លោតទៅអត្ថបទ

លោតទៅបញ្ជីអត្ថបទ

អត្ថបទ​សិក្សា ៣១

«ចូរពង្រឹងជំហរឲ្យមាំមួនឡើង និងមិនត្រូវរង្គោះរង្គើឡើយ»

«ចូរពង្រឹងជំហរឲ្យមាំមួនឡើង និងមិនត្រូវរង្គោះរង្គើឡើយ»

​«​បង​ប្អូន​ជា​ទី​ស្រឡាញ់​អើយ ចូរ​ពង្រឹង​ជំហរ​ឲ្យ​មាំ​មួន​ឡើង និង​មិន​ត្រូវ​រង្គោះ​រង្គើ​ឡើយ​»។—១កូ. ១៥:៥៨

ចម្រៀង​លេខ​១២២ ចូរ​ពង្រឹង​ជំហរ​ឲ្យ​មាំ​មួន​ឡើង!

សេចក្ដី​សង្ខេប a

១​-​២. តើ​គ្រិស្ត​សាសនិក​អាច​ស្រដៀង​នឹង​អគារ​ដ៏​ខ្ពស់​ក្នុង​ន័យ​យ៉ាង​ណា? (​កូរិនថូស​ទី១ ១៥:៥៨​)

 នៅ​ឆ្នាំ​១៩៧៨ អគារ​ដ៏​ខ្ពស់​មួយ​បាន​ត្រូវ​សង់​ឡើង​នៅ​ទី​ក្រុង​តូក្យូ នា​ប្រទេស​ជប៉ុន។ មនុស្ស​ឆ្ងល់​ថា​តើ​អគារ​នោះ​នឹង​អាច​បន្ត​ឈរ​យ៉ាង​ម៉េច​បាន ដោយ​សារ​មាន​រញ្ជួយ​ដី​ជា​ច្រើន​នៅ​ក្រុង​នោះ។ តើ​អ្នក​រចនា​ប្លង់​អគារ​នោះ​បាន​ធ្វើ​អ្វី​ដើម្បី​ឲ្យ​វា​នៅ​ឈរ​បាន? អ្នក​វិស្វករ​បាន​គ្រោង​សង់​វា​ឲ្យ​រឹង​មាំ​យ៉ាង​ខ្លាំង តែ​ក៏​ឲ្យ​វា​ចេះ​បត់​បែន​ល្មម​ដើម្បី​អាច​នៅ​ឈរ​បាន ទោះ​ជា​មាន​ការ​រង្គោះ​រង្គើ​ពី​រញ្ជួយ​ដី​ក្ដី។ គ្រិស្ត​សាសនិក​ប្រៀប​ដូច​ជា​អគារ​នោះ។ តើ​តាម​របៀប​ណា?

គ្រិស្ត​សាសនិក​ត្រូវ​រក្សា​ឲ្យ​មាន​តុល្យភាព​រវាង​ការ​មាន​ចិត្ត​គំនិត​នឹង​ធឹង​និង​ការ​ចេះ​បត់​បែន។ គាត់​ត្រូវ​រឹង​មាំ​និង​មិន​រង្គោះ​រង្គើ​ក្នុង​ការ​កាន់​ជំហរ​តាម​ខ្នាត​តម្រា​និង​ច្បាប់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ (​សូម​អាន កូរិនថូស​ទី១ ១៥:៥៨) គាត់​«​រង់​ចាំ​ធ្វើ​តាម​បង្គាប់​»​ ហើយ​មិន​បន្ធូរ​បន្ថយ​នោះ​ទេ។ ប៉ុន្តែ គាត់​ត្រូវ​ចេះ​«​សម​ហេតុ​សម​ផល​»​ឬ​ចេះ​បត់​បែន​ពេល​អាច​ធ្វើ​បាន ឬ​ពេល​សំខាន់​ចាំ​បាច់។ (​យ៉ា. ៣:១៧​) គ្រិស្ត​សាសនិក​ដែល​បាន​រៀន​ឲ្យ​មាន​តុល្យភាព នឹង​ជៀស​វាង​ពី​ការ​បណ្ដែត​បណ្ដោយ​ឬ​ពី​ការ​តឹង​រ៉ឹង​ហួស​ហេតុ​ពេក។ ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ យើង​នឹង​ពិចារណា​អំពី​របៀប​ដែល​យើង​អាច​មាំ​មួន​មិន​រង្គោះ​រង្គើ។ យើង​ក៏​នឹង​ពិចារណា​ដែរ​អំពី​វិធី​ប្រាំ​យ៉ាង​ដែល​សាថាន​ព្យាយាម​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មិន​សូវ​តាំង​ចិត្ត​រក្សា​ជំហរ​មាំ​មួន ហើយ​រៀន​អំពី​របៀប​ដែល​យើង​អាច​ទប់​ទល់​នឹង​ការ​ព្យាយាម​របស់​វា។

តើ​យើង​អាច​ពង្រឹង​ជំហរ​ឲ្យ​មាំ​មួន​ឡើង​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច?

៣. នៅ​សកម្មភាព ១៥:២៨, ២៩ តើ​មាន​ច្បាប់​អ្វី​ពី​អ្នក​តែង​ច្បាប់​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់?

ក្នុង​នាម​ជា​អ្នក​តែង​ច្បាប់​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់ ព្រះ​យេហូវ៉ា​តែង​តែ​បាន​ឲ្យ​ច្បាប់​ដែល​ស្រួល​យល់​ដល់​រាស្ត្រ​លោក។ (​អេ. ៣៣:២២​) ជា​ឧទាហរណ៍ គណៈ​អភិបាល​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី​១​បាន​លើក​ឡើង​អំពី​របៀប​បី​យ៉ាង​ដែល​គ្រិស្ត​សាសនិក​ត្រូវ​រក្សា​ខ្លួន​ឲ្យ​មាំ​មួន​គឺ​៖ (​១​) ដោយ​បដិសេធ​ការ​គោរព​បូជា​រូប​ព្រះ ហើយ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​តែ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ប៉ុណ្ណោះ (​២​) ដោយ​គោរព​ភាព​ពិសិដ្ឋ​នៃ​ឈាម និង​(​៣​) ដោយ​ធ្វើ​តាម​ខ្នាត​តម្រា​សីលធម៌​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ពី​គម្ពីរ។ (​សូម​អាន សកម្មភាព ១៥:២៨, ២៩) តើ​គ្រិស្ត​សាសនិក​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ​អាច​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន​តាម​របៀប​ទាំង​បី​នេះ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច?

