut, inunnillu allanik tamatuminnga eqqortumik ilinniartitsinikkut Guutillu piumasaanut naapertuuttumik inuunitsigut.

Ilinniarfigisinnaasavut:

1:8. Sefaniap nalaani inuit ilaat inuiannit eqqaamiuminnit akuerineqarniarsarisimagunarput ’takornartatut atisalersorlutik’. Ila sianiilliornerussusissaa tamatumunnga assingusumik Jehovap kiffai silarsuarmut naleqqussarniarsarippata!

1:12; 3:5, 16. Jehova pruffiitiminik aallartitsiuarsimavoq eqqartuussutini pillugit innuttaminik mianersoqqusiartortitsilluni. Taamaaliortarpoq naak juuterpassuit eqqissisimagaluartut tusarliussamillu killinneqartanngikkaluartut. Inuit soqutiginninngimmata ’assavut nakkangatinnaveerlugillu’ uniinnassanngilagut. Jehovalli ullussaa qanilliartortillugu Guutip naalagaaffianik tusarliussaq oqaluussissutigiuartariaqarparput.

2:3. Ullormi kamaffimmini Jehovap kisimi annaassinnaavaatigut. Taassuminnga iluarisaajuassagutta ’Jehova ujartariaqarparput’ oqaasianik Biibilimik atuaqqissaartarnikkut, taassumannga siulersorneqarnissatsinnik qinusarnikkut taassumunngalu qanillinikkut. ’Iluarsuseq noqqaassutigisariaqarparput’ ileqqussatigut minguitsumik inuunitsigut. Aamma ’maniguunneq noqqaassutigisariaqarparput’ qanilaartuunermik ineriartortitsinikkut naalatsigitinnissamullu kajumissuseqarnikkut.

2:4-15; 3:1-5. Ullormi Jehovap eqqartuussutiminik naammassinniffiani kristumiuuneraqatigiit inuiaallu Guutip innuttaanik naqisimannissimasut tamarmik itsaq Jerusalemip nunallu eqqaamiuusut naggaserneqarnerattut naggaserneqassapput. (Saqqummersitat 16:14, 16; 18:4-8) Qunusuilluta Guutip eqqartuussutai oqaluussissutigiuartariaqarpavut.

3:8, 9. Jehovap ullussaa utaqqitillugu aniguinissamut piareersarsinnaavugut Jehovamut tunniulluinnarluta ’qarlut [oqaatsit, NV] minguitsut’ atornissaasa ilinniarnerisigut ’Jehovallu aqqanik torlorfiginninnikkut’. Aammattaaq Jehova innuttai peqatigalugit ’isumaqatigiilluta’ kiffartorfigaarput tunissuteqarfigalugulu ’pilliutinik qujaniutinik’. — Hebræerit 13:15.

„Qanilliartulertoqaaq!“

Tussiaasiortoq ima erinarsorpoq: „Iluanngitsoq erniinnaq peeruttussaavoq, inaani takuniaraluarukku peerutereersimassaaq.“ (Tussiaat 37:10) Nineve pillugu Nahumip allagaani aamma Babyloni Judamilu tunussisut pillugit Habakkukip allagaani siulittuutigineqartut eqqarsaatigigaangatsigik, tussiaasiortup oqaasiisa eqquukkumaarnerat qularutigissanngilarput. Qanorliuna sivisutigisumik suli utaqqissasugut?

„Qanillivoq Jehovap ullussarsua,“ Sefania 1:14-imi allassimavoq. „Qanilliartulertoqaaq.“ Sefaniap allagaani aamma ersersinneqarpoq ullormi tassani qanoq ’qimarnguissarsisinnaanersugut’ aniguinissamullu piareersarniarluta maanna qanoq iliortariaqartugut. Ilumut „Guutip oqaasia uumavoq sunniisinnaassuseqarlunilu“. — Hebræerit 4:12. (wE 11/15 07)

[Qupp. 8-mi assiliartat]

Ninevep qarmarsuisa qajannaatsut Nahumip siulittuutaa eqquutitinngitsoortissinnaasimanngilaat

[Suminngaanneernera]

Randy Olson/National Geographic Image Collection