1930-MI marsimi illoqarfeeqqami Namkumbami, Malawimiittumi, inunngorpunga, ilaquttakkalu tamarmik Guutimut kiffaapput aalajaatsut. 1942-mi Jehovamut tunniulluinnarpunga kuummilu kusanarluinnartumi kuisillunga. Ukiuni 70-ini kingullerni apustilip Paulusip Timotheusimut ima kajumissaarinera maleruarniartarpara: “Oqaaseq oqaluussissutigiuk; taamaaliornissat kinguartissanngilat pissutsit atugarineqartut ajunngippata ajoraluarpataluunniit.” — 2 Tim 4:2, NW.

1948-mi Nathan H. Knorrip aamma Milton G. Henschelip Malawimut tikeraarnerat piffissaq tamaat Jehovamut kiffartornissamut kajumississutigaara. Kingusinnerusukkut Lidasi, qatanngut arnaq pinnersoq, uattulli piffissaq tamaat Jehovamut kiffartulernissamik anguniagaqartoq naapippara. 1950-imi katippugut ukiullu pingasut ingerlaneranni marlunnik meerartaarluta. Ilaquttanut tunngatillugu akisussaaffippassuaqaraluarluta aalajangerpugut uanga pionerinngussasunga. 1955-imilu specialpionerinngorusunnersunga aperineqarpunga.

Tamatuma kinguninngua ilagiinnik nakkutilliisutut ilagiinnut tikeraartalernissara immikkut pisinnaatitaaffigilerpara. Lidasip tapersersuiuarnera pissutigalugu ilaquttatta pisariaqartitaat isumagisinnaallugillu piffissaq tamaat kiffartorsinnaavunga. * Marluullutali Jehovamut piffissaq tamaat kiffartornissarput kissaatigaarput. Taamaattumik pilersaarusioqqissaareerluta qitornattalu suleqataanerisigut Lidasi 1960-imi piffissaq tamaat kiffartorsinnaanngorpoq.

1962-imi ataatsimeersuaararneq “Oqaluussisartut sapiitsut” nuannaarutigaarput. Ukiup ataatsip tamatuma kingorna qatanngut Henschel illoqarfiup Blantyrep eqqaani immikkut ittumik ataatsimeersuarnermut najuunniarluni tikeraarpoq. 10.000-nit amerlanerusut ataatsimeersuarnermut tamatumunnga najuupput. Immikkut ittumik saqqummiunneqartut eqqarsaatigigaangakkit paasisarpara Malawimi ullussanut erloqinartorsiorfiusussanut  nalliutingajalersunut tamatsinnut piareersaataallutillu annertoqqusersuutaasut.

1964-imi Nalunaajaasut politikkimut tunngasunut akuliukkusunnginnertik pissutigalugu malersorneqarput. Tamatuma kingunerisaanik naalagaaffilersaarfiit 100-nit amerlanerusut qatanngutillu angerlarsimaffii 1000-nit amerlanerusut aserorterneqarput. 1967-imi Nalunaajaasut naalakkersuisunit inerteqqutigineqalernerisa tungaanut Lidasi ilagalugu nakkutilliisutut angalasartutut kiffartorpunga. Naalakkersuisut immikkoortortaqarfimmik arsaarinnillutillu ajoqersuiartortitat pinngitsaalillugit nunamit aallartillugillu Nalunaajaasorpassuit parnaaruppaat, aamma nuliaralu parnaaruppaatigut. Parnaarussivimmit iperagaagatta nuliara ilagalugu isertorlunga nakkutilliisutut angalasartutut aallarteqqippunga.

1972-imi oktobarimi ullut ilaanni politikkikkut eqimattanut ingasattajaarniartunut Malawi Youth League-mik taaneqartartunut ilaasortaasoq arpaannaq ilani sioqqullugit uagutsinnukarpoq toqunniarneqarninnik kalerrikkiartorlunga. Nuliara meeqqakkalu oqarfigaakka orpiit bananequtit akornannut toqqoqqullugit. Taava orpissuarmut mangoqutimut qaqivunga. Tassanngaanniit angerlarsimaffitsinnik pigisatsinnillu tamanik sequtserisut isiginnaarpakka.

Malersuineq sakkortusiartortillugu Nalunaajaasut tuusintillit Malawimit aallarput. 1974-imi juunip tungaanut Mozambiquemi qimaasunut ineqarfimmiippugut. Taamanikkut Lidasilu aperineqarpugut Dómuemi, Mozambiquemiittumi, specialpioneritut kiffartorusunnersugut. 1975-imi pinngitsaalisaalluta Mozambiquemit Malawimut, suli Nalunaajaasunik malersuisoqarfiusumut, aallartinneqarnissatta tungaanut pioneriuvugut.

Uteratta illoqarfiit pingaarnersaanni, Lilongwemi, ilagiit tikeraartalerpakka. Malersuisoqaraluartoq unamminiagassarpassuaqaraluartorlu ilageeqatigiinni kiffartorfigisanni ilagiit amerliartorput.