៤. តើ​យើង​បង្ហាញ​យ៉ាង​ណា​ថា​យើង​មាន​ភក្ដី​ភាព​ផ្ដាច់​មុខ​ចំពោះ​ព្រះ​យេហូវ៉ា? (​ការ​បើក​បង្ហាញ ៤:១១​)

យើង​បដិសេធ​ការ​គោរព​បូជា​រូប​ព្រះ ហើយ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​តែ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ប៉ុណ្ណោះ។ លោក​បាន​បង្គាប់​ជន​ជាតិ​អ៊ីស្រាអែល​ឲ្យ​មាន​ភក្ដី​ភាព​ផ្ដាច់​មុខ​ចំពោះ​លោក។ (​បច. ៥:៦​-​១០​) ម្យ៉ាង​ទៀត ពេល​មេ​កំណាច​ល្បួង​លោក​យេស៊ូ លោក​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​យ៉ាង​ច្បាស់​ថា យើង​ត្រូវ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​តែ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ប៉ុណ្ណោះ។ (​ម៉ាថ. ៤:៨​-​១០​) ដូច្នេះ យើង​មិន​គោរព​បូជា​រូប​ព្រះ​ទេ។ យើង​ក៏​មិន​គោរព​ប្រណិប័តន៍​មនុស្ស​ដោយ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​លើ​ពួក​គេ​ហាក់​ដូច​ជា​ព្រះ​នោះ​ទេ មិន​ថា​ពួក​គេ​ជា​អ្នក​ដឹក​នាំ​សាសនា អ្នក​នយោបាយ ឬ​អ្នក​ល្បី​ខាង​កីឡា​និង​សិល្បៈ​ក៏​ដោយ។ យើង​ឈរ​ខាង​ព្រះ​យេហូវ៉ា ហើយ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​តែ​លោក​ប៉ុណ្ណោះ ដែល​ជា​អ្នក​«​បង្កើត​អ្វី​ៗ​ទាំង​អស់​»។—សូម​អាន ការ​បើក​បង្ហាញ ៤:១១

៥. ហេតុ​អ្វី​យើង​ធ្វើ​តាម​ច្បាប់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ស្ដី​អំពី​ភាព​ពិសិដ្ឋ​នៃ​ជីវិត​និង​ឈាម?

យើង​ធ្វើ​តាម​ច្បាប់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ស្ដី​អំពី​ភាព​ពិសិដ្ឋ​នៃ​ជីវិត​និង​ឈាម។ ហេតុ​អ្វី? ពីព្រោះ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ឈាម​ជា​តំណាង​ជីវិត ដែល​ជា​អំណោយ​ដ៏​មាន​តម្លៃ​ពី​លោក។ (​ចល. ១៧:១៤​) ពេល​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​អនុញ្ញាត​ឲ្យ​មនុស្ស​បរិភោគ​សាច់​សត្វ​ជា​លើក​ដំបូង លោក​បាន​ប្រាប់​ពួក​គេ​មិន​ឲ្យ​បរិភោគ​ឈាម។ (​ដក. ៩:៤​) លោក​បាន​ឲ្យ​បង្គាប់​នេះ​ម្ដង​ទៀត​ពេល​លោក​ឲ្យ​ច្បាប់​ម៉ូសេ​ដល់​ជន​ជាតិ​អ៊ីស្រាអែល។ (​ចល. ១៧:១០​) ម្យ៉ាង​ទៀត លោក​បាន​ណែនាំ​គណៈ​អភិបាល​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី​១​ឲ្យ​ប្រាប់​ថា​គ្រិស្ត​សាសនិក​ទាំង​អស់​ត្រូវ​«​ជៀស​វាង​ជា​ដាច់​ខាត . . . ពី​ឈាម​»។ (​សកម្ម. ១៥:២៨, ២៩​) យើង​ធ្វើ​តាម​បង្គាប់​នេះ​យ៉ាង​ខ្ជាប់​ខ្ជួន​ពេល​យើង​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​អំពី​វិធី​ព្យាបាល។ b

៦. តើ​យើង​ធ្វើ​អ្វី​ដើម្បី​រស់​នៅ​ស្រប​តាម​ខ្នាត​តម្រា​សីលធម៌​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា?

យើង​កាន់​ខ្ជាប់​យ៉ាង​មុត​មាំ​តាម​ខ្នាត​តម្រា​សីលធម៌​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ (​ហេ. ១៣:៤​) សាវ័ក​ប៉ូល​ប្រាប់​យើង​ឲ្យ​«​រម្ងាប់​»​ភាព​ទោរ​ទន់​ដែល​មាន​ក្នុង​អវយវៈ​រូប​កាយ​របស់​យើង ពោល​គឺ​យើង​ត្រូវ​ចាត់​វិធានការ​យ៉ាង​ម៉ឺង​ម៉ាត់​ដើម្បី​បំបាត់​ចោល​បំណង​ប្រាថ្នា​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ។ យើង​ជៀស​វាង​ពី​ការ​មើល​ឬ​ពី​ការ​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​អាច​នាំ​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ប្រាស​ចាក​សីលធម៌​ខាង​ផ្លូវ​ភេទ។ (​កូឡ. ៣:៥; យ៉ូប ៣១:១​) ពេល​យើង​ជួប​ការ​ល្បួង យើង​បដិសេធ​ភ្លាម​ៗ​នូវ​គំនិត​ឬ​ការ​ប្រព្រឹត្ត​ណា​ក៏​ដោយ​ដែល​អាច​បង្ខូច​ចំណង​មិត្តភាព​របស់​យើង​ជា​មួយ​ព្រះ។

៧. តើ​យើង​គួរ​តាំង​ចិត្ត​ធ្វើ​អ្វី ហើយ​ហេតុ​អ្វី?

