លោតទៅអត្ថបទ

លោតទៅបញ្ជីអត្ថបទ

អត្ថបទ​សិក្សា ១

ចូរជឿជាក់ថា‹ប្រសាសន៍របស់ព្រះជាសេចក្ដីពិត›

ចូរជឿជាក់ថា‹ប្រសាសន៍របស់ព្រះជាសេចក្ដីពិត›

បទ​គម្ពីរ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៣​គឺ​៖ «​ប្រសាសន៍​របស់​លោក​ជា​សេចក្ដី​ពិត​ទាំង​ស្រុង​»។—ចសព. ១១៩:១៦០

ចម្រៀង​លេខ​៩៦ សៀវភៅ​របស់​ព្រះ​ជា​សម្បត្តិ​វិសេស

សេចក្ដី​សង្ខេប a

១. ហេតុ​អ្វី​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​មិន​ទុក​ចិត្ត​គម្ពីរ?

 មនុស្ស​ជា​ច្រើន​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​មិន​ដឹង​ថា​ពួក​គេ​អាច​ទុក​ចិត្ត​អ្នក​ណា​បាន​ទេ។ ពួក​គេ​ឆ្ងល់​ថា​តើ​មនុស្ស​ដែល​ពួក​គេ​គោរព ដូច​ជា​អ្នក​នយោបាយ អ្នក​វិទ្យា​សាស្ត្រ ឬ​អ្នក​ជំនួញ​តែង​តែ​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​ល្អ​បំផុត​សម្រាប់​ពួក​គេ​ឬ​យ៉ាង​ណា។ បន្ថែម​ទៅ​ទៀត ពួក​គេ​មិន​គោរព​អ្នក​ដឹក​នាំ​ខាង​សាសនា​គ្រិស្ត​នោះ​ទេ។ ដូច្នេះ យើង​មិន​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ទេ ដែល​ពួក​គេ​មិន​ទុក​ចិត្ត​គម្ពីរ​ជា​សៀវភៅ​ដែល​អ្នក​ដឹក​នាំ​សាសនា​ទាំង​នោះ​អះអាង​ថា​ពួក​គេ​ធ្វើ​តាម។

២. យោង​ទៅ​តាម​ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ ១១៩:១៦០ តើ​យើង​ត្រូវ​ជឿ​ជាក់​អំពី​អ្វី?

ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា យើង​ជឿ​ជាក់​ថា​លោក​ជា​«​ព្រះ​នៃ​សេចក្ដី​ពិត​»​ ហើយ​ថា​លោក​តែង​តែ​ចង់​ឲ្យ​យើង​ទទួល​ប្រយោជន៍​ច្រើន​បំផុត។ (​ចសព. ៣១:៥; អេ. ៤៨:១៧​) យើង​ដឹង​ថា​យើង​អាច​ទុក​ចិត្ត​អ្វី​ដែល​យើង​អាន​ក្នុង​គម្ពីរ ពោល​គឺ​«​ប្រសាសន៍​របស់​[​ព្រះ​]​ជា​សេចក្ដី​ពិត​ទាំង​ស្រុង​»។ (​សូម​អាន ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ ១១៩:១៦០) យើង​យល់​ស្រប​នឹង​អ្វី​ដែល​បណ្ឌិត​ម្នាក់​ខាង​គម្ពីរ​បាន​សរសេរ​ថា​៖ ​«​ប្រសាសន៍​របស់​ព្រះ​មិន​ដែល​ក្លែង​ក្លាយ ឬ​មិន​កើត​ឡើង​ឡើយ។ រាស្ត្រ​ព្រះ​អាច​ទុក​ចិត្ត​ប្រសាសន៍​របស់​លោក ដោយ​សារ​ពួក​គេ​ទុក​ចិត្ត​ព្រះ​ដែល​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​នោះ​»។

៣. តើ​យើង​នឹង​ពិចារណា​អ្វី​ខ្លះ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ?

តើ​យើង​អាច​ជួយ​អ្នក​ឯ​ទៀត​ឲ្យ​មាន​ការ​ជឿ​ជាក់​ដូច​យើង​លើ​បណ្ដាំ​របស់​ព្រះ​តាម​របៀប​ណា? សូម​យើង​គិត​អំពី​មូលហេតុ​បី​ដែល​យើង​អាច​ទុក​ចិត្ត​គម្ពីរ។ យើង​នឹង​ឃើញ​ថា​អ្វី​ដែល​គម្ពីរ​ចែង​មិន​បាន​ផ្លាស់​ប្ដូរ ទំនាយ​ក្នុង​គម្ពីរ​បាន​ត្រូវ​សម្រេច ហើយ​ថា​គម្ពីរ​មាន​ឫទ្ធានុភាព​ដើម្បី​កែ​ប្រែ​ជីវិត។

ដំណឹង​ក្នុង​គម្ពីរ​បាន​ត្រូវ​រក្សា​ទុក​យ៉ាង​ត្រឹម​ត្រូវ

៤. ហេតុ​អ្វី​អ្នក​ខ្លះ​សង្ស័យ​អំពី​ភាព​ត្រឹម​ត្រូវ​នៃ​គម្ពីរ?

ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​ប្រើ​បុរស​ដ៏​ស្មោះ​ត្រង់​ប្រហែល​ជា​៤០​នាក់​ឲ្យ​សរសេរ​សៀវភៅ​តូច​ៗ​ក្នុង​គម្ពីរ។ ប៉ុន្តែ គ្មាន​ឯកសារ​ដើម​ណា​បាន​ត្រូវ​រក្សា​ទុក​រហូត​ដល់​សម័យ​យើង​ទេ។ ឯកសារ​ទាំង​អស់​ដែល​យើង​មាន​គឺ​ជា​ឯកសារ​ចម្លង។ នេះ​នាំ​ឲ្យ​អ្នក​ខ្លះ​ឆ្ងល់​ថា​តើ​អ្វី​ដែល​យើង​អាន​ក្នុង​គម្ពីរ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ គឺ​ដូច​គ្នា​នឹង​ឯកសារ​ដែល​ពួក​បុរស​ទាំង​នោះ​បាន​សរសេរ​ឬ​យ៉ាង​ណា។ តើ​អ្នក​ធ្លាប់​ឆ្ងល់​ឬ​ទេ​ថា តើ​តាម​របៀប​ណា​យើង​អាច​ប្រាកដ​ថា​នោះ​គឺ​ដូច​គ្នា?

