1, 2. (a) Sooq Mosesi navianartorsiorpasippa? (Allaaserisap aallaqqaataani assiliaq takuuk). (b) Sooq Mosesip kunngip kamannera siooraginngilaa?

FARAO naalakkersuisuusimavoq pissaanilik, Egyptenimiullu guutitut pallorfigisimavaat. Itsaq Egypteni pillugu atuakkami allassimavoq Egyptenimiut isaanni Farao pinngortitanit allanit tamanit ‘ilisimassuseqangaarnerullunilu pissaaneqangaarnerusoq’. (When Egypt Ruled the East) Faraop Egyptenimiunit mianerineqarnissani kissaatigigamiuk niaqorut kobramik saassusseriaannaasumik ilusilersugartalik kunngip akeraasa suujunnaarsinneqapallassinnaanerannik eqqaasitsissutaasoq niaqorutigaa. Takorlooriaruk Mosesi qanoq misigisimassasoq Jehovap ima oqarfigimmani: “Faraomut aallartinniarpagit innuttakka Israelikkut Egyptenimit anisikkiartortillugit.” — 2 Mos 3:10.

² Mosesi Guutip oqariartuutaa Faraomut tusarliunniarlugu Egyptenimut aallarpoq. Faraop oqariartuut tamanna kamassutigingaarpaa. Egyptenip perlunnik qulingiluanik pillarneqareernerata kingorna kamangaarluni Faraop Mosesi ima siorasaarpaa: “Ilisimassavat kingorna uannut takkuteqqinngilluinnassagavit! Takkuteqqikkaluaruit toqutaassaatit!” (2 Mos 10:28) Mosesip Farao qimatsinnagu taassuma angajulliliaata toqujumaarnera siulittuutigaa.  (2 Mos 11:4-8) Mosesip ilaqutariit Israelikkuusut tamaasa oqarfigai savaaraq savaasaararluunniit angutiviaq — uumasoq Egyptenimiut guutiutitaannut Ramut illernartitaasoq — toqoqqullugu aavatalu ilaa matserfimmut tarnuteqqullugu. (2 Mos 12:5-7) Farao qanoq iliussava? Mosesip Farao qanoq iliussanersoq annilaangatiginngilaa. Sooq? Jehova upperalugulu naalakkamiuk ‘kunngip kamannera siooraginngilaa. Takussaanngitsumimmi isigisaqarlunilusooq pinertusaarpoq’. — Hebræerit 11:27, 28 atuakkit.

3. Mosesip ‘takussaanngitsumik’ upperinninneranut tunngatillugu apeqqutit suut akissutissarsissavavut?

³ Ima upperluartigivit allaat ‘Guuti takusinnaallugulusooq’? (Matt 5:8) Uppernikkut nakussatsinneqarumalluta Jehovalu ‘takussaanngitsoq’ kinaassusilittut piviusutut takujumallugu Mosesip maligassiaa sammeriartigu. Mosesip Jehovamik upperinninnini inunnik qununnginnissaminut qanoq iluaqutigaa? Guutip neriorsuutaanik upperinnilluinnarnini qanoq ersersippaa? Mosesi Israelikkullu navianartorsiortillutik ‘takussaanngitsup’ takunera Mosesip qanoq nakussatsissutigaa?

4. Inuit isaanni Mosesi Faraomut sanilliullugu qanoq pissaaneqartigiva?

⁴ Inuit isaanni Mosesi Faraomut pissaanilimmut sanilliullugu soriarsinnaanngilaq. Mosesi qanoq pineqassanersoq Faraop aalajangertussaavaa. Allaat Mosesip Jehova ima aperaa: “Kinaagama Faraomukartinniarpinga Israelikkunnik Egyptenimit anisitsiartortillunga?” (2 Mos 3:11) Ukiut 40-t missaat tamatuma siorna Mosesi Egyptenimit qimaasimavoq. Imaassinnaavoq ima eqqarsartoq: ‘Egyptenimut uterlunga kunngimik kamatsitsinnissara silatusaarnerussava?’

