Mosesi anneq pingaartiguk

“[Jehovap] Guutissi pruffiiti uattut ittoq ilissi nammineq ilarsi, ilissinnut saqqummersikkumaarpaa; taanna naalassavarsi.” — APUSTILIT SULIAAT 3:22.

1. Jiisusi Kristusi inuiaat oqaluttuarisaanerannut qanoq sunniuteqarsimava?

UKIUT 2000-it matuma siorna nukappiarannguup inunngornera pillugu inngilerpassuit savanik paarsisut narsaatiniittut takusinnaasaannik tusaasinnaasaannillu Guuti unnersiutigaat. (Lukasi 2:8-14) Ukiut 30-t tamatuma kingorna meeqqap taassuma, maanna inersimasunngorsimasup, oqaluussisartutut kiffartornini aallartippaa. Kiffartornera ukiunik pingasuinnarnik affarmillu sivisussuseqaraluartoq inuiaat oqaluttuarisaanerannik allannguivoq. Upperisarsiornerup oqaluttuarisaaneranik ilisimatusartoq Philip Schaff, 1800-kkunni inuusoq, angut inuusuttoq taanna pillugu ima allappoq: “Nammineq titarnermik ataasinnguamilluunniit allataqarani allannissamut arlalinnik kajumissisitsisimalluni oqaluutsinillu, oqalugiaatinillu, oqallisissanillu atuakkanillu allannissamut, eqqumiitsuliornissamut unnersiutiginnissutiliornissamullu anguterpassuarnit pingaarutilinnit siunermigut kingunermigullu inuusunit tamanit isumassarsisitsinerpaasimavoq.” Angut maluginiarnartoq taanna tassaavoq Jiisusi Kristusi.

2. Apustili Johannesi Jiisusip inuunera kiffartorneralu pillugit qanoq allappa?

² Apustilip Johannesip Jiisusip inuunera kiffartorneralu allaaserisimavaa, imalu naggasiivoq: “Jiisusi aamma allarpassuarnik naammassisaqarpoq; ataasiakkaat tamaasa allaatigissagaluaraanni isumaqarpunga mappersakkat allanneqartussat silarsuarmi tamarmi inissaqarnavianngikkaluartut.” (Johannesi 21:25) Johannesip nalunngilaa Jiisusip ukiuni pingasuni affarmilu pisoqarfioqisuni oqaaserisimasaasa iliuuserisimasaasalu ilaannamininngui oqaluttuarisinnaallugit. Taamaakkaluartorli Johannesip iivangkiiliumini allaaserisai naleqangaarput.

3. Jiisusip Guutip siunertaani inissisimaffianik qanoq ililluta paasinninnerulersinnaavugut?

³ Iivangkiiliut sisamat saniatigut Biibilimi Jiisusi pillugu aamma allanik paasissutissaqarpoq uppernikkut nakussatsinnartunik. Assersuutigalugu Biibilimi oqaluttuarineqarput angutit aalajaatsut Jiisusi sioqqullugu inuusut, taakkualu oqaluttuarineqarnerat Jiisusip Guutip siunertaani inissisimaffianik paasinninnerulissutigisinnaavarput. Angutit taakkua ilaat pillugit misissueriarta.

Angutit Guutimik mianerinnittut Kristusimut assersuutaasut

4, 5. Kikkut Jiisusimut Kristusimut siumut assersuutaappat, aamma sutigut siumut assersuutaappat?

⁴ Johannesip iivangkiiliunillu allattut allat pingasut Mosesip, Daavip Salomollu Jiisusimut, Guutip tanitaanut kunngissaanullu, siumut assersuutaanerat paasinarsisippaat. Itsaq Guutimut kiffaasut taakku qanoq ilillutik Jiisusimut siumut tikkuussippat, taakkualu pillugit oqaluttuat sumik ilinniarfigisinnaavavut?