បុគ្គល​ដែល​បាន​ទទួល​ការ​បង្ហាត់​បង្រៀន​ឲ្យ​ចម្លង​បទ​គម្ពីរ​ភាសា​ហេប្រឺ បាន​ខំ​ប្រឹង​យ៉ាង​ខ្លាំង​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រាកដ​ថា​ឯកសារ​ចម្លង​របស់​ពួក​គេ​នៃ​បណ្ដាំ​របស់​ព្រះ​គឺ​ត្រឹម​ត្រូវ ​(​សូម​មើល​វគ្គ​៥​)

៥. តើ​បទ​គម្ពីរ​ភាសា​ហេប្រឺ​បាន​ត្រូវ​ចម្លង​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច? (​សូម​មើល​រូប​ភាព​នៅ​ក្រប​)

ដើម្បី​រក្សា​ដំណឹង​ក្នុង​គម្ពីរ ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​បង្គាប់​រាស្ត្រ​របស់​លោក​ឲ្យ​ចម្លង​វា។ លោក​បាន​ណែនាំ​ស្ដេច​នៃ​ស្រុក​អ៊ីស្រាអែល​ឲ្យ​ចម្លង​ច្បាប់​របស់​លោក​ដោយ​ផ្ទាល់ ហើយ​លោក​បាន​តែង​តាំង​ពួក​លេវី​ឲ្យ​បង្រៀន​ច្បាប់​នោះ​ដល់​បណ្ដា​ជន។ (​បច. ១៧:១៨; ៣១:២៤​-​២៦; នេហ. ៨:៧​) ក្រោយ​ពី​ជន​ជាតិ​យូដា​បាន​ត្រូវ​ដោះ​លែង​ពី​ការ​និរទេស​នៅ​ស្រុក​បាប៊ីឡូន មាន​អ្នក​ចម្លង​បណ្ដាំ​របស់​ព្រះ​មួយ​ក្រុម​ដែល​មាន​ជំនាញ បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ចម្លង​ឯកសារ​ជា​ច្រើន​ពី​បទ​គម្ពីរ​ភាសា​ហេប្រឺ។ (​អែស. ៧:៦, កំ.ស.​) បុរស​ទាំង​នេះ​ធ្វើ​កិច្ច​ការ​នេះ​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ដាក់។ នៅ​ពេល​ក្រោយ​មក អ្នក​ចម្លង​មិន​គ្រាន់​តែ​រាប់​ពាក្យ​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ពួក​គេ​ចាប់​ផ្ដើម​រាប់​តួ​អក្សរ​ដើម្បី​ប្រាកដ​ថា​ពួក​គេ​បាន​ចម្លង​ទាំង​អស់​យ៉ាង​ត្រឹម​ត្រូវ។ ទោះ​ជា​យ៉ាង​នេះ​ក៏​ដោយ ដោយ​សារ​មនុស្ស​មាន​ភាព​មិន​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ មាន​កំហុស​ខ្លះ​ពេល​ដែល​ពួក​គេ​ចម្លង​ឯកសារ​ទាំង​នោះ​ទុក។ ប៉ុន្តែ មាន​ឯកសារ​ចម្លង​ជា​ច្រើន​នៃ​បទ​គម្ពីរ​ទាំង​នោះ ដូច្នេះ​ក្រោយ​មក​គេ​អាច​រក​ឃើញ​កំហុស​បាន។ តើ​តាម​របៀប​ណា?

៦. តើ​កំហុស​ក្នុង​ឯកសារ​ចម្លង​នៃ​គម្ពីរ​អាច​ត្រូវ​រក​ឃើញ​តាម​របៀប​ណា?

បណ្ឌិត​នៅ​សម័យ​ទំនើប​មាន​របៀប​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត​មួយ ដើម្បី​រក​កំហុស​ពី​ពួក​អ្នក​ដែល​បាន​ចម្លង​ឯកសារ​គម្ពីរ។ ជា​ឧទាហរណ៍ ឧបមា​ថា​បុរស​១០០​នាក់​បាន​ត្រូវ​រៀបចំ​ឲ្យ​ចម្លង​ឯកសារ​មួយ​ទំព័រ​ដោយ​ដៃ។ បុរស​ម្នាក់​បាន​ចម្លង​ខុស​មួយ​ក្នុង​ឯកសារ​ចម្លង​របស់​គាត់។ របៀប​មួយ​ដែល​យើង​អាច​រក​ឃើញ​កំហុស​នោះ គឺ​ដោយ​ប្រៀប​ធៀប​ឯកសារ​ចម្លង​របស់គាត់​ទៅ​នឹង​ឯកសារ​ចម្លង​របស់​អ្នក​ឯ​ទៀត​ទាំង​អស់។ ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ ដោយ​ប្រៀប​ធៀប​ឯកសារ​ជា​ច្រើន​នៃ​គម្ពីរ បណ្ឌិត​អាច​រក​ឃើញ​កំហុស​ឬ​ពាក្យ​ដែល​អ្នក​ចម្លង​បាន​រំលង។

៧. តើ​អ្វី​បង្ហាញ​អំពី​ភាព​ត្រឹម​ត្រូវ​របស់​អ្នក​ចម្លង​គម្ពីរ?

