1, 2. Kristumiut siulliit naak oqaluus­siunnaar­tinniar­neqaraluartut akerlianik qanoq pisoqarpa?

 KRISTUMIUT siulliit sakkortuumik peqqarniingaar­tumillu malersor­neqalerput, Saulusillu ilagiit “soqqusaalluni saassut­talerpai”. (ApS 8:3) Ilinniartitat Jerusalemmimiit qimaapput, isumaqar­toqarsin­naavorlu Saulusip oqaluus­siunnaar­titsiniarluni anguniakkani angugaa. Kristumiulli siammarmata ilimagin­ngisamik pisoqarpoq. Sumik?

² Ilinniartitat nunani qimaaffigisaminni ‘Guutip oqaasianik nutaarsiassanik nuannersunik oqaluus­sissutiginnipput’. (ApS 8:4) Malersuillutik oqaluus­siunnaar­titsiniaagaluartut iluatsin­ngillat, nutaarsiassammi nuannersut siammar­neruinnarput! Tassami ilinniartitat siammar­titaanertik pissutigalugu sumiiffinni ungasin­nerusuni Guutip kunngeqarfianik oqaluus­sinissamut periarfis­saqarnerulerput. Soorlu sammissagipput aamma nalitsinni assingusumik pisoqarsimavoq.

3. (a) Fiilippi kinaava? (b) Sooq Samaariami oqaluus­sisoqarpiarsimanngila, Jiisusili nuna taanna pillugu qanoq siulittuisimava?

³ Fiilippi ‘siammar­titaasimasut’ ilagaat. a (ApS 8:4; takuuk ungalusaq “ Fiilippi ‘iivangkiiliulersaartoq’”). Taanna Samaariamukarpoq. Samaaria oqaluus­siffigineqarpiarsimanngilaq, Jiisusimi apustilinut ima oqarnikuummat: ‘Samaariamiut illoqarfiinut oqaluus­siartus­sanngilasi. Savalli tammarsimasut inuiaqatigiinnut  Israalikkunnut ilaasut kisiisa oqaluus­siffigissavasi.’ (Mat 10:5, 6) Jiisusilli nalunngilaa piffissan­ngorpat Samaariami oqaluus­sisoqarumaartoq, qilalian­nginnerminimi ima oqarpoq: “Jerusalemmimi, Judiiami tamarmi, Samaariami nunarsuullu isorpiaa tikillugu uanga pillunga ilisiman­nittutut nassuiaassaasi.” – ApS 1:8.

4. Samaariamiut Fiilippip oqaluus­sineranut qanoq qisuariarpat, taamatullu qisuariar­nerannut suna pissutaasimasinnaava?

⁴ Fiilippip paasivaa Samaaria ‘katersuif­figeriaan­nanngorluni qaqortis­simasoq’. (Joh 4:35) Oqariartuutaa Samaariamiut nuannaraat. Sooq? Una eqqarsaatigiuk: Juutit Samaariamiunik peqateqarusunneq ajorput ilarpassuilu taakkuninnga nikagin­nittuullutik. Nutaarsiassalli nuannersut kikkunnut tamanut neriuuteqalersitsisarput. Tamanna farisiiarit eqqarsar­taasianniit allaanerul­luinnarpoq, taakkumi siumut isummius­sereertarlutillu pingaar­niartuupput. Fiilippi aallussil­luarluni kinaassusersiornanilu Samaariamiunut oqaluussigami ersersippaa siumut isummius­sereersimasunit sunnertis­simanani. Tupinnanngilaq Samaariamiorpassuit ‘Fiilippi tusarnaaq­qissaarmassuk’. – ApS 8:6.

5-7. Kristumiut malersor­neqarnerat pissutigalugu nutaarsiassat nuannersut siammar­nerannik assersuuteqarit.

 ⁵ Kristumiut siulliit nalaannisut nalitsinni malersor­neqarnerput pissutigalugu oqaluus­siunnaan­ngilagut. Kristumiut ilaat pinngitsaalisaallutik parnaarus­saasarput nunanul­luunniit allanut nuutsin­neqartarlutik. Tamatumalu kingunerivaa inuit amerlanerusut nutaarsiassanik nuannersunik tusarler­neqarnerat. Assersuutigalugu sorsunnersuup kingulliup nalaani nazistit tigusanut inissiarsuaanni Nalunaajaasut parnaarussaasut oqaluus­sisarsimapput. Juuteq tigusanut inissiarsuarmi Nalunaajaasunik naapitsisimasoq ima oqaluttuarpoq: “Nalunaajaasut parnaarussat qunusuingaarnerisa aalajaan­nerisalu qularun­naarsip­paannga uppernerat Biibilimik tunngaveqartoq. Namminerlu Nalunaajaasun­ngorpunga.”