ព្រះ​យេហូវ៉ា​តម្រូវ​ឲ្យ​យើង​«​ស្ដាប់​បង្គាប់​[​លោក​]​យ៉ាង​ស្មោះ​អស់​ពី​ចិត្ត​»។ (​រ៉ូម ៦:១៧​) ការ​ណែនាំ​របស់​លោក​តែង​តែ​ផ្ដល់​ប្រយោជន៍​ដល់​យើង ហើយ​យើង​មិន​អាច​ផ្លាស់​ប្ដូរ​ច្បាប់​របស់​លោក​បាន​ឡើយ។ (​អេ. ៤៨:១៧, ១៨; ១កូ. ៦:៩, ១០​) យើង​ខំ​អស់​ពី​សមត្ថភាព​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ពេញ​ចិត្ត ហើយ​បង្ហាញ​ចិត្ត​គំនិត​ដូច​អ្នក​តែង​ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ ដែល​ប្រកាស​ថា​៖ ​«​ខ្ញុំ​បាន​ប្ដេជ្ញា​ចិត្ត​ធ្វើ​តាម​ក្រឹត្យ​ក្រម​របស់​លោក គ្រប់​ពេល​វេលា រហូត​ដល់​ខ្ញុំ​អស់​ជីវិត​»។ (​ចសព. ១១៩:១១២​) ប៉ុន្តែ សាថាន​នឹង​ព្យាយាម​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មិន​សូវ​មាន​ការ​តាំង​ចិត្ត។ តើ​វា​ប្រើ​វិធី​អ្វី​ខ្លះ?

តើ​សាថាន​ព្យាយាម​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មិន​សូវ​មាន​ការ​តាំង​ចិត្ត​តាម​របៀប​ណា?

៨. តើ​សាថាន​ប្រើ​ការ​បៀតបៀន​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មិន​សូវ​មាន​ការ​តាំង​ចិត្ត​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច?

ការ​បៀតបៀន។ មេ​កំណាច​ប្រើ​អំពើ​ឃោរឃៅ​និង​ការ​បង្ខិត​បង្ខំ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មិន​សូវ​មាន​ការ​តាំង​ចិត្ត។ គោល​ដៅ​របស់​វា​គឺ​«​លេប​ត្របាក់​»​យើង ក្នុង​ន័យ​ថា​បង្ខូច​ចំណង​មិត្តភាព​របស់​យើង​ជា​មួយ​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ (​១ពេ. ៥:៨​) គ្រិស្ត​សាសនិក​នៅ​សតវត្សរ៍​ទី​១​បាន​ត្រូវ​គេ​គំរាម​កំហែង វាយ​ដំ និង​សម្លាប់ ដោយ​សារ​ពួក​គេ​បាន​តាំង​ចិត្ត​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន។ (​សកម្ម. ៥:២៧, ២៨, ៤០; ៧:៥៤​-​៦០​) សាថាន​បន្ត​ប្រើ​ការ​បៀតបៀន​នៅ​សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ។ យើង​ឃើញ​នេះ​កើត​ឡើង​នៅ​ប្រទេស​រុស្ស៊ី​និង​ប្រទេស​ឯ​ទៀត។ នៅ​កន្លែង​ទាំង​នេះ ពួក​អ្នក​ប្រឆាំង​ប្រព្រឹត្ត​យ៉ាង​សាហាវ​ឃោរឃៅ​មក​លើ​សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា ឬ​វាយ​ប្រហារ​បង​ប្អូន​យើង​តាម​របៀប​ផ្សេង​ទៀត។

៩. សូម​លើក​ឧទាហរណ៍​អំពី​មូលហេតុ​ដែល​យើង​ត្រូវ​ប្រយ័ត្ន​នឹង​ការ​បង្ខិត​បង្ខំ​ដែល​មិន​ងាយ​កត់​សម្គាល់។

ការ​បង្ខិត​បង្ខំ​ដែល​មិន​ងាយ​កត់​សម្គាល់។ ក្រៅ​ពី​ការ​បៀតបៀន សាថាន​ប្រើ​«​កល​ល្បិច​»​ផ្សេង​ៗ។ (​អេភ. ៦:១១​) សូម​គិត​អំពី​អ្វី​ដែល​បាន​កើត​ឡើង​ចំពោះ​បង​ប្រុស​ម្នាក់​ឈ្មោះ​បប ដែល​សម្រាក​នៅ​មន្ទីរ​ពេទ្យ​ដើម្បី​ទទួល​ការ​វះ​កាត់​កម្រិត​ធំ។ គាត់​បាន​ប្រាប់​ក្រុម​គ្រូ​ពេទ្យ​ថា គាត់​នឹង​មិន​ព្រម​ទទួល​ការ​ចាក់​បញ្ចូល​ឈាម​ជា​ដាច់​ខាត។ គ្រូ​ពេទ្យ​វះ​កាត់​យល់​ព្រម​គោរព​តាម​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​របស់​គាត់។ ប៉ុន្តែ​នៅ​យប់​មុន​វះ​កាត់ គ្រូ​ពេទ្យ​ម្នាក់​ទៀត​បាន​មក​ជួប​បង​បប​ក្រោយ​ពី​ក្រុម​គ្រួសារ​របស់​បង​បប​បាន​ទៅ​ផ្ទះ។ គ្រូ​ពេទ្យ​នោះ​បាន​ប្រាប់​បង​បប​ថា​ក្រុម​គ្រូ​ពេទ្យ​ទំនង​ជា​មិន​ប្រើ​ឈាម​ទេ តែ​ពួក​គេ​នឹង​បម្រុង​ឈាម​ទុក​បើ​ត្រូវ​ការ។ ប្រហែល​ជា​គ្រូ​ពេទ្យ​នោះ​បាន​គិត​ថា​បង​បប​នឹង​ផ្លាស់​ប្ដូរ​គំនិត​របស់​គាត់​បើ​គ្មាន​ក្រុម​គ្រួសារ​នៅ​ជា​មួយ។ ប៉ុន្តែ បង​បប​បាន​រក្សា​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង ហើយ​បញ្ជាក់​ថា​គាត់​នឹង​មិន​ព្រម​ទទួល​ឈាម​ទេ ទោះ​ជា​មាន​អ្វី​កើត​ឡើង​ក៏​ដោយ។

