Angut maligassaalluartuua?

“Jaakup Guutiata . . . ajoqersussavaatigut, aqqusininnguisigullu ingerlajumaarpugut.” — ESAJA 2:3.

1, 2. Biibilimi oqaluttuat qanoq iluaqutigisinnaavigit?

 BIIBILIMI allassimasut iluaqutaaneri qularutigigunanngilatit. Angutit arnallu aalajaatsut ilaarsinnaasatit pillugit tassani atuarsinnaavutit. (Hebræerit 11:32-34) Aammali angutinik arnanillu isiginnittaatsimikkut iliuutsimikkullu maligassiuinerluttoqarnera malugisimassagunarpat. Taakku ilinnut mianersoqqussutaapput.

² Biibilimi eqqaaneqartut ilaat maligassaalluarlutillu maligassiuinerlupput. Daavi, savanik paarsisoq maniguuttoq kingusinnerusukkullu kunnginngortoq pissarsuaq, eqqarsaatigiuk. Ilumoortunik asannittuugami Jehovamillu tatiginnittuugami maligassaalluarpoq. Aammali ingasattumik ajortuliorpoq, soorlu Batsebamut Uriamullu tunngatillugu isumaalliorlunilu inunnik kisitsinermigut. Allaaserisami matumani misissussavarput Daavip erneranik, Salomomik, kunngiulersumik Biibilillu ilaanik allattumik oqaluttuaq. Siullermik marlutsigut uagutsinnut maligassaalluarnera sammissavarput.

“Salomop ilisimassusia”

3. Sooq oqarsinnaavugut Salomo uagutsinnut maligassaalluartoq?

³ Salomop annerup, Jiisusip Kristusip, oqaasii naapertorlugit kunngi Salomo uagutsinnut maligassaalluarpoq. Juutinut ima oqarpoq: “Kujataatalu dronningiata eqqartuussiffissami eqqarleriit uku makeqatigissavai pillagassaatissallugillu, nunarsuup ungasinnersaanit aggersimagami Salomop ilisimassusia tusariartorlugu, takuallu maaniippoq Salomomit annerusoq.” (Matthæusi 12:42) Salomo ilisimassutsini pillugu tusaamasaasimavoq, uagullu ilisimassuseqaleqqulluta kajumissaarpaatigut.

4, 5. Salomo qanoq ilisimassuseqalerpa, uagullu ilisimassuseqalersinnaanerput qanoq allaanerua?

⁴ Salomo kunnginngormat Guutip sinnattukkut taassumunnga takutilluni oqarfigaa sumilluunniit kissaateqarsinnaasoq. Salomop nalunnginnamiuk misilittagakilluni ilisimassuseq qinnutigaa. (Atuakkit 1 Kunngit 3:5-9). Kunngip ilisimassuseq qinnutigimmagu Guuti nuannaarpoq. Taamaattumik Guutip Salomo ‘uummammik ilisimassuseqartumik silaqassuseqartumillu’ tuniinnarnagu aamma “pisuussusermik ataqqisaanermillu” tunivaa. (1 Kunngit 3:10-14) Jiisusi oqarpoq Salomop ilisimassusia angingaarmat Sabap dronningiata tamanna tusaramiuk Salomo ungasissumiikkaluartoq ilisimassusia tusarnaarniarlugu ornikkaa. — 1 Kunngit 10:1, 4-9.

⁵ Tupinnartuliornikkut ilisimassuseqalernissarput naatsorsuutiginngilarput. Salomo oqarpoq ‘Jehova ilisimassuseqalersitsisartoq’, aammali allappoq ilisimassuseqalerumalluta nammineerluta iliuuseqartariaqartugut. Ima allappoq: ‘Ilisimassusermut naalaarit uummatillu siuneqassusermut saatsillugu.’ Salomo aamma allappoq ilisimassuseq ‘aggeqqullugu nipituumik torlulaffigissagipput, ujassagipput nassaariniarlugulu  ilungersussasugut’. (Ussatit 2:1-6) Tassa ilisimassuseqalersinnaasugut erseqqippoq.

