Kina Guutiua ilumoortoq?
Kapitali 3
Kina Guutiua ilumoortoq?
1. Sooq oqaatsit Biibilip aallaqqaasiutai inuppassuit isumaqatigaat?
UNNUKKUT qilammut allaaqqeqisumut qiviaraangavit ulloriarpassuit tupigusuutigisarpigit? Qanoq ilillutik pinngorsimasoraagit? Nunarsuarmilu uumassusillit kiamitaava pinngortippai — naasut qalipaatigeqisut, timmissat tusarneqisumik qarlortut, arfersuit immami puisaqattaartut, ilaallu ilanngullugit? Tamakkua tamarmik nalaatsornerinnakkut pinngorsimanavianngillat. Taamaattumik tupinnanngitsumik inuppassuit oqaatsit Biibilip aallartissutai uku isumaqatigaat: „Pileqqaarneranni Guutip qilak nunarsuarlu pinngortippai.“ — 1 Moses 1:1.
2. Guuti Biibilimi qanoq eqqartorneqarpa, tamatumalu qanoq iliornissatsinnut kajumissaarpaatigut?
2 Guuteqarnera pillugu inuit assigiinngitsorpassuarnik isumaqarput. Ilaat isumaqarput Guuti tassaasoq pissaaneq kinaassuseqanngitsoq. Inuit millionilikkuutaat siuaasatik toqoreersimasut pallorfigisaraat, isumaqarlutik Guuti ungaseqigami pallinneqarsinnaanngitsoq. Biibilimili ersersinneqarpoq Guuti ilumoortoq kinaassusiliviusoq tamatsinnik ataasiakkaanik asannilluni soqutiginnittoq. Taamaattuminguna Biibilimi kajumissaarneqartugut ’Guuti ujaqqullugu tamatsinnit ungasinngikkaluaqimmat’. — apustilit suliait 17:27.
3. Sooq Guuti timikkut assilineqarsinnaanngila?
3 Guuti qanoq isikkoqarpa? Kiffaasa ilaat ikittunnguit takorruuisitaanikkut Guutip isikkuanik naalannassusilimmik takusaqartinneqarsimapput. Takorruuisitsinerni tamakkunani issiavissaarsuarmi issiasutut, ataqqinangaartumik qaamanilittut, takutittarsimavoq. Takorruuisitaasulli Guutip kiinaanik erseqqissumik Daniel 7:9, 10; sarĸúmersitat 4:2, 3) Taamaappoq ’Guuti anersaajummat’, uiniusumik timeqarnani. (Juánase 4:24) Pinngortitsiserput timip pianik assilissallugu ajornarluinnarpoq ’Guutimik takunnittoqanngisaannarmat’. (Juánase 1:18; 2 Moses 33:20) Taamaakkaluartorli Biibilimi Guuti pillugu paasissutissarpassuaqarpoq.
takusaqarsimanngillat. (GUUTI ILUMOORTOQ ATEQARPOQ
4. Qanoq naleqqulluartunik Guuti Biibilimi taagorneqarpa?
4 Guutimut ilumoortumut taaguutit makku Biibilimi atorneqarput: „Guuti ajugaqanngitsoq“, „Qutsinnerussaartoq“, „Pinngortitsisoq“, „Naalagaq“ aammalu ’Naassaanngitsumik kunngiusoq’. (1 Moses 17:1; Tussiaat 50:14; Nalunaajaasup oqaasii 12:1; Jesaja 30:20; apustilit suliait 4:24; 1 Timûtiuse 1:17) Taaguutit tamakkua eqqarsaatigeqqissaarneratigut Guuti ilisarineqarnerujartorsinnaavoq.