ពួក​អ្នក​ដែល​ចម្លង​ឯកសារ​នៃ​គម្ពីរ​ខំ​ព្យាយាម​ចម្លង​ឲ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ។ សូម​គិត​អំពី​ឧទាហរណ៍​មួយ​ដែល​បង្ហាញ​ចំណុច​នេះ។ ឯកសារ​ដែល​បាន​ត្រូវ​ចម្លង​នៃ​បទ​គម្ពីរ​ភាសា​ហេប្រឺ​ទាំង​មូល​បាន​ត្រូវ​ចម្លង​នៅ​ឆ្នាំ​១០០៨​ឬ​ឆ្នាំ​១០០៩ គ.ស.។ ឯកសារ​នោះ​បាន​ត្រូវ​គេ​ហៅ​ថា​ឯកសារ​លេនីនក្រាត ខូឌីក។ ប៉ុន្តែ នៅ​ពេល​ថ្មី​ៗ​នេះ​មាន​ឯកសារ​ចម្លង​នៃ​គម្ពីរ​ជា​ច្រើន​និង​ផ្នែក​ផ្សេង​ទៀត​នៃ​ឯកសារ​ចម្លង​បាន​ត្រូវ​គេ​រក​ឃើញ ដែល​មាន​អាយុ​កាល​ប្រហែល​ជា​១.០០០​ឆ្នាំ​ចាស់​ជាង​ឯកសារ​លេនីនក្រាត ខូឌីក។ គេ​ប្រហែល​ជា​គិត​ថា​ក្រោយ​ពី​ចម្លង​ឯកសារ​ទាំង​នោះ​ម្ដង​ហើយ​ម្ដង​ទៀត​អស់​រយៈ​ពេល​ជាង​១.០០០​ឆ្នាំ អ្វី​ដែល​បាន​ត្រូវ​ចម្លង​នៅ​ក្នុង​ឯកសារ​លេនីនក្រាត ខូឌីក​ខុស​គ្នា​ឆ្ងាយ​ពី​អ្វី​ដែល​បាន​ត្រូវ​ចម្លង​ក្នុង​ឯកសារ​ដែល​មាន​អាយុ​កាល​ចាស់​ជាង។ ប៉ុន្តែ​នេះ​មិន​មែន​ជា​ការ​ពិត​ទេ ដោយ​សារ​ពេល​បណ្ឌិត​ប្រៀប​ធៀប​ឯកសារ​ចម្លង​ដែល​ចាស់​ជាង​និង​ឯកសារ​ចម្លង​ដែល​ថ្មី​ជាង ពួក​គេ​បាន​រក​ឃើញ​ថា​មាន​ពាក្យ​ខុស​គ្នា​តិច​តួច ប៉ុន្តែ​អត្ថន័យ​គឺ​នៅ​តែ​ដដែល។

៨. តើ​ឯកសារ​ចម្លង​នៃ​បទ​គម្ពីរ​គ្រិស្ត​សាសនិក​ជា​ភាសា​ក្រិច​គឺ​ខុស​គ្នា​យ៉ាង​ណា​នឹង​ឯកសារ​នៃ​សៀវភៅ​បុរាណ​ឯ​ទៀត?

គ្រិស្ត​សាសនិក​នៅ​សម័យ​ដើម​ក៏​បាន​ចម្លង​បទ​គម្ពីរ​ដែរ។ ពួក​គេ​បាន​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​ពេល​ចម្លង​សៀវភៅ​២៧​ក្បាល​នៃ​បទ​គម្ពីរ​ជា​ភាសា​ក្រិច ដែល​ពួក​គេ​បាន​ប្រើ​នៅ​កិច្ច​ប្រជុំ​និង​ក្នុង​កិច្ច​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​របស់​ពួក​គេ។ ក្រោយ​ពី​ប្រៀប​ធៀប​ឯកសារ​នៃ​បទ​គម្ពីរ​ជា​ភាសា​ក្រិច​ទៅ​នឹង​សៀវភៅ​ផ្សេង​ទៀត​នៅ​គ្រា​ដូច​គ្នា បណ្ឌិត​ម្នាក់​សន្និដ្ឋាន​ថា​៖ ​«​ជា​ទូទៅ ឯកសារ​ចម្លង​នៃ​បទ​គម្ពីរ​ជា​ភាសា​ក្រិច​មាន​ច្រើន​ជាង​ឯកសារ​ចម្លង​នៃ​សៀវភៅ​ឯ​ទៀត . . . ហើយ​ឯកសារ​ទាំង​នោះ​មាន​គ្រប់​ជ្រុង​ជ្រោយ​ជាង​»។ សៀវភៅ​មួយ​រៀប​រាប់​ថា​៖ ​«​យើង​អាច​ទុក​ចិត្ត​ថា​អ្វី​ដែល​យើង​អាន​ក្នុង​សេចក្ដី​បក​ប្រែ​ដែល​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត​នៃ​បទ​គម្ពីរ​ភាសា​ក្រិច​នៅ​សម័យ​ទំនើប គឺ​មាន​ព័ត៌មាន​ដូច​នឹង​អ្វី​ដែល​អ្នក​សរសេរ​គម្ពីរ​នៅ​សម័យ​បុរាណ​បាន​សរសេរ​»។ (​Anatomy of the New Testament​)

៩. តើ​អេសាយ ៤០:៨​ចែង​ការ​ពិត​អ្វី​អំពី​ដំណឹង​ក្នុង​គម្ពីរ?

