4

Kristumiuuneraqatigiit Guuti Biibililu killuutigisimavaat

1, 2. Sooq inuit ilaasa Biibili isiginerlulersimavaat, Biibilili qanoq oqar­pa?

¹ Inuit nunarsuarmi sumi tamaaniit­tut Biibili or­niginagulu isiginerlup­paat tamatumin­nga maleruaanerar­tut qanoq pis­susilersor­neri takusaramik­kik. Nunat ilaan­ni oqar­toqar­tar­poq Biibili sorsun­nis­samik kaam­mat­tuisuusoq, qaqor­tumik amil­lit kisimik atuagarigaat atuagaasorlu nunasiaateqar­nermik tapersersuisoq. Isum­mal­li tamak­ku eq­qun­ngil­lat.

² Biibili kangiani qiterlermi al­lan­neqarsimavoq, kristumius­sutsil­lu aq­qani nunasiaatiler­ngusaal­luni sorsuut­tarsimanerit piumatuumil­lu ator­nerluiuarsimanerit tapersersun­ngilai. Biibilili atuaraan­ni kristumiul­lu ajoqersuutaat ilumoor­toq Jesusip saq­qum­mius­simasaa misis­soraan­ni paasinar­poq Biibilip sorsun­neq, kan­ngunar­tulior­neq inoqatinil­lu ator­nerluineq sak­kor­tuner­paamik avoq­qaarigai. Kuk­kuneq Biibilimiin­ngilaq, inun­niip­porli piumatuuni. (1 Korintumiut 13:1-6; Jâko 4:1-3; 5:1-6; 1 Juánase 4:7, 8) Taamaat­tumik il­lit inuit nam­minis­sarsior­tut Biibilip siun­nersuutaanut akerliusumik inuusut Biibilimik iluaqutigin­nin­nis­san­nut akor­nutigeqinagit.

3. Oqalut­tuarisaaneq kristumiuuneraqatigiit pil­lugit qanoq takutitsiva?

³ Inuit kristumiuuneraqatigiit akor­nan­niit­tut Biibili malin­nagu inuusunut ilaap­put. „Kristumiuuneraqatigiit“-nik oqar­nermi isumagineqar­toq tas­sa silarsuup ilaa kristumius­sutsimik ajoqersuutit siam­marsimaf­figisaat, ingam­mik silarsuaq kil­liunerusoq ukiut hundredel­lit sisamas­saasa  u.n.k. nalaan­ni sal­lersaal­luni ilageeqar­nik­kut aaq­qis­suus­saalersimasoq. Kristumiuuneraqatigiit ukiuni hundredelik­kuutaani Biibili pigisimavaat, palasiilu Biibilip ajoqersuutaanik saq­qum­mius­sinerar­tar­put Guutimul­lu sin­niisuunerarlutik. Kristumiuuneraqatigiil­li palasiisa ajoqersuiar­tor­titaasalu sal­lusuis­sut saq­qum­miup­paat? Iliuusii ilumut Guutimut Biibilimul­lu naaper­tuup­pat? Kristumius­suseq kristumiuuneraqatigiin­ni siam­marsimava? Akis­sut naaggaavoq. Kristumiuuneraqatigiit ukiut hundredel­lit sisamas­saan­ni nuimanersan­ngoramil­li takutit­tuar­tarsimavaat Guutimut Biibilimul­lu akeraal­lutik. Aap, oqalut­tuarisaanermi pisimasutigut erser­poq kristumiuuneraqatigiit Guuti Biibililu kil­luutigisimagaat.

Ajoqersuutit Biibilimik tunngaveqanngitsut

4, 5. Ajoqersuutit Biibilimik tun­ngaveqan­ngitsut suut kristumiuuneraqatigiit saq­qum­miut­tar­paat?

