KAPITALI 5
“Guuti naalakkersuisutut naalattussaavarput”
Apustilit kristumiunut ilumoortunut maligassiuipput
Apustilit Suliaat 5:12–6:7 tunngavigalugit
1-3. (a) Sooq apustilit juutit eqqartuussiviisa qullersaannut sassartinneqarpat, naatsumillu oqaatigalugu suna apeqqutaalerpa? (b) Sooq apustilit qanoq qisuariarnersut soqutigingaarparput?
JUUTIT eqqartuussiviisa qullersaanni eqqartuussisut kamangaarput. Apustilit eqqartuussivimmut tamatumunnga sassartitaapput. Sooq? Palasiunerup juutillu eqqartuussiviisa qullersaanni siulersuisup Juuserfi Kajfarsip sukannersumik ima oqarfigai: “Paatsuugassaanngitsumik peqquassi ateq taanna tunngavigalugu ilinniartitseqqunasi.” Palasiunerup ateq Jiisusi taarusunngilaaluunniit. Ima nangippoq: “Ilinniartitsissutissinnik Jerusalemmi tamakkerparsi angutillu taassuma toquneranut pisuutinnissarput aalajangiusimallugu.” (ApS 5:28) Oqariartuutaa ersarippoq: Oqaluussisarunnaaritsi, taamaaliunngikkussimi kingunerlussammat!
2 Apustilit sussappat? Jiisusip Guutimit oqartussaassusilerneqarluni oqaluusseqqusimavai. (Mat 28:18-20) Inunnut qunulerlutik nipangersimaannassappat? Imaluunniit sapiillutik uppernertik aalajangiusimallugu oqaluussiuassappat? Naatsumik oqaatigalugu: Guuti imaluunniit inuit naalassavaat? Apustili Petrusi apustilit allat sinnerlugit ersarissumik sapiilluni oqaaseqarpoq.
3 Kristumiuugatta ilumoortut juutit eqqartuussiviisa qullersaannit apustilit qunusaarneqarnerminni qisuariarnerat soqutigingaarparput. Uaguttaaq oqaluusseqquneqarpugut, taamaattumik suliassiissutigineqartumik naammassiniaanitsinni akerlilersorneqarsinnaavugut. (Mat 10:22) Akerlilersuisut suliarput killilerniarsarisinnaavaat inerteqqutaatilerluguluunniit. Taama pisoqassappat sussaagut? Apustilit iliuuserisimasaat juutillu eqqartuussiviisa qullersaannut sassartinneqannginneranni pisut misissorutsigit uagut sunissatsinnut aalajangiiniarnitsinni iluaqutigissavagut. a
ApS 5:12-21a)
‘Jehovap inngiliata parnaarussiviup matui ammarpai’ (4, 5. Sooq Kajfarsi sadukiiarillu ‘assut kamallutik sinngalerpat’?
4 Eqqaamajuk Petrusi Johannesilu oqaluussiunnaaqquneqaqqaaramik ima akisut: “Takusagut tusakkagullu eqqartorunnaarsinnaanngilagut.” (ApS 4:20) Tamatuma kingorna Petrusi Johannesilu apustilillu allat guutisiorfimmi oqaluussiuarput. “Saalumuup Torsuusaasaani Sukalimmi” qulilimmi guutisiorfiup kangiata tungaani juutit naapeqatigiittarfianni apustilit aamma tupinnartuliortarput, soorlu napparsimasunik ajorunnaarsitsisarlutik anersaapilunnillu anisitsisarlutik. Inuit allaat Petrusip tarraanit alanngerfigineqaraangamik ajorunnaarsinneqartarput. Ajorunnaarsinneqartut ilarpassui nutaarsiassanut nuannersunut tusarnaartarput. Taamaattumik “angutit arnallu Naalakkamut uppertunngorlutik ilinniartitanngortut amerlasoorpassuanngorput”. – ApS 5:12-15.
5 Kajfarsi sadukiiarillu, immikkoorniaqatigiit Kajfarsip ilaaffigisai, “assut kamallutik sinngalerput” apustilillu parnaarullugit. (ApS 5:17, 18) Sadukiiarit sooq kamappat? Apustilit ilinniartitsissutigigamikku Jiisusi makitinneqarsimasoq, sadukiiarilli toqusunik makittoqarsinnaaneranik upperinninngillat. Apustilit aamma oqarput inuit annaanneqassagunik Jiisusi upperisariaqaraat. Inuilli Jiisusi naalakkamissut isigilissappassuk sadukiiarit Romamiunit pillarneqarnissartik annilaangassutigaat. (Joh 11:48) Taamaattumik tupaallaatiginngilarput apustilit sadukiiarinit oqaluussiunnaaqquneqarmata.