5. Guuti qanoq ateqarpa, Biibilimilu qanoq atukulaneqartigaa?
5 Guutili aamma ateqarpoq, aterlu tamanna Allakkani Hebriiarisuuni 7000-t angungajallugit atorneqarpoq — taaguutaanit allanit akulikinnerusumik atorneqarluni. Ukiut 1900-t missaanniittut matuma siorna juutit upperisapalaaqarlutik Guutip aqqa taanaveersaartalersimavaat. Hebriiarisut allattaatsimi Biibilimi atorneqartumi ersiutit atorneqanngimmata Guutip aqqa aappersariaannarnik sisamanik allannilik (יהוה) Mosesip, Davidip itsarluunniit inuusimasut allat qanorpiaq taasarsimaneraat eqqoqqissaartumik ilisimaneqanngilaq. Biibilimik paasiniaasartut ilaat isumaqarput Guutip aqqa „Jahve“-mik taaneqartussaasoq, kisianni qulakkeerluinnarlugu ilisimanngilaat. „Jehova“ ukiuni hundredelikkuutaani atorneqarsimavoq, ullumikkullu oqaatsini assigiinngitsuni akuerisaalluni atorneqarluni.
SOOQ GUUTIP AQQA ATORTARIAQARIT
6. Tussiaat 83:19-imi Jehova qanoq oqaatigineqarpa, aamma sooq aqqa atortariaqarparput?
6 Guutip atini asseqanngitsoq, Jehova, guutinit allanit tamanit immikkoorutigaa. Taamaattumilluuna aqqa Biibilimi, ingammik hebriiarisuuani, taama atorneqakulatigisoq. Biibilimik nutserisut ilarpassuisa Guutip aqqa peersimavaat, Tussiaat 83:19-imi erseqqissumik allassimavoq: „Illit kisivit — aqqit tassaasoq [Jehova] — qutsinnerussaartutit nunarsuarmi tamarmi.“ Taamaattumik Guuti oqaluuserigaangatsigu nammineq aqqata atornissaa pissusissamisoorpoq.
taamaakkaluartorli7. Jehovap aqqata isumaata Guuti pillugu qanoq oqaluttuuppaatigut?
7 Ateq Jehova naggueqarpoq oqaluummik hebriiarisuumik isumaqartumik „pilerpoq“. Taamaattumik Guutip aqqa isumaqarpoq „pilersitsivoq“. Jehova Guuti siunertaqartartutut imminut ilisaritippoq. Siunertanimi piviusunngortittuaannarsimavai. Guutip ilumoortup kisimi ateq taanna eqqortumik aterisinnaavaa, inuummi kialuunniit siunertani piviusunngussanersoq qulakkeersinnaanngilaa. (Jâko 4:13, 14) Jehova kisimi ima oqarsinnaavoq: „Taama ippoq oqaasera qaninnit anisoq: Susaarluni uannut utissanngilaq, kisianni suliareqqusakka suliarissavai naammasseqqusakkalu naammassissallugit.“ — Jesaja 55:11.
8. Jehovap siunertani suna Moses aqqutigalugu nalunaarutigaa?
8 Oqaatigineqarpoq ataataanerpaat hebriiariusut, Abrahamip, Isakip Jakobillu, ’Jehova aqqagut torlorfigisarsimagaat’, aqqatali isumaa tamakkiisumik paasisimanagu. (1 Moses 21:33; 26:25; 32:9; 2 Moses 6:3) Taamaattumik kingorna kinguaamik, Israelikkut, Egyptinimit aniguisinnissaannik ’nunamillu immummik tungusunnitsuummillu kuuttumik’ tuninissaannik siunertani Jehovap saqqummiummagu qularnanngitsumik upperiuminaatsippaat. (2 Moses 3:17) Atimili isumaa ataavartussaq Guutip pruffiitiminut Mosesimut erseqqissaatigaa ima oqarluni: „Israelikkut ima oqarfigissavatit: ’Uannik ilissinnut aallartitsisoq tassa [Jehova] siuaasassi Guutiat, Abrahamip Iisaallu Jaakullu Guutiat.’ Tassa atera naassaanngitsumut aterisara, tassa ateriumasara kinguaariikkuutaani.“ — 2 Moses 3:15.
