តើអាចមានសង្គមមនុស្សដែលគ្មានវណ្ណៈបានទេ?
តើអាចមានសង្គមមនុស្សដែលគ្មានវណ្ណៈបានទេ?
លោកចនអាដាមដែលជាអតីតប្រធានាធិបតីទីពីរនៅសហរដ្ឋអាមេរិក បានរួមចំណែកជាអ្នកចុះហត្ថលេខាលើឯកសារដ៏ល្បីល្បាញមួយក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រ នោះគឺជាឯកសារប្រកាសឯករាជ្យភាព ដែលរួមបញ្ចូលពាក្យដូចតទៅនេះ៖ «យើងចាត់ទុកសេចក្ដីពិតទាំងនេះជាអ្វីដែលអាចឃើញយ៉ាងច្បាស់ក្រឡែត ថាមនុស្សទាំងអស់បានត្រូវបង្កើតមកមានភាពស្មើគ្នា»។ យ៉ាងណាក្ដី លោកចនអាដាមទំនងជាបានសង្ស័យថាមនុស្សមិនអាចស្មើភាពគ្នាទេ ព្រោះគាត់បានសរសេរថា៖ «ព្រះដ៏មានព្រះចេស្ដាបំផុតបានបង្កើតលក្ខណៈមនុស្ស ឲ្យមានសតិនិងរាងកាយមិនស្មើគ្នាសោះ ដូច្នេះបានជាគ្មានផែនការណា ឬនយោបាយណាអាចធ្វើឲ្យមនុស្សទាំងអស់ស្មើភាពគ្នាបានឡើយ»។ ផ្ទុយទៅវិញ អ្នកប្រវត្ដិវិទូជនជាតិអង់គ្លេសម្នាក់ឈ្មោះហឺបឺតជោចវេល អាចស្រមៃគិតអំពីសង្គមមនុស្សដែលស្មើភាពគ្នានេះអាស្រ័យលើមូលហេតុបីយ៉ាងគឺ ដោយសាសនាបរិសុទ្ធនិងឥតសៅហ្មងតែមួយគត់ទូទាំងផែនដី ព្រមទាំងមានការអប់រំតែមួយប៉ុណ្ណោះសំរាប់មនុស្សទាំងឡាយ ហើយក៏ត្រូវលែងមានកងយោធាដែរ។
មកដល់បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រវត្ដិមនុស្សមិនទាន់បានបង្កើតសង្គមណាដែលមានភាពស្មើគ្នាដូចដែលលោកវេលបានស្រមៃឃើញនោះឡើយ។ មនុស្សច្បាស់ជាគ្មានភាពស្មើគ្នាទាល់តែសោះ ហើយសង្គមយើងនៅតែមានការបែងចែកតាមវណ្ណៈជាលក្ខណៈចំបង។ តើការបែងចែកនេះធ្លាប់នាំឲ្យសង្គមមនុស្សទូទៅមានប្រយោជន៍ណាឬទេ? គឺគ្មានទេ! ការបែងចែកជាវណ្ណៈបែបនេះ រមែងធ្វើឲ្យមនុស្សបាក់បែកគ្នា ទាំងនាំឲ្យមានការឈ្នានីស សំអប់ ការឈឺចាប់ និងការសម្លាប់គ្នាជាដើម។ មតិដែលថាមនុស្សសម្បុរសមានឋានៈខ្ពស់ ដែលធ្លាប់មាននៅទ្វីបអាហ្វ្រិច ប្រទេសអូស្ដ្រាលី និងអាមេរិកខាងជើង បាននាំឲ្យមនុស្សដែលគ្មានសម្បុរសរងទុក្ខយ៉ាងអភ័ព្វ ដែលរួមទាំងការសម្លាប់រង្គាលអ្នកស្រុកដើមទាំងអស់នៅទឹកដីវ៉ងឌីម៉ង (ឥឡូវហៅថា កោះថាស្មេនា)។ នៅទ្វីបអឺរ៉ុប ការចាត់ទុកសាសន៍យូដាជាមនុស្សថោកទាបជាង នោះជាអ្វីដែលនាំមកនូវហាយនភាព។ ភាពស្តុកស្តម្ភនៃវណ្ណៈអភិជន និងភាពមិនស្កប់ស្កល់ចិត្តនៃមនុស្សឋានៈទាបនិងជីវភាពមធ្យមនោះ ជាកត្ដាផ្សេងៗដែលបាននាំឲ្យមានមហាបដិវត្តន៍នៅប្រទេសបារាំងនាសតវត្សទី១៨ និងមហាបដិវត្តន៍ពួកសូវៀតនាសតវត្សទី២០ នៅប្រទេសរុស្ស៊ី។
