មិត្តសំឡាញ់មិនស្មោះនៃព្រះគម្ពីរ
ជំពូកទី៣
មិត្តសំឡាញ់មិនស្មោះនៃព្រះគម្ពីរ
ក្នុងជំពូកនេះ យើងនឹងពិគ្រោះហេតុដ៏សំខាន់ៗដែលមនុស្សជាច្រើន ពីប្រទេសដែលមិនមែនជាគ្រីស្ទាន ពុំព្រមទទួលស្គាល់ថា ព្រះគម្ពីរជាបន្ទូលនៃព្រះទេ។ តាមប្រវត្ដិសាស្ត្រ ពិភពគ្រីស្ទសាសនាបានអះអាងថាគេជឿតាមព្រះគម្ពីរ ហើយជាអ្នកការពារព្រះគម្ពីរផង។ ប៉ុន្តែ អង្គការខាងសាសនានៃពិភពគ្រីស្ទសាសនា បានរួបរួមក្នុងអំពើខ្លះដ៏អាក្រក់ក្រៃលែងក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រ តាំងពីសង្គ្រាមសាសនា និងការប្រល័យពូជសាសន៍នៅមជ្ឈិមសម័យ ដល់ហាយនភាពក្នុងសម័យយើងនេះ។ តើមារយាទនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនាគឺជាហេតុត្រឹមត្រូវមួយ ក្នុងការបដិសេធមិនជឿព្រះគម្ពីរឬ? តាមការពិត ពិភពគ្រីស្ទសាសនាបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ជាមិត្តសំឡាញ់មិនស្មោះនៃព្រះគម្ពីរវិញ។ ជាប្រាកដ ពេលពិភពគ្រីស្ទសាសនាបានលេចឡើងមកនៅសតវត្សទីបួនស.យ. ការខំប្រឹងពុះពារនៃព្រះគម្ពីរដើម្បីឲ្យបាននៅគង់វង់ នោះមិនទាន់បានផុតនៅឡើយទេ។
១, ២. (រួមបុព្វយោគ) (ក) ហេតុអ្វីមនុស្សជាច្រើនមិនព្រមទទួលស្គាល់ថា ព្រះគម្ពីរជាបន្ទូលនៃព្រះ? (ខ) តើកិច្ចការដ៏ល្អអ្វីដែលបានសម្រេចក្នុងសតវត្សទីមួយនិងទីពីរ ប៉ុន្តែគ្រោះថ្នាក់អ្វីដែលនឹងកើតមានឡើង?
នៅចុងសតវត្សទីមួយ សៀវភៅនៃព្រះគម្ពីរទាំងអស់បានត្រូវសរសេរចប់ហើយ។ ចាប់ពីពេលនោះមក ពួកគ្រីស្ទានជាអ្នកចេញមុខជាងគេក្នុងការចម្លងនិងចែកចាយព្រះគម្ពីរទាំងមូល។ នៅគ្រាជាមួយគ្នានោះ ពួកគេក៏រវល់បកប្រែព្រះគម្ពីរ ជាភាសាសាមញ្ញនៃជំនាន់នោះ។ ប៉ុន្តែ ពេលដែលក្រុមជំនុំគ្រីស្ទានកំពុងតែរវល់នឹងកិច្ចការដ៏ថ្លៃថ្នូរនេះ មានរឿងមួយចាប់ផ្ដើមកើតឡើង ដែលនឹងនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់ការនៅគង់វង់នៃព្រះគម្ពីរ។
២ រឿងកើតឡើងនេះបានត្រូវទាយដោយព្រះគម្ពីរផ្ទាល់។ នៅគ្រាមួយ ព្រះយេស៊ូបានមានបន្ទូលប្រាប់រឿងប្រៀបប្រដូចមួយ អំពីមនុស្សម្នាក់ ដែលបានព្រោះគ្រាប់ពូជស្រូវសាលីល្អនៅក្នុងស្រែខ្លួន។ ប៉ុន្តែ «កាលមនុស្សទាំងអស់កំពុងដេកលក់» នោះសត្រូវម្នាក់ក៏ព្រោះគ្រាប់ពូជដែលនឹងបង្កើតស្រងែវិញ។ គ្រាប់ពូជទាំងពីរយ៉ាងនេះក៏បានដុះពន្លកឡើង ហើយស្រងែក៏បានបិទបាំងមិនឲ្យឃើញស្រូវសាលីអស់មួយរយៈ។ ដោយប្រើរឿងប្រៀបប្រដូចនេះ ព្រះយេស៊ូបានបង្ហាញថា ផលផ្លែនៃកិច្ចការរបស់ទ្រង់គឺជាពួកគ្រីស្ទានពិត ប៉ុន្តែក្រោយពេលទ្រង់បានសោយទិវង្គតទៅ ពួកគ្រីស្ទានក្លែងក្លាយនឹងជ្រាបចូលក្នុងក្រុមជំនុំ។ ក្រោយមក គ្រីស្ទានពិតនិងគ្រីស្ទានក្លែងក្លាយនឹងត្រូវពិបាកសម្គាល់ពីគ្នាណាស់។—ម៉ាថាយ ១៣:២៤-៣០, ៣៦-៤៣
៣. តាមសាវ័កពេត្រុស ពួក«គ្រីស្ទាន»ដូចស្រងែមានអានុភាពអ្វី លើការជឿដល់ព្រះគម្ពីរ?