5, 6. Mosesip Farao siooraginagu Jehovamik mianerinninnissaminut suna iluaqutigaa?

⁵ Guutip Mosesi Egyptenimut utinnginnerani najoqqutassiamik pingaarutilimmik ilinniartippaa. Kingusinnerusukkut Mosesip najoqqutassiaq tamanna Jobimik allakkani ima allaatigaa: “Ilisimassuseq tassa Naalakkamik [Jehovamik, NW] mianerinninneq.” (Job 28:28) Jehovap Mosesi imminik mianerinninnermik silatusaartumillu iliuuseqarnissaanik ilinniartinniarlugu Guutitut ajugaqanngitsutut inunnit allaanerulluinnarnini erseqqissarpaa ima aperigamiuk: “Kia inuit qaneqartippai? Kina oqajuitsunngortitsillunilu tusillatsitsillunilu tappissisitsillunilu tappingersitsisarpa? Uanga Naalagaq tassaannginnerpunga taamaalisitsisartoq?” — 2 Mos 4:11.

⁶ Mosesi Jehovamit aallartitaagami annilaangassutissaqanngilaq. Guutip Mosesi Faraomut tusarliussisinnaaqqullugu pisariaqartitaanik sunilluunniit tunissavaa. Aamma siornatigut Guutip kiffai allat Egyptenimi navianartorsiorsimapput. Jehovap Aaperaat Josefilu Faraonit allanit qanoq sernissorsimagai, aamma allaat nammineq qanoq sernissorneqarsimanini Mosesip eqqarsaatigeqqissaarunarpaa. Farao Jehovamut sanilliullugu pissaaneqanngilluinnarpoq. (1 Mos 12:17-19; 41:14, 39-41; 2 Mos 1:22–2:10) Mosesip ‘takussaanngitsoq’ takusinnaagamiuk Jehovap oqariartuutaa tamaat sapiilluni Faraomut tusarliuppaa.

7. Qatanngutip arnap Jehovamut uppernini qanoq illersuutigaa?

⁷ Qatanngutip arnap Ellamik atillip inunnut qununermut nakkaannannginnissani Jehovamut uppernini illersuutigaa. 1949-mi Estlandimi KGB-mit tigusarineqarpoq. Atisai tamarmik piiarneqarput politiinillu inuusuttunit nakkunneqarluni. Ella ima oqaluttuarpoq: “Nikanarsarneqartutut misigivunga, Jehovamulli qinoreerlunga qamuuna eqqissineq misigaara.” Taava Ella ulluni pingasuni ineeqqami taartumiitinneqarpoq. Ima nangippoq: “Atorfilittaasut ima suaarlutik oqarfigaannga: ‘Ateq Jehova Estlandimi eqqaamaneerutitinniarparput! Pinngitsaaliissummik  sulisitsivimmukaanneqassaatit, ilatillu Siberiamukartinneqassapput!’ Asissuillutik ima nangipput: ‘Jehovat sumiippa?’” Ella inunnut qunussava, imaluunniit Jehova tatigissavaa? Killisiorneqarami qunusuilluni taakku ima oqarfigai: “Eqqarsaatiginneqqissaareersimavunga; Guutimit iluarisaajunnaarlunga iperagaanissaminngarnit parnaarussaaqqarusunneruvunga Guutimullu attaveqarluarlunga.” Angutitut takusinnaasamisut Jehova Ellamut taama piviusuutigaaq. Jehova upperigamiuk taanna ilumoorfigiuarpaa.

8, 9. (a) Inunnut qununeq qanoq qaangersinnaaviuk? (b) Inunnut qununermut nakkaannaqqajaaguit suna eqqaamasariaqarpiuk?