អ្នកប្រាជ្ញម្នាក់ពីបុរាណបានសរសេរថា៖ «មនុស្សម្នាក់ មានអំណាចលើម្នាក់ទៀត ឲ្យគេត្រូវវេទនា»។ (សាស្ដា ៨:៩) ពាក្យរបស់គាត់នោះគឺពិតប្រាកដមែន មិនថាអ្នកកាន់អំណាចជាបុគ្គលម្នាក់ឬមនុស្សមួយក្រុមក៏ដោយ។ ពេលមនុស្សមួយក្រុមលើកខ្លួនខ្ពស់ជាងក្រុមឯទៀត នោះតែងនាំឲ្យមានការសោកសៅនិងការរងទុក្ខជាលទ្ធផលមិនខាន។
ព្រះចាត់ទុកមនុស្សទាំងអស់ស្មើភាពគ្នា
តើក្រុមមនុស្សខ្លះៗមានភាពខ្ពស់ជាងក្រុមឯទៀតស្រាប់ទៅហើយឬ? ព្រះមិនមានទស្សនៈដូចនោះទេ។ ព្រះគម្ពីរចែងថា៖ «[ព្រះ]បានបង្កើតមនុស្សគ្រប់សាសន៍ពីឈាមតែ១ឲ្យបាននៅពេញលើផែនដី»។ (កិច្ចការ ១៧:២៦) ម្យ៉ាងទៀត ព្រះដ៏ជាអ្នកបង្កើតនោះ «មិនយល់ដល់ពួកអ្នកមានជាជាងអ្នកក្រ ដោយព្រោះគេសុទ្ធតែជាការនៃព្រះហស្តទ្រង់ធ្វើទាំងអស់»។ (យ៉ូប ៣៤:១៩) មនុស្សទាំងឡាយជាសាច់ញាតិគ្នា ហើយព្រះចាត់ទុកមនុស្សទាំងអស់ស្មើភាពគ្នាពេលកើតមក។
សូមចងចាំផងដែរថា ពេលមនុស្សម្នាក់ស្លាប់ទៅ ការអះអាងណាដែលថាខ្លួនមានឋានៈខ្ពស់ជាងអ្នកដទៃនោះក៏បាត់សូន្យទៅផងដែរ។ សាសន៍អេស៊ីបពីបុរាណមិនជឿដូច្នោះទេ។ ពេលផារ៉ោនមួយអង្គសោយទិវង្គតទៅ បណ្ដាជនបានដាក់វត្ថុទ្រព្យដ៏ថ្លៃវិសេសបំផុតទៅក្នុងផ្នូររបស់ទ្រង់ ដើម្បីឲ្យទ្រង់មានរបស់ទាំងនោះ ហើយបន្តមានឋានៈខ្ពង់ខ្ពស់នៅជាតិក្រោយ។ តើនេះអាចមានមែនឬ? មិនមានទេ! អ្នកលួចគាស់ផ្នូរបានទទួលទ្រព្យសម្បត្ដិភាគច្រើននោះ ហើយវត្ថុខ្លះដែលគេលួចមិនបាននោះ យើងអាចឃើញសព្វថ្ងៃនៅក្នុងសារមន្ទីរនិមួយៗ។
ផារ៉ោនមិនបានទទួលប្រយោជន៍អ្វីសោះពីវត្ថុមានតម្លៃទាំងប៉ុន្មាននោះ ពីព្រោះទ្រង់បានសោយទិវង្គតទៅហើយ។ ពេលស្លាប់ទៅ គឺគ្មានឋានៈខ្ពស់និងឋានៈទាបទេ ក៏គ្មានទ្រព្យសម្បត្ដិឬភាពក្រីក្រដែរ។ ព្រះគម្ពីរចែងថា៖ «ពួកមនុស្សប្រាជ្ញក៏ស្លាប់ដែរ ហើយមនុស្សខ្លៅល្ងង់ នឹងមនុស្សកំរោល គេវិនាសទៅដូចគ្នា។ . . . គេដូចជាសត្វតិរច្ឆានដែលត្រូវវិនាសវិញ»។ (ទំនុកដំកើង ៤៩:១០, ១២) មិនថាយើងជាស្តេចឬទាសករ ពាក្យដែលមានដូចតទៅនេះសំដៅយ៉ាងពិតចំពោះយើងទាំងអស់គ្នាផងដែរ៖ «មនុស្សស្លាប់ឥតដឹងអ្វីឡើយ គេក៏គ្មានរង្វាន់អ្វីទៀតដែរ . . . ដ្បិតនៅស្ថានឃុំព្រលឹងមនុស្សស្លាប់ ជាកន្លែងដែលឯងត្រូវនៅ នោះគ្មានការធ្វើ គ្មានការគិតគូរ គ្មានដំរិះ ឬប្រាជ្ញាឡើយ»។—សាស្ដា ៩:៥, ១០
តាមទស្សនៈរបស់ព្រះ យើងទាំងអស់គ្នាកើតមកស្មើភាពគ្នា ហើយនៅទីបំផុតស្លាប់ទៅក៏ស្មើភាពគ្នាផងដែរ។ ហេតុដូច្នេះហើយបានជាការលើកដំកើងមនុស្សមួយក្រុមខ្ពស់ជាងក្រុមមនុស្សផ្សេងៗទៀតក្នុងអំឡុងជីវិតដ៏ខ្លីរបស់យើងនេះ ជាការឥតប្រយោជន៍ទទេ!