៣ សាវ័កពេត្រុសបានព្រមានយ៉ាងត្រង់ៗអំពីអានុភាពនៃពួក«គ្រីស្ទាន»ដូចស្រងែនេះ នឹងមានឥទ្ធិពលលើទស្សនៈនៃមនុស្ស ចំពោះសាសនាគ្រីស្ទាននិងព្រះគម្ពីរ។ លោកបានព្រមានថា៖ «នឹងមានគ្រូក្លែងក្លាយក្នុងពួកអ្នករាល់គ្នាដែរ គេនឹងលួចនាំបញ្ចូលបក្សពួកដែលបង្ខូចបំផ្លាញ គេមិនព្រមស្គាល់ព្រះដ៏ជាម្ចាស់ ដែលបានលោះគេនោះឡើយ ក៏នាំសេចក្ដីវិនាសដ៏ឆាប់រហ័សឲ្យមកលើខ្លួនផង នឹងមានមនុស្សជាច្រើនទៅតាមផ្លូវវិនាសរបស់គេ។ នោះផ្លូវពិតនឹងត្រូវសេចក្ដីប្រមាថមើលងាយ ដោយព្រោះគេដែរ»។—ពេត្រុសទី២ ២:១, ២
៤. សូម្បីតែក្នុងសតវត្សទីមួយ ទំនាយនៃព្រះយេស៊ូនិងពេត្រុសបានត្រូវសម្រេចយ៉ាងដូចម្ដេច?
៤ សូម្បីតែក្នុងសតវត្សទីមួយ ទំនាយនៃព្រះយេស៊ូនិងពេត្រុសក៏ត្រូវសម្រេចដែរ។ លុទ្ធបុគ្គលបានជ្រាបចូលក្នុងក្រុមជំនុំគ្រីស្ទាន ហើយក៏សាបព្រោះការទាស់ប្រឆាំងគ្នា។ (ធីម៉ូថេទី២ ២:១៦-១៨; ពេត្រុសទី២ ២:២១, ២២; យ៉ូហានទី៣ ៩, ១០) ក្នុងរយៈពីរសតវត្សបន្ទាប់មក សេចក្ដីពិតនៃព្រះគម្ពីរបានត្រូវបង្ខូចដោយទស្សនៈក្រិក ហើយមនុស្សជាច្រើនក៏បានទទួលលទ្ធិពាហិរជនដោយច្រឡំ ថាជាសេចក្ដីពិតនៃព្រះគម្ពីរវិញ។
៥. តើមានការប្រែប្រួលស្ថានការណ៍អ្វី ដែល«សាសនាគ្រីស្ទាន»បានពិសោធក្នុងសតវត្សទីបួន?
៥ នៅសតវត្សទីបួន បែបបទមួយនៃ«សាសនាគ្រីស្ទាន»បានក្លាយទៅជាសាសនាតាមផ្លូវការនៃចក្រភពរ៉ូម។ ប៉ុន្តែ«សាសនាគ្រីស្ទាន»នោះ គឺខុសឆ្ងាយណាស់ពីសាសនាដែលព្រះយេស៊ូបានសម្ដែងប្រាប់។ មកដល់គ្រានោះ«ស្រងែ»កំពុងតែដុះលូតលាស់ ដូចព្រះយេស៊ូបានទាយមកមែន។ ប៉ុន្តែ យើងអាចប្រាកដថាក្នុងគ្រាទាំងនោះ មានមនុស្សខ្លះដែលជាតំណាងសាសនាគ្រីស្ទានពិត ហើយខិតខំកាន់តាមព្រះគម្ពីរ ជាបន្ទូលដែលព្រះបានបណ្ដាលឲ្យតែងមក។—ម៉ាថាយ ២៨:១៩, ២០
សេចក្ដីប្រឆាំងចំពោះការបកប្រែព្រះគម្ពីរ
៦. តើនៅពេលណាដែលពិភពគ្រីស្ទសាសនាបានចាប់ផ្ដើមឡើង ហើយអ្វីជាការខុសគ្នាមួយ រវាងនិកាយនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនា និងសាសនាគ្រីស្ទានតាមព្រះគម្ពីរ?
៦ ពិភពគ្រីស្ទសាសនាដែលយើងស្គាល់សព្វថ្ងៃនេះ បានចាប់ផ្ដើមឡើង នៅជំនាន់អធិរាជខនស្ទែនធីន។ ពីពេលនោះមក លក្ខណៈឱនថយនៃសាសនាគ្រីស្ទាន ដែលបានចាប់ឫសនោះ មិនមែនគ្រាន់តែជាអង្គការមួយខាងសាសនាប៉ុណ្ណោះទៀតទេ តែជាចំណែកនៃរដ្ឋ ហើយអ្នកដឹកនាំរបស់គេក៏មានមុខងារដ៏សំខាន់ក្នុងរឿងនយោបាយដែរ។ ក្រោយមក សាសនានៃពួកអ្នកបះបោរជំនឿនេះបានប្រើអំណាចខាងនយោបាយរបស់គេ ក្នុងរបៀបដែលផ្ទុយស្រឡះពីសាសនាគ្រីស្ទានតាមព្រះគម្ពីរ ហើយនេះក៏នាំឲ្យមានការគំរាមកំហែងដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយទៀត ដល់ព្រះគម្ពីរ។ តើតាមរបៀបណា?
៧, ៨. តើនៅពេលណាដែលសម្ដេចប៉ាបបានប្រឆាំងមិនឲ្យបកប្រែព្រះគម្ពីរ ហើយហេតុអ្វីបានជាលោកធ្វើដូច្នេះ?
