តើខ្ញុំគួរប្រព្រឹត្តយ៉ាងណាចំពោះគ្រូ?
ជំពូកទី២០
តើខ្ញុំគួរប្រព្រឹត្តយ៉ាងណាចំពោះគ្រូ?
សរសេរឈ្មោះគ្រូដែលប្អូនចូលចិត្ត។ ․․․․․
ហេតុអ្វីបានជាប្អូនចូលចិត្តគ្រូនោះ? ․․․․․
សរសេរឈ្មោះគ្រូដែលប្អូនមិនចូលចិត្ត។ ․․․․․
បើនិយាយពីមិត្តភក្ដិ ប្អូនអាចជ្រើសរើសបាន។ ប៉ុន្តែ បើនិយាយពីការរៀននៅសាលា ភាគច្រើនប្អូនមិនអាចជ្រើសរើសគ្រូបានទេ។ ប្អូនប្រហែលជាចូលចិត្តគ្រូទាំងអស់ ដូចដាវីឌ អាយុ១៨ឆ្នាំ ដែលបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនដែលមានបញ្ហាជាមួយគ្រូឡើយ។ ខ្ញុំគោរពពួកគាត់ ហើយពួកគាត់ចូលចិត្តខ្ញុំ»។
ឬមួយប្អូនប្រហែលជាដូចសារ៉ា អាយុ១១ឆ្នាំ ដែលបានពោលអំពីគ្រូរបស់នាងថា៖ «គ្រូនោះយ៉ាប់ណាស់។ ខ្ញុំមិនយល់សោះថាគាត់ចង់បង្រៀនអ្វី។ ជួនកាល គាត់មិនពន្យល់អ្វីទាំងអស់ ហើយជួនកាលទៀត គាត់ពន្យល់បែកអូរហូរស្ទឹង»។ ដើម្បីជួយប្អូនឲ្យចុះសម្រុងជាមួយគ្រូ ដំបូងប្អូនត្រូវស្វែងយល់ថា តើបញ្ហាពិតប្រាកដរបស់ប្អូនគឺជាអ្វី។ ពេលដឹងច្បាស់ហើយ នោះប្អូនស្រួលដោះស្រាយ។ តើឃ្លានៅខាងក្រោមនេះ មួយណាជាបញ្ហារបស់ប្អូន? សូមដាក់សញ្ញា ✔ នៅខាងមុខឃ្លានោះ ឬសរសេរក្នុងប្រអប់ផ្សេងទៀត។
□ ខ្ញុំគិតថាការបង្រៀនរបស់គ្រូគឺពិបាកយល់ណាស់
□ ខ្ញុំគួរទទួលបានពិន្ទុខ្ពស់ជាង
□ ខ្ញុំគិតថាគ្រូមានភាពលម្អៀង
□ ខ្ញុំមិនសមនឹងទទួលការដាក់ពិន័យបែបនេះទេ
□ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាគ្រូរើសអើងខ្ញុំ
□ ផ្សេងទៀត ․․․․․
តើអ្វីអាចជួយប្អូនបាន? ជំហានដំបូង សូមធ្វើតាមការដាស់តឿនរបស់សាវ័កពេត្រុស ដែលបានសរសេរថា៖ «ចូរអ្នកទាំងអស់គ្នាមានចិត្តគំនិតតែមួយ ចូរកើតទុក្ខជាមួយគ្នា»។ (ពេត្រុសទី១ ៣:៨) តាមខគម្ពីរនោះ តើតាមរបៀបណាប្អូនអាចយល់អារម្មណ៍របស់គ្រូដែលប្អូនគិតថា«យ៉ាប់»? សូមពិចារណាចំណុចមួយចំនួន។