១០. ហេតុ​អ្វី​ការ​វែក​ញែក​របស់​មនុស្ស​គឺ​ជា​អន្ទាក់​មួយ? (​កូរិនថូស​ទី១ ៣:១៩, ២០​)

១០ ការ​វែក​ញែក​របស់​មនុស្ស។ បើ​យើង​មាន​ទស្សនៈ​ដូច​មនុស្ស​ដែល​មិន​ឲ្យ​តម្លៃ​ច្បាប់​ព្រះ​យេហូវ៉ា យើង​អាច​ចាប់​ផ្ដើម​មិន​អើពើ​នឹង​ព្រះ​យេហូវ៉ា​និង​ខ្នាត​តម្រា​របស់​លោក។ (​សូម​អាន កូរិនថូស​ទី១ ៣:១៩, ២០) ​«​ប្រាជ្ញា​របស់​ពិភព​លោក​នេះ​»​ច្រើន​តែ​នាំ​ឲ្យ​មនុស្ស​មិន​ស្ដាប់​បង្គាប់​ព្រះ។ គ្រិស្ត​សាសនិក​មួយ​ចំនួន​នៅ​ក្រុង​ពើកាម៉ុម​និង​ក្រុង​ធាទេរ៉ា​បាន​ទទួល​ឥទ្ធិពល​ពី​មនុស្ស​ជុំ​វិញ​ពួក​គេ​ដែល​គោរព​បូជា​រូប​ព្រះ​និង​ដែល​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ប្រាស​ចាក​សីលធម៌។ លោក​យេស៊ូ​បាន​ឲ្យ​ឱវាទ​យ៉ាង​ម៉ឺង​ម៉ាត់​ដល់​ក្រុម​ជំនុំ​ទាំង​ពីរ​នោះ ដោយ​សារ​ពួក​គេ​បាន​បណ្ដោយ​ឲ្យ​មាន​អំពើ​ប្រាស​ចាក​សីលធម៌​ខាង​ផ្លូវ​ភេទ។ (​បប. ២:១៤, ២០​) សព្វ​ថ្ងៃ​នេះ មនុស្ស​ជុំ​វិញ​យើង​អាច​ព្យាយាម​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មាន​គំនិត​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ។ សមាជិក​ក្រុម​គ្រួសារ​និង​អ្នក​ស្គាល់​គ្នា​ប្រហែល​ជា​ព្យាយាម​វែក​ញែក​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​គិត​ថា​យើង​ជា​មនុស្ស​តឹង​រ៉ឹង​ពេក ហើយ​ថា​យើង​គួរ​តែ​បំពាន​ច្បាប់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ ជា​ឧទាហរណ៍ ពួក​គេ​ប្រហែល​ជា​និយាយ​ថា​ការ​មាន​សីលធម៌​ស្អាត​ស្អំ​គឺ​មិន​សំខាន់​ទេ ហើយ​ថា​គោល​ការណ៍​សីលធម៌​ក្នុង​គម្ពីរ​គឺ​ហួស​សម័យ។

១១. កាល​ដែល​យើង​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន តើ​យើង​ត្រូវ​ជៀស​វាង​ពី​អ្វី?

១១ ជួន​កាល យើង​ប្រហែល​ជា​វែក​ញែក​ថា​ការ​ណែនាំ​ដែល​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ផ្ដល់​ឲ្យ​យើង​គឺ​មិន​គ្រប់​គ្រាន់​ទេ។ យើង​ប្រហែល​ជា​ថែម​ទាំង​ចង់​«​ធ្វើ​លើស​ពី​អ្វី​ដែល​បាន​ត្រូវ​សរសេរ​ទុក​»។ (​១កូ. ៤:៦​) ពួក​អ្នក​ដឹក​នាំ​សាសនា​នៅ​សម័យ​លោក​យេស៊ូ​បាន​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ខុស​ឆ្គង​នេះ។ ពួក​គេ​បាន​បន្ថែម​ច្បាប់​របស់​ខ្លួន​ទៅ​លើ​ច្បាប់​របស់​ព្រះ ហើយ​នោះ​ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​សាមញ្ញ​ធម្មតា​ពិបាក​ធ្វើ​តាម។ (​ម៉ាថ. ២៣:៤​) ព្រះ​យេហូវ៉ា​ឲ្យ​យើង​ការ​ណែនាំ​ច្បាស់​តាម​រយៈ​បណ្ដាំ​លោក​និង​អង្គការ​លោក។ យើង​គ្មាន​ហេតុ​បន្ថែម​ការ​ណែនាំ​លើ​ការ​ណែនាំ​ដែល​លោក​ផ្ដល់​ឲ្យ​ទេ។ (​សុភ. ៣:៥​-​៧​) ដូច្នេះ យើង​មិន​ធ្វើ​លើស​ពី​អ្វី​ដែល​បាន​ត្រូវ​សរសេរ​ទុក​ក្នុង​គម្ពីរ ឬ​បង្កើត​ច្បាប់​អំពី​រឿង​ផ្ទាល់​ខ្លួន​សម្រាប់​បង​ប្អូន​ឯ​ទៀត​ឡើយ។

១២. តើ​សាថាន​លើក​ស្ទួយ​«​ការ​បោក​បញ្ឆោត​អសារ​ឥត​ការ​»​តាម​របៀប​ណា?