⁴ Kristumiuuneraqatigiit ajoqersuutaat tun­ngaviusut Biibilimik tun­ngaveqaratik oqalut­tualiatoq­qanik — Grækenlandimeersunik, Egyptenimeersunik Babylonimeersunik nunanil­lu al­laneersunik — tun­ngaveqar­put. Ajoqersuutit soorlu inuk tar­neqar­toq toqusuitsumik, naas­saan­ngitsumik an­niar­titsiveqar­toq ikualasumik, in­neqar­toq eq­qiarfim­mik aam­ma ataasiul­lunilu pingasuus­suseqar­toq (kinaas­susil­lit pingasut Guutimi ataatsimi) tamarmik Biibilimi nas­saas­saan­ngil­lat.

⁵ As­sersuutigalugu taariar­tigu inuit ajor­tut an­niarfim­mi ikualasumi naas­saan­ngitsumik an­niar­titaanis­saan­nik ajoqersuut. Il­lit taman­na qanoq isumaqarfigaajuk? Inup­pas­suit akueriuminaatsip­paat. Paasisin­naan­ngilaat sooq Guutip inuit taama naak­kit­taatsigisumik an­niar­tin­nias­sagai naal­liutsil­lugil­lu naas­saan­ngitsumik. Eq­qarsaam­mi diaavulor­palut­toq taman­na Guutip pis­susiatut Biibilip eq­qar­tugaanut, ’Guutip asas­sutaaneranut’, akerliuvoq. (1 Juánase 4:8) Aam­mami Biibilimi nas­suitsumik oqaatigineqar­poq ajoqersuut taama it­toq Guutip ajugaqan­ngitsup ’eq­qarsaatigisiman­ngik­kaaluun­niit’. — Jeremia 7:31; 19:5; 32:35.

6. Tar­nermik toqujuitsumik ajoqersuut Biibilimi qanoq as­sor­tor­neqar­pa?

⁶ Ul­lumik­kut up­perisarsior­nerit ilar­pas­suisa, aam­ma kristumiuuneraqatigiit ilagiis­saasa, ajoqersuutigaat inuit toqujuitsumik tar­neqar­tut toqunermi qilam­mut an­niarfim­mul­luun­niit ingerlaq­qit­tar­tumik. Ajoqersuut taman­na Biibilimik tun­ngaveqan­ngilaq. Biibilimili erseq­qis­sumik ima al­las­simavoq: „Uumas­suseqar­tut nalun­ngilaat toqusus­saagamik, toqungasul­li sun­nguamil­luun­niit ilisimasaqan­ngil­lat. . . . Toqusut inaan­ni or­nik­kan­ni sulias­saqan­ngi[laq] pilersaarusiorfis­saqaraniluun­niit, ilisimasas­sanil­lu ilisimas­sum­mil­luun­niit pis­sarsias­saqarani.“ (Nalunaajaasup oqaasii 9:5, 10) Tus­siaasior­torlu oqar­poq inuk toquguni ’kingumut is­sun­ngus­sasoq, pilersaarutaalu ul­loq taan­na maangaan­nas­sasut’. — Tus­siaat 146:4.

7. Adam Evalu Guutip inatsisaa unioq­qutik­kamik­ku sumik pil­laatisip­pat?

⁷ Eq­qaamajut­taaq Adamip Eval­lu Guutip inatsisai unioq­qutik­kamik­kik pil­laatisiaat tas­saan­ngitsoq  toqujuis­suseq. Taamaak­kaluar­pam­mi pil­laatisiaanavian­ngilaq, tas­saas­sal­lunili akis­sarsiaq! Aap, paasitin­neqar­put ’is­sun­ngoq­qis­sasut is­sumit pigamik’. Guutip Adam ima erseq­qis­saaf­figisimavaa: „Is­sumim­mi pivutit, is­sun­ngus­saatil­lu.“ (1 Moses 3:19) Taamaat­tumik tar­neq toqujuitsoq Biibilimi ajoqersuutigineqan­ngilaq, inuian­nil­li kristumiuun­ngitsunit kristumiuuneraqatigiit sior­nagut inuusimasunit ’til­litaal­luni’.