គ្រូអាចធ្វើខុស។ គ្រូក៏មានភាពមិនល្អឥតខ្ចោះដែរ គាត់ប្រហែលជាមានលក្ខណៈចម្លែក មានការពិបាកផ្សេងៗ និងមានចិត្តរើសអើងជាដើម។ យ៉ាកុបដែលជាអ្នកកាន់តាមលោកយេស៊ូ បានសរសេរថា៖ «ប្រសិនបើអ្នកណាមិនដែលជំពប់ដួលខាងពាក្យសម្ដី អ្នកនោះជាមនុស្សល្អឥតខ្ចោះ ហើយអាចកាន់កាប់រូបកាយទាំងមូលរបស់ខ្លួន»។ (យ៉ាកុប ៣:២) យុវតីប៊្រីអានណា អាយុ១៩ឆ្នាំ និយាយថា៖ «គ្រូគណិតរបស់ខ្ញុំមិនចេះអត់ធ្មត់ឡើយ គាត់ឧស្សាហ៍ស្រែកដាក់យើងខ្លាំងណាស់។ ដូច្នេះ យើងមិនសូវគោរពគាត់ទេ»។ តើមានមូលហេតុអ្វីដែលធ្វើឲ្យគ្រូមានប្រតិកម្មបែបនេះ? ប៊្រីអានណា និយាយទៀតថា៖ «ជារឿយៗនៅក្នុងថ្នាក់ កូនសិស្សធ្វើអ្វីៗតាមចិត្ត ហើយមិនព្រមស្ដាប់គ្រូសោះ។ សិស្សខ្លះថែមទាំងផ្គើនដាក់គ្រូទៀត»។
សូមគិត ពេលប្អូនធ្វើខុស ប្អូនប្រាកដជាចង់ឲ្យគ្រូមើលរំលងកំហុសរបស់ប្អូន ជាពិសេសនៅពេលប្អូនស្ថិតនៅក្រោមស្ថានភាពតានតឹងចិត្តខ្លាំង។ ដូច្នេះ ប្អូនក៏គួរធ្វើដូចគ្នាចំពោះគ្រូដែរ។ សូមសរសេរអ្វីដែលបានកើតឡើងថ្មីៗនេះនៅក្នុងថ្នាក់រៀនរបស់ប្អូន និងអ្វីដែលនាំឲ្យគ្រូមានប្រតិកម្មបែបនោះ។
․․․․․
គ្រូមានសិស្សដែលគាត់ចូលចិត្ត។ សូមពិចារណាការពិបាកខ្លះដែលគ្រូកំពុងប្រឈមមុខ៖ តើមានសិស្សប៉ុន្មាននាក់នៅក្នុងថ្នាក់របស់ប្អូន ដែលមកសាលាដោយសារចង់រៀន? តើមានសិស្សប៉ុន្មាននាក់ដែលអាចផ្ដោតអារម្មណ៍ស្ដាប់គ្រូពន្យល់មេរៀនឲ្យបានកន្លះម៉ោង? តើមានសិស្សប៉ុន្មាននាក់ដែលតែងបង្ករឿងក្ដៅក្រហាយ ហើយនិយាយមើលងាយគ្រូ? ឥឡូវសូមគិត បើប្អូនជាគ្រូវិញ ហើយត្រូវបង្រៀនសិស្ស២០នាក់ឬ៣០នាក់ ហើយមុខវិជ្ជាដែលប្អូនបង្រៀន មានតែសិស្សប៉ុន្មាននាក់ប៉ុណ្ណោះចាប់អារម្មណ៍។ ដូច្នេះ ប្អូនច្បាស់ជាយកចិត្តទុកដាក់ខ្លាំងជាងចំពោះសិស្សដែលចង់រៀនមុខវិជ្ជារបស់ប្អូន មែនទេ?
បើឃើញជាក់ស្ដែងថាគ្រូមានភាពលំអៀង នោះជារឿងធម្មតាទេដែលប្អូនខឹង។ ប្អូនណាតាស្សា បាននិយាយអំពីគ្រូម្នាក់ថា៖ «គាត់បានបញ្ជាសិស្សទាំងអស់ឲ្យប្រគល់លំហាត់មកគាត់វិញនៅថ្ងៃដែលគាត់បានកំណត់។ ប៉ុន្តែ គាត់តែងតែយោគយល់ជានិច្ចដល់សិស្សដែលនៅក្នុងក្រុមបាល់ទាត់។ នេះគឺដោយសារគាត់ជាជំនួយការរបស់គ្រូបង្វឹកក្រុមបាល់ទាត់នោះ»។ បើប្អូនស្ថិតក្នុងស្ថានភាពស្រដៀងគ្នានេះ សូមសួរខ្លួនថា‹តើទង្វើរបស់គ្រូប៉ះពាល់ដល់ការរៀនសូត្ររបស់ខ្ញុំឬទេ?›។ បើមិនមែនទេ ហេតុអ្វីខ្ញុំត្រូវខឹងឬច្រណែន?