អស់​រាប់​រយ​ឆ្នាំ អ្នក​ចម្លង​គម្ពីរ​ជា​ច្រើន​នាក់​ខំ​ព្យាយាម​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចម្លង​ឯកសារ​នៃ​គម្ពីរ។ នេះ​គឺ​ជា​មូលហេតុ​ដែល​យើង​អាច​មាន​គម្ពីរ​ដែល​មាន​ភាព​ត្រឹម​ត្រូវ​ដើម្បី​អាន​និង​សិក្សា​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ។ b ពិត​ណាស់ យើង​ដឹង​ថា​ព្រះ​យេហូវ៉ា​គឺ​ជា​អ្នក​ដែល​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រាកដ​ថា​មនុស្ស​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​មាន​បណ្ដាំ​របស់​លោក​ដែល​បាន​ត្រូវ​រក្សា​ទុក​យ៉ាង​ត្រឹម​ត្រូវ។ (​សូម​អាន អេសាយ ៤០:៨) អ្នក​ខ្លះ​ប្រហែល​ជា​និយាយ​ថា​ព័ត៌មាន​ក្នុង​គម្ពីរ​បាន​ត្រូវ​រក្សា​ទុក ប៉ុន្តែ​នេះ​មិន​បង្ហាញ​ថា​គម្ពីរ​បាន​ត្រូវ​សរសេរ​ក្រោម​ការ​ដឹក​នាំ​របស់​ព្រះ​ទេ។ ដូច្នេះ សូម​យើង​ពិចារណា​អំពី​ភ័ស្តុតាង​ខ្លះ​ដែល​បង្ហាញ​ថា​គម្ពីរ​មក​ពី​ព្រះ។

ទំនាយ​ក្នុង​គម្ពីរ​គឺ​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត

ខាង​ឆ្វេង​៖ C. Sappa/​DeAgostini/​Getty Images; ខាង​ស្ដាំ​៖ Image © Homo Cosmicos/​Shutterstock

ទំនាយ​គម្ពីរ​បាន​ត្រូវ​សម្រេច​នៅ​អតីតកាល ហើយ​កំពុង​សម្រេច​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ដែរ (​សូម​មើល​វគ្គ ១០​-​១១​) d

១០. សូម​លើក​ឧទាហរណ៍​អំពី​ទំនាយ​ដែល​បាន​សម្រេច​ដែល​បង្ហាញ​ថា​អ្វី​ដែល​ពេត្រុស​ទី២ ១:២១​ចែង​គឺ​ជា​ការ​ពិត។ (​សូម​មើល​រូប​ភាព​)

១០ គម្ពីរ​មាន​ទំនាយ​ជា​ច្រើន​ដែល​បាន​ត្រូវ​សម្រេច ទំនាយ​ខ្លះ​ទាំង​នោះ​បាន​ត្រូវ​សរសេរ​រាប់​រយ​ឆ្នាំ​មុន​វា​បាន​ត្រូវ​សម្រេច។ ប្រវត្តិសាស្ត្រ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ទំនាយ​ទាំង​នោះ​បាន​ក្លាយ​ជា​ការ​ពិត។ នេះ​មិន​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ឡើយ ដោយ​សារ​យើង​ដឹង​ថា​ទំនាយ​ទាំង​អស់​ក្នុង​គម្ពីរ​មក​ពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ (​សូម​អាន ពេត្រុស​ទី២ ១:២១) សូម​គិត​អំពី​ទំនាយ​ស្ដី​អំពី​ការ​ដួល​រលំ​នៃ​ក្រុង​បាប៊ីឡូន​នៅ​សម័យ​បុរាណ។ នៅ​សតវត្សរ៍​ទី៨ មុន​គ.ស. អ្នក​ប្រកាស​ទំនាយ​អេសាយ​បាន​ត្រូវ​ដឹក​នាំ​ឲ្យ​ប្រាប់​ទុក​ជា​មុន​ថា​ក្រុង​បាប៊ីឡូន​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា​នឹង​ត្រូវ​គេ​ចាប់​យក។ គាត់​ថែម​ទាំង​បាន​និយាយ​ថា បុរស​ម្នាក់​ឈ្មោះ​ស៊ីរូស​នឹង​ចាប់​យក​ក្រុង​នោះ ហើយ​បាន​ពន្យល់​អំពី​របៀប​ដែល​បុរស​នោះ​ធ្វើ​ដូច្នេះ។ (​អេ. ៤៤:២៧–៤៥:២​) អេសាយ​ក៏​បាន​ប្រកាស​ទុក​ជា​មុន​ថា នៅ​ទី​បំផុត​ក្រុង​បាប៊ីឡូន​នឹង​ត្រូវ​បំផ្លាញ​ចោល ហើយ​នឹង​ត្រូវ​គេ​បោះ​បង់​ចោល​ទាំង​ស្រុង។ (​អេ. ១៣:១៩, ២០​) នេះ​គឺ​ជា​អ្វី​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​មែន។ ជន​ជាតិ​មេឌី​និង​ពើស៊ី​បាន​ចាប់​យក​ក្រុង​បាប៊ីឡូន​នៅ​ឆ្នាំ​៥៣៩ មុន​គ.ស. ហើយ​ទី​តាំង​ដែល​ធ្លាប់​មាន​ក្រុង​ដ៏​ធំ​នោះ ឥឡូវ​មាន​តែ​សំណល់​បាក់​បែក (​សូម​មើល​វីដេអូ​គម្ពីរ​ប្រាប់​ទុក​ជា​មុន​អំពី​ក្រុង​បាប៊ីឡូន​ដួល​រលំ ក្នុង​ឯកសារ​អេឡិចត្រូនិក​នៃ​សៀវភៅ​សប្បាយ​នឹង​ជីវិត​ដែល​គ្មាន​ទី​បញ្ចប់! មេ​រៀន​ទី​៣ ចំណុច​ទី​៥​)។

១១. សូម​រៀប​រាប់​អំពី​របៀប​ដែល​ដានីយ៉ែល ២:៤១​-​៤៣​កំពុង​សម្រេច​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ។