⁸ Jehovamut uppernerit qunujunnaarnissannut iluaqutigissavat. Oqartussaasunit Guutimik pallorfiginnikkunnaartinniarneqaruit imaappasissinnaavoq inuunerit siunissallu taakku aalajangeraat. Immaqa allaat imminut ima aperivutit: ‘Jehova kiffartorfigiuarlugu oqartussaasullu naalannagit ilumut silatusaarnerussava?’ Unali eqqaamajuk: Jehovamut uppernerit pissutigalugu inunnut qununeq qaangersinnaavat. (Ussatit 29:25 atuaruk). Jehova ima aperivoq: “Sooq ... ersigissanerpigit inuit toqusussat, inuit qitornaat ivikkatut peerukkumaartut?” — Es 51:12, 13.

⁹ Ataatat Ajugaqanngitsoq eqqarsaatigiuaruk. Taassuma inuit naapertuilluanngitsuliorfigineqarlutik naalliuttut tamaasa eqqumaffigisarpai, misiginneqatigisarlugit ikiortarlugillu. (2 Mos 3:7-10) Uppernerput allaat oqartussaasunut pissaanilinnut illersussagaluarutsigu Biibilimi allassimasut uku eqqaamasariaqarpavut: “Isumakuluutigissanngilasi qanoq oqalussanerlusi qanorlu oqassanerlusi; taamaalippammi oqaasissassinnik tunineqarumaarpusi.” (Matt 10:18-20) Inuit oqartussaasut Jehovamut sanilliullugit pissaaneqanngillat. Uppernerit maannangaaq nakussatsikkukku paasissavat Jehova piviusuusoq ilinnillu ikiuiumasuusoq.

10. (a) Ukiumi 1513-imi Kr.in.si. qaammammi nisanimi Jehovap Israelikkut qanoq peqquai? (b) Sooq Mosesi Guutip peqqusineratut iliorpa?

¹⁰ Ukiumi 1513-imi Kr.in.si. qaammammi nisanimi Jehovap Mosesi Aronilu peqquai Israelikkut oqarfigissagaat savaaraq savaasaararluunniit angutiviaq ajoquteqanngitsoq toqussagaat aavanillu matserfinnut tarngussissasut. (2 Mos 12:3-7) Israelikkut siornatigut taamatut iliorsimanngisaannaraluartut apustilip Paulusip kingusinnerusukkut allaatigaa Mosesi uppernermigut poorskisiortoq ‘aammik tarngussinermik ilaqartillugu, angajulliliartatik Nungutitsisumit attorneqaqqunagit’. (Hebr 11:28) Mosesip upperilluinnarpaa Jehovap neriorsuutini eqquutitikkumaarai Egyptenimiullu angajulliliaat tamarmik toqunneqassasut.

11. Sooq Mosesi allanik mianersoqqusiva?

¹¹ Mosesi inoqatiminik asannippoq. Ernini Midjanimiikkunarlutik navianartorsiunngikkaluartut Mosesip naalalluni ilaqutariit Israelikkuusut allat navianartorsiortunik angajulliliallit mianersoqquai. (2 Mos 18:1-6) “Nungutitsisumit” annaanniarlugit ingerlaannaq ‘Mosesip Israelikkut utoqqaanertaat tamaasa qaaqqutippai oqarfigalugillu: “Savaaqqamik poorskisiutissamik toqutsigitsi.”’ — 2 Mos 12:21. *

12. Jehovap sumik tusarliusseqquaatigut?

¹² Inngilinit ikiorneqarlutik Jehovap innuttai oqariartuut pingaarutilik una tusarliuppaat: “Guuti mianerisiuk naalannartillugulu, eqqartuussinissaa nalliummat [eqqartuussiffia aallartereermat, NW]. Pallorfigisiuk taanna qilammik nunamillu immamillu ermullu puilaffiinik pinngortitsisoq.” (Saqq 14:7) Oqariartuut tamanna tusarliuttariaqarparput. Inoqativut Babylonersuarmit aneqqullugit mianersoqqusariaqarpavut taassuma ‘perluutaanik eqqorneqaqqunagit’. (Saqq 18:4) Kristumiut tanitat ‘savat allat’ ikiortigalugit  inuit Guutimut ikinngutaaleqqullugit kimigiiserfigaat. — Joh 10:16; 2 Kor 5:20.