១២ ការ​បោក​បញ្ឆោត។ សាថាន​ប្រើ​«​ការ​បោក​បញ្ឆោត​អសារ​ឥត​ការ​»​និង​«​ទស្សនៈ​ទូទៅ​របស់​ពិភព​លោក​នេះ​»​ ដើម្បី​បំភាន់​មនុស្ស​និង​ធ្វើ​ឲ្យ​ពួក​គេ​បែក​បាក់​គ្នា។ (​កូឡ. ២:៨​) នៅ​សតវត្សរ៍​ទី​១ អ្វី​ទាំង​នេះ​រួម​មាន​ទស្សនវិជ្ជា​ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​លើ​ការ​វែក​ញែក​របស់​មនុស្ស សេចក្ដី​បង្រៀន​របស់​ជនជាតិ​យូដា​ដែល​គ្មាន​មូលដ្ឋាន​លើ​បទ​គម្ពីរ និង​សេចក្ដី​បង្រៀន​ដែល​ថា​គ្រិស្ត​សាសនិក​ត្រូវ​កាន់​តាម​ច្បាប់​ម៉ូសេ។ អ្វី​ទាំង​នេះ​បាន​បោក​បញ្ឆោត​មនុស្ស ដោយ​សារ​វា​បំបែរ​អារម្មណ៍​មនុស្ស​ចេញ​ពី​ប្រភព​ពិត​នៃ​ប្រាជ្ញា ពោល​គឺ​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ សព្វ​ថ្ងៃ សាថាន​ប្រើ​ប្រព័ន្ធ​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​និង​បណ្ដាញ​សង្គម​សម្រាប់​ទាក់​ទង​គ្នា​ដើម្បី​ចែក​ចាយ​ពាក្យ​ចចាមអារ៉ាម​ផ្សេង​ៗ និង​ផ្សាយ​ព័ត៌មាន​មិន​ពិត​ដែល​ពួក​អ្នក​ដឹក​នាំ​នយោបាយ​លើក​ស្ទួយ។ យើង​បាន​ឃើញ​អ្វី​ទាំង​នេះ​ជា​ច្រើន​ក្នុង​អំឡុង​ការ​រីក​រាល​ដាល​នៃ​ជំងឺ​កូវីដ​-​១៩។ c សាក្សី​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ដែល​ស្ដាប់​តាម​ការ​ណែនាំ​ពី​អង្គការ​យើង​បាន​ជៀស​វាង​ការ​ខ្វល់​ខ្វាយ​ហួស​ហេតុ​ពេក​ដែល​ពួក​អ្នក​ដែល​ស្ដាប់​រឿង​មិន​ពិត​មាន។—ម៉ាថ. ២៤:៤៥

១៣. ហេតុ​អ្វី​យើង​ត្រូវ​ប្រុង​ប្រយ័ត្ន​កុំ​ឲ្យ​មាន​អ្វី​មក​បំបែរ​អារម្មណ៍​យើង?

១៣ ការ​បំបែរ​អារម្មណ៍។ យើង​ត្រូវ​បន្ត​ផ្ដោត​អារម្មណ៍​ទៅ​លើ​«​អ្វី​ដែល​សំខាន់​ជាង​»។ (​ភី. ១:៩, ១០​) ពេល​យើង​បាន​ត្រូវ​បំបែរ​អារម្មណ៍ យើង​បង្ខាត​ពេល​វេលា​និង​កម្លាំង​ជា​ច្រើន​របស់​យើង។ អ្វី​ៗ​ដែល​យើង​ធ្វើ​ធម្មតា​ដូច​ជា ការ​បរិភោគ ការ​ផឹក ការ​កម្សាន្ត និង​ការ​ងារ​អាច​បំបែរ​អារម្មណ៍ បើ​យើង​ចាត់​ទុក​អ្វី​ទាំង​នេះ​ថា​សំខាន់​បំផុត​ក្នុង​ជីវិត​យើង។ (​លូក. ២១:៣៤, ៣៥​) បន្ថែម​ទៅ​ទៀត រាល់​ថ្ងៃ​យើង​ឮ​និង​អាន​អំពី​បាតុកម្ម​និង​វិវាទ​នយោបាយ។ យើង​ត្រូវ​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រាកដ​ថា​យើង​មិន​ឲ្យ​អ្វី​ទាំង​នេះ​បំបែរ​អារម្មណ៍​យើង។ បើ​ពុំ​នោះ​ទេ យើង​ប្រហែល​ជា​ចាប់​ផ្ដើម​គាំទ្រ​ម្ខាង​ៗ​ក្នុង​ចិត្ត​គំនិត​របស់​យើង។ សាថាន​ប្រើ​វិធី​ខាង​លើ​ទាំង​អស់​នេះ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឲ្យ​យើង​មិន​សូវ​តាំង​ចិត្ត​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​ត្រឹម​ត្រូវ។ សូម​យើង​ពិចារណា​អំពី​របៀប​ដែល​យើង​អាច​ទប់​ទល់​នឹង​ការ​ខំ​ប្រឹង​របស់​វា ហើយ​រក្សា​ខ្លួន​ឲ្យ​រឹង​មាំ។

តើ​យើង​អាច​កាន់​ជំហរ​រឹង​មាំ​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច?

ដើម្បី​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន ចូរ​គិត​អំពី​ការ​ប្រគល់​ខ្លួន​និង​ការ​ជ្រមុជ​ទឹក​របស់​អ្នក សិក្សា​និង​រំពឹង​គិត​អំពី​បណ្ដាំ​ព្រះ មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង និង​ទុក​ចិត្ត​ព្រះ​យេហូវ៉ា (​សូម​មើល​វគ្គ​១៤​-​១៨​)

១៤. តើ​អ្វី​អាច​ជួយ​យើង​ឲ្យ​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន​នៅ​ខាង​ព្រះ​យេហូវ៉ា?