6. Salomop maligassaalluarnera qanoq ilaarsinnaavarput?

⁶ Imminut ima aperigutta pitsaassaaq: ‘Salomop nuannarinninneratut ilisimassuseq nuannaraara?’ Aningaasatigut ajornartorsiorneq pissutigalugu inuppassuit inuunerminni aningaasanik atorfimminnillu salliutitsipput. Imaluunniit aningaasat aalajangiisuutittarpaat sumut ilinniagaqarnissaminnut qanorlu ilinniagaqartiginissaminnut. Illimmi ilaquttatillu? Aalajangiinissinnit erserpa erlinnartuummik ujarlernertut ilisimassuseq ‘ujarissi’? Ilisimassuseqarnerulerniarlusi aningaasat ilinniagaqarnerullu tungaasigut eqqarsartaatsikkut allannguisariaqarpisi? Ilisimassuseqalersimanerput naassaanngitsumik iluaqutigissavarput. Salomo ima allappoq: “Taava paasilissavatit naapertuilluarneq innarluissullu, peqqusersuissuserlu, aqqutit ajunngitsut tamaasa.” — Ussatit 2:9.

Salomop pallorfiginninneq ilumoortoq salliutimmagu eqqissineqarpoq

7. Guuti alutornartumik qanoq naalaffeqalerpa?

⁷ Salomop kunngiunermi aallaqqaataani tupeq naapeqatigiittarfik, Mosesip nalaaniilli atorneqartoq, naalaffimmik alutornartumik taarserniarlugu iliuuseqarpoq. (1 Kunngit 6:1) Salomop naalaffianik taasarparput, tusaamasanngorniarlunili sanatinngilaa. Namminermi isumassarsiarinngilaa Daavimmiuna isumassarsiaa. Guutillu naalaffiup qanoq isikkoqarnissaa sunillu pisataqassanersoq annikitsualuttortai ilanngullugit Daavimut nalunaarutigaa. Aamma Daavip sanaartugassaq aningaasarpassuarnik tunissuteqarfigaa. (2 Samueli 7:2, 12, 13; 1 Nalunaarsuutit 22:14-16) Salomolli naalaffiup naammassinissaa, ukiuni arfineq-marlunni affarmilu sananeqartoq akisussaaffigaa. — 1 Kunngit 6:37, 38; 7:51.

8, 9. (a) Salomo ajunngitsuliornermut tunngatillugu qasusuisaarnikkut qanoq maligassaalluarpa? (b) Salomop pallorfiginninneq ilumoortoq salliutimmagu qanoq kinguneqarpa?

⁸ Salomo ajunngitsuliornermi qasusuisaarnikkut pingaarnerpaanillu salliutitsinikkut maligassaalluarpoq. Naalaffik naammassimmat  angerutsillu illerfia tassunga inissinneqareermat Salomo kikkut tamarmik takkuanni qinuvoq. Ilaatigut qinnutigaa Jehova kiffani naalaffimmut saallutik qinusut tusarnaartaqqullugit. (1 Kunngit 8:6, 29) Israelikkut nunamilu allamiut naalaffimmut, Guutip aqqata ataqqinaatissaanik sananeqartumut, tassunga saallutik qinusinnaapput. — 1 Kunngit 8:30, 41-43, 60.

⁹ Salomop pallorfiginninneq ilumoortoq salliutimmagu qanoq kinguneqarpa? Naalaffik atoqqaarfissiortinneqareermat inuit ‘nuannaarlutik Jehovap kiffaminut Daavimut innuttaminullu Israelimut iliuuserisimasai ajunngitsut tamaasa nakussatsissutigaat’. (1 Kunngit 8:65, 66) Salomop ukiuni 40-ni naalakkersuinerani eqqissineqarlunilu pigissaarfiuvoq. (Atuakkit 1 Kunngit 4:20; 5:1, 5). Aamma Tussiaat 72-imi allaaserineqarput pilluaqqussutissat Salomop annerup, Jiisusip Kristusip, naalakkersuinerani nuannaarutigisinnaasavut. — Tussiaat 72:6-8, 16.

