Erlinnartuut attakunit annaanneqartoq
OQAASEQ attakut tusaraangakku suna eqqaasarpiuk? Ilimanarpoq igitat tipittut takorloortaritit. Tassa nalilimmik, ingammik erlinnartuummik naleqangaartumik, nassaarfiginissaat ilimagissagunanngilat.
Ukiulli 100-t matuma siorna taamaattorpiami — attakuni — erlinnartuut naleqangaartoq nassaarineqarpoq. Erlinnartuut suna pineqarpa? Sooq nassaarineqarnera uagutsinnut pingaaruteqarpa?
NASSAAQ ILIMAGINNGISAQ
1900-kkut aallartinneranni Bernard P. Grenfell aamma Arthur S. Hunt, Oxfordip universitetiani ilisimatuut, Egyptenimiipput. Taqqavani Nilenip Qooruata qanittuani papyrusit ilamerngi arlallit nassaaraat. Kingusinnerusukkut 1920-mi Grenfell, suleqatini Hunt nassaanik allattueqatigitillugu, papyrusit ilamernginik Egyptenimi nassaanik allanik pissarsivoq. Manchesterimi, Tuluit Nunaanni, John Rylandsip atuagaateqarfia sinnerlugu pissarsiarai. Allattuinertilli suli naammassitinnagu Grenfell Huntilu toqupput.
Colin H. Roberts, Oxfordip universitetiani ilisimatooq alla, suliamik tamatuminnga naammassinnippoq. Immikkoortiteritilluni papyrusimineq 9 x 6 centimeteritut angitigisoq malugaa. Tupaallaatigisaanik ilisarnartunik grækerisut allannertaqarpoq. Iivangkiiliu Johannesip allagaa 18:31-33 issuarneqarsimapput. Muminganilu versip 37-p ilaa 38-llu ilaa allassimapput. Robertsip paasivaa taanna erlinnartuutaasoq iluatinnangaartoq.
PISOQAASSUSIANIK PAASINIAANEQ
Robertsip ilimagaa papyrusimineq taanna pisoqarujussuusoq. Qanorli pisoqaatigaa? Tamanna paasiumallugu allaaseq papyrusimi tamatumani atorneqartoq allagatoqqanut assammik allatanut allanut pisoqaassusileriikkanut sanilliuppaa — misissueriaaseq palæografiimik taaneqartartoq. * Taamaaliornikkut papyrusip tamatuma pisoqaassusia nalilikannersinnaavaa. Tamannali qulakkeerusukkamiuk papyrusip tamatuma assingi papyrusinik ilisimatuunut pingasunut nassiuppai pisoqaassusianik nalileeqqullugit. Immikkut ilisimasallit taakku qanoq isummerpat?
Allaaseq titarnilersuinerillu papyrusimi tamatumani atorneqartut ilisimatuut taakku pingasuullutik immikkut misissoreerlugit isummerput pineqartoq Kr.in.king. ukiup 125-p missaani — tassa apustilip Johannesip toqunerata kingorna ukiut qulikkuutaat ikittut qaangiunneranni — allanneqarsimasoq. Palæografiili atorlugu pisoqaassusiliisarneq tutsuiginavissuunngilaq. Ilisimatooq alla isumaqarpoq ukiuni 100-kkunni qaqugukkulluunniit allanneqarsimasinnaasoq. Taamaakkaluarpalluunniit papyrusimineq taanna Kristumiut Allagaataannik Grækerisuunik assammik allatanik nassaat ulloq manna tikillugu pisoqaanersaraat.
RYLANDSIP PAPYRUSIMERNGANIT SUNA PAASINEQARTOQ
Sooq Iivangkiiliu Johannesip allagaanik assilisap ilamernga taanna ullumikkut Biibilimik nuannarisaqartunut pingaaruteqarpa? Ikinnerpaamik marlunnik pissuteqartumik. Pingaarnerpaamik, kristumiut siulliit Allakkanik pingaartitsinerannik papyrusiminermit tamatumannga erserpoq.