តើអាចមានសង្គមមនុស្សដែលគ្មានវណ្ណៈនោះ តាមរបៀបណា?
តើមានសេចក្ដីសង្ឃឹមឲ្យបានសង្គមមនុស្សនៅពេលអនាគត ដែលរស់នៅដោយគ្មានការប្រកាន់វណ្ណៈទៀតបានទេ? អាចបានមែន! មូលដ្ឋានសំរាប់សង្គមបែបនោះបានត្រូវរៀបចំឡើងជិត២.០០០ឆ្នាំទៅហើយ ពេលដែលព្រះយេស៊ូនៅលើផែនដី។ ព្រះយេស៊ូបានប្រទានព្រះជន្មទ្រង់ជាយញ្ញបូជាលោះឲ្យអស់ទាំងមនុស្សដែលជឿលើទ្រង់ ដើម្បីឲ្យ«អ្នកណាដែលជឿដល់ព្រះរាជបុត្រានោះ មិនត្រូវវិនាសឡើយ គឺឲ្យមានជីវិតអស់កល្បជានិច្ចវិញ»។—យ៉ូហាន ៣:១៦
ដើម្បីបញ្ជាក់ថា គ្មានអ្នកកាន់តាមទ្រង់ណាម្នាក់ត្រូវលើកខ្លួនខ្ពស់លើសជាងអ្នកជឿគ្នីគ្នារបស់ពួកគេនោះ ព្រះយេស៊ូបានមានបន្ទូលថា៖ «ឯអ្នករាល់គ្នាវិញ មិនត្រូវឲ្យអ្នកដទៃហៅខ្លួនជាលោកគ្រូឡើយ ដ្បិតអ្នករាល់គ្នាមានសាស្ដាតែ១ ហើយជាបងប្អូននឹងគ្នាទាំងអស់។ ក៏កុំឲ្យហៅអ្នកណាជាឪពុក នៅផែនដីនេះដែរ ដ្បិតមានឪពុកតែ១ប៉ុណ្ណោះ គឺជាព្រះដែលគង់នៅស្ថានសួគ៌។ ហើយកុំឲ្យអ្នកណាហៅខ្លួនជាសាស្ដាឡើយ ដ្បិតមានសាស្ដាតែ១ប៉ុណ្ណោះ គឺជាព្រះគ្រីស្ទ។ តែអ្នកណាដែលធំជាងគេក្នុងពួកអ្នករាល់គ្នា នោះត្រូវធ្វើជាអ្នកបំរើដល់អ្នករាល់គ្នាវិញ។ អ្នកណាដែលដំកើងខ្លួន នោះនឹងត្រូវបន្ទាបចុះវិញ»។ (ម៉ាថាយ ២៣:៨-១២) តាមទស្សនៈរបស់ព្រះ នោះសិស្សពិតទាំងឡាយរបស់ព្រះយេស៊ូ មានភាពស្មើគ្នាក្នុងសាសនាពិត។
តើពួកគ្រីស្ទានសម័យដើមបានចាត់ទុកខ្លួនគេស្មើភាពគ្នាឬ? ពួកអ្នកដែលបានយល់នូវសេចក្ដីបង្រៀនរបស់ព្រះយេស៊ូបានមានគំនិតដូចនោះ។ គេបានចាត់ទុកអ្នកមានជំនឿគ្នីគ្នាស្មើភាពគ្នាទាំងអស់ និងបានបង្ហាញដូច្នេះដោយហៅគ្នាទៅវិញទៅមកជា‹បងប្អូន›។ (ភីលេម៉ូន ១, ៧, ២០) គ្មានអ្នកណាម្នាក់បានត្រូវលើកទឹកចិត្តឲ្យមានទស្សនៈថា ខ្លួនខ្ពស់ជាងអ្នកដទៃឡើយ។ ជាឧទាហរណ៍ សូមពិចារណានូវរបៀបដែលពេត្រុសពិពណ៌នាអំពីខ្លួនគាត់ក្នុងសំបុត្រទីពីររបស់គាត់ ដោយថា៖ «សំបុត្រស៊ីម៉ូន-ពេត្រុស ជាបាវបំរើ ហើយជាសាវករបស់ព្រះយេស៊ូវគ្រីស្ទ ខ្ញុំផ្ញើមកពួកអ្នក ដែលបានទទួលសេចក្ដីជំនឿដ៏វិសេស ត្រូវគ្នា[«ស្មើគ្នា», ព.