១១ ទំនាយ​ក្នុង​គម្ពីរ​មិន​គ្រាន់​តែ​បាន​សម្រេច​នៅ​អតីតកាល​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ យើង​ក៏​ឃើញ​ទំនាយ​ផ្សេង​ៗ​កំពុង​សម្រេច​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ដែរ។ ជា​ឧទាហរណ៍ សូម​គិត​អំពី​ការ​សម្រេច​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​កោត​ស្ងើច​នៃ​ទំនាយ​របស់​ដានីយ៉ែល​ស្ដី​អំពី​មហា​អំណាច​អង់គ្លេស​អាម៉េរិក។ (​សូម​អាន ដានីយ៉ែល ២:៤១​-​៤៣) ទំនាយ​នោះ​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង​ត្រឹម​ត្រូវ​ទុក​ជា​មុន​ថា មហា​អំណាច​នោះ​នឹង​មាន​«​ផ្នែក​ខ្លាំង​»​ដូច​ជា​ដែក ហើយ​«​ផ្នែក​ខ្សោយ​»​ដូច​ជា​ដី​ឥដ្ឋ។ នេះ​បាន​កើត​ឡើង​ពិត​មែន។ អង់គ្លេស​និង​អាម៉េរិក​មាន​កម្លាំង​ខ្លាំង​ប្រៀប​ដូច​ជា​ដែក​ដោយ​មាន​តួ​នាទី​សំខាន់​ក្នុង​ការ​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ​ក្នុង​សង្គ្រាម​លោក​ទាំង​ពីរ​លើក ហើយ​បន្ត​កាន់​អំណាច​យោធា​ដ៏​ខ្លាំង​ក្លា។ ប៉ុន្តែ អំណាច​របស់​ពួក​គេ​ក៏​បាន​ទៅ​ជា​ខ្សោយ​ដោយ​ពលរដ្ឋ​របស់​ពួក​គេ ដែល​ច្រើន​តែ​ធ្វើ​បាតុកម្ម​ប្រឆាំង​នឹង​ក្រុម​ហ៊ុន​និង​រដ្ឋាភិបាល។ អ្នក​ជំនាញ​ម្នាក់​ខាង​នយោបាយ​ពិភព​លោក និយាយ​ថ្មី​ៗ​នេះ​ថា​៖ ​«​គ្មាន​ប្រទេស​ណា​ដែល​កាន់​លទ្ធិ​ប្រជាធិបតេយ្យ​នៅ​សម័យ​ទំនើប​ក្នុង​ពិភព​លោក​នេះ មាន​ការ​បែក​បាក់​នយោបាយ​ច្រើន​ជាង​សហរដ្ឋ​អាម៉េរិក​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​ទេ​»។ ម្យ៉ាង​ទៀត អង់គ្លេស​ដែល​ជា​ផ្នែក​មួយ​ទៀត​នៃ​មហា​អំណាច​នោះ បាន​ត្រូវ​បែក​បាក់​ជា​ពិសេស​ប៉ុន្មាន​ឆ្នាំ​មក​នេះ ដោយ​សារ​មនុស្ស​មិន​អាច​យល់​ស្រប​នឹង​មិត្តភាព​ដែល​ពួក​គេ​គួរ​មាន​ជា​មួយ​នឹង​បណ្ដា​ប្រទេស​នៅ​សហភាព​អឺរ៉ុប​ឡើយ។ ការ​បែក​បាក់​ទាំង​នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​មហា​អំណាច​អង់គ្លេស​អាម៉េរិក​ពិបាក​ចាត់​វិធានការ​យ៉ាង​ម៉ឺង​ម៉ាត់។

១២. តើ​ទំនាយ​ក្នុង​គម្ពីរ​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​ជឿ​ជាក់​អំពី​អ្វី?

១២ ទំនាយ​ជា​ច្រើន​ក្នុង​គម្ពីរ​ដែល​បាន​សម្រេច​រួច​ហើយ​ពង្រឹង​ការ​ជឿ​ជាក់​របស់​យើង​ថា សេចក្ដី​សន្យា​របស់​ព្រះ​សម្រាប់​ថ្ងៃ​អនាគត​នឹង​ក្លាយ​ជា​ការ​ពិត។ យើង​មាន​អារម្មណ៍​ដូច​អ្នក​តែង​ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ​ដែល​បាន​អធិដ្ឋាន​ទៅ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ថា​៖ ​«​ខ្ញុំ​ចង់​ទទួល​សេចក្ដី​សង្គ្រោះ​ពី​លោក​ខ្លាំង​ពន់​ពេក ព្រោះ​ខ្ញុំ​សង្ឃឹម​លើ​ប្រសាសន៍​របស់​លោក​»។ (​ចសព. ១១៩:៨១​) ក្នុង​គម្ពីរ ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​បង្ហាញ​សេចក្ដី​សប្បុរស​ដោយ​ឲ្យ​យើង​«​មាន​សេចក្ដី​សង្ឃឹម​និង​អនាគត​ល្អ​ប្រសើរ​»។ (​យេ. ២៩:១១​) សេចក្ដី​សង្ឃឹម​របស់​យើង​ចំពោះ​ថ្ងៃ​អនាគត​មិន​អាស្រ័យ​លើ​ការ​ខំ​ប្រឹង​របស់​មនុស្ស​ទេ តែ​អាស្រ័យ​លើ​សេចក្ដី​សន្យា​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ សូម​យើង​បន្ត​ពង្រឹង​ទំនុក​ចិត្ត​របស់​យើង​ទៅ​លើ​បណ្ដាំ​ព្រះ ដោយ​ធ្វើ​ជា​អ្នក​សិក្សា​ទំនាយ​ក្នុង​គម្ពីរ​យ៉ាង​ល្អ។

យោបល់​ពី​គម្ពីរ​ជួយ​មនុស្ស​រាប់​លាន​នាក់

១៣. យោង​ទៅ​តាម​ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ ១១៩:៦៦, ១៣៨ តើ​មាន​មូលហេតុ​អ្វី​ទៀត​ដែល​យើង​អាច​ទុក​ចិត្ត​គម្ពីរ?