⁵ Naatsumik oqaluttuarissagaanni Biibili naapertorlugu Mosesi pruffiitiullunilu akunnermiliuttuullunilu aniguisitsisuuvoq. Jiisusi aamma taamaappoq. Daavi savanik paarsisuullunilu kunngiuvoq Israelikkullu akeraannut ajugaalluni. Jiisusi aamma Guutip innuttaanik siulersuisutut savanik paarsisuuvoq kunngiullunilu ajugaasoq. (Ezekieli 37:24, 25) Salomo suli aalajaakkallartilluni naalakkersuisuuvoq ilisimassuseqangaartoq, taassumalu naalakkersuinerata nalaani naalagaaffimmi eqqissineqarpoq. (1 Kunngit 5:5, 9) Jiisusi aamma ilisimassuseqangaarpoq ‘Eqqissinermullu Naalagaanertut’ taaneqarluni. (Esaja 9:5) Erseqqippoq Jiisusi Kristusi angutillu taakku arlalitsigut assigiissuteqartut, Jiisusilli Guutip siunertaani inissisimaffia pingaaruteqarnerungaarpoq. Siullermik, Jiisusi Mosesimut sanilliuteriartigu. Tamanna Jiisusip Guutip siunertaani inissisimaffianik paasinninnerunissamut  pingaartitsinerunissamullu iluaqutigissavarput.

Mosesi — Jiisusimut siumut assersuutaasoq

6. Jiisusimut naalannissap pisariaqassusia apustilip Petrusip qanoq nassuiarpaa?

⁶ Ukiumi 33-mi piinsip ulluata kinguninngua apustilip Petrusip Mosesip siulittuutaa Jiisusimut Kristusimut eqquuttoq issuarpaa. Petrusi naalaffimmiippoq juuterpassuit saavanni. Inuppassuit taakku ‘tupigusoqaat’ Petrusip Johannesillu angummik inunnguutsiminik innarluutilimmik ajorunnaarsitsisimanerat pissutigalugu, tamarmillu ornigussimapput qanoq pisoqarsimanera paasiniarlugu. Petrusip nassuiarpaa tupinnartuliaq tamanna Jehovap anersaavanik illernartumik, maanna Jiisusi Kristusi aqqutigalugu sulisumik, pissuteqartoq. Taava tusarnaartuni Allakkani Hebræerisuuni allassimasoq una pillugu eqqaasippai: “Mosesimi ima oqarpoq: ‘[Jehovap] Guutissi pruffiiti uattut ittoq ilissi nammineq ilarsi, ilissinnut saqqummersikkumaarpaa; taanna naalassavarsi qanoq ittumilluunniit nalunaajaaffigippasi.’” — Apustilit Suliaat 3:11, 22, 23; atuaruk 5 Mosesi 18:15, 18, 19.

7. Sooq Petrusip Mosesimit annerusumik pruffiiteqarneraanera tusarnaartuisa paasisinnaavaat?

⁷ Petrusip tusarnaartuisa qularnanngitsumik oqaatsit taakku nalunngilaat. Juutiugamik Mosesimik ataqqinningaarput. (5 Mosesi 34:10) Pruffiitip Mosesimit annerusup saqqummernissaa qilanaaraat. Pruffiiti taanna Mosesitut Guutimit qinigaaginnanngilaq, Missiarsiussaarli neriorsuutigisarpiaq, ‘Guutip tanitaa’, Jehovamit qinigaasoq. — Lukasi 23:35; Hebræerit 11:26.

Jiisusip Mosesillu assigiissutaat

8. Mosesip Jiisusillu inuunerisa assigiissutaannik eqqaasaqarit.

⁸ Jiisusip nunarsuarmi inuunera Mosesillu inuunera ilaatigut assigiissuteqarput. Tamarmik naalungiaallutik naalakkersuisumit qunutitsisumit toqutaanngeqqatarput. (2 Mosesi 1:22–2:10; Matthæusi 2:7-14) Tamarmik ‘Egyptenimit qaaqquneqarput’. Pruffiitip Hoseap Jehovap ima oqarnera allaatigaa: “Israeli inuusukkallarmat asalerpara, ernera Egyptenimit qaaqquara.” (Hosea 11:1) Hoseap allagai Jehovap ‘ernerminik’, Israelikkunnik, qinikkaminit, Mosesimit, siulersorneqartillugit Egyptenimit aniguisitsinerata nalaanik eqqaasitsipput. (2 Mosesi 4:22, 23; 12:29-37) Hosealli allagai qanga pisimasumuinnaanngitsoq aammali kingusinnerusukkut piumaartumut tikkuussipput. Siulittuutaapput Josefip Mariallu kunngip Herodesip toqunerata kingorna Jiisusi Egyptenimit uteqatigimmassuk eqquuttut. — Matthæusi 2:15, 19-23.

