តើលោកអ្នកដឹងឬទេ?
តើម៉ាដេកាយជាបុគ្គលពិតឬទេ?
ជនជាតិយូដាម្នាក់ឈ្មោះម៉ាដេកាយមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងព្រឹត្តិការណ៍នៃសៀវភៅអេសធើរក្នុងគម្ពីរ។ គាត់ជានិរទេសជនជនជាតិយូដាដែលបានធ្វើការនៅវិមានរបស់ស្ដេចស្រុកពើស៊ី។ នេះគឺមិនយូរក្រោយពីឆ្នាំ៥០០ មុនគ.ស. «នៅគ្រាដែលស្ដេចអាហាស៊ូរុសគ្រងរាជ្យ»(ស្ដេចនោះបានត្រូវគេស្គាល់ជាទូទៅនៅសព្វថ្ងៃនេះថាស៊ើកសេសទី១)។ ម៉ាដេកាយបានរារាំងគម្រោងការសម្លាប់ស្ដេចនោះ។ ស្ដេចនោះដឹងគុណម៉ាដេកាយដូច្នេះបានរៀបចំឲ្យគាត់ទទួលកិត្តិយសនៅសាធារណៈ។ ក្រោយមក ពេលហាម៉ានដែលជាសត្រូវរបស់ម៉ាដេកាយនិងរបស់ជនជាតិយូដាបានស្លាប់ ស្ដេចបានតែងតាំងម៉ាដេកាយឲ្យធ្វើជានាយករដ្ឋមន្ត្រី។ ឋានៈនេះបានអនុញ្ញាតឲ្យម៉ាដេកាយចេញបង្គាប់មួយដែលសង្គ្រោះជនជាតិយូដានៅចក្រភពពើស៊ីពីការប្រល័យពូជសាសន៍។—អេធ. ១:១; ២:៥, ២១-២៣; ៨:១, ២; ៩:១៦
ប្រវត្តិវិទូខ្លះនៅដើមសតវត្សរ៍ទី២០បានអះអាងថា សៀវភៅអេសធើរគឺជារឿងប្រឌិត ហើយថាម៉ាដេកាយមិនមែនជាបុគ្គលពិតទេ។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ១៩៤១ បុរាណវត្ថុវិទូបានរកឃើញអ្វីដែលគេគិតថាជាទីសំអាងដែលគាំទ្រការរៀបរាប់ក្នុងគម្ពីរអំពីម៉ាដេកាយ។ តើពួកគេបានរកឃើញអ្វី?
អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញអក្សរខូនីហ្វមពើស៊ីដែលរៀបរាប់អំពីបុរសម្នាក់ឈ្មោះម៉ាឌូកា(ភាសាខ្មែរហៅថាម៉ាដេកាយ)។ គាត់បានធ្វើជាអ្នកចាត់ចែង ប្រហែលជាខាងគណនេយ្យ ក្នុងក្រុងស៊ូសាន។ នៅពេលដែលឯកសារនេះបានត្រូវរកឃើញ អាថឺ អិនខ្នតដែលជាអ្នកជំនាញខាងប្រវត្តិសាស្ត្រនៅតំបន់នោះបានសរសេរថា «នេះគឺជាលើកទី១ដែលម៉ាដេកាយបានត្រូវរៀបរាប់ក្នុងឯកសារមួយដែលមិនមែនជាផ្នែកនៃគម្ពីរ»។
តាំងពីការរៀបរាប់របស់អាថឺ អិនខ្នត បណ្ឌិតផ្សេងៗបានបកប្រែឯកសារខូនីហ្វមពើស៊ីរាប់ពាន់ទៀត។ ក្នុងចំណោមឯកសារទាំងនោះ មានផ្ទាំងថ្មពីក្រុងពើស៊ិពើលិស ដែលគេបានរកឃើញក្នុងសំណង់បាក់បែកនៃឃ្លាំងទ្រព្យដែលនៅជិតកំពែងក្រុង។ ផ្ទាំងថ្មទាំងនោះមានអាយុកាលតាំងពីការគ្រប់គ្រងរបស់ស៊ើកសេសទី១។ ផ្ទាំងថ្មទាំងនោះជាភាសាអេឡាំ ហើយមានឈ្មោះជាច្រើនដែលមានក្នុងសៀវភៅអេសធើរ។ a
ផ្ទាំងថ្មមួយចំនួនពីក្រុងពើស៊ិពើលិស មានឈ្មោះម៉ាឌូកា ដែលបម្រើជាលេខាធិការឲ្យស្ដេចនៅវិមានក្រុងស៊ូសាន ក្នុងអំឡុងការគ្រប់គ្រងរបស់ស៊ើកសេសទី១។ នៅលើផ្ទាំងថ្មមួយ មានអក្សរដែលរៀបរាប់ថាម៉ាឌូកាជាអ្នកបកប្រែ។ ព័ត៌មាននេះស៊ីគ្នានឹងការរៀបរាប់ក្នុងគម្ពីរអំពីម៉ាដេកាយ។ គាត់ជាមន្ត្រីដែលបម្រើនៅវិមានស្ដេចអាហាស៊ូរុស(ស៊ើកសេសទី១) ហើយដែលចេះនិយាយយ៉ាងហោចណាស់ពីរភាសា។ ម៉ាដេកាយច្រើនតែអង្គុយនៅមុខខ្លោងទ្វារវិមានស្ដេចនាក្រុងស៊ូសាន។ (អេធ. ២:១៩, ២១; ៣:៣) ខ្លោងទ្វារនោះជាអគារដ៏ធំស្កឹមស្កៃ ហើយជាកន្លែងធ្វើការរបស់ពួកមន្ត្រីវិមាន។
មានភាពស្រដៀងគ្នាដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍រវាងម៉ាឌូកា ដែលបានត្រូវរៀបរាប់នៅលើផ្ទាំងថ្មទាំងនោះ និងម៉ាដេកាយដែលមានក្នុងគម្ពីរ។ ពួកគាត់រស់នៅគ្រាដូចគ្នា និងកន្លែងដូចគ្នា ហើយបម្រើជាមន្ត្រីនៅកន្លែងដូចគ្នា។ ភាពស្រដៀងគ្នាទាំងនេះមើលទៅបង្ហាញថាម៉ាឌូកានិងម៉ាដេកាយគឺជាបុគ្គលតែមួយ។
a នៅឆ្នាំ១៩៩២ សាស្ត្រាចារ្យម្នាក់ឈ្មោះអេដវីន យ៉ាម៉ាអ៊ូជីបានសរសេរអត្ថបទមួយដែលមានឈ្មោះ១០ពីឯកសារក្រុងពើស៊ិពើលិស។ ឈ្មោះទាំងនោះក៏មានក្នុងសៀវភៅអេសធើរដែរ។