Taamaalluni politikkimut tunngasumik ataatsimiittoqartillugu illoqarfeeqqamut pivugut. Inuit ilaasa Nalunaajaasuunerput paasigamikku politikkikkut eqimattat Malawi Young Pioneers-imik taaneqartartut akornannut inissippaatigut. Jehova kimigiiserfigalugu qinnuigaarput ikioqqullutalu siulersoqqulluta. Ataatsimeereeramik unatalerpaatigut. Taamaalisorlu arnap utoqqaap arpaannaq ornippaatigut nillerlunilu: “Taama pinasigit! Una angut soraluaraara. Iperarsiuk!” Ataatsimiinnermik aqutsisup unataasut oqarfigai: “Iperarsigit!” Naluarput sooq arnaq taamatut oqarnersoq, tassami ilaqutarinnginnatsigu. Upperaarput Jehovap qinnutivut tusarsimagai.

 1981-imi Malawi Young Pioneers-imi ilaasortat siumoqqippaatigut. Tamatumuuna sikkilivut, angalagaangatta nassatarisartakkavut, atuakkavut kiisalu ilageeqatigiinni qatanngutit pillugit allakkat pingaarutillit tiguaat. Utoqqaanertap angerlarsimaffianut qimaavugut. Allakkanili paasissutissat ernumassutigaavut. Malawi Young Pioneers-imi ilaasortat allakkat atuaramikkit qatanngutit Malawimi tamaneersut allagarisarsimasaat atuarpaat. Pisortaasorigaminnga pingaarutilik annilaangalerput. Taamaattumik allakkat ingerlaannaq utoqqaanertanut utertippaat.

Kingusinnerusukkut umiatsiarluta kuukkut ikaarpugut. Umiatsiamik piginnittoq politikkikkut siulersuisuuvoq, umiatsiamilu ilaasut tamarmik partiimut ilaasortaanermut allagartaat takujumavai. Uagutsinnut qanilliartortilluni tillinniaq politiinit ujaarineqartoq siumorpaa. Tamanna eqqissiviilliuutigineqalermat piginnittoq partiimut ilaasortaanermut allagartanik misissuiunnaarpoq. Aammaarluta misigaarput Jehovap asannilluni ikiuisarnera.

1984-imi februaarimi nalunaarusiat immikkoortortaqarfimmut Zambiamiittumut nassiukkiartorniarlugit Lilongwemukarpunga. Politiip unitsippaanga nassatakkalu misissulerlugit. Biibililersaarutit nassaarigamigit politeeqarfimmukaateriarlunga persuttalerpaanga. Taava qilersoriarlunga tillinniat inimut parnaarussaaffiannut inissippaanga.

Aqaguani politiit pisortaata inimut allamut iserteriarlunga pappiaqqamut ima allassimasulimmik atsioqquaanga: “Uanga, Trophim R. Nsomba, iperagaajumallunga Jehovamik Nalunaajaasuujunnaarpunga.” Pappiaraq atsiorumanngilara imalu oqarfigalugu: “Qilersorneqarnissannut piareersimaannarnanga aamma toqunissannut piareersimavunga. Suli Jehovamik Nalunaajaasuuvunga.” Kamaammingaarami nerrivik tilluppaa, politeerlu inip aappaaniittoq susoqarnersoq paasiniarlugu tuaviinnaq iserpoq. Politiit pisortaata ima oqarfigaa: “Angutip uuma nalunaajaasarunnaarnissaq pillugu pappiaraq atsiorumanngilaa. Suli Jehovamik Nalunaajaasuunera pillugu pappiaqqamik atsiortiguk, Lilongwemut qilersugaajartoqqullugu aallartissavarput.” Piffissami tamatumani nuliama sumiinnersunga naluaa. Ullut sisamat qaangiummata aatsaat qatanngutit ilaasa susoqarsimaneranik oqaluttuuppaat.

Lilongwemi politeeqarfimmi pisortap inussiarnersumik pivaanga imalu oqarfigalunga: “Guutip oqaasia pillugu parnaarussaaqqagavit una puugutaq qaqorteqqasunik imalik piniaruk.  Inuit allat maaniittut tillinniaapput.” Taava aallartippaanga Kacherep parnaarussivianut, qaammatinilu tallimani tassaniippunga.

Parnaarussiviup pisortaata parnaarussivimmi “palasinngortikkusukkaminga” tikinnera nuannaarutigaa. Palasi ima oqarfigalugu soraarsippaa: “Oqaluffinnit tillinnerit pissutigalugu parnaarussaaqqagavit maani Guutip oqaasia pillugu ilinniartitseqqissanngilatit!” Taamaattumik sapaatit-akunneri tamaasa parnaarussaaqqasunut Biibili tunngavigalugu ataatsimiisitsisarpunga.