9. (a) Mosesi Jiisusilu sunik tupinnartuliorpat? (b) Mosesip Jiisusillu assigiissutaannik allanik eqqaasaqarit. (Takuuk ungalusaq “Jiisusip Mosesillu assigiissutaat suli allat”, qupp. 26-mi).

⁹ Mosesi Jiisusilu tupinnartuliortarput, taamaalillutillu Jehovamit annertoqqusersorneqarnertik takutippaat. Biibili naapertorlugu Mosesi inuuvoq tupinnartuliorsimasutut ilisimaneqartoq siulleq. (2 Mosesi 4:1-9) Assersuutigalugu imermut tunngatillugu tupinnartuliorpoq. Taassuma peqqusineratigut Nilenip ernga taseraalu aanngorput; Immap Aappalaartup erngi avissaartippai, inoqajuitsumilu imeq qaarsumit kuulersippaa. (2 Mosesi 7:19-21; 14:21; 17:5-7) Aamma Jiisusi imermut tunngatillugu tupinnartuliorpoq. Siullerpaamik tupinnartuliorami katittorsiortuni imeq viinninngortippaa. (Johannesi 2:1-11) Kingusinnerusukkut Galilæap Tasersuani mallit qatsortippai, pisimasumilu allami tasersuup qaavatigut pisuppoq! (Matthæusi 8:23-27; 14:23-25) Mosesip Jiisusillu assigiissutaat suli allat ungalusami qupperneq 26-miittumi takuneqarsinnaapput.

Jiisusi pruffiititut pingaartiguk

10. Pruffiitip ilumoortup suliassai ilaatigut suuppat, aamma sooq Mosesi pruffiitiua ilumoortoq?

¹⁰ Inuit amerlanersaasa pruffiiti siulittuisartutut isigisarpaat, tamannali pruffiitip suliassaasa ilagiinnarpaat. Pruffiiti ilumoortoq tassaavoq Guuti sinnerlugu oqaluttartoq, ‘Guutip tupinnangaartuliaanik’ oqaluussissutiginnittartoq. (Apustilit Suliaat 2:11, 16, 17) Suliassai ilaatigut tassaasinnaapput siunissami pisussanik nalunaarutiginninneq, Guutip siunertaanik paasinarsisitsineq Guutilluunniit eqqartuussutaanik oqaluussissutiginninneq. Mosesi pruffiititut tamakkuninnga suliaqarpoq. Perluit qulit Egyptenimut atuuttut tamaasa siulittuutigai. Inatsisit tunngavigalugit angeruseq Sinajip eqqaani Israelikkunnut ingerlateqqippaa, aamma Israelikkut Guutip piumasaanik  ilinniartippai. Kingusinnerusukkulli pruffiiti Mosesimit annerusoq takkuttussaavoq.

11. Mosesimit annerusumik pruffiiteqarneranik siulittuut Jiisusip qanoq eqquutitippaa?

¹¹ Kingusinnerusukkut, ukiuni hundredelinni siullerni Kr.in.si., Zakaria pruffiititut siulittuivoq ernini, Johannesi, pillugu Guutip siunertaa saqqummersikkamiuk. (Lukasi 1:76) Erneq taanna Johannesinngorpoq Kuisisoq pruffiitip Mosesimit annerusup, Jiisusip Kristusip, sivisuumik utaqqisap takkunneranik oqaluussissutiginnittoq. (Johannesi 1:23-36) Jiisusi pruffiititut siulittuuterpassuaqarpoq. Assersuutigalugu siulittuutigaa toqunissani, aamma qanoq toqunissani, sumi toqunissani, aamma kikkunnit toqutaanissani. (Matthæusi 20:17-19) Tusarnaartumi tupaallaatigeqisaannik Jiisusip aamma siulittuutigaa Jerusalemip naalaffiullu aserugaanissaat. (Markusi 13:1, 2) Siulittuutai aamma ullutsinnut attuumassuteqarput. — Matthæusi 24:3-41.