6. Malersorneqarnitsinnut suna pissutaanerpaava, aamma sooq tamanna tupigusuutiginngilarput?
6 Nalitsinni malersorneqarnitsinnut pissutaanerpaaq tassaavoq inuit upperisarsiornikkut siuttunit sunnerneqarlutik malersuisarnerat. Assersuutigalugu oqartussaasut tusagassiutillu upperisarsiornikkut siuttunit sunnerneqarlutik oqaluussinerput unitsinniartarpaat. Tamanna sooq tupigusuutigissanngilarput? Oqaluussinitsigut inuit paasisarmassuk upperisarsiornikkut siuttut ilinniartitsissutigisaat Biibilimut naapertuutinngitsuusut. Aamma inuit eqqortuliorusuttut Biibilimi ilumoortut paasigaangamikkit upperisapalaanit ileqqulersuutinillu aqunneqarunnaartaramik. (Joh 8:32) Taamaattumik oqaluussinerput pissutigalugu upperisarsiornikkut siuttut uumigisarlutalu malersortarpaatigut.
7, 8. Inngilip peqqussutaa apustilinut qanoq sunniuteqarsimassava, apeqqullu suna eqqarsaatigisariaqarparput?
7 Parnaarussivimmi apustilit eqqartuunneqarnissartik utaqqitillugu eqqarsaatigisimassavaat uppernertik pissutigalugu toqutaassanerlutik. (Mat 24:9) Unnuakkulli takorloorsimanngisaannik pisoqarpoq: “Jehovap inngiliata parnaarussiviup matui [ammarpai].” b (ApS 5:19) Taava inngilip ima peqquai: “Guutisiorfimmukarlusi … tusarliussaq nuannersoq oqaluussissutigiuarsiuk.” (ApS 5:20) Peqqussut tamanna apustilit eqqortuliornerannut uppernarsaataavoq. Aamma aalajaattuarnissaminnut nukittorsaatigisimassavaat. Apustilit upperluarlutik sapiillutillu “qaammariartornerani guutisiorfimmut iserput ilinniartitsilerlutillu”. – ApS 5:21.
8 Apeqqutip uuma eqqarsaatiginissaa pingaaruteqarpoq: ‘Assingusumik nalaataqassaguma oqaluussiuarnissannut uppersuseqarlungalu sapiissuseqassanerpunga?’ ‘Guutip kunngeqarfia pillugu ilisimannittutut nassuiaaqqissaartarnerput’, tassa oqaluussinerput, inngilinit tapersersorneqarlunilu siulersorneqarmat nakussatsissutigisinnaavarput. – ApS 28:23; Saqq 14:6, 7.
“Inuit pinnagit Guuti naalakkersuisutut naalattussaavarput” (ApS 5:21b-33)
9-11. Apustilit oqaluussiunnaaqquneqaramik qanoq akippat, taamaaliornermikkullu qanoq maligassippaatigut?
9 Maanna Kajfarsip eqqartuussisullu allat apustilit killisiortussanngorpaat. Parnaarussivimmi susoqarsimanersoq nalullugu nakkutilliisut apustilinik tassunga aallersinneqarput. “Parnaarussivik isumannaatsumik parnaaqqagaluartoq matuilu paarsisunit nakkutigineqaraluartut” ammaramikku isersimasoqannginnera takugamikku nakkutilliisut qanoq tupaallassimatigissasut takorlooriaruk. (ApS 5:23) Guutisiorfimmi nakkutilliisut naalagaata paasilerpaa apustilit guutisiorfimmi Jiisusi Kristusi pillugu oqaluussileqqissimasut, naak tamanna pillugu parnaarussaaqqammeraluartut. Taava nakkutilliisut naalagartillu guutisiorfimmukariarlutik apustilit tigusareriarlugit juutit eqqartuussiviisa qullersaannukaappaat.
10 Kapitalip matuma aallaqqaataani oqaluttuarineqartutut upperisarsiornikkut siuttut kamattut apustilit erseqqissumik oqarfigaat oqaluussiunnaassasut. Apustilit qanoq akippat? Apustilit sinnerlugit Petrusi sapiilluni ima akivoq: “Inuit pinnagit Guuti naalakkersuisutut naalattussaavarput.” (ApS 5:29) Apustilit taamaaliornermikkut uagutsinnut maligassiuipput. Guutip naalakkersuisunut naalaqqugaluaraatigut naalakkersuisut taakku pisinnaatitaanngillat pinngitsaalilluta Guutip piumasaatut iliorunnaarsissalluta. Taamaattumik oqartussaasut oqaluussinerput inerteqqutaatippassuk Guutimit oqaluusseqquneqaratta nutaarsiassat nuannersut pillugit oqaluussiunnaarsinnaanngilagut. (Rom 13:1) Malunnaarsaarluta Guutip kunngeqarfia pillugu oqaluussiuassaagut.