៧ ពេលភាសាឡាតាំងដែលជាភាសាសាមញ្ញបានសាបសូន្យទៅ នោះគេក៏ត្រូវការបកប្រែព្រះគម្ពីរជាភាសាថ្មីៗវិញ។ ប៉ុន្តែ សាសនាកាតូលិកមិនចូលចិត្តការនេះទេ។ នៅឆ្នាំ១០៧៩លោកវ្រ៉ាទីស្លាស ដែលក្រោយមកបានក្លាយជាស្តេចនៃស្រុកបូហេមា បានសុំច្បាប់អនុញ្ញាតពីសម្ដេចប៉ាប ក្រេកួរីទី៧ ដើម្បីបកប្រែព្រះគម្ពីរជាភាសាអនុរាស្ត្ររបស់ទ្រង់។ សម្ដេចប៉ាបបានបដិសេធ ទាំងមានប្រសាសន៍ថា៖ «គឺជាការច្បាស់លាស់ចំពោះអ្នកដែលជញ្ជឹងគិតជាញឹកញាប់អំពីនេះ ថាមិនមែនគ្មានហេតុនោះទេ ដែលព្រះដ៏មានគ្រប់ព្រះចេស្ដាបានសព្វព្រះហឫទ័យ បើទុកបទគម្ពីរបរិសុទ្ធជាអាថ៌កំបាំងនៅកន្លែងណាមួយ។ ខ្លាចក្រែង បើបានត្រូវយល់ដោយអស់ទាំងមនុស្ស នោះប្រហែលជាវានឹងទៅជាមានតម្លៃតិចតួច ហើយនិងត្រូវគ្មានការគោរពផង ឬអ្នកដែលមានចំណេះតិចតួច នឹងយល់ព្រះគម្ពីរដោយខុសច្រឡំ នោះនាំឲ្យមានសេចក្ដីខុសផង»។1
៨ សម្ដេចប៉ាបនោះចង់ទុកព្រះគម្ពីរជាភាសាឡាតាំង ជាភាសាដែលឥតមានគេប្រើទៀតនៅជំនាន់នោះ។ សេចក្ដីក្នុងព្រះគម្ពីរត្រូវតែទុកជា«អាថ៌កំបាំង»មិនត្រូវបកប្រែជាភាសានៃពួកជនសាមញ្ញទេ។ a សេចក្ដីបកប្រែព្រះគម្ពីរវ័លហ្គេត ភាសាឡាតាំងនៃលោកយេរ៉ូម ដែលផលិតនៅសតវត្សទី៥ ដើម្បីឲ្យមនុស្សទាំងអស់មានព្រះគម្ពីរ ពេលនោះក៏បានក្លាយជារបស់ដែលរក្សាព្រះគម្ពីរទុកជាសម្ងាត់ទៅវិញ។
៩, ១០. (ក) តើការប្រឆាំងនៃសាសនាកាតូលិករ៉ូម ដល់ការបកប្រែព្រះគម្ពីរបានកើតឡើងយ៉ាងដូចម្ដេច? (ខ) អ្វីជាគោលបំណងនៃសាសនាកាតូលិក ក្នុងការប្រឆាំងនឹងព្រះគម្ពីរ?
៩ ពេលដែលមជ្ឈិមសម័យកំពុងតែមានដំណើរទៅមុខ សាសនាកាតូលិក ក៏មានជំហរប្រឆាំងរឹតតែខ្លាំងឡើងនឹងព្រះគម្ពីរនៃភាសាផ្សេងៗ។ នៅឆ្នាំ១១៩៩ សម្ដេចប៉ាប អ៊ីណូសែន្តទី៣ បានសរសេរសំបុត្រមួយច្បាប់ដ៏មានអានុភាព ទៅមេអេវ៉ែកនៅក្រុងម៉ែស្សនៃប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ ឲ្យមេអេវ៉ែកនោះដុតចោលព្រះគម្ពីរភាសាអាល្លឺម៉ង់ទាំងប៉ុន្មាន ដែលលោកបានរកឃើញ។3 នៅឆ្នាំ១២២៩ក្រុមប្រឹក្សានៅក្រុងទូលូសនៃប្រទេសបារាំង បានដាក់បញ្ជាហាមមិនឲ្យ«មនុស្សធម្មតា»មានសៀវភៅគម្ពីរភាសាសាមញ្ញឡើយ។4 នៅឆ្នាំ១២៣៣ ក្រុមប្រឹក្សានៃខេត្តនៅក្រុងតារាហ្គូណានៃប្រទេសអេស្បាញ បានបញ្ជាឲ្យយកសៀវភៅ«សញ្ញាចាស់ឬសញ្ញាថ្មី»ទាំងអស់មកដុតចោល។5 នៅឆ្នាំ១៤០៧ ក្រុមប្រឹក្សានៃបព្វជិត ដែលមកប្រជុំនៅក្រុងអុក្សហ្វដនៃប្រទេសអង់គ្លេស តាមបញ្ជានៃមេអេវ៉ែក ថូម៉ាស អារ៉ូនដេល បានហាមយ៉ាងច្បាស់ថា មិនឲ្យបកប្រែព្រះគម្ពីរជាភាសាអង់គ្លេសឬជាភាសាថ្មីឯទៀតឡើយ។6 ក្នុងឆ្នាំ១៤៣១ នៅប្រទេសអង់គ្លេសដដែល អេវ៉ែក ស្ដាសហ្វដ នៅក្រុងវ៉ែល្ស បានហាមមិនឲ្យបកប្រែព្រះគម្ពីរជាភាសាអង់គ្លេស ហើយមិនឲ្យគេមានព្រះគម្ពីរជាភាសានេះផង។7
១០ អ្នកកាន់អំណាចខាងសាសនាទាំងនេះ មិនមែនខិតខំបំផ្លាញព្រះគម្ពីរទេ។ ពួកគេចង់ធ្វើឲ្យព្រះគម្ពីរអស់អានុភាព ដោយទុកព្រះគម្ពីរជាភាសាដែលមានមនុស្សតិចតួចអាចអានបាន។ គេបានសង្ឃឹមថាដោយប្រើវិធីនេះ គេនឹងការពារអ្វីដែលគេហៅថាអញ្ញមតិ ប៉ុន្តែតាមពិតគឺគេចង់ការពារ មិនឲ្យមានការប្រឆាំងដល់អំណាចនៃខ្លួនគេវិញ។ បើគេបានសម្រេច នោះព្រះគម្ពីរនឹងអាចទៅជាវត្ថុចម្លែកមួយតែប៉ុណ្ណោះ និងមានអានុភាពតិចតួចឬក៏គ្មានសោះឡើយលើជីវិតមនុស្សធម្មតា។
អ្នកជ្រោមជ្រែងព្រះគម្ពីរ
១១. តើរឿងអ្វីបានកើតឡើង ពេលលោកហ៊ូលីយ៉ាន់ អេណាន់ដេហ្សបានយកព្រះគម្ពីរភាសាអេស្ប៉ាញ៉ុលចូល ទៅប្រទេសអេស្បាញដោយសម្ងាត់?