Aamma mianersoqqussutaavoq

10. Salomop suna ingasattumik kukkussutigaa?

¹⁰ Salomo uatsinnut aamma qanoq mianersoqqussutaava? Immaqa eqqaaqqaarpat allamiunik nuliartaartornera panerfattaartorneralu. Ima allassimavoq: “Tassa Salomo utoqqalimmat nuliaasa uummataa guutinut allanut saatsippaat . . . [Jehovamut] Guutiminut uummammigut iluunngarluni ilumoorunnaarsillugu.” (1 Kunngit 11:1-6) Qularnanngitsumik illit aalajangersimassaatit taamatut sianiitsuliunngisaannarniarlutit. Salomoli inuunermini aamma allatigut maligassiuinerluppoq. Ilaat misissoriartigik.

11. Salomop nuliaanut siullermut tunngatillugu qanoq isummersinnaavugut?

¹¹ Salomo ukiuni 40-ni naalakkersuivoq. (2 Nalunaarsuutit 9:30) Kunngip allagai siulliit 14:21-mi allassimasut tunngavigalugit qanoq isummersinnaavugut? (Atuaruk). Versi taanna naapertorlugu Salomo toqummat taassuma ernera Rehabeami 41-nik ukioqarluni kunnginngorpoq. Arnaa “Ammonikkuusoq Na’amamik ateqarpoq”. Tassa Salomop — kunnginngunngikkallarami — arnaq allamiu inuiannit akeqqersimaartuneersoq guutipilussiortuusoq nuliartaarisimavaa. (Eqqartuussisut 10:6; 2 Samueli 10:6) Naluarput arnap taassuma guutipilussiornini aallutiinnarsimaneraa imaluunniit Ruthitut Rahabitullu ilumoortumik pallorfiginnilersimanersoq. (Ruthi 1:16; 4:13-17; Matthæusi 1:5, 6) Ilimanarluinnarporli sakitaavi Ammonikkuusut Jehovamut kiffartortuunngitsut.

12, 13. Salomo naalakkersuinermi aallaqqaataani qanoq ingasattumik ajortuliorpa, sunalu utoqqatsissutigisimasinnaavaa?

¹² Salomop kunnginngornerata kingorna pissutsit pitsaanerulinngillat. Salomo “Egyptenip kunngianut Faraomut ningaanngorpoq pania nuliartaarigamiuk, nuliartaanilu Daavip Illoqarfiani najugaqartippaa”. (1 Kunngit 3:1) Arnaq Egyptenimiu taanna Ruthitut Jehovamik pallorfiginnittunngorpa? Biibilimi tamanna eqqaaneqarnani allassimavoq Salomop Daavip illoqarfiata avataani taanna kiffaalu Egyptenimiuusut illuliuukkai. Sooq? Eqqunngitsumik upperisarsiortuummata, guutipilussiortullu angerutsip illerfiata eqqaani najugaqaqqusaanngillat. — 2 Nalunaarsuutit 8:11, NV.

¹³ Salomo eqqarsarsimasinnaavoq kunngip panianik nuliartaaruni Israelimut politikkikkut iluaqutaassasoq. Taamaanngilarli. Tamanna sioqquterujussuarlugu Guutip Israelikkut Kana’anikkunnik aappartaarnissaat inerteqqutigaa, allaallumi inuiannik ingalassimasassaannik immikkut taasaqarpoq. (2 Mosesi 34:11-16) Salomo eqqarsarsimasinnaavoq Egypteni inuiannut taaneqartunut ilaanngimmat Egyptenimiumik  aappartaarsinnaalluni? Tamanna utoqqatsissutitut atorsinnaava? Israelikkuunngitsumik aappartaarnerup navianaatai pillugit Jehovap oqaasii Salomop sumiginnarpai. Inuup Jehovamik pallorfiginninngitsup Israelikkuusoq guutipilussiortunngortissinnaavaa. — Atuakkit 5 Mosesi 7:1-4.

14. Salomop maligassiuinerlunnera uagutsinnut qanoq mianersoqqussutaatissavarput?

¹⁴ Salomop maligassiuinerlunnera uagutsinnut mianersoqqussutaatissavarput? Qatanngut arnaq utoqqatsissutissarsiorsinnaavoq Guutip taamaallaat “Naalakkami” aappartaarnissamut peqqussutaanik unioqqutitsinissaminut. (1 Korinthimiut 7:39) Allanulluunniit tunngatillugu utoqqatsissutissarsiorsinnaavugut. Assersuutigalugu klubbinut timersornernulluunniit atuareernerup kingorna pisartunut ilaasarusukkaanni imaluunniit aningaasarsiat akileraarusigassat ikinaarlugit nalunaarutiginissaannut imaluunniit peqqusiileqinartoqartillugu sallunissamut utoqqatsissutissarsiortoqarsinnaavoq. Guutip peqqussutaa ‘avaqqunniarlugu’ Salomo tunngavilersuinerlussimagunarpoq, uagut aamma taamaaleriaannaavugut.

