1-3. (a) Kristumiut siulliit suna avissaar­tuussutigeriaan­naavaat? (b) Apustilit Suliaanni oqaluttuap tamatuma samminera qanoq iluaqutigisin­naavarput?

 PAULUSI Barnabalu oqaluus­sisartutut angalareerlutik Antiokiamut Syriamiittumut uteqqammerput. Jehovap ‘allamiut uppernermut iserfis­saannik mappiisimanera’ nuannaarutigingaarpaat. (ApS 14:26, 27) Aamma Antiokiami nutaarsiassat nuannersut oqaluus­sissutigineqarput juutiun­ngitsullu ‘amerlangaartut’ kristumiun­ngorlutik. – ApS 11:20-26.

² Kristumiun­ngorlaat pillugit kristumiut Judiiamiittut tusagaqaramik ilaasa nuannarin­ngilaat. Taakkumi isumaqarput kristumiut angutit tamarmik kipineqar­tariaqartut allalli taama isumaqarnatik. Kristumiut juutiusut juutiun­ngitsullu imminnut qanoq pisassappat, aamma kristumiut juutiun­ngitsut Moorsisip inatsisai maleruar­tariaqarpaat? Isumaqatigiin­ngingaaramik taamani kristumiut avissaar­tuuteriaan­naapput. Qanoq aaqqissavaat?

³ Apustilit Suliaanni oqaluttuaq tamanna pingaarutilinnik arlalinnik ilinniutis­sartaqarpoq. Taakku iluaqutigalugit nalitsinni avissaar­tuussutaasin­naasunik pisoqas­sagaluarpat aaqqiisoqarsinnaavoq.

4. Kristumiut juutiusut ilaat eqqunngitsumik qanoq eqqarsar­taaseqarpat, sunalu apeqqutaalerpa?

⁴ Lukkarsi ima allappoq: “Angutit ilaat Judiiamiit [Antiokiamut] aterput qatanngutillu ima ilinniar­tittalerlugit: ‘Moorsisip inatsisaanut naapertuuttumik kipineqan­ngikkussi annaanneqarsin­naanngilasi.’” (ApS 15:1) ‘Angutit Judiiameersut’ taakku kristumiun­ngunngin­nerminni farisiiariusimanersut Biibilimi allassimanngilaq. Kisianni farisiiaritut, Moorsisip inatsisaanik maleruaaq­qissaar­niartartutut, isummer­taaseqarpasipput. Aamma imaassinnaavoq sallullutik oqarsimasut apustilit utoqqaanertallu Jerusalem­mimiittut sinnerlugit oqalullutik. (ApS 15:23, 24) Ukiulli 13-it tamatuma  siorna Guutip apustilimut Petrusimut ersersippaa juutiun­ngitsut kipineqarsiman­ngitsut kristumiun­ngornerat akueralugu. Taava sooq kristumiun­ngortut kipineqar­nissaat kristumiut juutiusut suli aalajangiusimavaat? a – ApS 10:24-29, 44-48.

5, 6. (a) Sooq kristumiut juutiusut ilaasa kristumiun­ngortut kipineqar­tariaqarnerat suli upperaat? (b) Kipineqarnermik isumaqatigiissut Aaperaamut isumaqatigiissummut ilaava? Nassuiaruk. (Quppernerup ataani ilanngussaq takuuk).

⁵ Tamatumunnga arlalinnik pissuteqarsinnaavoq. Assersuutigalugu Jehovap nammineq angutit kipineqar­nissaat peqqussutiginikuuaa, kipineqarnerlu taassumunnga immikkut ittumik attaveqarnermut ersiutaasimavoq. Aaperaat taassumalu inoqutaani angutit tamarmik kipineqar­nissaannik Jehova peqqusivoq, kingusin­nerusukkullu Israalikkut aamma taamatut peqquai. b (Mos 3. 12:2, 3) Moorsisip inatsisai naapertorlugit allaat takornartat nalliuttuni aalajangersimasuni peqataarusuttut, soorlu qaangiiffimmi nereqataarusuttut, kipineqaq­qaartariaqarput. (Mos 2. 12:43, 44, 48, 49) Tassa kipineqarsiman­ngitsut minguttuutut Guutimullu kiffartorsin­naanngitsutut juutinit isigineqartarput. – Es 52:1.