11 Apustilit akissutaat pissutigalugu eqqartuussisut “kamangaalerput toqukkusulerlugillu”. (ApS 5:33) Maanna apustilit toqunneqarnissartik annilaangassutigaat, Jehovamilli ikiorneqartarnerminnit allaanerusumik tupaallaatigisaminnik ikiorneqalerput!
“Unitsissinnaassanngilasi” (ApS 5:34-42)
12, 13. (a) Gamaalialip eqqartuussisoqatini qanoq siunnersorpai, qanorlu taakku iliorpat? (b) Nalitsinni Jehovap innuttani qanoq ikiortarpai, ‘naapertuilluarnerlu pillugu naalliutsitaassagutta’ suut qularutigissanngilagut?
12 Gamaalialip ‘Moorsisip inatsisaanik ilinniartitsisup tamanit [aamma eqqartuussisoqatiminit] ataqqisaasup’ apustilit illersorpai. c Apustilit “anisikkallarneqarnissaat peqqussutigalugu” oqalulerpoq. (ApS 5:34) Pikitsitsisimasut siuttuisa toqunerisa kinguninngua malinnittaasa avissaarlutik unissimanerat Gamaalialip oqaluttuaraa. Taamaattumik eqqartuussisut naammagittaqqullugillu apustilinik unitsitsiniaaqqusinngilaq. Siulersuisuammi Jiisusi qanittumi toquvoq. Gamaaliali ersarissumik ima oqarpoq: “Angutit taakku iliuuseqarfiginagit immineersigit. Tassami pilersaarut taanna suliarluunniit taanna inunnit pisuuguni maangaannassaaq, Guutimilli pisuuppat unitsissinnaassanngilasi. Mianersunngikkussi Guuti akiuleratarsinnaavarsi.” (ApS 5:38, 39) Gamaalialip siunnersuutaa eqqartuussisut maleruarpaat. Taamaakkaluartoq apustilit iperartorneqarput ‘Jiisusillu atia tunngavigalugu oqaluussisarunnaaqquneqarlutik’. – ApS 5:40.
13 Aamma ullumikkut Jehovap innuttani ikiorumallugit inuit nuimasut Gamaalialitut ittut atorsinnaavai. (Uss 21:1) Jehovap anersaani iluaqutigalugu naalakkersuisut pissaanillit, eqqartuussisut inatsisiliortullu piumasamisut iliortissinnaavai. (Neh 2:4-8) ‘Naapertuilluarneq pillugu naalliunnerput’ akuerissagaluarpagu uku marluk qularutigissanngilagut. (Pet 1. 3:14) Siullertut, Guutip pinertusarnissatsinnut ikiorsinnaavaatigut. (Kor 1. 10:13) Aappaattut, akerlilersortitta oqaluussineq ‘unitsissinnaassanngilaat’. – Es 54:17.
14, 15. (a) Apustilit iperartorneqaramik qanoq qisuariarpat, aamma sooq? (b) Jehovamut kiffaasoq nuannaarluni pinertusaarsimasoq oqaluttuariuk.
14 Apustilit iperartorneqarnertik pissutigalugu nikallorpat oqaluussiunnaarusulerlutillu? Naamerluinnaq! “Juutit eqqartuussiviisa qullersaannit anigamik nuannaangaarput.” (ApS 5:41) Sooq ‘nuannaangaarpat’? Soorunami anniartitaasimanertik nuannaarutiginngilaat. Nuannaarput nalunnginnamikku Jehovamut aalajaannertik Jiisusimillu malinnittuunertik pissutigalugit malersorneqarlutik. – Mat 5:11, 12.
15 Kristumiut siulliit assigalugit nutaarsiassanik nuannersunik oqaluussinerput pissutigalugu malersorneqaraangatta nuannaarluta pinertusaartarpugut. (Pet 1. 4:12-14) Soorunami sioorasaarneqarneq, malersorneqarneq parnaarussaanerlu nuannarinngilagut. Kisianni Jehovamut aalajaakkatta qamuuna pilluangaartarpugut. Tamanna Henryk Dornikip misigaa. Taanna ukiorpassuarni naalakkersuisunit peqqarniitsumik malersorneqartarsimavoq. Oqaluttuarpoq angajunilu 1944-mi aggustimi tigusanut inissiarsuarnukaanneqarlutik. Akerlilersuisui oqarput: “Tunniutiinnarusunngilluinnarput. Upperisaq pillugu toqutaasinnaallutik nalunagu nuannaarutigaat.” Henryk ima nassuiaavoq: “Toqutaanissara kissaatiginngikkaluarlugu Jehovamut ilumoorfiginnillungalu sapiillunga naalliunnera nuannaarutigaara.” – Jaak 1:2-4.