12. (a) Jiisusi qanoq ililluni silarsuaq tamakkerlugu oqaluussinermik tunngaviliiva? (b) Jiisusip maligassiaa ullumikkut qanoq malissinnaavarput?

¹² Jiisusi siunissami pisussanik siulittuisarnermi saniatigut aamma oqaluussisartuullunilu ilinniartitsisuuvoq. Guutip naalagaaffia pillugu nutaarsiassaq nuannersoq oqaluussissutigaa, allamillu taassumannga nakimaannerusoqanngilaq. (Lukasi 4:16-21, 43) Ilinniartitsisutut nalissaqanngilaq. Taassuminnga tusarnaarsimasut ilaat ima oqarput: “Inummik taassumatut oqaluttoqarsimanngisaannarpoq.” (Johannesi 7:46) Jiisusi aallussilluaqaluni Guutip naalagaaffia pillugu nutaarsiassamik nuannersumik siaruaavoq, ajoqersukkanilu  aamma taamatut aallussilluarnissamut kajumissisippai. Taamaalilluni silarsuaq tamakkerlugu oqaluussinermik ilinniartitsinermillu suli aallunneqartunik tunngaviliivoq. (Matthæusi 28:18-20; Apustilit Suliaat 5:42) Siorna Kristusip ajoqersugaasa 7 millioningajaat akunnerit 1,5 milliardit missaanniittut Guutip naalagaaffia pillugu nutaarsiassamik nuannersumik oqaluussissutiginninnermut soqutiginnittunillu sallusuissutit Biibilimiittut pillugit ilinniartitsinermut atorpaat. Illit sapinngisat tamaat taamatut oqaluusseqataallutillu ilinniartitseqataavit?

13. Suna ‘eqqumanissamut’ iluaqutigissavarput?

¹³ Qularnanngivippoq Jehovap pruffiitimik Mosesitut ittumik saqqummertoqarnissaanik siulittuummik eqquutsitsisimanera. Tamanna ilinnut qanoq sunniuteqarpa? Siunissarput qaninnerusoq pillugu siulittuutit piviusunngornissaat qularinnginnerulerpiuk? Aap, Mosesip annerup maligassiaanik eqqarsaatiginneqqissaarnerput Guutip qanittukkut iliuuseriumaagaanut tunngatillugu ‘eqqumanissamut’ iluaqutigissavarput. — 1 Thessalonikamiut 5:2, 6.

Jiisusi akunnermiliuttutut pingaartiguk

14. Mosesi qanoq ililluni Guutip Israelikkullu akornanni akunnermiliuttuua?

¹⁴ Jiisusi Mosesitut akunnermiliuttuuvoq. Mosesi akunnermiliuttuuvoq Inatsisit tunngavigalugit angeruseq Jehovamit Israelikkunnut ingerlateqqikkamiuk. Taakku Guutip inatsisai naalakkunikkit Guutimit immikkut pigineqartuassapput, taassumannga ilagiissigineqassapput. (2 Mosesi 19:3-8) Angeruseq taanna atuuppoq ukiumit 1513-imiit Kr.in.si. ukiut hundredellit siulliit tungaannut Kr.in.king.