ថ.]នឹងយើងខ្ញុំដែរ»។ (ពេត្រុសទី២ ១:១) ពេត្រុសបានទទួលការណែនាំពីព្រះយេស៊ូអង្គទ្រង់ផ្ទាល់ ហើយដោយសារគាត់ជាសាវ័កនោះ ចំពោះភារកិច្ចរបស់គាត់ គាត់មានឋានៈដ៏សំខាន់។ យ៉ាងណាក្ដី គាត់បានចាត់ទុកខ្លួនគាត់ជាបាវបំរើម្នាក់ ហើយក៏បានទទួលស្គាល់ថា បណ្ដាគ្រីស្ទានឯទៀតមានឯកសិទ្ធិស្មើនឹងគាត់ស្តីអំពីជំនឿ។
មនុស្សខ្លះចោទថា ភាពស្មើគ្នានោះមិនត្រូវគ្នានឹងហេតុការណ៍ពីមុនសម័យគ្រីស្ទាន ដោយព្រោះព្រះបានប្រកាន់សាសន៍អ៊ីស្រាអែលជាសាសន៍ពិសេសនោះ។ (និក្ខមនំ ១៩:៥, ៦) គេអះអាងថា នេះបញ្ជាក់យ៉ាងជាក់ស្តែងនូវការប្រកាន់ពូជសាសន៍ តែមិនមែនដូច្នេះទេ។ ដោយសារសាសន៍អ៊ីស្រាអែលជាកូនចៅរបស់អ័ប្រាហាំ ពួកគេពិតជាមានទំនាក់ទំនងពិសេសជាមួយព្រះមែន និងត្រូវទ្រង់ប្រើជាខ្សែរយៈដែលបើកសម្ដែងបន្ទូលរបស់ទ្រង់។ (រ៉ូម ៣:១, ២) ក៏ប៉ុន្តែនេះមិនមានគោលដៅលើកដំកើងពួកគេហួសហេតុនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ នេះគឺដើម្បីឲ្យ‹គ្រប់ទាំងសាសន៍បានពរ›។—លោកុប្បត្តិ ២២:១៨; កាឡាទី ៣:៨
នៅទីបំផុត ប្រជាជនអ៊ីស្រាអែលភាគច្រើនមិនបានយកតម្រាប់តាមអ័ប្រាហាំជាជីតារបស់ពួកគេឡើយ។ ពួកគេទៅជាមនុស្សមិនស្មោះត្រង់ និងបានបដិសេធមិនទទួលស្គាល់ព្រះយេស៊ូជាព្រះមេស្ស៊ី។ ហេតុនោះហើយព្រះក៏បានលះបង់ពួកគេចោលដែរ។ (ម៉ាថាយ ២១:៤៣) ទោះជាមានដូច្នេះយ៉ាងណាក៏ដោយ មនុស្សរាបសាមិនបានខានទទួលពរដែលត្រូវបានសន្យានោះទេ។ នៅបុណ្យថ្ងៃទី៥០នាឆ្នាំ៣៣ ស.យ. ក្រុមជំនុំគ្រីស្ទានបានចាប់កំណើតឡើង។ អង្គការនោះដែលសុទ្ធតែជាគ្រីស្ទានដែលបានត្រូវចាក់ប្រេងតាំងដោយព្រះវិញ្ញាណបរិសុទ្ធ នោះត្រូវហៅថា «សាសន៍អ៊ីស្រាអែលនៃព្រះ» ហើយបានសឲ្យឃើញថាជាខ្សែរយៈដែលនាំឲ្យមានព្រះពរ។—កាឡាទី ៦:១៦
