TOQQORSIVITSINNIT
Inuppassuit “Heurekadrama” iluaqutigalugu sallusuissut paasilerpaat
“HEUREKA!” Oqaaseq grækerisooq taanna isumaqarpoq: “Nanivara!”, imaluunniit “paasivara!” Californiami USA-miittumi 1800-kkunni kuultisiuleruttornerup nalaani kuultimik nassaartoqaraangat taamatut suaartarpaluttoqartarpoq. Charles Taze Russellilli Biibilimillu Atuaqqissaartartut allat kuultimit naleqarnerungaartoq paasisimavaat — sallusuissut Biibilimeersoq. Tamannalu allanut ingerlatseqqikkusungaarpaat.
1914-ip aasaagaa illoqarfinni anginerni inuit millionillit “Skabelsens Fotodrama”, isiginnaagassiaq nalunaaquttap-akunnerinik arfineq pingasunik sivisussusilik Nunani Tamalaani Biibilimik Atuaqqissaartartut Peqatigiiffiannit (IBSA) saqqummersinneqarsimasoq, isiginnaarsimavaat. Isiginnaagassiaq Biibili tunngavigalugu sanaaq tamanna assinik aalasunik assiliartaqarpoq seqersittakkanillu qalipaatigissunik assitaqarluni, aamma pissanganarsaartumik oqaluttuartuligaavoq klassiskinillu nipilersuutitaqarluni. Inuit oqaluttuarisaanerat, pinngortitsinermiit Jiisusip Kristusip ukiuni 1000-ni naalakkersuinissaata tungaanut, oqaluttuarineqarlunilu takutinneqarpoq. — Saqq 20:4. *
Illoqarfeeqqani nunaannarmilu najugaqartut isiginnaarnissaminnut aamma periarfissinneqarpat? Sallusuissummik paasinnikkusuttut ikiorneqarniassammata 1914-imi aggustimi “Heurekadrama” — angallattagaq “Skabelsens Fotodrama”-meersoq aalasunik assiliartaqanngitsoq — IBSA-mit saqqummersinneqarsimavoq. Isiginnaagassiaq tamanna assigiinngitsunik pingasunik sananeqarsimavoq oqaatsinullu arlalinnut nutserneqarsimalluni. Siulleq, “Heureka X”-ip oqaluttuat nipilersuutillu immiunneqartut tamaasa imarai. Aappaat, “Heureka Y”-p immiunneqartut tamaasa aammalu assit seqersittakkat qalipaatigissut imarai. Pingajuat, “Heureka-Familiedrama” angerlarsimaffinni atoruminartoq oqaluttuat nipilersuutillu ilaannik imaqarpoq. Aamma oqaluttartut seqersitsissutillu akisuallaanngitsut pisiarineqarsinnaapput.
Biibilimik Atuaqqissaartartut filmertitsissummik filmertarfiullu annoraaminertaanik angisuumik pisariaqartitsinnginnamik nunaannarmi inunnut Guutip naalagaaffianik tusarliussamik tusarsimanngitsunut akeqanngitsumik takutitsisinnaapput. “Heureka X” tusarnaagassiaannaagami ullukkut unnukkullu tusarnaartinneqarsinnaavoq. “Heureka Y”-mi innaallagiartortuunngitsunik paassaasat karbidiusut iluaqutigalugit seqersittakkat takutinneqarsinnaapput. Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mi Finlandimiutuumi ima nalunaarusiaqarpoq: “Assit taakku sumiluunniit isiginnaartissinnaavavut.” Tamannalu ilumoorluinnarpoq!
Isiginnartitsisarfiit angisuut attartornagit Biibilimik Atuaqqissaartartut atuarfinni, eqqartuussivinni, qimuttuitsut unittarfiini allaallu illorsuit inersuanni akeqanngitsumik isiginnaartitsisarput. Allaallu silami karrinut queqarfiup iigartaani tungermut qaqortumut angisuumut nivingarneqarsimasumut seqersitsinikkut takutitsisarput. Anthony Hambuch ima allappoq: “Naasorissaasut orpinnik paarnalinnik naatitsiviutiminni quassuttoorpassuarnik inuit issiavigisinnaasaannik ilisillutik isiginnaartitsiviliortarput.” Qatanngut Hambuch iganermut isiginnaartitsinermullu atugassaminik allanillu assartuutissaminik hestimik qimuttoqarluni qamuteqarpoq.
“Heurekadrama”-mik isiginnaarsimasut tallimaniit hundredit arlalinnut amerlassuseqartarput. USA-mi illoqarfeeqqami 150-inik inulimmi atuarfimmi takutitsisoqarmat inuit 400-t takkussimapput. Sumiiffimmi allami isiginnaariat ilaasa siumut utimullu katillugit 16-it kilometerit pisussimavaat. Sverigemi Charlotte Ahlbergip eqqaamiui taassuma illuaraani katersuussimasut tusakkaminnik “killitsissimaaqaat”. Australiami illoqarfimmi aatsitassaqarfiusumi takutitsisoqarmat inuit 1500-t missaat takkupput. Napasuliaq Alapernaarsuiffik-mi nalunaarusiaqarpoq highschoolimi universitetimilu “professorit ilinniartullu assit aamma oqaluttuat nipilersuutillu immiussat alutorsaatigingaarsimagaat”. Allaat illoqarfinni filmertarfilinni “Heurekadrama” nuannarineqartorujussuusimavoq.
SALLUSUISSUTIP NAATSIIASSARTAI IMERTERNEQARPUT
Biibilimik Atuaqqissaartartut ilagiinnik, imaluunniit taamani “klasse”-nik taaneqartartunik, nutaanik pilersitsiniarlutik oqalugiartartussanik aallartitsigaangamik “Heurekadrama” iluaqutigisarpaat. Isiginnaariat qassiusimanersut oqaatigiuminaappoq. Isiginnaartitsissutit arlallit atorneqaqattaartarput. Isiginnaartitsissummilli atuisartunit 86-iusunit 14-iinnaat 1915-imi nalunaaruteqarsimapput. Ukiumoortumik nalunaarusiami isiginnaartut amerlassusaasa eqqoqqissaannginnerat utoqqatsissutigineqarpoq inuilli millionit sinnerlugit isiginnaariarsimanerat nalunaarutigineqarluni. Inuit 30.000-t missaat Biibililersaarutinik piumasimapput.
“Heurekadrama” ullumikkut eqqaamaneqarpianngikkaluartoq Australiamiit Argentinamut, Sydafrikamiit Tuluit Nunaat, India Caribialu tikillugit allaat inuit millionillit isiginnaagassiaq immikkuullarissoq tamanna takusimavaat. Taakkualu ilarpassuisa sallusuissut Biibilimeersoq — kuultimit naleqarnerungaartoq — paasisimavaat imalu suaarsinnaasimallutik: “Heureka!”
^ par. 4 Takuuk “Toqqorsivitsinnit — Upperneq pillugu isiginnaagassiaq 100-liisoq”, Napasuliaq Alapernaarsuiffik 15. februaari 2014-imoortoq, qupp. 30-32.