16. Apustilit oqaluussiuarnissartik aalajangiusimallugu qanoq ersersippaat, oqaluusseriaasiallu qanoq ilaarparput?
16 Apustilit ingerlaannaq oqaluusseqqilerput. Qunusuillutik ‘ullut tamaasa guutisiorfimmi illumiillu illumut Kristusimik, Jiisusimik, nutaarsiassat nuannersut pillugit oqaluussiuarput’. d (ApS 5:42) Tassa aallussilluarlutik oqaluussiuarnissartik aalajangiusimavaat. Maluginiaruk Jiisusip Kristusip peqqusineratut inuit angerlarsimaffimmiittut oqaluussiffigisaraat. (Mat 10:7, 11-14) Qularnanngilaq taamaaliornertik pissutigalugu ilinniartitsissutiminnik Jerusalemmi tamakkeraat. Nalitsinni Jehovap Nalunaajaasuisa apustilit oqaluusseriaasiat ilaarpaat. Illumiit illumut oqaluussisarnerput ilisarnaatigaarput. Kikkut tamaasa nutaarsiassanik nuannersunik tusarnissaannut periarfissittarnerisigut suliatsinnik peqqissaarussinerput ersersittarparput. Illumiit illumut oqaluussinerput Jehovap pilluaqqusimavaa? Ilaana! Inuit millionillit tusarnaarusussimapput, ilarpassuisalu aatsaat kasuttorfigineqaramik nutaarsiassat nuannersut tusarpaat.
Angutit piukkunnartut ‘suliassamik isumaginnittussat’ (ApS 6:1-6)
17-19. Avissaartuutsitsisinnaasumik sumik ajornartorsiuteqalerpa, aaqqikkumallugulu apustilit qanoq iliorpat?
17 Ilagiinniittut akornanni maanna ajornartorsiuteqalerpoq. Ilinniartitanngorlaat amerlasuut Jerusalemmimut tikeraarput angerlannginnerminnilu ilinniarnerorusullutik. Taamaattumik ilinniartitat Jerusalemmimi najugallit kajumillutik aningaasanik tunissuteqarput tikeraartut nerisassaqarniassammata pisariaqartitaannillu allanik isumaginnikkusukkamik. (ApS 2:44-46; 4:34-37) Ajornartorsiuteqalerpulli. “Ullut tamaasa nerisassanik agguaanermi” uillarnerit grækerisut oqaluttut ‘mininneqartarput’ uillarnerilli hebræerisut oqaluttut mininneqassanatik. (ApS 6:1) Immikkoortitsisoqarsimassaaq. Tamannalu ajornartorsiutaavoq avissaartuutsitsisinnaasoq.
18 Apustilit ilagiinnut amerliartuinnartunut siulersuisoqatigiittut suliaqartut paasivaat ‘nerisassanik agguaajumallutik Guutip oqaasia ilinniartitsissutigiunnaarunikku eqqortuliussanatik’. (ApS 6:2) Taamaattumik ajornartorsiut aaqqikkumallugu ilinniartitat oqarfigaat angutinik arfineq-marlunnik ‘anersaamik ilisimassutsimillu peqangaartunik’ toqqaassasut ‘suliassamik tamatuminnga isumaginnittussanik’. (ApS 6:3) Angutit taakku piukkunnartuusariaqarput nerisassaannaat agguaanneqartussaanngimmata aammali aningaasat, pisiniarnerit taakkualu allattoqqissaarnissaat isumagineqartussaammata. Angutit siunnersuutigineqartut tamarmik grækerisut ateqarput, taamaattumik uillarnerit mininneqarsimasut isumalluarnerulersimassapput. Siunnersuutigineqartut eqqarsaatigereerlugit qinoreerlutillu apustilit angutit arfineq-marluk akisussaaffilerpaat ‘suliassamik isumaginnittussanngortillugit’. e
19 Angutit arfineq-marluk taakku nerisassanik agguaanermik isumaginnittussaammata imaappa nutaarsiassanik nuannersunik oqaluussisariaqarunnaartut? Naamerluinnaq! Angutit taakkua ilagaat Steffaanusi, taannalu aallussilluarluni sapiillunilu oqaluussisartutut kingusinnerusukkut allaatigineqarpoq. (ApS 6:8-10) Aamma Fiilippi, taakkua ilaat, ‘iivangkiiliulersaartumik’ taaneqartarpoq. (ApS 21:8) Tassa ersarippoq angutit arfineq-marluk taakku aallussilluarlutik oqaluussiuarsimasut.