8. Kristumiuuneraqatigiit ataasiul­lunilu pingasuus­sutsimik ajoqersuutaat Biibilimi qanoq as­sor­tor­neqar­pa?

⁸ Aam­ma kristumiuuneraqatigiit ataasiul­lunilu pingasuus­sutsimik ajoqersuuteqar­put, Guutigooq ataasiul­lunilu pingasuusoq. Ajoqersuut aam­ma taan­na Biibilimi nas­saas­saan­ngilaq. Jesaja 40:25-mi Guuti erseq­qis­sumik ima oqar­poq: „Kina uan­nut as­sersuun­niar­pisiuk uanga naligisat­tut?“ Akis­sut soorunami imaap­poq: Kialuun­niit Guuti naligisin­naan­ngilaa. Tus­siaat 83:18-imi al­las­simavoq: „Il­lit kisivit — aq­qit tas­saasoq [Jehova] — qutsin­nerus­saar­tutit nunarsuarmi tamarmi.“ — Takuk­kit­taaq Jesaja 45:5; 46:9; Juánase 5:19; 6:38; 7:16.

9. Biibilip ajoqersuutaa aam­ma kristumiuuneraqatigiit ajoqersuutaat qanoq oqaatigineqarsin­naap­pat?

⁹ Biibilip Guuti taas­sumalu siuner­tai pil­lugit ajoqersuutai erseq­qil­lutil­lu paasiuminarlutil­lu sianisuujup­put. Kristumiuuneraqatigiit ajoqersuutaat taama oqaatigineqarsin­naan­ngil­lat. Aam­mami al­laat Biibilimut akerliup­put.

Guutiitsutut iliuutsit

10, 11. Biibilip ajoqersuutaa kristumiuuneraqatigiit ilagiivisa ajoqersuutaan­nut qanoq akerliua?

¹⁰ Eq­qun­ngitsunik ajoqersuuteqar­nermik saniatigut kristumiuuneraqatigiit iliuutsimik­kut Guuti Biibililu kil­luutigisimavaat. Palasit ilagiis­saasalu ukiuni hundredelik­kuutaani ingerlareersimasuni iliuuserisimasaat — nalitsin­nilu iliuuseriuagaat — Guutip Biibilil­lu piumasaan­nut, kristumius­sutsil­lu tun­ngaviliisuata Jesus Kristusip oqaaserisimasaanut iliuuserisimasaanul­lu, akerliul­luin­nar­put.

¹¹ Jesusip ajoqersuk­kani ilaatigut ajoqersorsimavai silarsuarmi politik­kimut akuliutis­san­ngitsut sorsun­ner­nul­lu peqataasas­san­ngitsut. Aam­ma ajoqersorsimavai eq­qis­sinermik nuan­narisaqar­tuul­lutil­lu inatsisinut naalat­tuus­sasut, inoqatitil­lu paqumisun­natik asas­sagaat, ima atsigisumik inuar­nis­samut taarsiul­lugu al­laat nam­min­neq inuunermik pil­liutiginis­saanut piumas­suseqarlutik. — Juánase 15:13; apustilit suliait 10:34, 35; 1 Juánase 4:20, 21.

12. Jesusip kristumiut ilumoor­tut sumik ilisar­naateqas­sanerarsimavai?

¹² Al­laat Jesus oqarsimavoq inun­nut al­lanut asan­nin­neq kristumiut ilumoor­tut kristumiunit ilumuun­ngitsunit, ilumoor­tuusaar­niar­tunit, al­laanerus­sutigis­sagaat. Im­minik malin­nit­tut ima oqarfigisimavai: ’Inas­sum­mik nutaamik tunivas­si, asaqatigeeq­qul­lusi; soorlu uanga asagis­si, taamat­taaq ilis­si asaqatigiis­saasi. Matuman­nga tamarmik ilisaris­savaasi ajoqersugarigis­si: asaqatigiik­kus­si.’ Juánase 13:34, 35; 15:12.

13, 14. Suk­kut takuneqarsin­naava kristumiuuneraqatigiit ilagiivi Guutimut sin­niisuun­ngitsut?

