Nalerput pillugu siulittuutit

BIIBILIMI siulittuutigineqarpoq Guutip naalagaaffia eqqissinermik pilluarnermillu soraajuitsumik nunami pilersitsiumaartoq. (Danieli 2:44) Qinnummi ataatarpuumi Jiisusip ajoqersukkani qinunermik ima ilinniartippai: “Naalagaaffiit tikiulli. Piumasat qilammisut nunamissaaq pili.” (Matthæusi 6:10) Siulittuummi Jiisusip ajoqersukkaminut Uuliap Qaqqaani oqaatigisamini siulittuutigaa pisussat pissutsillu immikkut ittut suut Guutip naalagaaffiata tikiunnissaa sioqqullugu atuukkumaartut. Pisut taakku ataatsimut katillutik inunnut eqqortuliorusuttunut pisunik taakkuninnga isiginnittunut tamanut nalunaaqutaapput erseqqissut. Nalunaaqutit ilaat qassit illit nammineq maluginiarpigit?

Nunat assigiinngitsut akornanni sorsunnerit. Jiisusi ima siulittuivoq: “Inuiaammi pikitsitsiumaarput inuiannut, naalagaaffillu naalagaaffimmut.” (Matthæusi 24:7) 1914-imi sorsunnersuaq siulleq sioqqullugu sorsunnerit nalinginnaasumik taamaallaat nunani ataasiakkaani sorsunnerusarput. Sorsunnersuulli siulliup nalaani nunarsuup ilarujussua sorsunnermut akuliunneqarpoq, sakkusiarsuillu suli amiilaarnarnerusut amerliartuinnartut aatsaat taama sanaartorneqartigilerput. Assersuutigalugu timmisartoq atorneqaleqqammersoq inuinnarnut qaartartumik nakkaatitsinermi atorneqarpoq. Sakkussiarpassuarnik sanaartornerup kingunerisaanik toqutaasut amerleriarput manna tikillugu aatsaat taama amerlatigalutik, sakkutuummi sorsoqataasut 65 millionit affaasa missaat toqutaallutilluunniit ikiligaammata. 1900-kkullu ingerlanerat suli toqoraaffiunerungaarpoq. Oqaluttuarisaanermik ilisimatuup  oqarneratut, sakkutuut sakkutuujunngitsullu sorsunnersuup aappaani toqutaasut “qaqugumulluunniit kisinneqarsinnaassanngillat”. Allaallu maannakkut suli sorsuttoqartarpoq.

Kaannersuit atugaangaartut. Jiisusi ima oqarpoq: “Sumi tamani kaannersuaqartarumaarpoq.” (Matthæusi 24:7) 2005-imi atuagassiami Science-mi ima allassimasoqarpoq: “Silarsuarmi inuit 854 millionit (silarsuup inuisa 14% missaat) kaattuaannarput nerisassaaleqileriartaartarlutilluunniit.” 2007-imi nalunaarusiami FN-imeersumi ersersinneqarpoq nunat 33-t innuttatik naammattunik nerisassaqartinngikkaat. Qanoq taamaattoqarsinnaava silarsuaq tamakkerlugu karrinik naatitsineq qaffakkiartortoq? Pingaartumik nuna karrillu inuit nerisassaannut atorneqarsimasinnaagaluartut, ethanoliliornermut atorneqarmata. Afrikap kujataani aviisimi The Witness-imi ima allassimavoq: “Ethanoli biilinut angisuunut assakaasunik sisamanik nusutsisilinnut atorneqartussaq ataasiannarluni immiunneqartussaq karritut inuup ataatsip ukioq ataaseq inuussutigisinnaasaatut annertussuseqarpoq.” Aammattaaq nunani ineriartorfiunerusuni inuussutissat akiisa qaffakkiartuinnarnerat pissutigalugu inuppassuit nerisassanik imaluunniit pisariaqartunik allanik soorlu nakorsaatinik kiassarnermullu atugassanik pisissanerlutik aalajangigassaqalertarsimapput.

Nunap sajunneri sakkortuut. Jiisusi ima oqarpoq: “Nunami sajunnersuaqartarumaarpoq.” (Lukasi 21:11) Isumaqaruit nunap sajunneranit inuit eqqorneqartut aatsaat taama amerlatigisut, taava ilumoorputit. Indiamiu nunap sajunnerinik uuttortaasartoq R.K. Chadha 2007-imi ima oqarpoq: “Misissuinitsinni paasivarput nunarsuaq tamakkerlugu nunap iluani nikerartoqartarnera ingatseriasaartoq. Sooq taamaannersoq ilisimaneqanngilaq.” Aammattaaq nunani nunap sajunnissaanik aarlerinartorsiorfiusuni inuttaasut amerleriapiloornerat, ajunaartoqartillugu toqutaasut amerleriarnerannik kinguneqarsimavoq. U.S. Geological Survey-mit nalunaarutigineqarpoq 2004-mi Indiap Imarpissuani nunap sajunnera immap malerujussuinik malitseqartoq, ukiumik tamatuminnga “ukiuni 500-ngajanni nunap sajunneranut tunngatillugu toqusoqarfiunerpaanngortitsisoq”, aamma “oqaluttuarisaanermi ataasiaannarluni nunap sajunnerani ajunaartut amerlanerusut nalunaarsorneqarsimapput”.