13. Suna oqaluusseqataajumanerulissutigisinnaaviuk?

¹³ Qularutiginngilluinnarparput ‘eqqartuussiffik aallartereersoq’. Upperilluinnarparput oqaluussineq Jehovap oqarneratut nukinginnartuusoq. Apustilip Johannesip “inngilit sisamat nunarsuup sammiviini sisamani qeqartut nunarsuullu anorai sisamat [noqikkaat]” takorruuisitaalluni takuai. (Saqq 7:1) Annikilliornartussarsuup anoraanik aseruisunik inngilit iperaangajalernerat uppernikkut takusinnaaviuk? Inngilit taakku uppernikkut takusinnaagukkit qularnak nutaarsiassamik nuannersumik oqaluusseqataasinnaassaatit.

14. Sooq ‘iluanngitsoq inuuserisaa pillugu mianersoqqorusupparput’?

¹⁴ Kristumiut ilumoortut Jehova ikinngutigaat inuunermillu naassaanngitsumik neriuuteqarlutik. Aammali paasivarput ‘iluanngitsoq inuuginnartikkumallugu inuuserisaa pillugu mianersoqqusariaqarlutigu’. (Ezekieli 3:17-19 atuakkit). Imaanngilarli tamanna pissutigiinnarlugu oqaluussisartugut. Jehova tullerpullu asagatsigit oqaluussisarpugut. Samariamiu pillugu assersuusiamini Jiisusip asannittuliornissaq nallittuinissarlu qanoq paasisariaqarnersut erseqqissarpaa. Imminut ima aperisinnaavugut: ‘Kina ilaarpara? Samariamiu, palasi imaluunniit Levikkuusoq? Allanut nalunaajaanissara eqqumaffigiuartarpara, imaluunniit nalunaajaannginnissannut utoqqatsissutissarsiortarpunga?’ (Luk 10:25-37) Guutip neriorsuutai upperigutsigit tullitsinnillu asannikkutta piffissaqarallartilluta oqaluussinermi sapinngisatsinnik iliuuseqarusussuseqassaagut.

15. Sooq Israelikkut qimaariarfissaaruttutut misigippat?

¹⁵ Israelikkut Egypteni qimareerlugu navianartorsiormata Mosesip Guutimik ‘takussaanngitsumik’ upperinninnini iluaqutigaa. Biibilimi ima allassimavoq: “[Israelikkut] takuleramikku Egyptenimiut malersoraatik ersingaalerput, Naalagarlu torlorfigaat.” (2 Mos 14:10-12) Israelikkut tamanna pissasoq nalunngikkaluarpaat Jehovami ima siulittuisimammat: “Farao manngertitikkumaarpara, malersulersillugu; uangalu Faraop sakkutoorpassuisalu pineqarneratigut naalannassusera takutikkumaarpara, Egyptenimiullu paasissavaat uanga tassaasunga Naalagaq [Jehova, NW].” (2 Mos 14:4) Israelikkut Jehovamit ilisimatinneqareeraluarlutik uppersuseqanngillat. Imaq Aappalaartoq ikaarneqarpasissinnaanngitsoq, Faraop qamutaatai sorsuutit qanillisut savanillu paarsisumit 80-inik ukiulimmit siulersorneqarnertik taamaallaat takusinnaavaat. Qimaariarfissaaruttutut misigipput.