⁶ Kristumiut juutiusut allannguutit akueris­sagunikkit uppertuul­lutillu maniguut­tuusariaqarput. Inatsisit tunngavigalugit isumaqatigiissut nutaamik taarser­neqarmat juutit inunnguuseralugu Guutimut innuttaasarun­naarput. Aamma kristumiut juutiusut juutit akornanni inuusut – soorlu Judiiami kristumiut – Jiisusip Missiarsiunera juutiun­ngitsullu kipineqarsiman­ngitsut uppeqatimissut akueris­sagunikku sapiitsuusariaqarput. – Jer 31:31-33; Luk 22:20.

7. ‘Angutit Judiiameersut’ suut paasisiman­ngilaat?

⁷ Soorunami Jehovap najoqqutassiai allanngorsiman­ngillat. Tamannalu nalunngilarput Moorsisip inatsisaanut najoqqutassiat tunngaviusut isumaqatigiissummut nutaamut ilaammata. (Mat 22:36-40) Assersuutigalugu kipineqarnermut tunngatillugu kingusin­nerusukkut Paulusi ima allappoq: “Kipineqarsimasuuneq anersaamit uummatikkut kipineqar­nerummat juutiunermut inatsisinik maleruaaneq aalajangiisuunani inuttut qamuuna qanoq ittuuneq aalajangiisuuvoq.” (Rom 2:29; Mos 5. 10:16) ‘Angutit Judiiameersut’  tamakku paasisiman­ngilaat, uteriil­lutillu oqarput Guutip kipineqarnermik inatsit atuukkun­naartin­ngisaan­narsimagaa. Eqqarsar­taasertik allanngor­tikkusus­sanerpaat?

8. Kipineqarneq pillugu isumaqatigiin­ngissut sooq Jerusalemmimi siulersuisoqatigiinnut saqqummiun­neqarpa?

⁸ Lukkarsi nangippoq: “[Paulusip] Barnaballu [angutit Judiiamiit atersimasut] isumaqatiginagit oqalliseqatigingaatsiareermatigit aalajanger­neqarpoq Paulusi, Barnaba allallu isumaqatigiin­ngissut saqqummiun­niarlugu Jerusalemmimi apustilinut utoqqaaner­tanullu majuassasut.” c (ApS 15:2) Kristumiun­ngortut kipineqar­tassanersut pillugu Antiokiami ilagiin­niittut ‘oqalliseqatigiipput’. Arlaannaataluunniit isummani allanngor­tikkuman­ngimmagu isumaqatigiis­sinnaan­ngillat. Eqqisseqatigiinnissaq ataasius­suseqar­nissarlu angujumallugit ilagiit silatusaarlutik aalajangerput “Jerusalemmimi apustilinut utoqqaaner­tanullu”, taamani siulersuisoqatigiiusunut, isumaqatigiin­ngissut saqqummiun­niarlugu. Antiokiami utoqqaanertat qanoq ilinniarfigisin­naavagut?

9, 10. Qatanngutit Antiokiamiittut aamma Paulusi Barnabalu uagutsinnut qanoq maligas­saalluarpat?

⁹ Ilinniutissaq pingaarutilik paasisarput tassaavoq Guutip peqatigiissortai tatigis­sagigut. Una eqqarsaatigiuk: Antiokiami ilagiit nalunngilaat siulersuisoqatigiinnut ilaasortaasut tamarmik juutiusut. Taamaak­kaluartoq tatigivaat siulersuisoqatigiit kipineqarnermik isumaqatigiin­ngissut Allakkat Illernartut tunngavigalugit aaqqissagaat. Sooruna? Kristumiut qularin­nginnamikku Jehovap anersaani illernartoq ilagiinnullu niaquusoq Jiisusi Kristusi aqqutigalugit aaqqiis­sutissaqarumaartoq. (Mat 28:18, 20; Ef 1:22, 23) Nalitsinni ingasattumik ajornar­torsiuteqalissappat Antiokiami kristumiut ilaarlugit Guutip peqatigiissortai Siulersuisoqatigiillu tatigisigit.

¹⁰ Aamma maniguut­tuunissap Jehovallu utaqqinissaata pingaaruteqar­nerannik eqqaasin­neqarpugut. Paulusi Barnabalu toqqaan­nartumik anersaamit illernartumit allamiunut oqaluus­sisussatut toqqarneqarput, taamaak­kaluartorli isumaqan­ngillat kipineqarneq pillugu isumaqatigiin­ngissummut tunngatillugu namminneq aalajangiisin­naallutik.  (ApS 13:2, 3) Paulusip kingusin­nerusukkut allakkamini ersersippaa anersaamit illernartumit siulersor­neqarsimalluni, imami allappoq: “Saqqummersitaq pissutigalugu [Jerusalemmimut] majuarpunga.” (Gal 2:2) Nalitsinni avissaar­tuutaasin­naasumik isumaqatigiin­ngissuteqarpat utoqqaanertat taakkunatulli maniguut­tuuniarlutillu utaqqisin­naassuseqar­niartarput. Isummaminnik uteriillutik aalajangius­sisimaniaan­narnatik Jehovap isumaa paaserusut­tarpaat. Taamaattumik Biibili inussiallu aalajaatsup ilitsersuussutai misissor­tarpaat. – Flp 2:2, 3.