១៤ ចូរ​រំពឹង​គិត​អំពី​ការ​ប្រគល់​ខ្លួន​ជូន​ព្រះ​និង​ការ​ជ្រមុជ​ទឹក​របស់​អ្នក។ អ្នក​បាន​ធ្វើ​តាម​ជំហាន​ទាំង​នេះ ដោយ​សារ​អ្នក​ចង់​នៅ​ខាង​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ សូម​នឹក​ចាំ​អំពី​អ្វី​ដែល​បាន​ជួយ​អ្នក​ឲ្យ​ជឿ​ជាក់​ថា​អ្នក​បាន​រក​ឃើញ​សេចក្ដី​ពិត។ អ្នក​បាន​ទទួល​ចំណេះ​ត្រឹម​ត្រូវ​អំពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា ហើយ​ចាប់​ផ្ដើម​គោរព​និង​ស្រឡាញ់​លោក​ជា​បិតា​នៅ​ស្ថាន​សួគ៌។ អ្នក​បណ្ដុះ​ឲ្យ​មាន​ជំនឿ​លើ​លោក ហើយ​ចង់​ប្រែ​ចិត្ត។ អ្នក​ឈប់​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ស្អប់ ហើយ​ចាប់​ផ្ដើម​ធ្វើ​អ្វី​ដែល​លោក​ពេញ​ចិត្ត។ អ្នក​បាន​ធូរ​ចិត្ត​ពេល​អ្នក​ដឹង​ថា​ព្រះ​អភ័យ​ទោស​ឲ្យ​អ្នក។ (​ចសព. ៣២:១, ២​) អ្នក​បាន​ចូល​រួម​កិច្ច​ប្រជុំ ហើយ​ចាប់​ផ្ដើម​ប្រាប់​អ្នក​ឯ​ទៀត​អំពី​អ្វី​ដ៏​អស្ចារ្យ​ដែល​អ្នក​បាន​រៀន។ ឥឡូវ​អ្នក​ជា​គ្រិស្ត​សាសនិក​ដែល​បាន​ប្រគល់​ខ្លួន​ជូន​ព្រះ​និង​ទទួល​ការ​ជ្រមុជ​ទឹក ហើយ​អ្នក​កំពុង​ដើរ​នៅ​លើ​ផ្លូវ​ដែល​នាំ​ទៅ​ឯ​ជីវិត ព្រម​ទាំង​តាំង​ចិត្ត​ថា​អ្នក​នឹង​មិន​បែរ​ចេញ​ពី​ផ្លូវ​នេះ​ទេ។—ម៉ាថ. ៧:១៣, ១៤

១៥. ហេតុ​អ្វី​ការ​សិក្សា​និង​ការ​រំពឹង​គិត​គឺ​មាន​ប្រយោជន៍?

១៥ ចូរ​សិក្សា​និង​រំពឹង​គិត​អំពី​បណ្ដាំ​របស់​ព្រះ។ ដូច​ដើម​ឈើ​អាច​ឈរ​រឹង​មាំ​បាន​បើ​វា​ចាក់​ឫស​ជ្រៅ យើង​អាច​រក្សា​ខ្លួន​ឲ្យ​រឹង​មាំ​បើ​ជំនឿ​របស់​យើង​ចាក់​ឫស​ជ្រៅ​លើ​បណ្ដាំ​ព្រះ។ កាល​ដែល​ដើម​ឈើ​លូត​លាស់​ធំ​ឡើង ឫស​របស់​វា​កាន់​តែ​ជ្រៅ ហើយ​បាច​សាច​ថែម​ទៀត។ ពេល​ដែល​យើង​សិក្សា​និង​រំពឹង​គិត យើង​ពង្រឹង​ជំនឿ​របស់​យើង ហើយ​យើង​កាន់​តែ​ជឿ​ជាក់​ថា​ផ្លូវ​របស់​ព្រះ​គឺ​ល្អ​បំផុត។ (​កូឡ. ២:៦, ៧​) សូម​គិត​អំពី​របៀប​ដែល​ការ​ណែនាំ យោបល់ និង​ការ​ការ​ពារ​ពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​ជួយ​រាស្ត្រ​លោក​នៅ​សម័យ​បុរាណ។ ជា​ឧទាហរណ៍ អេសេគាល​បាន​មើល​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​កាល​ដែល​ទេវតា​មួយ​រូប​បាន​វាស់​យ៉ាង​ល្អិត​ល្អន់​នូវ​ផ្នែក​ផ្សេង​ៗ​នៃ​វិហារ​ដែល​គាត់​ឃើញ​ក្នុង​គំនិត។ ការ​ឃើញ​ក្នុង​គំនិត​នេះ​ពង្រឹង​កម្លាំង​អេសេគាល ហើយ​នោះ​ផ្ដល់​ឲ្យ​យើង​នូវ​មេ​រៀន​ដ៏​សំខាន់​អំពី​របៀប​ដែល​យើង​អាច​គាំទ្រ​ខ្នាត​តម្រា​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ចំពោះ​ការ​គោរព​ប្រណិប័តន៍​ពិត។ d (​អេគ. ៤០:១​-​៤; ៤៣:១០​-​១២​) យើង​ក៏​ទទួល​ប្រយោជន៍​ដែរ​ពេល​យើង​លៃ​ទុក​ពេល​ដើម្បី​សិក្សា​និង​រំពឹង​គិត​អំពី​អ្វី​ដ៏​ជ្រាល​ជ្រៅ​ក្នុង​បណ្ដាំ​ព្រះ។

១៦. តើ​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​បាន​ការ​ពារ​បង​បប​យ៉ាង​ដូច​ម្ដេច? (​ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ ១១២:៧​)