Kingusinnerusukkut pissutsit ajornerulerput. Parnaarussivimmi sulisut Malawimi Nalunaajaasut qassiunersut paaserusukkamikku apersulerpaannga. Tusarusutaannik akinnginnakkit ilisimajunnaarnissama tungaanut unatarpaannga. Ullut ilaanni qullersaqarfipput sumiinnersoq paaserusulerpaat. Akivakka: “Apeqqutigisarsi akeriaannaavara.” Oqarfigaakka qullersaqarfipput Biibilimi allaatigineqartoq. Tupaallapput aperalutillu: “Sumi Biibilimi?”

Akivakka “Esajap allagai 43:12-imi”. Qupperpaat atuarlugulu: “‘Ilissi nalunaajaasigaassi’, oqarpoq Jehova, ‘uangalu Guutiuvunga’.” (NW) Allassimaffik pingasoriarlutik atuarpaat. Taava aperipput: “Qanoq Jehovap Nalunaajaasuisa qullersaqarfiat Amerikamiinnani Biibilimiissinnaagami?” Oqarfigaakka: “Amerikami Jehovap Nalunaajaasuisa allassimaffimmi allassimasut taakku aamma qullersaqarfimmittut isigaat.” Tusarusutaannik akinnginnakkit Dzalekap parnaarussivianut, Lilongwep avannaatungaaniittumut, nuutsippaannga.

1984-imi juulimi Dzalekap parnaarussivianut pigama Nalunaajaasut 81-it tassani parnaarussaaqqapput. Parnaarussivik ulikkaaqqangaarmat parnaarussat 300-t natermi sanileriiaarlutik sinittarput. Piffissap ingerlanerani Nalunaajaasut tamarmik ullut tamaasa eqimattakkuutaarlutik allassimaffimmik eqqartueqatigiittalerput, tamannalu qiimmassaatigeqaarput.

1984-imi oktobarimi tamatta ukiuni marlunni parnaarussaasussatut eqqartuunneqarpugut. Nalunaajaasuunngitsut peqatigalugit parnaarussaaqqippugut. Parnaarussivimmili pisortap kikkut tamaasa ima oqarfigai: “Jehovap Nalunaajaasui pujortarneq ajorput. Taamaattumik paarsisuususi, aperisassanngilasi cigarettiuteqarnersut cigarettiutisilu ikinniarlugit qisummik aamaartumik aallertittassanngilasi. Taakku Guutip innuttarai! Jehovap Nalunaajaasui tamarmik peqquserlunneq pissutiginagu kisianni Biibilimik upperinninnertik pissutigalugu maaniikkamik ullormut marloriarlutik nerisassanik tunineqartassapput.”

 Pissuserissuunerput aamma allatigut iluaqutigaarput. Taarsigaangat siallileraangalluunniit parnaarussat silamukaqqusaaneq ajorput. Parnaarussivimmi sulisut tatigigamisigut qimaanaviannginnerpullu nalunnginnamikku inissiamit anisinnaatitaasarpugut. Assersuutigalugu ataasiarluta narsaammi sulitilluta parnaarussanik paarsisoq napparsimalermat akiarlugu parnaarussivimmukaapparput. Pissuserissuujuaratta parnaarussivimmi paarsisut Jehovap aqqa unnersiutigaat. — 1 Petr 2:12. *

Maajip aqqarnanni 1985-imi Dzalekap parnaarussivianit iperagaagama ilaquttannut uteqqikkama nuannaangaarpunga! Ulluni taakkunani erloqinartorsiorfiusuni Jehovap assuarnaattuarnissatsinnut ikiorsimammatigut qutsavigisarparput. Apustilitut Paulusitut misigivugut, taannami ima allappoq: “Qatanngutit, ... qanoq annikilliortitaanerput pillugu manna ilisimaqquarput: Nanertugaanerput sualungaarmat saperluinnaleraluarpugut, inuuginnarnissarput nikalluukkaluarlugu allaat. Imminummi isumaqarfigisimagaluarpugut toqutassanngortitaareersutut immitsinnut tatigiunnaaqqulluta Guutili toqusunik makititsisoq tatigeqqullutigu. Taannaavoq uatsinnik aniguisitsisoq navianartorsiungaalernermilu aniguisitsiumaartoq, neriuffigisarpullu siunissamissaaq aniguisikkumaaraatigut.” — 2 Kor 1:8-10.

Ilaannikkut aniguisinnaanngitsutut misigisarpugut. Aqqali angingaartoq ataqqinarsisittuarniassagatsigu sapiissusermik, ilisimassusermik maniguunnermillu tuneqqulluta Jehova qinnuigiuarparput.

Jehovap ‘pissutsini ajunngitsuni ajortunilu’ kiffartornerput pilluaqqusarpaa. Ullumikkut Lilongwemi immikkoortortaqarfik kusanaqisoq nutaaq Malawimilu naalagaaffilersaarfiit nutaat 1000-nit amerlanerusut nuannaarutigingaarpavut. Pilluaqqussutit taakku Jehovameersut Lidasilu tupigusuutigingaaratsigit misigivugut sinnattuinnarluta! *