សមាជិកខ្លះៗក្នុងក្រុមជំនុំនោះត្រូវទទួលការអប់រំស្តីអំពីការមានភាពស្មើគ្នា។ ជាឧទាហរណ៍ យ៉ាកុបបានទូន្មានពួកអ្នកដែលបានលើកកិត្ដិយសចំពោះគ្រីស្ទានអ្នកមាន ច្រើនជាងគ្រីស្ទានដែលជាអ្នកក្រ។ (យ៉ាកុប ២:១-៤) ការប្រព្រឹត្តបែបនោះគឺខុស។ សាវ័កប៉ុលបានបង្ហាញថា បណ្ដាគ្រីស្ទានសាសន៍ដទៃនោះមិនមានឋានៈទាបជាងគ្រីស្ទានសាសន៍យូដាទេ ហើយបងប្អូនគ្រីស្ទានភេទស្រីក៏មិនទាបជាងបងប្អូនគ្រីស្ទានភេទប្រុសសោះឡើយ។ គាត់បានសរសេរថា៖ «ដ្បិតអ្នករាល់គ្នាសុទ្ធតែជាកូនព្រះ ដោយសារសេចក្ដីជំនឿជឿដល់ព្រះគ្រីស្ទយេស៊ូវ ព្រោះអស់អ្នកដែលបានទទួលបុណ្យជ្រមុជក្នុងព្រះគ្រីស្ទ នោះឈ្មោះថាបានប្រដាប់កាយដោយព្រះគ្រីស្ទហើយ។ គ្មានសាសន៍យូដា ឬសាសន៍ក្រេក គ្មានបាវបំរើ ឬអ្នកជា គ្មានប្រុស នឹងស្រីទៀតទេ ពីព្រោះអ្នករាល់គ្នាទាំងអស់រួមមកតែមួយ នៅក្នុងព្រះគ្រីស្ទយេស៊ូវ»។—កាឡាទី ៣:២៦-២៨
មនុស្សមួយក្រុមសព្វថ្ងៃនេះដែលមិនបែងចែកវណ្ណៈ
ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ាសព្វថ្ងៃនេះខំរស់ឲ្យស្របទៅតាមគោលការណ៍ពីព្រះគម្ពីរ។ ពួកគេទទួលស្គាល់ថា ព្រះមិនប្រកាន់វណ្ណៈមនុស្សទេ។ ហេតុនោះហើយបានជាពួកគេមិនមានវណ្ណៈបព្វជិតនិងមនុស្សសាមញ្ញ ក៏មិនបែងចែកទៅតាមពណ៌សម្បុរឬវត្ថុទ្រព្យរបស់ពួកគេឡើយ។ ថ្វីបើអ្នកខ្លះក្នុងចំណោមពួកគេជាអ្នកមានក៏ដោយ ក៏ពួកគេមិនផ្ចង់អារម្មណ៍ទៅលើ«សេចក្ដីអំនួតរបស់ជីវិត»ទេ ព្រោះពួកគេទទួលស្គាល់របស់ទាំងប៉ុន្មាននោះជាអ្វីដែលមិនឋិតថេរឡើយ។ (យ៉ូហានទី១ ២:១៥-១៧) ផ្ទុយទៅវិញ គ្រប់គ្នាមានសាមគ្គីភាពក្នុងការថ្វាយបង្គំព្រះយេហូវ៉ាជាព្រះមហាក្សត្រនៃសកលលោក។
ស្មរបន្ទាល់ម្នាក់ៗព្រមទទួលភារកិច្ចរួមចំណែកកិច្ចការផ្សាយដំណឹងល្អពីព្រះរាជាណាចក្រដល់មនុស្សនានា។ ពួកគេឲ្យកិត្ដិយសដល់មនុស្សដែលបានត្រូវសង្កត់សង្កិននិងគ្មានអ្នកណាយកចិត្តទុកដាក់នឹងពួកគេ ដូចព្រះយេស៊ូបានធ្វើដោយទៅលេងពួកគេនៅឯផ្ទះ ទាំងសុំជួយបង្រៀនព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះដល់ពួកគេទៀតផង។ មនុស្សដែលមានឋានៈទាបនោះធ្វើការជាមួយនឹងបងប្អូនដែលអ្នកខ្លះចាត់ទុកថា មកពីឋានៈខ្ពស់។ គុណសម្បត្ដិខាងវិញ្ញាណជាអ្វីដែលសំខាន់ មិនមែនឋានៈក្នុងសង្គមនោះឡើយ។ គ្រប់គ្នាជាបងប្អូនតាមជំនឿ ដូចនៅសតវត្សទីមួយផងដែរ។