¹³ Taamaak­kaluar­toq kristumiuuneraqatigiit palasii ukiut hundredelik­kuutaat ingerlaneran­ni politik­kimut akuliusimajuarsimap­put sorsut­toqar­neranilu  nunamin­nut tapersersuisarlutik. Al­laat nunat kristumiuuneraqatigeeqar­tut akor­nan­ni sorsun­ner­ni il­lua’tungeriin­nik tapersersuisarsimap­put, soorlu sorsun­nersuar­ni marlun­ni ukiuni hundredelin­ni mak­kunani pisimasuni. Akersuun­ner­ni tamak­kunani palasit il­lua’tungeriin­ni tamaniit­tut ajugaanis­samik qin­nus­sisarsimap­put, ’up­peqatigiil­lu’ nunani akerariit­tuniit­tut im­min­nut toqoraat­tarsimap­put. Taamaalior­tul­li Biibili naaper­torlugu tas­saap­put Diaavulup qitor­nai, tas­saanatik Guutip qitor­nai. (1 Juánase 3:10-12, 15) Tas­sa palasit taak­kualu palaseqarfian­ni in­nut­taasut kristumiuuneraraluarlutik Jesusip ajoqersuk­kaminut ’panamik inaanut mangus­sinis­samik’ ajoqersuutaanut akerliul­luin­nar­tumik iliorsimap­put. — Matîuse 26:51, 52.

¹⁴ Ukiuni hundredelik­kuutaani oqaluf­fiit politik­kik­kut pis­saanilin­nik qanimut suleqateqarsimap­put, nunat kristumiuuneraqatigiil­lit nunasiaateqar­nerup nalaani inuian­nik al­lanik tiguaal­lutil­lu naqisiman­nil­lutil­lu nikanarsaasar­til­lugit. Afrikami sivisuumik taamaas­simavoq. Aam­ma Kinap taman­na misigisimavaa, taamani naalagaaf­fiit kil­liit pis­saaneq atorlugu sun­niiniar­talermata, soorlu 1800-kkun­ni Kinami opium pil­lugu sorsun­nerit al­lamiunil­lu uumis­suil­luni pikitsitsisar­nerit nalaan­ni.

15. Kristumiuuneraqatigiit sunik suliapiloqarsimap­pat?

¹⁵ Aam­ma ukiuni akul­ler­ni kristumiuuneraqatigiit ilagiivi im­min­nik isumaqatigin­nin­ngitsunik qinugin­nin­nis­samut, naal­liutsitsinis­samut al­laal­lu toqutsinis­samut tunuarsimaarsiman­ngil­lat. Al­lanik up­perisalin­nik kil­lisiuisar­nerup nalaani, ukiunik hundredelin­nik arlalin­nik sivisus­suseqar­tumi, iliuutsit diaavulor­palaar­tut soorlu naal­liutsitsineq inuar­tarin­nin­nerlu inun­nut pisuus­suteqan­ngitsunut as­suar­naatsunul­lu iliuusaasarsimap­put. Taamatut suliapilul­lit tas­saasarsimap­put palasit palaseqarfiinilu in­nut­taasut, tamarmik kristumiuunerar­tut. Taak­ku al­laat Biibili nunguteriaraluarsimavaat inuin­nar­nit atuar­neqarsin­naaleq­qun­ngik­kaluarlugu.

Kristumiuunngitsut

16, 17. Sooq oqar­toqarsin­naava ilagiit oqaluf­feqarfil­lit kristumiuun­ngitsut?

¹⁶ Aap, kristumiuuneraqatigiit nunaat ilagiivilu kristumiuusimanatil­lu kristumiuun­ngil­lat. Guutip kif­farin­ngilai. Guutip oqaasii isumas­sarsiarititaasut inuit taamaat­tut pil­lugit imaap­put: ’Guuti ilisaralugu oqar­tar­put, suliamik­kul­li miserratigisar­paat maajun­narlutik naalan­ngitsuul­lutil­lu ajun­ngitsulianul­lu tamanut atun­ngitsuul­lutik.’ — Títuse 1:16.