9. Faraop Jehova qanoq isigaa?
9 Mosesip Farao, Egyptenip kunngia, qinnuigisimavaa Israelikkut inoqajuitsumi Jehovamik pallorfiginnikkiartornissaannik akuereqqullugit. Faraoli, nammineq guutitut isigineqartoq Egyptenimiullu guutiinik allanik pallorfiginnittoq, ima akivoq: „[Jehova] taanna kinaammat naalassavara Israelikkullu aallarnissaat 2 Moses 5:1, 2.
akueralugu? [Jehova] taanna naluara, Israelikkullu aallarnissaat akuerissanngilara.“ —10. Israelikkunnut Egyptenimiittunut atatillugu siunertani naammassiniarlugu Jehova qanoq iliorsimava?
10 Taava Jehova iliuuseqarpoq siunertani naammassiniarlugu, atimi isumaanut naapertuuttumik iliorluni. Egyptenimiunut perluit qulit nalliutitippai. Perluup kingulliup Egyptenimiut angajulliliaat tamaasa toquppai, Faraop makitasuup ernera ilanngullugu. Taamaalimmat Israelikkut aallarnissaat Egyptenimiut akueripallappaat. Egyptenimiullu ilaasa Jehovap pissaaneqassusia tupigusuutigingaaramikku Israelikkut Egyptenimit aallalermata ilagaat. — 2 Moses 12:35-38.
11. Immami Aappalaartumi Jehova qanoq tupinnartuliorsimava, akeraasalu suna nassuerutigisariaqarsimavaat?
11 Faraoli uteriitsoq sakkutuunilu, 600-nik sorsuutinik qamutillit, aallarput inussiaatini tigusareqqikkiartorniarlugit. Egyptenimiut qanillimmata Guutip tupinnartuliorluni Imaq Aappalaartoq avippaa Israelikkut immap naqqatigut panertukkut ikaarniassammata. Malersuisut immap naqqatigut panertukkuulermata ’qamutaasa assakaasui kigaaqusersorlugit Jehovap ingerlaqqartippai’. Taava Egyptenimiut sakkutuui suaartalerput: „Israelikkunnit qimaaniarta, [Jehova] uagutsinnut sorsummat Israelikkut illersorlugit.“ Kingusinaareerpulli. Imaq iigarsuartut ilisimagaluartoq uterluni „Faraop sakkutoorpassuisalu qamutaat qimussiussisuilu Israelikkunnik malersuisut tamaasa“ uluguppai. (2 Moses 14:22-25, 28) Pisumi tamatumani Jehovap aqqi tusaamasarsuanngortippaa, pisimasorlu tamanna ulloq manna tikillugu suli puiorneqanngilaq. — Josva 2:9-11.
12, 13. (a) Guutip aqqa ullumikkut uagutsinnut qanoq isumaqarpa? (b) Inuit suna pinngitsooratik ilinniartariaqarpaat, sooq?
12 Ateq Guutip imminut atiliussimasaa ullumikkut uagutsinnut pingaaruteqartorujussuuvoq. Aqqa, Jehova, siunertaasa tamarmik piviusunngornissaannut uagutsinnut qulakkeerisuuvoq. Tamatumunnga ilaavoq aallaqqaammulli siunertaa: Nunarsuarmik paratiisinngortitsinissaq. (1 Moses 1:28; 2:8) Aamma tamatumunnga ilaavoq imminut pallorfiginnittut silarsuassamut nutaamut naapertuilluartumut siulersornissaannik neriorsuutaa. (2 Pîtruse 3:13) Egyptenimiunik nungutitsisimanermisut Guutip kisimi oqartussaanerminut ullumikkut akerlilersuisut tamaasa piiassavai, manna pillugu: „Misigissavaat uanga tassaasunga [Jehova].“ — Hesekiel 38:23.
13 Guutimit iluarisaarusuttut tamarmik uppernikkut taassuma aqqanik torlorfiginninnissartik ilinniartariaqarpaat, Biibilimimi ima neriorsuuteqarpoq: ’Kinaluunniimmi Jehovap aqqanik torlorfiginnittoq annakkumaarpoq.’ (Rûmamiut 10:13) Aap, Jehovap aqqa isumalerujussuuvoq. Jehova Guutittut Annaassisuttullu torlorfigigukku pilluarneq naassaanngitsoq angusinnaavaat.