15. Jiisusi qanoq ililluni akunnermiliuttutut annerullunilu pitsaanerua?

¹⁵ Ukiumi 33-mi Jehovap Israeli nutaaq, “Israeli Guutip pigisaa”, nutaamik angerfigeqatigaa, taannalu tassaalerpoq kristumiut tanitat silarsuaq tamakkerlugu ilagiissaat. (Galatiamiut 6:16) Angerutsimut Mosesip akunnermiliuttuuffigisaanut ilaapput inatsisit allaffissianut ujaraasunut Guutimit allanneqarsimasut, angeruserli Jiisusip akunnermiliuttuuffigisaa pitsaaneruvoq. Angerutsimimi tamatumani inatsisaasut inuit uummataannut Guutimit allanneqarsimapput. (Atuakkit 1 Timotheusi 2:5; Hebræerit 8:10). Ullumikkut ‘Israelimik Guutip pigisaanik’ taaneqartut Guutip erligisatut pigai, ‘inuiaat inerititaqartitsisinnaasut’. (Matthæusi 21:43) Inuiannut anersaakkut ittunut taakkununnga ilaasut angerutsimut nutaamut ilaapput. Tamatuminngali iluaqutiginnittussat taakkuinnaanngillat. Allarpassuit, allaat maanna toqoreersimasorpassuit, angeruseq pitsaanerungaartoq taanna pissutigalugu naassaanngitsumik pilluaqqussutisissapput.

Jiisusi aniguisitsisutut pingaartiguk

16. (a) Jehovap Israelikkunnik aniguisitsinermini Mosesi qanoq atorpaa? (b) 2 Mosesi 14:13 naapertorlugu kinarpiaq annaassisuua?

¹⁶ Egyptenimit aninissamut aqaguttoq Israelikkut angajulliliaat navianartorsiungaarput. Guutip inngiliata angajulliliat tamaasa toqorarniarlugit nuna tamaat angalaarfiginialerpaa. Jehovap Mosesi oqarfigaa Israelikkut angajulliliaat annaanneqassasut savaaqqap poorskisiutissap aavata ilaa illumik matuata ikaarutaanut qulaaniittumut matserfiillu saneraqutaannut tanigukkunikku. (2 Mosesi 12:1-13, 21-23) Taamatullu pisoqarpoq. Kingusinnerusukkut Israelikkut tamarmik assut navianartorsiorput. Israelikkut Immap Aappalaartup Egyptenimiullu qamutaasa sorsuutit imminnik malersuisut akornanni mattussaasutut ilerput. Jehovalli Mosesi, tupinnartuliornikkut Immap Aappalaartup ernginik avissaartitsisoq, aqqutigalugu taakku aniguiseqqippai. — 2 Mosesi 14:13, 21.

17, 18. Jiisusi qanoq ililluni Mosesimit aniguisitsisutut annerua?

¹⁷ Annaassiniarluni matumani iliuuserineqartut tupinnangaaraluartut Jehovap Jiisusi aqqutigalugu annaassillunilu aniguisitsinera tupinnarnerungaarpoq. Jiisusi aqqutigalugu inuit naalattut ajortimut inussiaataanermit aniguisitaasarput. (Romamiut 5:12, 18) Taamatullu aniguisitaaneq pissutigalugu ‘naassaanngitsumik utertinneqarpugut’.  (Hebræerit 9:11, 12) Ateq Jiisusi “Jehova annassutaavoq”-mik isumaqarpoq. Aniguisitsisutut, imaluunniit Annaassisutut, Jiisusip siornatigut ajortuliarisimasatsinnit aniguisiinnarnata aammali pitsaanerusumik siunissaqarnissamut periarfissippaatigut. Ajoqersukkami ajortimut inussiaataanerannit aniguisinnerisigut, Jiisusip taakku Guutip kamanneranit annaappai Jehovamullu asannittumik attaveqalernissaannut siulersorlugit. — Matthæusi 1:21.

¹⁸ Jiisusip ajortimit aniguisitsinera piffissap ingerlanerani ajortip sunniutaanit alianartunit — nappaatinit toqumillu — aniguisinneqarnermik kinguneqarumaarpoq. Tamatuma qanoq paasisariaqarnera paasinerujumallugu takorloorsinnaavarput qanoq pisoqarsimanersoq Jiisusi synagogimi pisortaasup Jairusip illuanut apuummat. Angutip taassuma pania aqqaneq-marlunnik ukiulik toqusimavoq, Jiisusilli Jairusi ima neriorsoqqissaarpaa: “Siooranak, uppersinnarit, taava annaanneqassaaq.” (Lukasi 8:41, 42, 49, 50) Ilumullumi niviarsiaraq uummaqqippoq! Takorlooriaruk angajoqqaavisa qanoq nuannaartiginerat! Taava takorloorsinnaassavat makitsitsinermi ‘ilivermiittut tamarmik taassuma nipaanik tusarpata ilivernillu anippata’ nuannaarneq killeqanngitsoq misigiumaagarput. (Johannesi 5:28, 29) Jiisusi ilumut Annaassisigalugulu Aniguisitsisoraarput! — Atuaruk Apustilit Suliaat 5:31; Titusi 1:4; Saqqummersitat 7:10.