¹⁷ Jesusip nas­suiaatigisimavaa up­perisarsior­nerit ilumuun­ngitsut pilersitamik­kut, inerititamik­kut, ilisarineqarsin­naas­sasut, ima oqarluni: ’Pruf­fiitioq­qusersunut misis­soritsi; taak­kua savatut atisaqarlutik or­nit­tar­paasi, ilumik­kul­li amaruup­put kiisor­tut. Inerititaan­nit ilisaris­savasi. . . . Taama or­pik ajun­ngitsoq nungul­lugit ajun­ngitsunik inerititaqar­tar­poq, or­pil­li ajor­toq ajor­tunik inerititaqar­tar­poq. Or­pik ajun­ngitsoq ajor­tunik inerititaqarsin­naan­ngilaq, or­pil­lu ajor­toq ajun­ngitsunik inerititaqarsin­naan­ngilaq. Or­piit ajun­ngitsunik inerititaqan­ngitsut tamaasa kipis­savaat in­nermul­lu igil­lugit. Taamaat­tumik inerititaan­nit ilisaris­savasi.’ — Matîuse 7:15-20.

18. Kristumiuuneraqatigiit ajoqersuutaat pis­susilersor­nerilu qanoq kinguneqarsimap­pat?

¹⁸ Tas­sa kristumiuuneraqatigiit ilagiivisa saq­qum­mius­samik­kut pis­susilersor­nermik­kul­lu ersersis­simavaat sal­lul­lutik Biibili up­perineraramik­ku Guutimil­lu mianerin­nit­tuuneraramik kristumiuunerarlutil­lu. Guuti Biibililu kil­luutigisimavaat. Taamaalil­lutik inun­nut mil­lionik­kuutaanut iluarinan­ngitsun­ngorsimap­put Guutimul­lu ajugaqan­ngitsumut up­per­nis­samut as­sor­tuisitsilersimal­lutik.

19. Kristumiuuneraqatigiit pakatsisitsisimam­mata imaap­pa aam­ma Guuti Biibililu pakatsisitsisimasut?

¹⁹ Palasit ilagiil­lu taak­kunun­nga atasut pakatsisitsisimam­mata, aam­malu up­perisarsior­nerit al­lat kristumiuuneraqatigiit avataan­niit­tut pakatsisitsisimam­mata, imaan­ngilaq Bibili pakatsisitsisimasoq. Aam­ma imaan­ngilaq Guuti pakatsisitsisimasoq. Biibilimili oqalut­tuarineqar­poq Guuteqar­toq, aam­malu taan­na uagutsin­nik siunis­satsin­nil­lu soqutigin­nit­toq. Aam­ma ersersin­neqar­poq inuit un­neq­qaris­sut eq­qor­tumik iliorusut­tut, nunarsuarmi eq­qis­sineqar­nis­saanik naaper­tuil­luar­neqaler­nis­saanil­lu kis­saatigisaqar­tut, qanoq ilil­luni Guutip akilerumaarai. Ersersin­neqar­por­taaq sooq Guutip ajus­suseq naal­liuutil­lu ilagin­naral­larsimagai qanorlu ilil­luni inoqatimin­nik ajoqusiisar­tut, ilaatigut im­minut kif­faanatik kif­faanerar­tut, nunarsuarmit peerutitis­sagai.

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 17-mi assiliartaq]

„Inferno“ Dantep al­laatigisimasaa

[Suminngaanneernera]

Dantep atuak­kiaanut „Isigin­naar­titsineq Guutimit pisoq“-mut Dóresip as­silialiaasa ilaat

[Qupp. 17-mi assiliartaq]

Kristumiuuneraqatigiit ataasiul­lunilu pingasuus­susiutaat

[Qupp. 17-mi assiliartaq]

Hindusior­tut pingasuus­susiutaat

[Suminngaanneernera]

The British Museumip akuersaarluar­neratigut

[Qupp. 17-mi assiliartaq]

Egyptenimiut pingasuus­susiutaat

[Suminngaanneernera]

Museo Egizio, Torino

[Qupp. 18-mi assiliartat]

Jesusip ajoqersuutaanut akerliusumik iliorlutik palasit sorsuut­tunik il­lua’tungeriin­nik tapersersuisarsimap­put

[Suminngaanneernera]

Foto: U.S. Army