១៣ មូលហេតុ​មួយ​ទៀត​ដែល​យើង​អាច​ទុក​ចិត្ត​គម្ពីរ គឺ​ដោយ​សារ​ពេល​មនុស្ស​ធ្វើ​តាម​យោបល់​ក្នុង​គម្ពីរ នោះ​ជួយ​ពួក​គេ។ (​សូម​អាន ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ ១១៩:៦៦, ១៣៨) ជា​ឧទាហរណ៍ ប្ដី​ប្រពន្ធ​ដែល​ធ្លាប់​ហៀប​នឹង​បែក​បាក់​គ្នា ឥឡូវ​មាន​សុភមង្គល​ដោយ​សារ​ពួក​គេ​បាន​ធ្វើ​តាម​យោបល់​ក្នុង​គម្ពីរ។ កូន​របស់​ពួក​គេ​សប្បាយ​ដែល​បាន​ត្រូវ​ចិញ្ចឹម​អប់រំ​ដោយ​ឪពុក​ម្ដាយ​ជា​គ្រិស្ត​សាសនិក​ដែល​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​ចំពោះ​ពួក​គេ និង​ស្រឡាញ់​ពួក​គេ។—អេភ. ៥:​២២​-​២៩

១៤. សូម​លើក​ឧទាហរណ៍​អំពី​របៀប​ដែល​ការ​ធ្វើ​តាម​សេចក្ដី​ពិត​ក្នុង​គម្ពីរ​ជួយ​កែ​ប្រែ​ជីវិត​មនុស្ស។

១៤ ដោយ​ធ្វើ​តាម​យោបល់​ដែល​ប្រកប​ដោយ​ប្រាជ្ញា​ពី​គម្ពីរ សូម្បី​តែ​ឧក្រិដ្ឋជន​ដ៏​សាហាវ​ឃោរឃៅ ក៏​បាន​ធ្វើ​ការ​កែ​ប្រែ​យ៉ាង​ធំ​ក្នុង​ជីវិត​របស់​ពួក​គេ​ដែរ។ សូម​គិត​អំពី​របៀប​ដែល​យោបល់​ក្នុង​គម្ពីរ​បាន​ជួយ​អ្នក​ទោស​ម្នាក់​ឈ្មោះ​ចាក។ c គាត់​ជា​ឧក្រិដ្ឋជន​ដ៏​ឃោរឃៅ​ដែល​បាន​ត្រូវ​គេ​ស្គាល់​ថា ជា​អ្នក​ទោស​ដ៏​សាហាវ​បំផុត​ក្នុង​ចំណោម​ពួក​អ្នក​ដែល​បាន​ត្រូវ​កាត់​ទោស​ឲ្យ​ស្លាប់។ ប៉ុន្តែ​នៅ​ពេល​មួយ បង​ចាក​បាន​ចូល​ស្ដាប់​ពេល​មាន​គេ​រៀន​គម្ពីរ។ គាត់​បាន​កោត​ស្ងើច​ចំពោះ​សេចក្ដី​សប្បុរស​របស់​បង​ប្រុស​ៗ​ដែល​ដឹក​នាំ​ការ​សិក្សា​គម្ពីរ​នោះ ហើយ​គាត់​ក៏​ចាប់​ផ្ដើម​រៀន​គម្ពីរ។ ពេល​គាត់​បាន​ធ្វើ​តាម​សេចក្ដី​ពិត​ពី​គម្ពីរ​ក្នុង​ជីវិត​របស់​គាត់ គាត់​បាន​ចាប់​ផ្ដើម​ប្រព្រឹត្ត​កាន់​តែ​ល្អ ហើយ​ថែម​ទាំង​ទៅ​ជា​បុគ្គល​សប្បុរស​ជាង​មុន។ ក្រោយ​មក បង​ចាក​មាន​គុណ​សម្បត្តិ​គ្រប់​គ្រាន់​ធ្វើ​ជា​អ្នក​ផ្សាយ​ដែល​មិន​ទាន់​ទទួល​ការ​ជ្រមុជ​ទឹក រួច​មក​គាត់​បាន​ទទួល​ការ​ជ្រមុជ​ទឹក។ គាត់​ផ្សព្វ​ផ្សាយ​យ៉ាង​ខ្នះ​ខ្នែង​ដល់​អ្នក​ទោស​ឯ​ទៀត​អំពី​រាជាណាចក្រ​ព្រះ ហើយ​បាន​ជួយ​អ្នក​ទោស​យ៉ាង​ហោច​ណាស់​បួន​នាក់​ក្នុង​ចំណោម​ពួក​អ្នក​ទោស​ទាំង​នោះ​ឲ្យ​រៀន​សេចក្ដី​ពិត។ នៅ​ថ្ងៃ​ដែល​បង​ចាក​ត្រូវ​ប្រហារ​ជីវិត គាត់​ហាក់​ដូច​ជា​មនុស្ស​ផ្សេង។ មេធាវី​ម្នាក់​របស់​គាត់​បាន​និយាយ​ថា​៖ ​«​ឥឡូវ​ចាក​មិន​មែន​ជា​បុគ្គល​ដែល​ខ្ញុំ​ធ្លាប់​ស្គាល់​កាល​២០​ឆ្នាំ​មុន​ទេ។ ការ​បង្រៀន​របស់​សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​កែ​ប្រែ​ជីវិត​របស់​គាត់​»។ ទោះ​ជា​បង​ចាក​បាន​ត្រូវ​គេ​ប្រហារ​ជីវិត​ក្ដី គំរូ​របស់​គាត់​បង្ហាញ​ថា​យើង​អាច​ទុក​ចិត្ត​បណ្ដាំ​ព្រះ ហើយ​ថា​បណ្ដាំ​នោះ​មាន​ឫទ្ធានុភាព​កែ​ប្រែ​មនុស្ស​ឲ្យ​ល្អ​ប្រសើរ​ឡើង។—អេ. ១១:៦​-​៩

យោបល់​ពី​គម្ពីរ​បាន​ជួយ​កែ​ប្រែ​ជីវិត​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ពី​ប្រវត្តិ​ផ្សេង​ៗ​ឲ្យ​ល្អ​ប្រសើរ​ជាង (​សូម​មើល​វគ្គ ១៥​) e