⁶ Allaat ilaannikkut malersuisimagaluartut oqaluus­siffigineqaramik Nalunaajaasun­ngorsimapput. Assersuutigalugu Nalunaajaasup Franz Deschimik atillip Gusenimi, tigusanut inissiarsuarmi Østrigimiittumi, sakkutuut naalagaat Biibilimik misissueqatigisarsimavaa. Takorlooruk ukiorpaaluit tamatuma kingorna marluullutik oqaluus­sisartuullutik Jehovap Nalunaajaasuisa ataatsimeersuar­neranni naapikkamik qanoq nuannaar­tigisimas­sanersut!

⁷ Aamma Nalunaajaasut malersor­neqarneq pissutigalugu nunanut allanut qimaasariaqaraangata inunnut amerlanerusunut oqaluus­sinermik kinguneqartarpoq. Assersuutigalugu 1970-ikkunni Nalunaajaasut Malawimiit Mozambiquemut qimaagamik tassani oqaluus­sinissamut periarfis­saqalerput. Allaat kingusin­nerusukkut Mozambiquemi akerlilersor­neqaleraluarlutik suli oqaluus­siuarput. Francisco Coana ima oqarpoq: “Oqaluus­sinerput pillugu arlaliulluta parnaarus­saasarsimavugut. Inuppassuilli tusarliussamut ajunngitsumik qisuariarmata qularutigin­ngilarput Guutip ikioraatigut, soorluttaaq kristumiut siulliit taamatut ikiortarsimagai.”

8. Politikkikkut aningaasaqar­niarnikkullu allannguutit oqaluus­sinermi qanoq sunniuteqarsimappat?

⁸ Soorunami kristumiut nunarpassuarni amerliar­torsimanerannut malersor­neqarneq pissutaasutuaasimanngilaq. Ukiuni kingullerni sorsunnerit aningaasaqar­niarnikkullu ajornar­torsiutit pissutigalugit inuppassuit nunanut allanut nuussimapput. Nuuffigisaminni oqaluus­siffigineqarlutik taakkua ilaat Biibilimik misissueqatigineqar­talersimapput. Taamaattumik nunani amerlasuuni allamiutut oqalussin­naasunik oqaluus­sisartoqarnissaa  pisariaqar­tinneqar­talerpoq. Illit inuit “inuiaqatigiinnit, naggueqatigiinnit inuiannillu tamaneersut qanorluunniillu oqaasillit” oqaluus­siffiginis­saannut periarfissatit tamaasa atortarpigit? – Saqq 7:9.

9. Siimuut kinaava, aamma Fiilippimut tunngatillugu suna tupigusuutigaa?

⁹ Fiilippi Samaariami amerlasooriarluni tupinnar­tuliorpoq. Assersuutigalugu napparsimasut ajorunnaarsittarpai anersaapiluillu inunnit anisittarlugit. (ApS 8:6-8) Fiilippip tupinnar­tuliorsin­naanera ingammik angutip ataatsip tupigusuutigaa. Taanna tassaavoq Siimuut angakkuartartoq inunnit tupigusuutigineqarluni ima eqqaaneqartoq: “Angut tassaavoq Guutip Pissaanera.” Fiilippip Guuti ikiortigalugu tupinnartuliai Siimuup takugamigit aatsaat Guutip pissaanera piviusoq takuaa uppertun­ngorlunilu. (ApS 8:9-13) Kisianni sunarpiaq pissutigalugu kristumiunngorpa?

10. (a) Petrusi Johannesilu Samaariami suppat? (b) Ilinniar­titanngorlaat Petrusip Johannesillu assaannit attorneqarlutik anersaamik illernartumik tunineqartut takugamigit Siimuut sua?