១៦ ចូរ​បណ្ដុះ​ឲ្យ​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង។ ស្ដេច​ដាវីឌ​បាន​ប្រកាស​ថា​គាត់​នឹង​មិន​បាត់​បង់​សេចក្ដី​ស្រឡាញ់​របស់​គាត់​ចំពោះ​ព្រះ​យេហូវ៉ា ដោយ​ច្រៀង​ថា​៖ ​«​ឱ​ព្រះ​អើយ ចិត្ត​របស់​ខ្ញុំ​មិន​ប្រែ​ប្រួល​ឡើយ​»។ (​ចសព. ៥៧:៧​) យើង​ក៏​អាច​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង ដោយ​ទុក​ចិត្ត​ទាំង​ស្រុង​លើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ (​សូម​អាន ចម្រៀង​សរសើរ​ព្រះ ១១២:៧) សូម​គិត​អំពី​របៀប​ដែល​នេះ​បាន​ជួយ​បង​បប​ដែល​បាន​ត្រូវ​រៀប​រាប់​នៅ​ខាង​លើ។ ពេល​គាត់​បាន​ត្រូវ​គេ​ប្រាប់​ថា​មាន​ឈាម​ត្រៀម​ទុក​បើ​ត្រូវ​ការ គាត់​បាន​តប​ឆ្លើយ​ភ្លាម​ៗ​ថា​បើ​គ្រូ​ពេទ្យ​គិត​ថា​មាន​ហេតុ​បញ្ចូល​ឈាម​គាត់ គាត់​នឹង​ចាក​ចេញ​ពី​មន្ទីរ​ពេទ្យ​នោះ​ភ្លាម​ៗ​តែ​ម្ដង។ ក្រោយ​មក បង​បប​បាន​និយាយ​ថា​៖ ​«​ខ្ញុំ​មិន​ស្ទាក់​ស្ទើរ​និង​មិន​បារម្ភ​ទាល់​តែ​សោះ​»។

បើ​យើង​បាន​បណ្ដុះ​ឲ្យ​មាន​ជំនឿ​រឹង​មាំ យើង​អាច​រក្សា​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​ទោះ​ជា​ជួប​ទុក្ខ​លំបាក​ណា​ក៏​ដោយ (​សូម​មើល​វគ្គ​១៧​)

១៧. តើ​យើង​អាច​រៀន​អ្វី​ពី​បទ​ពិសោធន៍​របស់​បង​បប? (​សូម​មើល​រូប​ភាព​ផង​ដែរ​)

១៧ បង​បប​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង ដោយ​សារ​គាត់​បាន​ធ្វើ​ការ​សម្រេច​ចិត្ត​ឲ្យ​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន​យូរ​មុន​ដែល​គាត់​ចូល​មន្ទីរ​ពេទ្យ។ ហេតុ​អ្វី​គាត់​ធ្វើ​ដូច្នេះ? ទី​១ គាត់​ចង់​ធ្វើ​ឲ្យ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​សប្បាយ​រីករាយ។ ទី​២ គាត់​បាន​សិក្សា​យ៉ាង​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់​អំពី​អ្វី​ដែល​គម្ពីរ​និង​សៀវភៅ​របស់​យើង​ដែល​មាន​មូលដ្ឋាន​លើ​គម្ពីរ​ចែង​អំពី​ភាព​ពិសិដ្ឋ​នៃ​ជីវិត​និង​ឈាម។ ទី​៣ គាត់​បាន​ជឿ​ជាក់​ថា​ការ​ធ្វើ​តាម​ការ​ណែនាំ​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​នឹង​នាំ​ឲ្យ​ទទួល​ប្រយោជន៍​ដែល​ស្ថិត​ស្ថេរ។ យើង​ក៏​អាច​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​ដែរ ទោះ​ជា​យើង​ជួប​ទុក្ខ​លំបាក​ណា​ក៏​ដោយ។

ដោយ​ចិត្ត​ក្លាហាន បារ៉ាក់​និង​ពួក​បុរស​គាត់​ដេញ​តាម​កង​ទ័ព​របស់​ស៊ីសេរ៉ា (​សូម​មើល​វគ្គ​១៨​)

១៨. តើ​គំរូ​របស់​បារ៉ាក់​បង្រៀន​យើង​យ៉ាង​ណា​ឲ្យ​ទុក​ចិត្ត​ទៅ​លើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា? (​សូម​មើល​រូប​ភាព​នៅ​ក្រប​)