១៥. តើ​ការ​ធ្វើ​តាម​សេចក្ដី​ពិត​ក្នុង​គម្ពីរ​ធ្វើ​ឲ្យ​រាស្ត្រ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ខុស​គ្នា​យ៉ាង​ណា​ពី​មនុស្ស​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ? (​សូម​មើល​រូប​ភាព​)

១៥ ដោយ​សារ​រាស្ត្រ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ធ្វើ​តាម​សេចក្ដី​ពិត​ក្នុង​គម្ពីរ ពួក​គេ​មាន​សាមគ្គីភាព។ (​យ៉ូន. ១៣:៣៥; ១កូ. ១:​១០​) សេចក្ដី​សុខ​សាន្ត​និង​សាមគ្គីភាព​របស់​យើង​គឺ​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់ ជា​ពិសេស​ពេល​ប្រៀប​ធៀប​នឹង​ការ​បែក​បាក់​គ្នា​ក្នុង​សង្គម ខាង​នយោបាយ និង​ជាតិ​សាសន៍​ក្នុង​ពិភព​លោក​នេះ។ ពេល​បុរស​វ័យ​ក្មេង​ម្នាក់​ឈ្មោះ​ហ្សាន​បាន​ឃើញ​សាមគ្គីភាព​ក្នុង​ចំណោម​សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា គាត់​បាន​កោត​ស្ងើច។ គាត់​បាន​ធំ​ឡើង​នៅ​ប្រទេស​មួយ នា​ទ្វីប​អាហ្វ្រិក។ ពេល​សង្គ្រាម​ស៊ីវិល​បាន​ផ្ទុះ​ឡើង គាត់​បាន​ចូល​ធ្វើ​ទាហាន ប៉ុន្តែ​ក្រោយ​មក​គាត់​បាន​រត់​ភៀស​ខ្លួន​ទៅ​ប្រទេស​ជិត​ខាង។ នៅ​ទី​នោះ គាត់​បាន​ជួប​សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ បង​ហ្សាន​និយាយ​ថា​៖ ​«​ខ្ញុំ​បាន​រៀន​ថា​ពួក​អ្នក​កាន់​តាម​សាសនា​ពិត​មិន​រួម​ចំណែក​ក្នុង​រឿង​នយោបាយ ហើយ​មិន​បែក​បាក់​គ្នា​ឡើយ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ ពួក​គេ​ស្រឡាញ់​គ្នា​ទៅ​វិញ​ទៅ​មក​»។ គាត់​បន្ត​ថា​៖ ​«​ខ្ញុំ​ស៊ូ​ស្លាប់​ដើម្បី​ច្បាំង​ការ​ពារ​ប្រទេស​មួយ។ ប៉ុន្តែ​ពេល​ខ្ញុំ​បាន​រៀន​សេចក្ដី​ពិត​ក្នុង​គម្ពីរ នោះ​បាន​ជំរុញ​ចិត្ត​ខ្ញុំ​ឲ្យ​សម្រេច​ចិត្ត​ប្រើ​ជីវិត​ដើម្បី​បម្រើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​»។ បង​ហ្សាន​បាន​កែ​ប្រែ​ទាំង​ស្រុង។ ជា​ជាង​ច្បាំង​នឹង​មនុស្ស​ដែល​មក​ពី​ប្រទេស​ផ្សេង​ឬ​មាន​ជាតិ​សាសន៍​ខុស​ពី​គាត់ ឥឡូវ​គាត់​ប្រាប់​សេចក្ដី​ពិត​ក្នុង​គម្ពីរ​អំពី​សាមគ្គីភាព​ដល់​មនុស្ស​ទាំង​អស់​ដែល​គាត់​ជួប។ ការ​ដែល​យោបល់​ពី​គម្ពីរ​ជួយ​មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ពី​ប្រជា​ជាតិ​ផ្សេង​ៗ គឺ​ជា​ភ័ស្តុតាង​យ៉ាង​ច្បាស់​ដែល​បង្ហាញ​ថា​យើង​អាច​ទុក​ចិត្ត​បណ្ដាំ​ព្រះ។

ចូរ​បន្ត​ទុក​ចិត្ត​បណ្ដាំ​ព្រះ​ដែល​ជា​សេចក្ដី​ពិត

១៦. ហេតុ​អ្វី​គឺ​សំខាន់​ឲ្យ​យើង​ពង្រឹង​ការ​ជឿ​ជាក់​របស់​យើង​លើ​បណ្ដាំ​ព្រះ?

១៦ កាល​ដែល​ពិភព​លោក​នេះ​កាន់​តែ​អាក្រក់​ទៅ​ៗ ការ​ជឿ​ជាក់​របស់​យើង​លើ​សេចក្ដី​ពិត​នឹង​ត្រូវ​សាក​ល្បង។ មនុស្ស​ប្រហែល​ជា​ព្យាយាម​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​សង្ស័យ​ថា​គម្ពីរ​គឺ​មិន​មែន​ជា​សេចក្ដី​ពិត ឬ​ថា​ព្រះ​យេហូវ៉ា​មិន​បាន​តែង​តាំង​ខ្ញុំ​បម្រើ​ដ៏​ស្មោះ​ត្រង់​ហើយ​ចេះ​ពិចារណា​ឲ្យ​ណែនាំ​ពួក​អ្នក​គោរព​ប្រណិប័តន៍​របស់​លោក​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ។ ប៉ុន្តែ បើ​យើង​ជឿ​ជាក់​ថា​បណ្ដាំ​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​តែង​តែ​ជា​ការ​ពិត យើង​នឹង​មិន​ចុះ​ចាញ់​ពាក្យ​របស់​ពួក​គេ​ដែល​ព្យាយាម​វាយ​ប្រហារ​ជំនឿ​របស់​យើង​ឡើយ។ យើង​នឹង​‹ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​ធ្វើ​តាម​ក្រឹត្យ​ក្រម​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា គ្រប់​ពេល​វេលា រហូត​ដល់​អស់​ជីវិត›។ (​ចសព. ១១៩:១១២​) យើង​នឹង​«​មិន​អៀន​ខ្មាស​»​ក្នុង​ការ​ប្រាប់​អ្នក​ឯ​ទៀត​អំពី​សេចក្ដី​ពិត ហើយ​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ពួក​គេ​ឲ្យ​រស់​នៅ​សម​ស្រប​តាម​សេចក្ដី​ពិត​នោះ​ឡើយ។ (​ចសព. ១១៩:៤៦​) ម្យ៉ាង​ទៀត យើង​នឹង​អាច​ស៊ូ​ទ្រាំ​«​ដោយ​ចិត្ត​អត់​ធ្មត់​និង​មាន​អំណរ​»​ចំពោះ​ស្ថានភាព​ពិបាក​បំផុត រួម​មាន​ការ​បៀតបៀន​ផង​ដែរ។—កូឡ. ១:១១; ចសព. ១១៩:១៤៣, ១៥៧