20. Apustilit nalitsinni qanoq ilaarneqartarpat?
20 Nalitsinni angutinik ilagiinni akisussaaffeqalertussanik toqqaaniarnermi apustilit ilaarneqartarput. Angutit taakkua Guutimeersumik ilisimassuseqarnertik anersaamillu illernartumit sunnerneqarnertik ersersittariaqarpaat. Angutit Biibilimi piumasaqaatigineqartunik eqqortitsisut utoqqaanertatut ilagiinniluunniit kiffartortutut toqqarneqartarput. f (Tim 1. 3:1-9, 12, 13) Biibilimi piumasaqaatit anersaamit illernartumit isumassarsiarititaammata oqarsinnaavugut angutit taakku anersaamit illernartumit toqqarneqartut. Suliassarpassuaqartarput, assersuutigalugu utoqqaat ikiorneqarnissaat isumagisarpaat. (Jaak 1:27) Ilaallu ataatsimeersuarnissanik piareersaanermik, sanaartornermik Napparsimmavinnulluunniit Attaveqartitatut ulapputeqartarput. Ilagiinni kiffartortut ilagiinniittunik paarsisuunermut ilinniartitsinermulluunniit attuumassuteqanngikkaluartunik aamma suliassarpassuaqartarput. Utoqqaanertat ilagiinnilu kiffartortut ilagiinni peqatigiissortanilu akisussaaffippassuaqaraluarlutik nutaarsiassat nuannersut oqaluussissutigiuartarpaat. – Kor 1. 9:16.
“Guutip oqaasia siammariartortuarpoq” (ApS 6:7)
21, 22. Ilagiinngorlaat Jehovamit pilluaqquneqarnerat sumit erserpa?
21 Ilagiinngorlaat malersugaanerminni Jehovamit ikiorneqarlutik pinertusaarsimapput ajornartorsiullu ilagiinniittut akornanni avissaartuutsitsisinnaagaluartoq aaqqippaat. Jehovap pilluaqqusinera ersarippoq, imami allassimavoq: “Guutip oqaasia siammariartortuarpoq Jerusalemmimilu ilinniartitat amerliartupiloorlutik. Aamma palaserpassuit uppertunngorput.” (ApS 6:7) Taanna ilagiit anersaakkut siumukarnerannik Apustilit Suliaanni oqaluttuat ilaannaraat. (ApS 9:31; 12:24; 16:5; 19:20; 28:31) Aamma nalitsinni nunani allani oqaluussinermi siumukarneq pillugu tusagaqaraangatta qiimmassaatigisarparput, ilaa?
22 Upperisarsiornikkut siuttut kamattut kristumiunik siullernik malersuiuarnerminni uninnatik ilagiit sakkortunerusumik malersulerpaat. Allaat Steffaanusi nakuuserfigineqarpoq. Tamannalu kapitalimi tulliuttumi sammissavarput.
a Takuuk ungalusaq “ Juutit eqqartuussiviisa qullersaat”.
b Inngilit Apustilit Suliaanni 20-riarlutik eqqaaneqarneranni tamanna siullerpaajuvoq. Apustilit Suliaat 1:10-mi “angutit marluk qaqortunik atisallit” allaatigineqartut aamma inngiliupput.
c Takuuk ungalusaq “ Gamaaliali – rabbinerit ataqqisaat”.
d Takuuk ungalusaq “ ‘Illumiit illumut’ oqaluussineq”.
e ‘Suliassamik tamatuminnga isumaginninneq’ akisussaafferujussuummat angutit taakkua utoqqaanertanut piumasaqaatit eqqortissimassavaat. Biibilimili allassimanngilaq utoqqaanertanik nakkutilliisunilluunniit qangarpiaq toqqaasoqartalersimanersoq.
f Kristumiut siulliit nalaanni angutit piukkunnartut utoqqaanertanngortitsinermik akisussaaffeqartarput. (ApS 14:23; Tim 1. 5:22; Tit 1:5) Nalitsinni Siulersuisoqatigiit ilagiinnik nakkutilliisut toqqartarpaat, nakkutilliisullu taakku ilagiinni kiffartortunik utoqqaanertanillu toqqaasarput.