ស្មើភាពគ្នា តែមានសភាពខុសពីគ្នាផងដែរ
ស្មើភាពគ្នាច្បាស់ជាមិនមានន័យថាដូចគ្នាបេះបិទនោះឡើយ។ អង្គការគ្រីស្ទាននេះមានប្រុសមានស្រី មានអ្នកវ័យចាស់និងអ្នកវ័យក្មេង ក៏រួមបញ្ចូលមនុស្សសាសន៍ផ្សេងៗ ដែលមានភាសាផ្សេងៗ ជនជាតិផ្សេងពីគ្នា និងមានប្រាក់ចំណូលខុសពីគ្នាផងដែរ។ ជាបុគ្គលម្នាក់ៗ ពួកគេមានសមត្ថភាពខុសពីគ្នាខាងគំនិតនិងរូបសម្បត្ដិ។ ប៉ុន្តែភាពខុសពីគ្នានោះមិនលើកឲ្យបងប្អូនខ្លះមានឋានៈខ្ពស់ជាង ហើយបងប្អូនឯទៀតទាបជាងនោះទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ ភាពខុសពីគ្នានេះនាំឲ្យមានសភាពគួរឲ្យសប្បាយរីករាយ។ បណ្ដាគ្រីស្ទានទាំងនេះទទួលស្គាល់ថា ភាពប៉ិនប្រសប់ណារបស់ពួកគេជាអំណោយមកពីព្រះ ក៏មិនមែនជាហេតុបណ្ដាលឲ្យគេមានទឹកចិត្តថា ខ្លួនខ្ពង់ខ្ពស់ជាងអ្នកឯទៀតឡើយ។
ការបែងចែកជាវណ្ណៈនេះ ជាលទ្ធផលពីការខំប្រឹងរបស់មនុស្សក្នុងការគ្រប់គ្រងលើខ្លួនឯងជាជាងធ្វើតាមពាក្យណែនាំរបស់ព្រះ។ ឆាប់ៗខាងមុខនេះព្រះរាជាណាចក្រនៃព្រះនឹងទទួលអំណាចគ្រប់គ្រងលើផែនដីនេះ ហើយនឹងបញ្ចប់នូវការបែងចែកពីគ្នាតាមវណ្ណៈរបស់មនុស្ស ដំណាលនិងការបំបាត់ចោលនូវហេតុផ្សេងៗទៀតដែរ ដែលបាននាំឲ្យមនុស្សរងទុក្ខជាយូរយារមកហើយ។ នៅពេលនោះ ‹មនុស្សរាបសានឹងបានផែនដីជាមរដក›យ៉ាងពិតប្រាកដ។ (ទំនុកដំកើង ៣៧:១១) មូលហេតុអួតអាងអំពីឋានៈខ្ពស់របស់ខ្លួន ត្រូវបាត់សាបសូន្យទៅ។ ការបែងចែកវណ្ណៈនឹងពុំអាចបំបាក់បំបែកមនុស្សជាតិពីគ្នាទៀតបានឡើយ។
[ឃ្លាអក្សរធំនៅទំព័រ៥]
ព្រះដ៏ជាអ្នកបង្កើត«មិនយល់ដល់ពួកអ្នកមានជាជាងអ្នកក្រ ដោយព្រោះគេសុទ្ធតែជាការនៃព្រះហស្តទ្រង់ធ្វើទាំងអស់»។—យ៉ូប ៣៤:១៩
[រូបភាពនៅទំព័រ៦]
ស្មរបន្ទាល់ព្រះយេហូវ៉ារមែងឲ្យ កិត្ដិយសដល់អ្នកជិតខាងរបស់គេ
[រូបភាពនៅទំព័រ៧]
គុណសម្បត្ដិខាងវិញ្ញាណជាអ្វីដែល គ្រីស្ទានពិតចាត់ទុកជាសំខាន់