11, 12. Sooq Jehovap utaqqinissaa pingaaruteqarpa?

¹¹ Ilaannikkut pineqartoq aalajangersimasoq paasilluas­sagutsigu Jehovamit paasitin­neqarnissarput utaqqisariaqarparput. Paulusip nalaani aatsaat ukiumi 49-mi – tassa Korniiliusip ukiumi 36-mi tanitan­ngornerata kingorna ukiut 13-it qaangiutereersut – Jehovap kristumiut paasitippai juutiun­ngitsut kipineqar­tariaqan­ngitsut. Sooq taama sivisutigisumik paasititsinngila? Imaassinnaavoq juutit eqqortuliorusuttut isiginnit­taatsiminnik allannguerujus­suarnis­saannut Jehovap piffissaqarluar­tikkusukkai. Tassami kipineqarneq pillugu Aaperaamut ataqqingaagaannut isumaqatigiissut ukiuni 1.900-ni atuussimasoq atorunnaarsin­neqarpoq! – Joh 16:12.

¹² Jehovamit naammagit­tartuusumit asannit­tuusumillu ilitsersor­neqarlutalu taassumatut eqqarsar­taaseqar­nissamut ikiorneqar­taratta ataqqinaatigaarput! Ilinniar­titsissutai uagutsinnut iluaqutaajuaannarput. (Es 48:17, 18; 64:7) Taamaattumik makitalluta nammineq isumarput aalajangiusimaan­narusun­ngilarput, peqatigiis­sortanilu allannguutinut allassimaf­finnulluunniit aalajangersimasunut nassuiaatinut nutaanut ajortumik qisuariarusunnata.  (Oqal 7:8) Paasigukku allannguutinut ajortumik qisuariaq­qajaasarlutit Apustilit Suliaat kapitali 15-imi ilinniutissat eqqarsaatigeq­qissaariarlugit inuuninni maleruarsin­naaqqullugit Jehovamut ikioqqugit. d

13. Biibilimik ilinniar­titsinitsinni Jehovap naammagit­tartuunera qanoq ilaarsin­naavarput?

¹³ Naammagit­tartuusariaqarpugut Biibilimik ilinniar­titatta upperisani eqqunngitsoq upperisarsior­tuniluunniit eqqunngitsuni ileqqorineqartut iperaruminaatsippagit. Taamaat­toqartillugu Guutip anersaavata pineqartup uummataanik killiinissaanut piffissaqar­tittariaqarparput. (Kor 1. 3:6, 7) Aamma ilinniar­titarput qinnussin­naavarput. Piffissaal­luartukkut Guutip arlaatigut paasitis­savaatigut qanoq pitsaanerpaamik ikiorsin­naaneripput. – Joh 1. 5:14.

14, 15. (a) Paulusi, Barnaba angalaqataallu Antiokiami ilagiin­niittunit qanoq ataqqin­ninnermik ersersitsivigineqarpat? (b) Paulusikkut uppeqatitik aqqusaakkatik qanoq qiimmas­sarpaat?

¹⁴ Lukkarsi ima oqaluttuarpoq: “Angutit taakku ilagiin­niittunit qaniorneqareerlutik Fønikia Samaarialu aqqusaarpaat. Allamiullu Guutimut kiffartor­tunngornerat pillugu oqaluttuaq­qissaarmata qatanngutit tamarmik nuannaangaalerput.” (ApS 15:3) Ilagiit Paulusimik, Barnabamik angalaqataannillu qaniuigamik taakkununnga asanninnertik ataqqin­ninnertillu ersersippaat. Tapersersorusullugit Guutimillu pilluaq­quneqar­nissaannik kissaateqarnertik ersersippaat. Kristumiut Antiokiamiut aamma taamaalillutik maligas­sippaatigut. Illit taakkunatulli uppeqatitit, ingammik utoqqaanertat “oqalunnikkut ilinniar­titsinikkullu tamaviaartut”, ataqqillugit ersersit­tarpiuk? – Tim 1. 5:17.