15. Jehovap Salomo qanoq nallittorpaa, sunalu eqqaamasariaqarparput?

¹⁵ Soqutiginarpoq Salomo kunngip allamiup panianik aappartaareeraluartoq taassuma qinnutaa naapertorlugu Guutip ilisimassuseqalersikkaa tamatumalu saniatigut pisuunngortillugu. (1 Kunngit 3:10-13) Salomo Guutip peqqussutaanut naalassimanngilaq, Jehovalli ingerlaannaq kunngiujunnaarsinnagu pillarnaguluunniit nallittorpaa. Taamaaliorpoq inuttut naammalluinnanngitsuusugut pujualaasugullu nalunnginnamiuk. (Tussiaat 103:10, 13, 14) Eqqaamasiguli iliuutsivut inuunitsinnut ingerlaannaq kingusinnerusukkulluunniit sunniuteqarsinnaanerat.

Nuliarpassui!

16. Salomop nuliarpassuaqalernermigut peqqussut suna naalanngilaa?

¹⁶ Erinarsugassiat Pingaarnersaanni kunngi Salomop niviarsiaq aalajangersimasoq nersorpaa oqarluni dronninginit 60-init panerfannillu 80-init pinnernerusoq. (Erinarsugassiat Pingaarnersaat 6:1, 8-10) Salomo taamanikkut taama amerlatigisunik nuliaqarlunilu panerfaqarsimasinnaavoq. Arnat taakkua amerlanersaat tamarmilluunniit ilumoortumik pallorfiginnittuugaluarpataluunniit Salomo Guutip peqqussutaanut naalanngilaq. Mosesi aqqutigalugu Guuti oqarpoq Israelikkunnut kunngiusoq ‘amerlasuunik nuliaqalissanngitsoq tamatumuuna tammartinneqaqqunagu’. (5 Mosesi 17:17) Taamaakkaluartoq Jehovap Salomo tununnagu pilluaqqujuarpaa Biibilillu atuagartaanik Erinarsugassiat Pingaarnersaannik allatsillugu.

17. Ilumoortoq suna eqqaamasariaqarparput?

¹⁷ Imaappa Salomo kingunerlutsitsinani Guutimut naalanngissinnaasoq uagulluunniit taamaaliorsinnaasugut? Naamik. Tamatumani paasinarpoq Guuti nallittuingaartuusoq. Immaqa Guutip innuttaasa ilaat Guutip peqqussutaanik sumiginnaalluni ingerlaannaq kingunerlutsitsinngilaq, imaanngilarli kingusinnerusukkut kingunerlutsitsissanngitsoq. Eqqaamajuk Salomo ima allattoq: “Iluaatsuliorneq pillugu piaartumik eqqartuussineqanngikkaangat inuit uummataat ajortuliornissamut pilerissusermik ulikkaartarput.” Imalu nangippoq: “Aammattaarli nalunngilara Guutimik mianerinnittut mianerinninnertik pissutigalugu pilluarlutik inuusinnaasut.” — Oqaluussisartup oqaasii 8:11, 12.