Sooq Iivangkiiliup ilamernga una ullumikkut Biibilimik nuannarisaqartunut pingaaruteqarpa?
Ukiuni 100-kkunni Kr.in.king. allagaatigineqartartut marlunnik assigiinngitsunik iluseqartarput — tassa allakkat imusat aamma kodeks. Imusat tassaapput papyrusimut pergamentimulluunniit allatat nipitillugit kakkillugilluunniit takisoorsualiat.
Taakku pisariaqartinnera naapertorlugu imuneqarsinnaallutilluunniit siaarneqarsinnaapput. Amerlanertigullu illuatungaannaanni allaffigineqartarput.Papyrusiminerli Robertsip malugisaa mumigiissillugu allaffigineqarsimagami allakkanit imusaneernani kodeksip ilaminerisimassagunarpaa. Kodeks tassaavoq papyrusimut pergamentimulluunniit allakkat mersoriarlugit peqillugit atuakkatut quppertakkat.
Kodeks imusaninngarnit sunik pitsaaquteqarami? Kristumiut siulliit iivangkiiliulersaartuupput. (Matthæusi 24:14; 28:19, 20) Tusarliussaq Biibilimeersoq inunnut sumiittunulluunniit — angerlarsimaffianni, niueriartortarfinni aqqusinernilu — tusarliuttarpaat. (Apustilit Suliaat 5:42; 17:17; 20:20) Allakkallu atuakkatut ilusillit atoriaannaanerupput.
Aamma kodeks ilagiit inuillu ataasiakkaat allallugu assammik assileriaannaanerusarpaat. Iivangkiiliut allallugit assileqqinneqartuarsimapput, qularnanngitsumillu tamanna kristumiut amerliartupallannerannut pissutaaqataavoq.
Rylandsip papyrusimerngata uagutsinnut pingaaruteqarneranut pissutaasut aappaat tassaavoq Biibilip allassimaqqaarfiata allaqqinneqartarsimanera qanoq tutsuiginartigisoq paasinarsimmat. Rylandsip papyrusimerngani Iivangkiiliu Johannesip allagaanit versit ikikkaluartut imarisai ullumikkut Biibilitsinni allassimasunut assingusorujussuupput. Taamaattumik papyrusiminermit tamatumannga erserpoq Biibili allallugu assileqqinneqaqattaartuaraluartoq allanngorsimanngitsoq.
Papyrusimerngit allagatoqqallu assammik allatat tuusintillit Biibilip tutsuiginartumik allaqqinneqartarsimaneranut uppernarsaataapput, taakkualu ilagaat Rylandsip papyrusimernga Iivangkiiliu Johannesip allagaanik assilisaq. Atuakkami Bibelen har alligevel ret-imi Werner Keller ima allappoq: “[Allagatoqqat assammik allatat] taakku ullumikkut Biibilitsinni allassimasut allanngorsimannginnerannik tutsuiginartuunerannillu qularutiginnittunut tamanut akissutaapput tutsuiginarnerpaat.”
Kristumiut upperisartik itsarnisarsiuut nassaavinit tunngaveqartinngilaat. Upperaat Allakkat tamarmik Guutimit isumassarsiarititaasut. (2 Timotheusi 3:16) Taamaakkaluartoq uppernikkut nakussatsinnangaarpoq erlinnartuutinik itsarnitsanit uppernarsineqaraangat Biibilimi allassimasoq una: ‘Jehovap oqaasia naassaanngitsumik atavoq.’ — 1 Petrusi 1:25.
^ par. 8 Atuagaq Manuscripts of the Greek Bible naapertorlugu palæografii “tassaavoq itsaq allaatsinik misissueqqissaarnikkut ilisimatusarneq”. Piffissap ingerlanerani allaaseq allanngortarpoq. Allanngortarnernit taamaattunit paasineqarsinnaavoq assammik allatat qanoq pisoqaatiginersut allatanut allanut tutsuiginartumik pisoqaassusilikkanut sanilliunnerisigut.