¹⁵ Paulusikkut aqqutaani uppeqatitik Fønikiamiittut Samaariamiittullu qiimmas­sarpaat juutiun­ngitsut kristumiun­ngornerat pillugu ‘oqaluttuuteq­qissaaramikkit’. Kristumiut tassaniittut ilaat tassaagunarput Steffaanusip toqutaanerata kingorna juutit qimaasimasut. Tamatumunnga assingusumik nalitsinni Jehovap oqaluus­sinermik pilluaq­qusisar­neranik misigisat qatanngutinut, ingammik misilin­neqartunut, qiimmas­saataasarput. Misigisalik­kersaarutit taamaattut qiimmas­saatiginias­sagakkit ataatsimiinnerni ataatsimeersuar­nernilu najuuttarit. Biibililersaarutillu naqitikkat imaluunniit jw.org-imi saqqummersitat atuartakkit.

16. Sumit erserpa kipineqarnermut tunngatillugu apeqqut isumaqatigiin­ngissuterujus­suanngorsimasoq?

 ¹⁶ Antiokiamiit kujammut 550 kilometerit missaannik angalareerlutik apuuffis­saminnut apuupput. Lukkarsi ima allappoq: “Jerusalemmimut pigamik ilagiinnit, apustilinit utoqqaaner­tanillu tikilluaq­quneqarput, aamma Guutip aqqutigalutik iliuuserisimasarpassui oqaluttuaraat. Immikkoor­niaqatigiilli farisiiarit uppertun­ngorsimasut issiavimminnit nikuipput oqarlutillu: ‘Kipineqar­tariaqarlutillu Moorsisip inatsisaanik maleruaanissamik peqquneqar­tariaqarput.’” (ApS 15:4, 5) Ersarippoq kipineqarnermut tunngatillugu apeqqut isumaqatigiin­ngissuterujus­suanngorsimasoq aaqqinneqar­tariaqartorlu.

17. Jerusalemmimi siulersuisoqatigiinnut kikkut ilaasor­taappat, aamma sooq utoqqaanertat ilaasor­taasimappat?

¹⁷ Ussatit 13:10 naapertorlugu “siunnersuutinik ilassin­nittuni ilisimas­suseqarpoq”. Najoqqutassiaq tamanna maleruarlugu “apustilit utoqqaanertallu [kipineqarnermik isumaqatigiin­ngissut] eqqartor­niarlugu katersuupput”. (ApS 15:6) “Apustilit utoqqaanertallu” kristumiut tamaasa sinnerlugit aalajangiisarsimapput, soorlu Siulersuisoqatigiit nalitsinni taamaattartut. Sooq utoqqaanertat taamani siulersuisoqatigiinnut aamma ilaasor­taappat? Eqqaamajuk apustili Jaaku toqutaasimammat aamma apustili Petrusi parnaarus­saaqqanikuusimammat. Apustilit allat aamma taama pineqariaan­naapput. Taamaat­toqassappat qatanngutinik angutinik tanitanik oqaluus­sinermi siulersuisin­naasunik allanik siulersuisoqatigiinnut ilaasor­taqarnissaa pingaaruteqassaaq.

18, 19. Petrusi kimittuumik qanoq oqaaseqarpa, oqaasiinillu suna erserpa?

¹⁸ Lukkarsi ima nangippoq: “Oqallisingaatsiareeramik Petrusi nikuippoq oqarlunilu: ‘Qatanngutit angutit, nalunngilarsi allamiut uppertun­ngoqqullugit nutaarsiassanik nuannersunik tusarliisussatut Guutip aallaqqaammut akorngassinnit toqqaraanga. Guutillu,  uummammik ilisimannittup, uagutsinnut iliorsimanermisut anersaamik illernartumik tunigamigit iluaralugit uppernarsarpaa. Uppernerallu pissutigalugu uummataat minguiaramigit uagut juutiun­ngitsullu assigiimmik pivaatigut.’” (ApS 15:7-9) Qinerlerfissiaq naapertorlugu grækerisut oqaaseq ‘oqallinnermik’ versi 7-imi nutserneqartoq aamma ima isumaqarsinnaavoq: “Ujarlerneq; apersorneq”. Tassa ersarippoq qatanngutit assigiin­ngitsunik isumaqaraluarlutik eqqarsaatitik misigis­sutsitillu ammasumik eqqartoraat.