18. Salomomut tunngatillugu Galatiamiut 6:7-imi allassimasup ilumoornera qanoq erserpa?

¹⁸ Ajoraluartumik Salomop ilumoortoq tamanna pingaartinngilaa. Ajunngitsuliarpassuaqarpoq Jehovamillu pilluaqqusaajuarluni.  Naalannginnerli ileqquliukkiartuaaramiuk piffissap ingerlanerani kukkussutai amerliartuinnarput. Apustili Paulusip allanneratorluinnaq ippoq: “Tammaqinasi! Guuti mitaatigeqqunngilaq. Inuup siaruartikkani aamma katersorumaarpai.” (Galatiamiut 6:7) Kingusinnerusukkut Salomop Guutimut naalannginnini kingunerlutsippaa. Biibilimi ima allassimavoq: “Kunngip Salomop arnat nunani allamiut amerlaqisut asasarai Faraop paniata saniatigut, taakku tassaapput Moabikkut, Ammonikkut, Edomikkut, Sidonimiut Hittikkullu arnartaat.” (1 Kunngit 11:1) Arnat taakku ilarpassui guutipilussiorunnaarsimagunanngillat, tamannalu Salomomut sunniuteqarsimassaaq. “[Jehovap] isaani ajortumik iliorpoq” Guutitsinnillu erinitsajuitsumit iluarisaajunnaarluni. — Atuakkit 1 Kunngit 11:4-8.

Salomomik oqaluttuaq ilinniutigiuk

19. Maligassaalluartut kikkut Biibilimi oqaluttuarineqarpat?

¹⁹ Jehovap Paulusi isumassarsisillugu ima allatsippaa: “Siornatigummi allagaasut tamarmik allassimapput uatsinnut ilinniutissaallutik, nikallujuilluta Allakkallu tunissutaat tuppallersaatigalugit neriuuterput aalajangiussinnaaqqullugu.” (Romamiut 15:4) ‘Uatsinnut ilinniutissaasutut allassimasunut’ ilaapput angutit arnallu upperluartut pillugit oqaluttuarpassuit. Jehovap kiffai taakku pillugit Paulusi ima allappoq: “Soormi eqqartueqqissaanga? Piffissaq amigassagaluarpoq oqaluttuarissagaluarukkit Gideoni, Baraki, Samsoni, Jefta, Daavi, Samuelilu pruffiitillu, tassa taakku tamarmik  uppernikkut naalagaaffinnik ajugaaffiginnissimasut, iluartumik iliorsimasut, neriorsuutinik eqquutitsivigineqarsimallutik, . . . sanngiilligaangamik nakussatsinneqartarlutik.” (Hebræerit 11:32-34) Biibilimi oqaluttuarineqartut maligassaalluartut ilinniarfigisariaqarpavut ilaartariaqarlugillu.

20, 21. Sooq Biibilimi oqaluttuarineqartut ilinniutigiuarumavigit?

²⁰ Biibilimili oqaluttuarineqartut ilaat uagutsinnut mianersoqqussutaapput. Taakkua ilaat tassaapput angutit arnallu Jehovamut kiffartorsimasut taassumanngalu iluarisaasimasut. Taakku maligassiuinerlunnerat ilinniutiginiassagatsigu Biibili atuaraangatsigu maluginiarsinnaavarput suna kukkussutigineraat. Malugissavarput taakkua ilaat eqqunngitsumik eqqarsartaaseqariartuaarlutik alianartunik kinguneqartunik aalajangiisalersut. Taakku ilinniutigalugit imminut ima aperisinnaavugut: Inuk taanna qanoq eqqunngitsumik eqqarsartaaseqalerpa? Uanga aamma taamaalisinnaavunga? Taakku eqqarsaatiginerisigut kukkussutaannut assingusumik qanoq iliuuseqarnaveersaarsinnaavunga?

²¹ Maligassiuinerluttut taakkua eqqarsaatigeqqissaarnissaannut pissutissaqarluarpugut, Paulusimi ima allappoq: “Tamakku tamarmik taakkununnga nalliupput mianersoqqussutaallutik, allassimappullu uatsinnut ullut naggatissaannik angumerinnittunut ilitsersuutaallutik.” — 1 Korinthimiut 10:11.

Suna ilikkarpiuk?

• Sooq maligassaalluartunik maligassiuinerluttunillu Biibilimi oqaluttuaqarpa?

• Salomo qanoq eqqunngitsumik eqqarsartaaseqariartuaalersimava?

• Salomop maligassiuinerlunnera qanoq ilinniutigisinnaavarput?

[Atuaqqissaarnermi apeqqutit]

[Qupp. 4-mi assiliartaq]

Salomop ilisimassut Guutimit pisani atorpaa

[Qupp. 7-mi assiliartat]

Salomop maligassiuinerlunnera ilinniutigaajuk?