សរសេរអ្វីដែលប្អូនអាចធ្វើបាន ដើម្បីឲ្យគ្រូដឹងច្បាស់ថាប្អូនចាប់អារម្មណ៍រៀនមុខវិជ្ជារបស់គាត់។
․․․․․
គ្រូអាចយល់ខុសចំពោះសិស្ស។ ជួនកាលបុគ្គលិកលក្ខណៈខុសគ្នា ឬការយល់ច្រឡំ អាចជាកត្តាមួយដែលនាំឲ្យគ្រូមិនចូលចិត្តប្អូន។ បើប្អូនរមែងសួរគ្រូនូវសំណួរផ្សេងៗ ប្រហែលជាគេគិតថាប្អូនប្រឆាំងឬផ្ចាញ់គ្រូ ឬបើប្អូនលេងសើចច្រើន ប្រហែលជាគេគិតថាប្អូនឈ្លើយមិនគោរពគ្រូ។
បើគ្រូមានការយល់ខុស តើប្អូនគួរធ្វើយ៉ាងណា? គម្ពីរចែងថា៖ «កុំតបស្នងការអាក្រក់ដល់អ្នកណាដែលធ្វើអាក្រក់ចំពោះអ្នក។ . . . ចូរខំអស់ពីសមត្ថភាពដើម្បីធ្វើឲ្យមានសន្តិភាពជាមួយនឹងមនុស្សទាំងអស់ ប្រសិនបើអាចធ្វើទៅបាន»។ (រ៉ូម ១២:១៧, ១៨) ដូច្នេះ ចូរព្យាយាមកុំមានបញ្ហាជាមួយគ្រូ។ បើមិនចាំបាច់ កុំតវ៉ាជាមួយគាត់។ ផ្ទុយទៅវិញ សូមព្យាយាមរួសរាយដាក់គាត់។ ប្អូនប្រហែលជាឆ្ងល់ថា‹តើធ្វើយ៉ាងណាដើម្បីរួសរាយដាក់គ្រូ?›។ ពេលប្អូនចូលក្នុងថ្នាក់ សូមជម្រាបសួរគ្រូដោយក្ដីគោរព។ ពេលប្អូនបង្ហាញសុជីវធម៌ជាប់ជានិច្ច ហើយឧស្សាហ៍ញញឹមដាក់គ្រូ នោះគ្រូប្រហែលជាផ្លាស់ប្ដូរទស្សនៈរបស់គាត់ចំពោះប្អូន។—រ៉ូម ១២:២០, ២១
សូមគិតករណីរបស់ប្អូនខេណ។ កាលពីមុន គ្រូខ្លះបានយល់ខុសចំពោះគាត់។ ខេណរំលឹកថា៖ «ខ្ញុំជាមនុស្សអៀនណាស់ ហើយមិនដែលនិយាយជាមួយគ្រូទេ»។ តើខេណដោះស្រាយបញ្ហានោះដោយវិធីណា? ខេណបន្ថែមទៀតថា៖ «ក្រោយមកខ្ញុំដឹងថាគ្រូភាគច្រើនពិតជាចង់ជួយខ្ញុំ។ ដូច្នេះ ខ្ញុំសម្រេចចិត្តព្យាយាមស្គាល់គ្រូម្នាក់ៗឲ្យកាន់តែច្បាស់។ បន្ទាប់មក ខ្ញុំឃើញថានេះធ្វើឲ្យខ្ញុំរៀនបានល្អជាងមុន»។
ពិតណាស់ ភាពរួសរាយរាក់ទាក់និងសម្ដីគួរសម មិនតែងតែឈ្នះចិត្តរបស់គ្រូនោះទេ។ ប៉ុន្តែ ចូរអត់ធ្មត់។ ស្ដេចសាឡូម៉ូនសរសេរថា៖ «ចិត្តអត់ធ្មត់អាចបន្ទន់ចិត្តមេបញ្ជាការ[ឬគ្រូបង្រៀន] ហើយសម្ដីទន់ភ្លន់អាចបំបាក់ឆ្អឹងបាន»។ (សុភាសិត ២៥:១៥) ពេលប្អូនរងភាពអយុត្តិធម៌ ចូររក្សាចិត្តស្ងប់ ហើយនិយាយដោយទន់ភ្លន់។ នេះអាចធ្វើឲ្យគ្រូពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវការវាយតម្លៃរបស់គាត់ចំពោះប្អូន។—សុភាសិត ១៥:១
បើគ្រូយល់ខុសឬលម្អៀងចំពោះប្អូន តើភ្លាមៗប្អូនមានប្រតិកម្មយ៉ាងណា?