16. Immap Aappalaartup eqqaani Mosesip uppernini qanoq nakussatsissutigaa?

¹⁶ Uppernerup isaanit Mosesi immamit sakkutuunillu pissaaneqangaarnerusumik takusaqarami annilaanganngilaq. ‘Jehovap annaassinissaa takusinnaavaa’ (1900), nalunngilaalu Jehova Israelikkut sinnerlugit sorsukkumaartoq. (2 Mosesi 14:13, 14 atuakkit). Guutip innuttaasa Mosesip uppersusia kajumississutigalugulu nakussatsissutigaat. Biibilimi ima oqaluttuarineqarpoq: “Uppernikkut Imaq Aappalaartoq nunatut panertutut ingerlavigaat, uffa Egyptenimiut taamaalioriaraluaramik ipisut.” (Hebr 11:29) Taamatut pisoqareermat ‘inuit Jehova mianerilerpaat, upperaallu Jehova kiffaalu Mosesi’. — 2 Mos 14:31.

17. Siunissami pisussaq suna uppernitsinnut misilinneqaataassava?

¹⁷ Qanittukkut navianartorsiorpasilertussaavugut. Harmagedonip aallartinngitsiarnerani nunarsuarmi naalakkersuisut upperisarsiornikkut peqatigiiffinnik peqatigiiffitsinnit pissaaneqangaarnerusunik suujunnaarsitsereersimassapput. (Saqq 17:16) Jehova siulittuisimavoq ‘nunatut illersoriarfissaqanngitsutut qarmarsuaqanngitsutut parnaarsaassualinnillu isaaffeqanngitsutut’ issasugut. (Ez 38:10-12, 14-16) Uppernikkut Jehovamik takunninngitsut immaqa isumaqassapput aniguinavianngitsugut. Illimmi, Jehovap aniguisitsisinnaanera upperissaviuk?

18. Annikilliornartussarsuarmi sooq aalajaattuarsinnaavugut?

¹⁸ Annilaangassutissaqanngilagut. Sooq? Jehovap innuttami saassunneqarnissaat siulittuutigiinnarnagu aammali annaanneqarnissaat siulittuutigaa. “Ullussami issumani Gogip Israelikkut nunaat saassuppagu, oqarpoq Naalagaq, kamannera pitoraatitikkumaarpara. Ilungersorninni kamangaarninnilu oqarpunga: ... Pissarsuullunga illernartuullungalu inuiappassuarnut takutissaanga.” (Ez 38:18-23, 1990) Jehovap innuttaminik saassussiniaraluartut tamaasa suujunnaarsikkumaarpai. Jehovap ‘ullussaani angeqisumi siooranangaaqisumilu’ illersorneqarnissat upperigukku ‘Jehovap annaassinissaa takusinnaassavat’. — Joel 3:4, 5.

19. (a) Jehova Mosesilu qanoq ikinngutigiilluartigippat? (b) Jehova “sumiikkaluaraangavilluunniit” naalattarukku qanoq pilluaqquneqarumaarpit?

¹⁹ ‘Takussaanngitsoq’ takullugulusooq ‘pinertusaartuarnikkut’ pisussanut pissanganartunut maannakkut piareersarit. Atuaqqissaartarnikkut qinusarnikkullu Jehovamik ikinnguteqarnerit nakussatsiguk. Mosesip Jehova ikinngutigilluarpaa Jehovamillu tupinnangaartumik atorneqarluni. Aap, allaat ‘Jehovap nammineq kiinarsillugu saqqummerfigisarpaa’. (5 Mos 34:10) Mosesi pruffiitiuvoq immikkorluinnaq ittoq. Illittaaq Jehova ikinngutigilluarsinnaavat uppernikkut takusinnaalerlugulusooq. Biibilimi kajumissaarneqarputit ‘sumiikkaluaraangavilluunniit Jehovamik eqqarsaatiginnittuassasutit’, taavalu Jehovap pilluaqqusinermigut siulersuinermigullu “ingerlavissatit nalimmatsissavai”. — Uss 3:6.