១១ ប៉ុន្តែ គួរឲ្យត្រេកអរ ដ្បិតមនុស្សស្មោះត្រង់ជាច្រើននាក់មិនព្រមធ្វើតាមបញ្ញត្តទាំងនេះឡើយ។ ប៉ុន្តែការមិនព្រមធ្វើតាមដូចនេះ គឺមានគ្រោះថ្នាក់ណាស់។ មនុស្សជាច្រើនបានត្រូវរងទុក្ខយ៉ាងខ្លាំង ដោយព្រោះ«បទឧក្រិដ្ឋ»ដែលមកពីគេមានព្រះគម្ពីរ។ ជាឧទាហរណ៍ សូមពិចារណារឿងរបស់ជនជាតិអេស្ប៉ាញ៉ុលម្នាក់ឈ្មោះ ហ៊ូលីយ៉ាន់ អេណាន់ដេហ្ស។ តាមសៀវភៅប្រវត្ដិសាស្ត្រនៃទុក្ករកម្មគ្រីស្ទាន ដោយលោកហ្វក្ស ហ៊ូលីយ៉ាន់ (ឬហ៊ូលីយ៉ាណូ)បាន«ទទួលយកព្រះគម្ពីរមួយចំនួនធំ ពីប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ទៅប្រទេសលោក ដោយលាក់ក្នុងធុងឈើ ហើយខ្ចប់ដូចជាស្រារិននីស្ស»។ ប៉ុន្តែ មានគេធ្វើឲ្យបែកការ ហើយគាត់បានត្រូវសាលាក្ដីសាសនាកាតូលិករ៉ូមចាប់យកទៅ។ ពួកអ្នកដែលគាត់នឹងយកព្រះគម្ពីរទៅឲ្យ បាន«ត្រូវទារុណកម្មដោយឥតរើសមុខ ហើយរួចមក ពួកគេភាគច្រើនបានជាប់ទោស ទទួលទណ្ឌកម្មផ្សេងៗ។ លោកហ៊ូលីយ៉ាណូបានត្រូវគេយកភ្លើងដុត ហើយម្ភៃនាក់ទៀតបានត្រូវគេដុតលើឈើច្រនួច ជាច្រើននាក់បានត្រូវជាប់ឃុំឃាំងមួយជីវិត អ្នកខ្លះបានត្រូវគេវាយដោយរំពាត់តាមសាធារណៈ ឯជាច្រើននាក់ទៀតបានទទួលទណ្ឌកម្មឲ្យធ្វើជាបាវនៅសំពៅ»។8
១២. តើតាមរបៀបណាដែលយើងដឹងថា អ្នកកាន់អំណាចខាងសាសនានៅមជ្ឈិមសម័យ មិនមែនជាតំណាងនៃសាសនាគ្រីស្ទានតាមព្រះគម្ពីរ?
១២ នេះជាការប្រើអំណាចដ៏ឃោរឃៅម្ល៉េះហ្ន៎! ជាប្រាកដ អ្នកកាន់អំណាចខាងសាសនាទាំងនេះ មិនមែនជាតំណាងសាសនាគ្រីស្ទានតាមព្រះគម្ពីរឡើយ! ព្រះគម្ពីរបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា ពួកគេជារបស់ផងអ្នកណា ដោយចែងប្រាប់ថា៖ «គឺយ៉ាងនោះហើយ ដែលនឹងសំគាល់ថាជាពួកកូនព្រះ ឬពួកកូនអារក្សទៅបាន ឯអ្នកណាដែលមិនប្រព្រឹត្តសេចក្ដីសុចរិត ហើយមិនស្រឡាញ់ដល់បងប្អូន នោះមិនមែនមកពីព្រះទេ ដ្បិតនេះឯងជាសេចក្ដី ដែលអ្នករាល់គ្នាបានឮពីដើមរៀងមក គឺថា ត្រូវឲ្យយើងស្រឡាញ់គ្នាទៅវិញទៅមក មិនមែនដូចជាកាអ៊ីន ដែលកើតពីមេកំណាចមក ហើយបានសំឡាប់ប្អូនខ្លួននោះឡើយ»។—យ៉ូហានទី១ ៣:១០-១២
១៣, ១៤. (ក) កាលនៅមជ្ឈិមសម័យ តើមានការណ៍ពិតអ្វីដ៏អស្ចារ្យដែលបង្ហាញថា ព្រះគម្ពីរគឺមានដើមកំណើតពីព្រះ? (ខ) តើស្ថានការណ៍បានប្រែប្រួលយ៉ាងដូចម្ដេច អំពីព្រះគម្ពីរនៅទ្វីបអឺរ៉ុប?