១៨ ចូរ​ទុក​ចិត្ត​ទៅ​លើ​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ សូម​គិត​អំពី​របៀប​ដែល​បារ៉ាក់​បាន​ទទួល​ជោគ​ជ័យ ដោយ​សារ​គាត់​បាន​ទុក​ចិត្ត​ទៅ​លើ​ការ​ណែនាំ​ពី​ព្រះ​យេហូវ៉ា។ ទោះ​ជា​ពុំ​ឃើញ​មាន​ខែល​ឬ​លំពែង​ណា​មួយ​នៅ​ក្នុង​ស្រុក​ក្ដី ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​បង្គាប់​គាត់​ឲ្យ​ទៅ​ប្រយុទ្ធ​នឹង​កង​ទ័ព​ដែល​មាន​អាវុធ​ជា​ច្រើន​របស់​មេ​ទ័ព​ស៊ីសេរ៉ា​ដែល​ជា​ជន​ជាតិ​កាណាន។ (​អសក. ៥:៨​) អ្នក​ប្រកាស​ទំនាយ​ដេបូរ៉ា​បាន​ប្រាប់​បារ៉ាក់​ឲ្យ​ចុះ​ពី​ភ្នំ​ទៅ​ដី​រាប​ស្មើ​ដើម្បី​ប្រយុទ្ធ​នឹង​ស៊ីសេរ៉ា​និង​រទេះ​ចម្បាំង​ចំនួន​៩០០​របស់​គាត់។ ទោះ​ជា​ពិបាក​ឲ្យ​ជន​ជាតិ​អ៊ីស្រាអែល​ប្រយុទ្ធ​នឹង​រទេះ​ចម្បាំង​ដ៏​លឿន​ទាំង​នោះ​នៅ​លើ​ដី​រាប​ស្មើ​ក្ដី បារ៉ាក់​បាន​ស្ដាប់​បង្គាប់។ កាល​ដែល​ពួក​ទាហាន​បាន​ចុះ​ពី​ភ្នំ​ថេបោ ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​បង្អុរ​ភ្លៀង​មក។ នេះ​បាន​ធ្វើ​ឲ្យ​រទេះ​ចម្បាំង​របស់​ស៊ីសេរ៉ា​ផុង​ជាប់​ក្នុង​ភក់ ហើយ​ព្រះ​យេហូវ៉ា​បាន​ឲ្យ​បារ៉ាក់​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ។ (​អសក. ៤:១​-​៧, ១០, ១៣​-​១៦​) ស្រដៀង​គ្នា​ដែរ ព្រះ​យេហូវ៉ា​នឹង​ឲ្យ​យើង​ទទួល​ជ័យ​ជម្នះ​បាន​ដែរ​បើ​យើង​ទុក​ចិត្ត​ទៅ​លើ​លោក​និង​ការ​ណែនាំ​ដែល​លោក​ផ្ដល់​ឲ្យ​តាម​រយៈ​អង្គការ​លោក។—បច. ៣១:៦

ចូរ​តាំង​ចិត្ត​បន្ត​ពង្រឹង​ជំហរ​មាំ​មួន​ឡើង

១៩. ហេតុ​អ្វី​អ្នក​ចង់​រក្សា​ភាព​មាំ​មួន?

១៩ យើង​នឹង​ត្រូវ​បន្ត​ត​យុទ្ធ​ដើម្បី​រក្សា​ភាព​មាំ​មួន ដរាប​ណា​យើង​កំពុង​រស់​នៅ​ក្នុង​របៀប​របប​ពិភព​លោក​នេះ។ (​១ធី. ៦:១១, ១២; ២ពេ. ៣:១៧​) សូម​យើង​តាំង​ចិត្ត​មិន​មាន​គំនិត​រេ​ចុះ​រេ​ឡើង ដោយ​សារ​ការ​បៀតបៀន ការ​បង្ខិត​បង្ខំ​ដែល​មិន​ងាយ​កត់​សម្គាល់ ការ​វែក​ញែក​របស់​មនុស្ស ការ​បោក​បញ្ឆោត និង​អ្វី​ៗ​ដែល​អាច​បំបែរ​អារម្មណ៍។ (​អេភ. ៤:១៤​) ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ សូម​យើង​កាន់​ជំហរ​មាំ​មួន​ដោយ​មាន​ចិត្ត​រឹង​ប៉ឹង​ក្នុង​ការ​រក្សា​ភក្ដី​ភាព​ចំពោះ​ព្រះ​យេហូវ៉ា និង​មិន​មាន​ចិត្ត​រា​រេ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​តាម​បង្គាប់​របស់​លោក។ នៅ​ពេល​ដំណាល​គ្នា យើង​ត្រូវ​ធ្វើ​ជា​មនុស្ស​សម​ហេតុ​សម​ផល។ ក្នុង​អត្ថបទ​បន្ទាប់ យើង​នឹង​ពិចារណា​អំពី​របៀប​ដែល​ព្រះ​យេហូវ៉ា​និង​លោក​យេស៊ូ​គឺ​ជា​គំរូ​ដ៏​ល្អ​ឥត​ខ្ចោះ​ស្ដី​អំពី​បុគ្គល​ដែល​សម​ហេតុ​សម​ផល។

ចម្រៀង​លេខ​១២៩ យើង​នឹង​ស៊ូ​ទ្រាំ

a តាំង​ពី​សម័យ​អាដាម​និង​អេវ៉ា សាថាន​បាន​លើក​ស្ទួយ​គំនិត​ថា​មនុស្ស​គួរ​សម្រេច​ចិត្ត​ដោយ​ខ្លួន​ឯង​អំពី​អ្វី​ដែល​ខុស​និង​អ្វី​ដែល​ត្រូវ។ វា​ចង់​ឲ្យ​យើង​មាន​ទស្សនៈ​បែប​នេះ​ចំពោះ​ច្បាប់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​និង​ចំពោះ​ការ​ណែនាំ​ណា​ក៏​ដោយ​ដែល​យើង​ទទួល​ពី​អង្គការ​លោក។ អត្ថបទ​នេះ​នឹង​ជួយ​យើង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប្រាកដ​ថា​យើង​មិន​ព្រងើយ​កន្តើយ​នឹង​ច្បាប់​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ដូច​ដែល​ពួក​អ្នក​កាន់​តាម​សាថាន​ធ្វើ ហើយ​នឹង​ជួយ​យើង​ឲ្យ​តាំង​ចិត្ត​ស្ដាប់​បង្គាប់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ជា​និច្ច។

b ដើម្បី​បាន​ព័ត៌មាន​អំពី​របៀប​ដែល​គ្រិស្ត​សាសនិក​អាច​គាំទ្រ​ទស្សនៈ​របស់​ព្រះ​យេហូវ៉ា​ចំពោះ​ឈាម សូម​មើល​សៀវភៅ​សប្បាយ​នឹង​ជីវិត​ដែល​គ្មាន​ទី​បញ្ចប់! នៅ​មេ​រៀន​ទី​៣៩

c សូម​មើល​វីដេអូ​ដែល​មាន​ចំណង​ជើង​ថា ​«​ចូរ​ការ​ពារ​ខ្លួន​ពី​ព័ត៌មាន​មិន​ត្រឹម​ត្រូវ​»​នៅ​គេហទំព័រ​jw.org/km។