១៧. តើ​បទ​គម្ពីរ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់​យើង​នឹង​រំលឹក​យើង​អំពី​អ្វី?

១៧ យើង​មាន​អំណរ​គុណ​ខ្លាំង​ណាស់​ដែល​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​យើង​ស្គាល់​សេចក្ដី​ពិត។ សេចក្ដី​ពិត​នោះ​ជួយ​យើង​ឲ្យ​មាន​អារម្មណ៍​ស្ងប់​និង​មាន​ទំនុក​ចិត្ត ហើយ​បង្រៀន​យើង​យ៉ាង​ច្បាស់​អំពី​របៀប​ដែល​យើង​គួរ​រស់​នៅ​ក្នុង​ពិភព​លោក​ដែល​កាន់​តែ​មាន​ការ​យល់​ច្រឡំ​និង​ច្របូក​ច្របល់។ សេចក្ដី​ពិត​នោះ​ផ្ដល់​ឲ្យ​យើង​មាន​សេចក្ដី​សង្ឃឹម​សម្រាប់​អនាគត​ដ៏​ល្អ​ប្រសើរ​ក្រោម​ការ​គ្រប់​គ្រង​នៃ​រាជាណាចក្រ​ព្រះ។ សូម​ឲ្យ​បទ​គម្ពីរ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​របស់​យើង​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៣​ជួយ​យើង​ឲ្យ​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន​ចំពោះ​ការ​ជឿ​ជាក់​របស់​យើង​ថា​ប្រសាសន៍​ទាំង​អស់​របស់​ព្រះ​ជា​សេចក្ដី​ពិត​ទាំង​ស្រុង!—ចសព. ១១៩:១៦០

ចម្រៀង​លេខ​៩៤ ចូរ​ថ្លែង​អំណរ​គុណ​ដល់​ព្រះ​ដែល​បាន​ឲ្យ​បណ្ដាំ​លោក

a បទ​គម្ពីរ​ប្រចាំ​ឆ្នាំ​ដែល​បាន​ត្រូវ​ជ្រើស​រើស​សម្រាប់​ឆ្នាំ​២០២៣​ពង្រឹង​ជំនឿ​យើង គឺ​ថា​៖ ​«​ប្រសាសន៍​របស់​លោក​ជា​សេចក្ដី​ពិត​ទាំង​ស្រុង​»។ (​ចសព. ១១៩:១៦០​) អ្នក​ច្បាស់​ជា​ជឿ​ដូច្នេះ​ដែរ។ ប៉ុន្តែ មនុស្ស​ជា​ច្រើន​មិន​ជឿ​ថា​គម្ពីរ​ជា​សេចក្ដី​ពិត ហើយ​មិន​ជឿ​ថា​គម្ពីរ​អាច​ផ្ដល់​ការ​ណែនាំ​ដ៏​គួរ​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត​ដល់​យើង​ឡើយ។ ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ យើង​នឹង​ពិចារណា​អំពី​ទី​សំអាង​បី​ដែល​យើង​អាច​យក​មក​វែក​ញែក​ជា​មួយ​ពួក​អ្នក​ដែល​មាន​ចិត្ត​ស្មោះ​ដើម្បី​ជួយ​ពួក​គេ​ឲ្យ​ជឿ​ជាក់​ថា​ពួក​គេ​អាច​ទុក​ចិត្ត​គម្ពីរ​ជា​សេចក្ដី​ពិត ព្រម​ទាំង​ការ​ណែនាំ​ក្នុង​គម្ពីរ។

b ដើម្បី​បាន​ព័ត៌មាន​ថែម​ទៀត​អំពី​ការ​រក្សា​ទុក​នៃ​គម្ពីរ សូម​ចូល​ទៅ​គេហទំព័រ jw.org/km រួច​វាយ​ពាក្យ​«​ប្រវត្ដិសាស្ត្រ​និង​គម្ពីរ​បរិសុទ្ធ​»​ក្នុង​ប្រអប់​ស្វែង​រក។

c ឈ្មោះ​ខ្លះ​បាន​ត្រូវ​ផ្លាស់​ប្ដូរ។

d ការ​ពណ៌នា​អំពី​រូប​ភាព: ព្រះ​បាន​ប្រាប់​ទុក​ជា​មុន​ថា​ក្រុង​បាប៊ីឡូន​នឹង​ត្រូវ​បំផ្លាញ​ចោល។

e ការ​ពណ៌នា​អំពី​រូប​ភាព: ការ​សម្ដែង​៖ ជា​ជាង​ប្រយុទ្ធ​នឹង​អ្នក​ឯ​ទៀត បុរស​វ័យ​ក្មេង​ម្នាក់​រៀន​ពី​គម្ពីរ​អំពី​របៀប​រស់​នៅ​ដោយ​មាន​សន្តិភាព​និង​ជួយ​អ្នក​ឯ​ទៀត​ឲ្យ​ធ្វើ​ដូច្នេះ​ដែរ។