១៣ ប៉ុន្តែ គួរឲ្យអស្ចារ្យណាស់ ដែលមនុស្សទាំងប្រុសទាំងស្រី បានសុខចិត្តប្រថុយនឹងប្រព្រឹត្តកម្មដ៏គួរឲ្យតក់ស្លុតបែបនេះ ដើម្បីឲ្យបានព្រះគម្ពីរប៉ុណ្ណោះ! ហើយឧទាហរណ៍ដូចនេះ គឺមានច្រើនណាស់មកដល់សម័យយើងនេះ។ ភក្ដីភាពដ៏ជ្រាលជ្រៅដែលព្រះគម្ពីរបានបញ្ចុះបញ្ចូលក្នុងចិត្តបុគ្គលទាំងនេះ និងការសុខចិត្តទ្រាំរងទុក្ខយ៉ាងអត់ធ្មត់ ហើយការដាក់ខ្លួនចំពោះសេចក្ដីស្លាប់ដ៏វេទនា ដោយឥតតដៃដល់ពួកធ្វើទារុណកម្មទាំងនោះ ជាទីសំអាងដ៏មាំមួនមួយ ដែលបញ្ជាក់ថាព្រះគម្ពីរគឺពិតជាបន្ទូលនៃព្រះមែន។—ពេត្រុសទី១ ២:២១
១៤ ដល់ទីបំផុត ក្រោយពីការបះបោរនៃសាសនាប្រូតេស្តង់ ប្រឆាំងនឹងអំណាចសាសនាកាតូលិករ៉ូមនៅសតវត្សទី១៦ សាសនាកាតូលិករ៉ូមក៏បានត្រូវបង្ខំឲ្យបកប្រែព្រះគម្ពីរជាភាសាសាមញ្ញនៃអឺរ៉ុប។ ប៉ុន្តែ សូម្បីតែដូច្នេះក៏ដោយ ព្រះគម្ពីរគឺមានជាប់ទាក់ទងជាមួយសាសនាប្រូតេស្តង់ ជាជាងសាសនាកាតូលិក។ ដូចបព្វជិតកាតូលិករ៉ូមឈ្មោះ អេឌវ៉ាដស៊ីយុបាបានសរសេរថា៖ «គេអាចយល់ស្របយ៉ាងស្មោះថា លទ្ធផលដ៏អាក្រក់បំផុតមួយ នៃការបែកចេញនៃសាសនាប្រូតេស្តង់ គឺការឥតយកចិត្តទុកដាក់លើព្រះគម្ពីរក្នុងចំណោមពួកអ្នកកាន់សាសនាកាតូលិក។ ថ្វីបើពួកកាតូលិកមិនដែលបានភ្លេចព្រះគម្ពីរទាំងស្រុងក៏ដោយ ចំពោះពួកគេព្រះគម្ពីរគឺជាសៀវភៅមួយដែលត្រូវបិទជិត»។9
វិវេចនាជាន់ខ្ពស់
១៥, ១៦. ហេតុអ្វីសាសនាប្រូតេស្តង់ក៏មិនមែនឥតខុសដែរ បើនិយាយអំពីការប្រឆាំងនឹងព្រះគម្ពីរ?
១៥ ប៉ុន្តែ សាសនាប្រូតេស្តង់ក៏មិនមែនឥតខុសដែរ បើនិយាយអំពីការប្រឆាំងនឹងព្រះគម្ពីរនោះ។ ជាច្រើនឆ្នាំកន្លងទៅ ពួកអ្នកប្រាជ្ញប្រូតេស្តង់មួយចំនួន បានលើកការប្រឆាំងម្យ៉ាងទៀតដល់សៀវភៅគម្ពីរ គឺ៖ ការប្រឆាំងដោយប្រាជ្ញា។ ក្នុងសតវត្សទី១៨និង១៩ ពួកគេបានបង្កើតវិធីមួយសម្រាប់ពិចារណាព្រះគម្ពីរ ដែលហៅថា វិវេចនាជាន់ខ្ពស់។ អ្នកធ្វើវិវេចនាជាន់ខ្ពស់បានបង្រៀនថា ព្រះគម្ពីរភាគច្រើនគឺប្រកបដោយរឿងព្រេង និងរឿងតាមប្រពៃណី។ អ្នកខ្លះបានទាំងនិយាយថា ឥតដែលមានព្រះយេស៊ូផង។ អ្នកប្រាជ្ញប្រូតេស្តង់ទាំងនេះមិនរាប់ព្រះគម្ពីរថាជាបន្ទូលនៃព្រះទេ តែជាពាក្យសំដីនៃមនុស្សវិញ ហើយជាពាក្យសំដីដ៏ច្របូកច្របល់ផង។
១៦ ថ្វីបើមតិដ៏ហួសហេតុទាំងនេះ ឥតមានគេជឿទៀតក៏ដោយ វិវេចនាជាន់ខ្ពស់ក៏នៅតែមានគេបង្រៀនក្នុងសិក្ខាសាលា ហើយក៏ជាការធម្មតាដែរ ដែលពួកបព្វជិតប្រូតេស្តង់បដិសេធតាមសាធារណៈ មិនព្រមទទួលស្គាល់ព្រះគម្ពីរជាច្រើនចំណែក។ ម្ល៉ោះហើយ សារពត៌មានមួយនៅប្រទេសអូស្ដ្រាលី បានស្រង់សំដីរបស់បព្វជិតសាសនាអង់គ្លេសម្នាក់ ដែលថា រឿងចែងក្នុងព្រះគម្ពីរ«គឺជារឿងខុស ប្រវត្ដិសាស្ត្រខ្លះក៏ខុស សេចក្ដីល្អិតល្អន់ខ្លះគឺឃើញថា មិនច្បាស់លាស់សោះ»។ គំនិតនេះគឺជាលទ្ធផលនៃវិវេចនាជាន់ខ្ពស់។
«ត្រូវសេចក្ដីប្រមាថមើលងាយ»
១៧, ១៨. តើតាមរបៀបណាដែលមារយាទនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនា បានធ្វើឲ្យខូចកិត្ដិយសព្រះគម្ពីរ?