¹⁹ Petrusip oqaasii kimittuut najuuttunut tamanut eqqaasitsis­sutaapput juutiun­ngitsut kipineqarsiman­ngitsut siulliit – tassa Korniiliusi inoqutaalu – ukiumi 36-mi taninneqarmata taanna najuussimasoq. Tassa Jehovap juutit juutiun­ngitsullu immikkoor­tikkunnaarmagit inuit allatut iliorsin­naatitaan­ngillat. Aamma Petrusip oqaasiinit erserpoq inuk Moorsisip inatsisaanik maleruaanini pinnagu Kristusimilli upperin­ninnini pissutigalugu naapertuil­luartuutitaassasoq. – Gal 2:16.

20. Kipineqarnermik aalajangiusimannittut qanoq ‘Guuti misilippaat’?

²⁰ Guutip oqaasia anersaamillu illernartumik atuisarnera tunngavigalugit Petrusi ima isummerpoq: “Taamaattumik sooq ersuutip, siuaasagullu nammassin­naanngisatta, ilinniartitat pukusuannut ilineratigut maanna Guuti misilippisiuk? Naalakkattali Jiisusip ajunngisaangaar­neratigut taakkunatulli annaanneqarnerput upperaarput.” (ApS 15:10, 11) Petrusi oqarpoq kipineqarnermik aalajangiusimannittut ‘Guuti misilikkaat’, tassa naammagit­tarnera misilikkaat. Juutiun­ngitsunut Moorsisip inatsisaanik maleruaaq­qusipput, namminnerli tamakkiisumik maleruarsin­naanngilaat tamannalu pissutigalugu toqusus­saagaluarlutik. (Gal 3:10) Tassa juutit taakkua Jiisusi aqqutigalugu Guutip ajunngisaangaarnera qujamasuutigisus­saagaluarpaat.

21. Barnabap Paulusillu suna oqaluttuaraat?

²¹ Ersarippoq Petrusip oqaasii eqqarsalersitsisut, ‘tamarmimmi nipaarupput’. Taava ‘Barnaba Paulusilu Guutip aqqutigalutik allamiut akornganni tupinnar­tuliarpassui pillugit oqaluttuuppaat’. (ApS 15:12) Maanna apustilit utoqqaanertallu uppernarsaatit tunngavigalugit kipineqarneq pillugu naliliisin­naallutillu Guutip piumasaa naapertorlugu aalajangiisin­naalerput.

22-24. (a) Nalitsinni Siulersuisoqatigiit kristumiut siulliit siulersuisoqatigiivi qanoq ilaartarpaat? (b) Utoqqaanertat qanoq takutis­sinnaavaat Jehovap oqartus­saanera tapersersorlugu?

²² Aamma nalitsinni Siulersuisoqatigiit ataatsimiik­kaangamik Guutip oqaasia tunngavigisarpaat anersaarlu illernartoq qinnutigisarlugu.  (Tuss 119:105; Mat 7:7-11) Guutip eqqarsar­taasianut naapertuuttumik aalajangiinias­sagamik Siulersuisoqatigiinnut ilaasortat tamarmik ataatsimiin­nerminni eqqartugassat siumut paasereer­tarpaat, taamaalillutik sammineqartussat eqqarsaatigeq­qissaarlugillu qinnutiminni ilanngut­tarnias­sagamikkit. (Uss 15:28) Taava ataatsimiik­kaangamik isummatik ammasumik ataqqin­nittumillu oqaatigisarpaat Biibililu tunngavigiuar­tarlugu.

²³ Ilagiinni utoqqaanertat aamma taamaaliortarput. Utoqqaaner­taqatigiit pingaarutilik ataatsimiis­sutigereerlugu suli nalugunikku qanoq iliuuseqarfigis­sanerlugu immikkoor­tortaqarfimmut imaluunniit tamatumunnga sinniisumut, soorlu ilagiinnik nakkutil­liisumut, apeqqutigisin­naavaat. Pisariaqas­sappallu immikkoor­tortaqarfiup Siulersuisoqatigiinnut apeqqut ingerlateq­qissinnaavaa.

²⁴ Maniguullutik, aalajaallutik naammagit­tarlutillu Jehovap peqatigiis­sortaanit ilagiinniillu maleruaq­quneqartunik maleruaasut Jehovamit pilluaq­quneqartarput. Kapitalimilu tulliuttumi sammisas­satsitut taamaalior­tarutta Jehova eqqisseqatigiis­sitsillunilu ataasioqatigiis­sitsillunilu ilagiin­niittut amerliar­tortissavai.