GUUTIP ILUMOORTUP PISSUSII
14. Guutip pissusii tunngaviusut suut Biibilimi erseqqissarneqarpat?
14 Israelip Egyptenimit aniguisitaanera misissoqqissaaraanni Guutip pissusii tunngaviusut sisamat oqimaaqatigiilluinnartumik ersersittagai malunnarsisarput. Faraomik iliuuseqarfiginninneratigut pissaanera tupinnangaartoq erserpoq. (2 Moses 9:16) Pisumik ajornakusoortumik tamatuminnga pillaqqissumik iliuuseqarnermigut Guutip ilisimassutsi asseqanngitsoq ersersippaa. (Rûmamiut 11:33) Akerlilersuisut malartitassaanngitsut innuttaminillu naqisimannittut pisassaannik pillarneratigut naapertuilluassutsi qulaarpaa. (5 Moses 32:4) Guutip asanninnera qanoq ililluni ersertarpa? (1 Juánase 4:16) Abrahamip kinguaavinut neriorsuutimi eqquutinneratigut Jehova asanninnermik annertuumik ersersitsivoq. (5 Moses 7:8) Aamma Egyptenimiut ilaat guutit ilumuunngitsut qimallugit Guutimik ilumoortutuamik pallorfiginnilernermikkut annertuumik iluaqutissarsinissaannik akuerineratigut asanninnermik Guuti ersersitsivoq.
15, 16. Guutip asanninnini sutigut ersersissimavaa?
15 Biibili atuaraanni malunnartarpoq asanninneq Guutip pissusiisa pingaarnerpaartarigaat, assigiinngitsorpassuarnillu periaaseqarluni ersersittaraa. Assersuutigalugu, asanninnini pissutigalugu Pinngortitsisutut anersaanik pinngortitsivoq inuunermik nuannaarutiginneqatigilerlugit. Inngilit millionilippassuit taakkua Guuti asavaat unnersiutigalugulu. (Job 38:4, 7; Daniel 7:10) Guuti aamma asanninnermik ersersitsivoq nunarsuaq pinngortikkamiuk inunnullu pilluarluni inuuffissanngoramiuk. — 1 Moses 1:1, 26-28; Tussiaat 115:16.
Tussiaat 139:14) Asanninnera takusinnaavarput ’qilammit tunisarmatigut sialunnik ukiunillu naggoriffiusunik uummativullu qaarsillartittarlugit tipaatsutsittarlugillu’. (apustilit suliait 14:17) Allaammi Guutip ’seqerni ajortunut ajunngitsunullu nueqqusarpaa’. (Matîuse 5:45) Aamma asanninnini pissutigalugu ikiortarpaatigut nammineq pilluni ilisarsissummik iluaqutiginnissinnaalersilluta imminullu pallorfiginnittutut pilluarluta kiffartorsinnaalersilluta. Tassami ’Guuti asassutaavoq’. (1 Juánase 4:8) Pissusiili allat misissoriartigik.
16 Uagut Guutip asanninnera kisissaanngitsutigut iluaqutigisarparput. Assersuutigalugu, Guutip asannilluni timivut ima tupinnartigisumik pinngortissimavai inuunermik nuannaarutiginnissinnaanngortilluta. (’GUUTI NALLITTUILLUNILU SAAMMAASOQ’
17. 2 Moses 34:6, 7-imi Guuti pillugu qanoq ilikkagaqarpugut?
17 Israelikkut Imaq Aappalaartoq ikaareeramikku Guutip suli ilisarinerunissaanut pisariaqartitsipput. Taamaattumik Moses ima qinuvoq: „Ilumut ilinnut saammaannarsiguma taava pilersaarutigisannik nalujunnaarsinnga ilisareqqullutit ilinnullu saammaannarseqqullunga.“ (2 Moses 33:13) Moses Guuti pillugu ilisimasaqarnerulerpoq Guuti nammineq ima oqartoq tusaramiuk: „Uanga tassa [Jehova], Guuti nallittuisoq, saammaasoq, kamajasuunngitsoq, isumassuingaartoq unneqqaringaartorlu; asannittoq tusindilinnut, ajortulianik unioqqutitsinernillu isumakkiisoq; kisianni pisuusumik pillaanngitsoorneq ajortoq.“ (2 Moses 34:6, 7) Guutip asanninnini naapertuilluassutsimik oqimaaqatigiissartarpaa, piaaraluni ajortuliortoq ajortuliami kingunerinik atuinngitsoornissaanik illersussanagu.