១៧ ប៉ុន្តែប្រហែលជាមារយាទនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនា ដែលបានបង្កើតឧបសគ្គដ៏ធំបំផុត ដែលរារាំងមិនឲ្យចិត្តមនុស្សជឿថា ព្រះគម្ពីរជាបន្ទូលនៃព្រះ។ ពិភពគ្រីស្ទសាសនាអះអាងថា គេកាន់តាមព្រះគម្ពីរ ប៉ុន្តែមារយាទរបស់គេបានធ្វើឲ្យខូចកិត្ដិយសព្រះគម្ពីរ និងខូចឈ្មោះគ្រីស្ទានផង។ ដូចសាវ័កពេត្រុសបានទាយ ថាផ្លូវពិតនឹង«ត្រូវសេចក្ដីប្រមាថមើលងាយ»។—ពេត្រុសទី២ ២:២
១៨ ជាឧទាហរណ៍ ពេលដែលសាសនាកាតូលិកកំពុងហាមមិនឲ្យបកប្រែព្រះគម្ពីរ សម្ដេចប៉ាបក៏ទទួលធានាពលយោធាដ៏ធំ ឲ្យប្រឆាំងនឹងពួកឥស្លាមនៅមជ្ឈិមបូព៌ា។ សង្គ្រាមនេះហៅថា—សង្គ្រាមសាសនា«បរិសុទ្ធ»—ប៉ុន្តែគឺគ្មានលក្ខណៈបរិសុទ្ធសោះឡើយ។ សង្គ្រាមទីមួយនោះ—ដែលហៅថា«សង្គ្រាមសាសនានៃរាស្ត្រ»—បានធ្វើគំរូសម្រាប់ការដែលនឹងកើតឡើងតាមក្រោយ។ មុននឹងចាកចេញពីអឺរ៉ុប កងទ័ពដ៏ឥតរៀបរយ ដែលបានត្រូវចាក់រុកដោយពួកបព្វជិត បែរទៅពួកសាសន៍យូដានៅប្រទេសអាល្លឺម៉ង់ សម្លាប់ប្រហារពួកគេពីក្រុងមួយទៅក្រុងមួយ។ ហេតុអ្វី? អ្នកប្រវត្ដិសាស្ត្រឈ្មោះ ហាន្សអេបើហាដមេយើមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការអះអាងថាពួកសាសន៍យូដា ជាសត្រូវនៃព្រះគ្រីស្ទ គួរតែត្រូវទោសនោះ គឺគ្រាន់តែជាការខិតខំបន្ដិចបន្តួច ដើម្បីលាក់បាំងហេតុដ៏ពិតប្រាកដ គឺ៖ សេចក្ដីលោភលន់»។10
១៩-២១. តើតាមរបៀបណាដែលសង្គ្រាមសាមសិបឆ្នាំ ព្រមទាំងការប្រឹងប្រែងនៃសាសនទូត និងការពង្រីកអាណានិគមនៃអឺរ៉ុប បានធ្វើឲ្យខូចកិត្ដិយសព្រះគម្ពីរ?