19, 20. (a) Jiisusip Mosesitut annertut inissisimaffianik eqqarsaatiginninnerput uagutsinnut qanoq sunniuteqassava? (b) Allaaserisami tulliuttumi suna sammissavarput?

¹⁹ Inunnik Jiisusip annaassiniarluni iliuuserisimasaanik iluaqutiginninnissaannut ikiuisinnaanitsinnik ilisimanninnerput oqaluusseqataanissamut ilinniartitseqataanissamullu kajumississutigissavarput. (Esaja 61:1-3) Aammattaaq Jiisusip Mosesitut annertut suliaa eqqarsaatigigaangatsigu, tamanna taassuma ajortunut eqqartuussummik naammassinnikkiartorluni tikiukkuni tatiginnitsiminik aniguisitsiumaarneranik qularutiginninnginnerulissutigissavarput. — Matthæusi 25:31-34, 41, 46; Saqqummersitat 7:9, 14.

²⁰ Aap, Jiisusi ilumut Mosesiuvoq anneq! Mosesip suliarisinnaanngisaannagaanik tupinnangaartuliarpassuaqarpoq. Jiisusip pruffiititut oqaasii akunnermiliuttutullu suliai inunnut tamanut attuumassuteqarput. Aniguisitsisutut aniguisitsigallaannarani aniguisitaajumasunik tamanik naassaanngitsumik aniguisitsissaaq. Itsarli angutit aalajaatsut Jiisusi pillugu suli allanik ilinniarfigisinnaavavut. Allaaserisami tulliuttumi taassuma Daavitut annertut Salomotullu annertut inissisimaffii sammissavavut.

Uku nassuiarsinnaavigit?

Jiisusi qanoq ililluni

• pruffiititut Mosesimit annerua?

• akunnermiliuttutut Mosesimit annerua?

• annaassisutut Mosesimit annerua?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 26-mi ungalusaq/​assiliartaq]

Jiisusip Mosesillu assigiissutaat suli allat

□ Tamarmik Jehovamut innuttaanullu kiffartorsinnaajumallutik inissisimaffitik qaffasissut qimappaat. — 2 Korinthimiut 8:9; Filippimiut 2:5-8; Hebræerit 11:24-26.

□ Tamarmik tanitaapput, ‘Kristusiupput’ Jehovamit qinikkat. — Markusi 14:61, 62; Johannesi 4:25, 26; Hebræerit 11:26.

□ Tamarmik Jehovap aqqani tikiupput. — 2 Mosesi 3:13-16; Johannesi 5:43; 17:4, 6, 26.

□ Tamarmik anneruniajuitsuullutillu makitajuitsuupput. — 4 Mosesi 12:3; Matthæusi 11:28-30.

□ Mosesi tusindilinnut nerisassaqartitsivoq; Jiisusi inuppassuarnut timiusaavoq inuussutaasoq. — 2 Mosesi 16:12; Johannesi 6:48-51.

□ Tamarmik eqqartuussisuullutillu inatsisinik ingerlatitseqqittarput. — 2 Mosesi 18:13; Malaki 3:22; Johannesi 5:22, 23; 15:10.

□ Tamarmik Guutip illuanik, imaluunniit innuttaanik, paarsisussaatitaapput. — 4 Mosesi 12:7, NV; Hebræerit 3:2-6.

□ Tamarmik Jehovamut nalunaajaasutut aalajaatsutut taaneqarsinnaapput. — Hebræerit 11:24-29; 12:1; Saqqummersitat 1:5.

□ Mosesip Jiisusillu toqunerisa kingorna Guutip taakkua timaasa nanineqannginnissaat isumagaa. — 5 Mosesi 34:5, 6; Lukasi 24:1-3; Apustilit Suliaat 2:31; 1 Korinthimiut 15:50; Judasi 9.