18. Qanoq ililluni Jehovap nallittuisuunini takutissimavaa?
18 Soorlu Mosesip paasigaa Jehova aamma nallittuisuuvoq. Nallittuisup naalliuttut nalligisarpai ikiorniartarlugillu. Taamatut Guuti inunnut nallittuinermik ersersitsisimavoq naalliunnartunit, nappaatinit toqumillu aniguisitaanissaannut aqqutissiuunnerisigut. (sarĸúmersitat 21:3-5) Guutimik pallorfiginnittut ilaannikkut atugarliorsinnaasarput silarsuarmi pissutsit ajortut imaluunniit sianiilliorsimanermik kingunerisaanik ajornartorsiornertik pissutigalugit. Maniguullutilli ikioqqullutik Jehova saaffigisarunikku tuppallersarneqarlutillu ikiorneqartassapput. Sooq? Pallorfiginnitsiminut nallittuillunilu isumassuilluinnartuummat. — Tussiaat 103:8-14; 1 Pîtruse 5:6, 7.
19. Sooq oqarsinnaavugut Guuti saammaasuusoq?
19 Inuit oqartussaassusillit ilarpassui inoqatiminnik sukannersumik pinnittarput. Jehovali kiffaminut maniguuttunut saammaangaartuuvoq! Qilammi nunamilu qutsinnerpaamik oqartussaassuseqaraluarluni inuiannut tamanut asseqanngitsumik ajunngitsuliortarpoq. (Tussiaat 8:4, 5; Lúkarse 6:35) Jehova aamma inunnut ataasiakkaanut saammaasuuvoq, tamarmillu immikkut iluareqqullutik qinnutaat akisarpai. (2 Moses 22:26, 27; Lúkarse 18:13, 14) Soorunami Guuti kimilluunniit iluarinninnermik nallittuinermilluunniit ersersitsinissaminut pisussaanngikkaluarpoq. (2 Moses 33:19) Taamaattumik Guutip nallittuineranut saammaaneranullu pingaartitsinermik itisuumik ersersitsisariaqarpugut. — Tussiaat 145:1, 8.
KAMAJASUUNNGITSOQ, NAKERISARSIORTUUNNGITSOQ NAAPERTUILLUARTORLU
20. Suup takutippaa Jehova kamajasuunanilu nakerisarsiortuunngitsoq?
20 Jehova kamajasuunngilaq. Imaanngilarli akuliutinngisaannartoq, tassami Farao naalasseriitsoq sakkutuuilu Immami Aappalaartumi nungutissimavai. Jehova aamma nakerisarsiortuunngilaq. Immikkut innuttai, Israelikkut, naggataatigut taassumunnga iluarisaajunnaarsimapput eqqunngitsuliortuarnertik pissutigalugu. Guuti paasititsivoq inuit inuiannit tamaneersut imminut pallorfiginninnissaannut tikilluaqqugini, aatsaalli aqqutigeqqusamigut naapertuilluartukkut ingerlajumappata. — apustilit suliait 10:34, 35.
21. (a) sarĸúmersitat 15:2-4-mi Guuti pillugu qanoq ilikkagaqarpugut? (b) Guutip kissaatigisaatut iliornissarput suup oqinnerulersissavaa?