១៩ ការបះបោរនៃប្រូតេស្តង់នៅសតវត្សទី១៦ បានធ្វើឲ្យសាសនាកាតូលិករ៉ូម បាត់បង់អំណាចនៅប្រទេសជាច្រើននៃទ្វីបអឺរ៉ុប។ លទ្ធផលមួយគឺសង្គ្រាមសាមសិបឆ្នាំ (១៦១៨-៤៨)—«ជាសង្គ្រាមដ៏ឃោរឃៅជាងគេមួយក្នុងប្រវត្ដិសាស្ត្រអឺរ៉ុប» យោងទៅតាមសៀវភៅប្រវត្ដិសាស្ត្រសកលនៃពិភពលោក។ អ្វីជាមូលហេតុនៃសង្គ្រាមនេះ? គឺ«ការស្អប់គ្នាទៅវិញទៅមក រវាងសាសនាកាតូលិកនិងសាសនាប្រូតេស្តង់»។11
២០ ដល់ពេលនោះ ពិភពគ្រីស្ទសាសនាក៏បានចាប់តាំងពង្រីកដល់ក្រៅអឺរ៉ុប ទាំងនាំយកអារ្យធម៌«គ្រីស្ទាន»ទៅតំបន់ឯទៀតលើផែនដី។ ការពង្រីកខាងយោធានេះគឺត្រូវកត់សម្គាល់ដោយសេចក្ដីឃោរឃៅនិងលោភលន់។ នៅទ្វីបអាមេរិក អ្នកច្បាំងដណ្ដើមសាសន៍អេស្ប៉ាញ៉ុលបានបំផ្លាញអារ្យធម៌អន្ដោគ្រាមនៃអាមេរិកភ្លាមៗ។ សៀវភៅប្រវត្ដិសាស្ត្រមួយបានចែងថា៖ «តាមធម្មតា អ្នកគ្រប់គ្រងអេស្ប៉ាញ៉ុលបំផ្លាញអារ្យធម៌អន្ដោគ្រាម ហើយគ្មាននាំយកអារ្យធម៌អឺរ៉ុបចូលទេ។ ការស្រេកឃ្លានចង់បានមាសគឺជាហេតុដ៏សំខាន់ ដែលទាក់ទាញពួកគេឲ្យមកឯពិភពលោកថ្មីនេះ»។12
២១ សាសនទូតប្រូតេស្តង់ក៏បានចាកចេញពីអឺរ៉ុប ទៅកាន់ទ្វីបឯទៀតដែរ។ លទ្ធផលមួយនៃកិច្ចការរបស់គេគឺការពង្រីកអាណានិគមឲ្យធំឡើង។ ទស្សនៈទូទៅមួយសព្វថ្ងៃនេះ អំពីការខិតខំនៃសាសនទូតប្រូតេស្តង់ គឺថា៖ «ក្នុងគ្រាជាច្រើន កិច្ចការនៃសាសនទូតបានត្រូវប្រើធ្វើជាការដោះសានិងការបិទបាំង សម្រាប់អំពើគ្របសង្កត់លើរាស្ត្រ។ ការទាក់ទងគ្នារវាងកិច្ចការសាសនា បច្ចេកសាស្ត្រ និងចក្រពត្ដិនិយម គឺល្បីល្បាញណាស់»។13
២២. តើតាមរបៀបណាដែលពិភពគ្រីស្ទសាសនា បានធ្វើឲ្យខូចឈ្មោះសាសនាគ្រីស្ទានក្នុងសតវត្សទី២០?
២២ ការរួបរួមជិតស្និទ្ធរវាងនិកាយនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនានិងរដ្ឋ គឺនៅមានរហូតដល់សម័យយើងនេះ។ សង្គ្រាមលោកចុងក្រោយទាំងពីរ ភាគច្រើនគឺបានត្រូវច្បាំងរវាងសាសន៍«គ្រីស្ទាន»។ ពួកបព្វជិតទាំងសងខាងបានជំរុញយុវជនរបស់គេ ឲ្យប្រយុទ្ធសម្លាប់ខ្មាំងសត្រូវ—ដែលតែងតែជាអ្នកកាន់សាសនាដូចគ្នា។ ដូចសៀវភៅ បើសាសនាចង់បានសន្ដិភាពក្នុងពិភពលោក បានចែងថា៖ «គឺពិតជាគ្មានកិត្ដិយសដល់[សាសនា]ទេ ដែលប្រព័ន្ធនៃសង្គ្រាមសព្វថ្ងៃនេះ បានលូតលាស់ឡើង ធ្វើឲ្យវិនាសច្រើនបំផុតដល់រដ្ឋដែលខំព្យាយាម ដើម្បីផលប្រយោជន៍សាសនាគ្រីស្ទាន»។14
បន្ទូលនៃព្រះនៅគង់វង់
២៣. តើតាមរបៀបណាដែលប្រវត្ដិសាស្ត្រនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនាបានបង្ហាញថា ព្រះគម្ពីរគឺពិតជាបន្ទូលនៃព្រះ?
២៣ យើងអធិប្បាយប្រវត្ដិសាស្ត្រដ៏វែងនិងដ៏គួរឲ្យស្ដាយនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនា គឺដើម្បីបញ្ជាក់ចំណុចពីរ។ ទីមួយ ព្រឹត្ដិការណ៍ទាំងនេះគឺសម្រេចទំនាយនៃព្រះគម្ពីរ។ មានទំនាយថាមនុស្សជាច្រើន ដែលអះអាងថាខ្លួនជាគ្រីស្ទាន នឹងបង្ខូចកិត្ដិយសព្រះគម្ពីរ ព្រមទាំងបង្ខូចឈ្មោះសាសនាគ្រីស្ទានផង ហើយដែលការនេះបានកើតឡើង គឺបង្ហាញឲ្យឃើញថាព្រះគម្ពីរបានចែងត្រូវមែន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ យើងមិនគួរភ្លេចអំពីការណ៍ពិតដែលថា មារយាទនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនា មិនមែនតំណាងសាសនាគ្រីស្ទាន ដែលសំអាងលើព្រះគម្ពីរនោះឡើយ។
២៤. តើអ្វីកត់សម្គាល់ពួកគ្រីស្ទានពិត ហើយដូច្នេះក៏បន្ទោសពិភពគ្រីស្ទសាសនាយ៉ាងច្បាស់ថា ពួកគេមិនមែនជាគ្រីស្ទានវិញ?