¹⁰ Apustilit paasigamikku Samaariami kristumiut amerliartortut Petrusi Johannesilu tassunnar­tippaat. (Takuuk ungalusaq “ Petrusip ‘qilaap kunngeqarfianut matuersaatit’ atorpai”). Apustilit apuukkamik ilinniar­titanngorlaat assamminnik  attorpaat, taakkulu anersaamik illernartumik tunineqarput. b Siimuup tamanna tupigusuutigingaarpaa. Apustilinut ima oqarpoq: “Kinaluunniit assannik attugara anersaamik illernartumik pisinnaaq­qullugu uangattaaq taama piginnaatissinga.” Siimuup allaat aningaasanik tuniumavai neriulluni piginnaaneq taanna Guutimeersoq pisiarisin­naassallugu. – ApS 8:14-19.

11. Petrusip Siimuut qanoq oqaaqqis­saarpaa, Siimuullu qanoq qisuariarpa?

¹¹ Petrusip Siimuut ima oqaaqqis­saarpaa: “Guutip tunissutaa akeqanngitsoq pisiarisin­naasorigakku qanortoq sølviutitillu suujunnaarisi. Guutip isaani unneqqaris­suunnginnavit tassunga tunngatillugu susassaqan­ngilatit.” Taava Petrusip Siimuut kajumis­saarpaa peqqissimeq­qullugu isumakkeerfigineqar­niassammallu qinoqqullugu. Petrusip ima oqarfigaa: ‘Jehova qamannga pisumik qinnuigisariaqarpat, ajornan­ngippat, siunniussat ajortoq pillugu isumakkeerfigeq­qullutit.’ Ersarippoq Siimuut tassaasoq inuk ajunngitsoq. Eqqortulior­nissani kissaatigigaluarlugu kukkusumik iliortoorpoq. Taamaammat apustilit ima kimigiiserfigai: “Oqarnissitut pineqaq­qunanga Jehovamut qamannga pisumik qinnussinga.” – ApS 8:20-24.

12. Kristumiuunerartuni akisussaaffimmik pisineq tunisinerluunniit qanoq nalingin­naatigiva?

¹² Petrusip Siimuumut oqaaqqis­saarutaa uagutsinnut mianersoq­qussutaavoq. Paasivarput ilagiinni akisussaaffimmik aningaasanik akiliilluni pisineq tunisinerluunniit eqqunngitsuusoq. Taamaaliornerli kristumiuunerartuni nalingin­naasorujussuuvoq. Assersuutigalugu qinerlerfissiami 1878-imi saqqummertumi allassimavoq  ilimagineqartoq paavissamik qinersisoqaraangat paavinngorumallutik aningaasanik akiliisarsimasut. Taamaaliorsimasullu ilarpassuisa tamanna kanngusuutigin­nginnamikku isertor­nianngilaal­luunniit.

13. Kristumiut ilagiinni akisussaaffimmik pisineq tunisinerlu qanoq ingalas­simasin­naavaat?

¹³ Kristumiut ilagiinni akisussaaffimmik pisineq tunisinerlu ingalas­simassavaat. Assersuutigalugu akisussaaf­feqaler­nissartik angujumallugu akisussaaf­filinnut iluareq­qusaarlutik tunissuteqar­tassanngillat ingasat­tumilluunniit nersualaarin­nittassanatik. Aamma akisussaaffillit pisuunik ajunngin­nerusumik pinnittas­sanngillat. Iliuuserineqarsinnaasut taakku tamarmik eqqunngitsulior­nerussagaluarput. Guutip kiffai tamarmik ‘minnerit ilaattut’ pissuseqar­tariaqarput Jehovallu anersaava akisussaaf­feqartussanik toqqaanissaa utaqqillugu. (Luk 9:48) Ilagiinni ‘imminut ataqqinar­tinniarsaris­sanngilagut’. – Uss 25:27.

14, 15. (a) “Eunukki Etiopiamiu” kinaava, aamma Fiilippip qanoq naapippaa? (b) Etiopiamiu Fiilippimit oqaluus­siffigineqareerami qanoq qisuariarpa, aamma sooq oqarsin­naavugut imermut morsutsin­neqarnis­saminut piareersimasoq? (Quppernerup ataani ilanngussaq takuuk).