21 Guutip ’peqqussutaanik iluartunik’ ilinniarnissap pingaaruteqassusia Biibilip atuagartaasa ilaanni, sarĸúmersitat-ni, erseqqissarneqarpoq. Tassani oqaluttuarineqarpoq pinngortitat qilammiusut ima erinarsortut: ’Angeqaat tupinnaqalutillu suliatit, Jehova Guuti ajugaqanngitsutit; iluarput ilumoorlutillu aqqutigisatit, inuiaqatigiit kunngiat-aa. Kia mianerissannginneraatit, Jehova, aqqillu unnersiutiginagu? Kisivit illernartorsuugavit. Inuiaqatigiimmi tamarmik aggerumaarput kiinnavit saani pallorlutik, peqqussutitit iluartut ersermata.’ (sarĸúmersitat 15:2-4) Siooraneq peqqinnartoq, imaluunniit ataqqinnilluni mianerinninneq, Jehovamut ersersittarparput taassuma eqqortutut isigisaanik iliornitsigut. Guutip ilisimassusianik asannissusianillu immitsinnut eqqaasittuartarutta eqqortumik iliornissarput ajornannginnerutissavarput. Taassumami peqqussutai tamarmik uagutsinnut iluaqutissaapput. — Jesaja 48:17, 18.
’JEHOVA GUUTI ATAASIINNAAVOQ’
22. Sooq Biibilimik akuerinnittut ataasiullunilu pingasuusumik pallorfiginninngillat?
22 Egyptenimiutoqqat guuterpassuarnik pallorfigisaqarsimapput, Jehovali tassaavoq „Guuti tamakkiisumik tunniusimaffigineqarnissaminik 2 Moses 20:5, NV) Mosesip Israelikkut eqqaasissimavai ’Jehova Guutertik ataasiinnaasoq’. (5 Moses 6:4) Jesus Kristusip oqaatsit taakku utersimavai. (Mákorse 12:28, 29) Taamaattumik Biibilimik Guutip oqaasiatut akuerinnittut ataasiullunilu pingasuussutsimik ajoqersuut, kinaassusilinnit imaluunniit guutinit pingasunit katitigaasoq, pallorfiginngilaat. Ilami oqaaseq ’ataasiullunilu pingasuussuseq’ Biibilimi nassaassaanngilluinnarpoq. Guuti ilumoortoq kinaassusiliuvoq ataaseq, Jesus Kristusimit immikkoortoq. (Juánase 14:28; 1 Korintumiut 15:28) Guutip anersaava illernartoq kinaassusiliunngilaq. Tassaavorli Jehovap nukinga sulisoq, siunertaminik naammassinninniarnermini atortagaa. — 1 Moses 1:2; 2 Pîtruse 1:20, 21.
piumasaqartoq“. (23. (a) Guutimik asanninnerit qanoq ililluni alliartussava? (b) Guutimik asanninneq pillugu Jesus qanoq oqarsimava, aamma Jesus pillugu suna ilinniartariaqarparput?
23 Jehovap qanoq tupinnartigissusia eqqarsaatigalugu pallorfigineqartussaasutut isiginngiliuk? Oqaasia, Biibili, atuaqqissaartillugu Guuti ilisarinerujartussavat paasillugulu naassaanngitsumik inuulluarnissannut pilluarnissannullu sunik piumasaqarfigigaatit. (Matîuse 5:3, 6) Aammalu Guutimut asanninnerit alliartussaaq. Tamanna pingaartorujussuuvoq, Jesusimi ima oqarsimavoq: ’Asassavat Jehova Guutit uummatikkut iluunngarlutit tarnikkullu iluunngarlutit isumakkullu iluunngarlutit nukisillu tamakkerlugit.’ (Mákorse 12:30) Nalunanngitsumik Jesus taamatut Guutimut asannissuseqarpoq. Jesus Kristusili Biibilimi qanoq oqaluttuarineqarpa? Jehovap siunertaani taanna sumik inissisimaffeqarpa?
SUNA ILIKKARPIUK?
Guuti qanoq ateqarpa, qanorlu akulikitsigisumik Biibilimi atorneqapa?
Sooq Guutip aqqa atortariaqarpa?
Jehova Guutip pissusii suut ingammik nuannaraagit?
[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]
[Qupp. 29-mi assiliartaq]
Tamanik Pinngortitsisoq qanoq nalunngitsigaajuk?