២៤ របៀបដែលពួកគ្រីស្ទានពិតអាចកត់សម្គាល់បាន គឺដោយព្រះយេស៊ូមានបន្ទូលប្រាប់ផ្ទាល់ថា៖ «គេនឹងដឹងថា អ្នករាល់គ្នាជាសិស្សរបស់ខ្ញុំ ដោយសារសេចក្ដីនេះឯង គឺដោយអ្នករាល់គ្នាមានសេចក្ដីស្រឡាញ់ដល់គ្នាទៅវិញទៅមក»។ (យ៉ូហាន ១៣:៣៥) ម្យ៉ាងទៀត ព្រះយេស៊ូបានមានបន្ទូលថា៖ «គេមិនមែនជារបស់ផងលោកីយ ដូចជាទូលបង្គំក៏មិនមែនជារបស់លោកីយដែរ»។ (យ៉ូហាន ១៧:១៦) ក្នុងសេចក្ដីទាំងពីរនេះ ពិភពគ្រីស្ទសាសនាបានបង្ហាញឲ្យឃើញយ៉ាងច្បាស់ថា គេមិនមែនជាតំណាងនៃសាសនាគ្រីស្ទានតាមព្រះគម្ពីរឡើយ។ គេអះអាងថាខ្លួនជាមិត្តសំឡាញ់នៃព្រះគម្ពីរ ប៉ុន្តែជាមិត្តសំឡាញ់មិនស្មោះទៅវិញ។
២៥. តើហេតុអ្វីបានជាព្រះគម្ពីរបានឆ្លងផុតពីគ្រប់ទាំងឧបសគ្គ ហើយបាននៅគង់វង់រហូតមកដល់សម័យយើងនេះ?
២៥ ចំណុចទីពីរគឺដូចនេះ៖ ដោយឃើញថា ពិភពគ្រីស្ទសាសនាទាំងមូលបានខំប្រព្រឹត្តយ៉ាងខ្លាំង ប្រឆាំងនឹងផលប្រយោជន៍នៃព្រះគម្ពីរ គឺជាការគួរឲ្យអស្ចារ្យណាស់ដែលសៀវភៅព្រះគម្ពីរបាននៅគង់វង់ដល់សព្វថ្ងៃនេះ ហើយនៅមានឥទ្ធិពលខ្លាំងលើជីវិតមនុស្សជាច្រើនផង។ ព្រះគម្ពីរបានជៀសផុតពីការប្រឆាំងយ៉ាងខ្លាំងមិនឲ្យបកប្រែ ពីការទិតៀនដោយពួកអ្នកប្រាជ្ញសម័យ និងពីមារយាទដែលខុសពីគ្រីស្ទាន នៃមិត្តសំឡាញ់មិនស្មោះ គឺពិភពគ្រីស្ទសាសនា។ ហេតុអ្វី? ពីព្រោះព្រះគម្ពីរមិនដូចសៀវភៅសរសេរឯទៀតឡើយ។ ព្រះគម្ពីរមិនអាចសាបសូន្យទេ។ ព្រះគម្ពីរជាបន្ទូលនៃព្រះ ហើយព្រះគម្ពីរផ្ទាល់ចែងប្រាប់យើងថា៖ «ស្មៅក៏ស្វិតក្រៀម ហើយផ្ការោយរុះចុះ តែព្រះបន្ទូលរបស់ព្រះនៃយើងរាល់គ្នាវិញ នោះស្ថិតស្ថេរនៅជាដរាប»។—អេសាយ ៤០:៨
[កំណត់សម្គាល់]
a មានសេចក្ដីបកប្រែខ្លះៗជាភាសាផ្សេងៗ។ ប៉ុន្តែ សេចក្ដីបកប្រែទាំងនោះបានត្រូវធ្វើឡើងដោយដៃយ៉ាងផ្ចិតផ្ចង់ ជាឯកសារដ៏ក្បាច់ក្បូរ ហើយច្បាស់ជាមិនមែនសម្រាប់ការប្រើទូទៅទេ។2
[សំណួរសម្រាប់អត្ថបទសិក្សា]
[ឃ្លាអក្សរធំនៅទំព័រ៣៤]
សាសនាប្រូតេស្តង់តាមលក្ខណៈសំខាន់ៗ បានចូលរួមក្នុងការទិតៀនធ្ងន់ធ្ងរដោយប្រាជ្ញាប្រឆាំងនឹងព្រះគម្ពីរ
[រូបភាពនៅទំព័រ២៦]
ប្រវត្ដិសាស្ត្រនៃពិភពគ្រីស្ទសាសនា ពិតជាបានចាប់ផ្ដើមឡើងនៅពេលអធិរាជខនស្ទែនធីនបានឲ្យ«សាសនាគ្រីស្ទាន»នៅសម័យរបស់ទ្រង់មានឡាក់ឋានពេញច្បាប់
[រូបភាពនៅទំព័រ២៩]
សម្ដេចប៉ាបក្រេកូរីទី៧ និងអ៊ីណូសែន្តទី៣ ជាអ្នកដ៏ធំដុំក្នុងសាសនាកាតូលិកដែលខំប្រឹងការពារមិនឲ្យបកប្រែព្រះគម្ពីរជាភាសាសាមញ្ញរបស់មនុស្ស
[រូបភាពនៅទំព័រ៣៣]
មារយាទដ៏គួរឲ្យតក់ស្លុតរបស់ពិភពគ្រីស្ទសាសនា បាននាំឲ្យមនុស្សជាច្រើនមិនជឿថា ព្រះគម្ពីរគឺពិតជាបន្ទូលនៃព្រះ
[រូបភាពនៅទំព័រ៣៥]
ពេលសង្គ្រាមលោកលើកទី១ ពួកទាហានរុស្ស៊ីទាំងនេះក្រាបថ្វាយបង្គំបដិមានៃសាសនារបស់គេ មុននឹងទៅសម្លាប់«ពួកគ្រីស្ទាន»គ្នីគ្នាគេ