Nappaatit akiuussutissaqartinneqanngitsut. Jiisusi ima siulittuivoq: ‘Nappaassuaqartarumaarpoq toqoraataasunik.’ (Lukasi 21:11) Nunarsuaq tamakkerlugu inuit nappaataasareersunit nappaataasalersunillu allanit suli amerliartuinnartunit eqqorneqartarput, taakkununngalu katsorsaataasunik pissarsinissaq ajornarluni. Assersuutigalugu silarsuaq tamakkerlugu malaria nungutinniarlugu anguniagarineqartoq arlaleriarluni appartinneqartarsimavoq nappaatip suli inunnit akiuussutissaqartinneqannginnera pissutigalugu. Aamma nappaatit ilisimaneqareersut, ilaatigut tuberkulose (TB), inunnit millionilinnit toqussutaasarput, soorlu aamma AIDS nappaataalersartullu allat toqussutaasartut. WHO ima nalunaaruteqarpoq: “Nunarsuup inuisa pingajorarterutaat massakkorpiaq TB-p bakteriaanik tunillanneqarsimapput.” Aamma oqaluttuarineqarpoq HIV pissutaaqataasoq nunarpassuarni TB-mik nappaalaneqarneranut. Sekundit tamaasa inuk ataaseq tuberkulosimik tunillanneqartarpoq, TB-llu nakorsaatinut akiuussinnaanera suli annertusiartorpoq. Atuagassiami New Scientist-imi nalunaaruteqarpoq 2007-imi Europami napparsimasup “katsorsaatinik pigisatsinnik tamanik katsorsarneqarsinnaanngitsumik” tuberkuloseqarnera paasineqartoq.

Ileqqussatigut inuiaqatigiissutsikkullu najoqqutaarunneq. Jiisusi ima oqarpoq: “Inatsisaatsuliorneq ingasatsikkiartussammat asanninneq amerlanerni nillertunngorumaarpoq.” (Matthæusi 24:12) Jiisusip siulittuutaasa saniatigut, apustilip Paulusip eqqaavaa inuiaqatigiissutsikkut  ileqqussatigullu pingaartitat eqqarsaatigalugit najoqqutaaruttoqarumaartoq. Allappoq ullut atugarliungaarfissat ‘ullussat kingulliit’ Guutip naalagaaffiata silarsuarmik aaqqissuussinermik matuminnga suujunnaarsitsinngitsiarnerani atuukkumaartut. “Inuit tassaalerumaarput namminissarsiortut, aningaaserituut, usorsitsaartut, anneruniartut, asissuingaartut, angajoqqaaminnut naalanngitsut, qujasuitsut, mitalliisut, asanniuitsut, saammartitassaanngitsut, mamarliisut, naammatsiuitsut, qiningasut, ajunngitsunut akeraasut, killuussisut, puffajasut, makitaniartut, inuulluarniutit Guutimit pingaarnerutillugit. Taakkua Guutimik mianerinninneq ileqqorisuusaaginnarpaat pissaanerali asiginnarlugu. Taamaattut nigorsimaniakkit!” (2 Timotheusi 3:1-5) Immaqa malugisimavat inuit pissusiisa ajortut tamakku siornatigornit ajornerulersimanerat?

Jiisusip Paulusillu oqaluttuarisaanermut, inuit atugaannut politikkimullu tunngasut tamaasa silarsuarmi pissutsinut pissutaasutut eqqartunngilaat. Taamaakkaluartorli taakku pissutsit isummallu ullumikkut takusinnaasavut eqqoqqissaartumik siulittuutigaat. Siunissarmi? Esajap allagaani Missiarsimik takkuttussamik siulittuut eqqortuusoq paasinarsivoq, aamma siulittuutigineqarpoq allannguutit iluaqutaasut Guutip naalagaaffiata nunarsuarmi atulersitassai. Allaaserisami tulliuttumi allannguutit suut pineqarnersut sammineqassaaq.

[Qupp. 6-mi assiliartaq]

“Inuiaat pikitsitsiumaarput inuiannut”

[Qupp. 7-mi assiliartaq]

‘Nappaassuaqartarumaarpoq’

[Suminngaanneernera]

© WHO/​P. Virot