¹⁴ Jehovap inngiliata Fiilippi peqquaa Jerusalemmimiit ammut Gaazamut aqqut ingerlavigissagaa. Immaqa Fiilippip tamanna eqqumiigivaa. Peqqutaali paasilerpaa eunukki Etiopiamiu ‘pruffiitimit Iisaajamit allakkanik’ atuartoq naapikkamiuk. (Takuuk ungalusaq “ Sooq Etiopiamiu ‘eunukki’-mik taaneqarpa?”). Jehovap anersaavanit illernartumit siulersor­neqarluni Fiilippip angutip qamutai ornippai. Sanianut pigami Etiopiamiu ima aperivaa: “Atuakkatit paasivigit?” Taannalu  ima akivoq: “Nassuiaan­neqanngikkuma qanoq paasissagakkit?” – ApS 8:26-31.

¹⁵ Etiopiamiup Fiilippi qamutiminut ikeqquaa. Oqaloqatigiittut takorluukkit. Iisaajap siulittuutaani ‘savamik’ aamma ‘kiffamik’ taaneqartup kinaanera sivisuumik ilisimaneqanngilaq. (Es 53:1-12) Fiilippip Etiopiamiu nassuiaappaa siulittuut tamanna Jiisusimut eqquutitin­neqarsimasoq. Ukiumi 33-mi ullormi piinsimi imermut morsutsin­neqartut assigalugit Etiopiamiup juutit upperisaannut ilanngus­simasup qanoq iliornissani nalunngilaa. Fiilippimut oqarpoq: “Takuuk! Aana imeq. Imermut morsutsitaanissannut suna akornutaava?” Kinguninngualu Fiilippip imermut morsutsippaa. c (Takuuk ungalusaq “ ‘Imeqarluartumi’ morsutsin­neqarneq”). Taava Fiilippi Jehovap anersaavanit Astuutimut oqaluus­siartoq­quneqarpoq. – ApS 8:32-40.

16, 17. Inngilit oqaluus­sinitsinni qanoq ikiortarpaatigut?

¹⁶ Fiilippitut suliaqarsin­naanerput ataqqinaatigaarput. Torrutiin­narlugu, soorlu angalanitsinni, Kunngeqarfik pillugu oqaluus­sisinnaasarpugut. Eqqortuliorusuttut naapikkaangatsigit amerlanertigut  naluneq ajorparput nalaatsor­nerinnaan­ngitsoq. Biibilimimi ersersin­neqarpoq inngilit “inuiaqatigiinnut, naggueqatigiinnut, qanorluunniit oqaasilinnut inuiannullu tamanut” oqaluussineq siulersoraat. (Saqq 14:6) Jiisusip aamma tamanna siulittuutiginikuuaa. Qajuusiassat naasupiluillu pillugit assersuusior­nermini oqarpoq katersuiffimmi, tassa naggatissap nalaani, katersuisut tassaassasut inngilit. Aamma oqarpoq ‘ajortuliornermut pissutaasut tamarmik inatsisinillu unioqqutitsisut Kunngeqarfimmit inngilinit peerneqassasut’. (Mat 13:37-41) Naggatissap nalaani Jehovap inngilit atorpai qilaliar­nissamik neriuutillit ‘savallu allat’ katersor­neqarneranni. – Saqq 7:9; Joh 6:44, 65; 10:16.

¹⁷ Tamanna qularin­ngilarput, inuppassuimmi oqaluus­sinitsinni naapittakkagut oqartarput ikiorneqar­nissaminnik Guutimut qinoqqam­merlutik. Assersuutigalugu Nalunaajaasut marluk nukappiaraq oqaluus­seqatigaat. Uninnialermata nukappiaqqap matup tullia kasuttorfigerusungaaramiuk nammineerluni kasuttoriartorpoq. Arnap inuusuttup mappiummagu Nalunaajaasut inersimasut ornippaat oqaluuk­kiartorlugu. Tupigusuutigisaannik arnap nassuiaappai Biibilimi allassimasut paaserusungaarlugit ikiorneqar­nissaminik qinoqqam­merluni! Biibilimillu misissueqatigisalerpaat.

18. Sooq oqaluus­sisinnaatitaanerput pingaar­tittuas­savarput?

¹⁸ Inngilinit ikiorneqarlutit oqaluus­sinermi peqataasin­naagavit tamanna ataqqinaatigaat. Tamannalu pingaar­tittuaruk. Pinertusaaruit “Jiisusi pillugu nutaarsiassanik nuannersunik” oqaluus­sininni nuannaar­tuassaatit. – ApS 8:35.