․․․․․
ចុះប្អូនគិតថា ប្រតិកម្មបែបណាល្អជាង?
․․․․․
វិធីដោះស្រាយបញ្ហាជាក់លាក់
ការយល់ដឹងអំពីកម្រិត ឬដែនកំណត់របស់គ្រូ គឺគ្រាន់តែជាជំហានដំបូងប៉ុណ្ណោះ។ បើប្អូនមានបញ្ហាជាក់លាក់ជាមួយគ្រូ តើប្អូនគួរធ្វើអ្វី? ជាឧទាហរណ៍ តើប្អូននឹងដោះស្រាយបញ្ហាខាងក្រោមនេះដោយរបៀបណា?
ខ្ញុំគួរទទួលបានពិន្ទុខ្ពស់ជាងនេះ។ ប្អូនខឺទ្រីណឺ និយាយថា៖ «រាល់ឆ្នាំ មុខវិជ្ជាផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ ខ្ញុំតែងទទួលបាននិទ្ទេស A។ ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំមួយ គ្រូបានឲ្យខ្ញុំនិទ្ទេស F។ ខ្ញុំគួរទទួលបានចំណាត់ថ្នាក់ខ្ពស់ជាងនេះ។ ម្ល៉ោះហើយ ឪពុកម្ដាយខ្ញុំបានទៅនិយាយជាមួយនាយកសាលា។ ពេលនោះពួកគាត់បានឲ្យខ្ញុំត្រឹមនិទ្ទេស D។ ខ្ញុំមិនពេញចិត្តទេ ខ្ញុំនៅតែខឹងមិនបាត់»។ បើប្អូនមានស្ថានភាពដូចគ្នា កុំប្រញាប់រិះគន់ឬចោទប្រកាន់គ្រូ។ ផ្ទុយទៅវិញ សូមរៀនពីគំរូរបស់ណាថាន់ក្នុងគម្ពីរ។ គាត់មានភារកិច្ចដ៏ពិបាកមួយ គឺទៅលាតត្រដាងកំហុសដ៏ធ្ងន់របស់ស្ដេចដាវីឌ។ ណាថាន់មិនបានស្ទុះចូលទៅក្នុងវិមានដាវីឌ ហើយស្រែកចោទប្រកាន់គាត់ឡើយ តែណាថាន់បាននិយាយតាមរបៀបដែលមិនធ្វើឲ្យដាវីឌទើសចិត្ត។—សាំយូអែលទី២ ១២:១-៧
ដូចគ្នាដែរ ប្អូនអាចនិយាយជាមួយគ្រូដោយចិត្តស្ងប់ និងដោយរាបទាប។ បើប្អូនខឹងឬរិះគន់ចោទប្រកាន់គ្រូ នោះបញ្ហានឹងរីកធំឡើង។ សូមសាកល្បងវិធីសាស្ត្រដែលប្រសើរជាង។ ដំបូង ប្អូនអាចសុំគ្រូឲ្យជួយពន្យល់ពីរបៀបដែលគាត់ដាក់ពិន្ទុ។ សាឡូម៉ូនបានសរសេរថា៖ «អ្នកណាដែលតបឆ្លើយមុនដឹងរឿងពិត អ្នកនោះជាមនុស្សល្ងង់ខ្លៅ ហើយធ្វើឲ្យខ្លួនឯងអាម៉ាស់មុខ»។ (សុភាសិត ១៨:១៣) ក្រោយពីប្អូនស្ដាប់គ្រូពន្យល់ហើយ ប្អូនអាចបង្ហាញគ្រូនូវចំណុចដែលប្អូនចង់សុំគាត់ឲ្យពិនិត្យមើលឡើងវិញ។ ទោះជាគ្រូមិនបានកែពិន្ទុឲ្យប្អូនក៏ដោយ ភាពចាស់ទុំរបស់ប្អូនប្រហែលជាធ្វើឲ្យគ្រូស្ងើចសរសើរប្អូន។
ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាគ្រូមានការរើសអើង។ សូមមើលអ្វីដែលបានកើតឡើងចំពោះប្អូនស្រីរេឆឺល។ នាងជាសិស្សពូកែម្នាក់នៅក្នុងថ្នាក់។ ក្រោយមក ពេលនាងចូលរៀនថ្នាក់ទី៧ អ្វីៗក៏បានផ្លាស់ប្ដូរ។ រេឆឺលនិយាយថា៖ «គ្រូប្រចាំថ្នាក់បានព្យាយាមគ្រប់មធ្យោបាយដើម្បីឲ្យខ្ញុំប្រឡងធ្លាក់មុខវិជ្ជារបស់គាត់»។ តើនេះដោយសារអ្វី? ក្រោយមក គ្រូបានប្រាប់រេឆឺលនិងម្ដាយនាងយ៉ាងច្បាស់ថា គាត់មិនចូលចិត្តសាសនារបស់ពួកគេទេ។
តើមានអ្វីកើតឡើងបន្ទាប់មក? រេឆឺលប្រាប់ថា៖ «រាល់លើកខ្ញុំឃើញច្បាស់ថាគ្រូដាក់ពិន្ទុមិនត្រឹមត្រូវឲ្យខ្ញុំ ដោយសារគាត់រើសអើងខ្ញុំ។ ដូច្នេះ ម៉ាក់និងខ្ញុំតែងតែទៅជួបគ្រូនោះដើម្បីដោះស្រាយគ្នា។ នៅទីបំផុត គ្រូក៏ឈប់រើសអើងខ្ញុំទៀត»។ បើប្អូនប្រឈមមុខបញ្ហាស្រដៀងគ្នា សូមប្រាប់ឪពុកម្ដាយរបស់ប្អូន។ ឪពុកម្ដាយប្រាកដជានឹងរកវិធីនិយាយជាមួយគ្រូ ឬរហូតដល់ទៅជួបនាយកសាលាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានោះទៀតផង។
មើលទៅអនាគត
យើងត្រូវទទួលស្គាល់ថា មិនមែនបញ្ហាទាំងអស់អាចដោះស្រាយបានទេ។ ពេលខ្លះរឿងតែមួយគត់ដែលប្អូនអាចធ្វើបាន គឺខាំមាត់សង្កត់ចិត្ត។ ប្អូនស្រីថានយ៉ា ប្រាប់ថា៖ «គ្រូម្នាក់មានអាកប្បកិរិយាមិនល្អសោះដាក់សិស្ស។ ជាញឹកញយ គាត់ប្រើសម្ដីប្រមាថយើង ដោយនិយាយថាយើងល្ងង់។ ដំបូងឡើយខ្ញុំយំ តែក្រោយមកខ្ញុំមិនខ្ចីខ្វល់នឹងសម្ដីរបស់គាត់ទៀត។ ខ្ញុំផ្ដោតទៅលើការរៀនសូត្រនិងភារកិច្ចរបស់ខ្ញុំ។ បន្តិចម្ដងៗ គ្រូមិនសូវរករឿងខ្ញុំខ្លាំងពេកទេ។ នៅក្នុងថ្នាក់របស់ខ្ញុំ មានសិស្សតែប៉ុន្មាននាក់ប៉ុណ្ណោះដែលរៀនបានពិន្ទុល្អ ក្នុងនោះក៏មានខ្ញុំដែរ។ ពីរឆ្នាំក្រោយមក គ្រូម្នាក់នោះបានត្រូវបណ្ដេញចេញពីសាលា»។
ពេលប្អូនចេះដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយគ្រូដែលពិបាក ប្អូនកំពុងរៀនជំនាញដែលជួយប្អូននៅពេលក្រោយមក គឺនៅពេលដែលប្អូនធ្វើការជួបថៅកែមិនសូវល្អ។ ក្នុងកាលដែលប្អូនជួបគ្រូល្អៗ ប្អូនមុខជាដឹងគុណ ហើយឲ្យតម្លៃពួកគាត់។
តើប្អូនគិតថារាល់ថ្ងៃប្អូនហាក់ដូចជាគ្មានពេលគ្រប់គ្រាន់ឬទេ? បើដូច្នេះ សូមមើលពីរបៀបដែលប្អូនអាចគ្រប់គ្រងពេលវេលា មិនមែនឲ្យពេលវេលាគ្រប់គ្រងប្អូនទេ។
បទគម្ពីរសំខាន់
«ម្ល៉ោះហើយ អ្នកចង់ឲ្យមនុស្សប្រព្រឹត្តយ៉ាងណាចំពោះអ្នក អ្នកក៏ត្រូវប្រព្រឹត្តយ៉ាងនោះចំពោះពួកគេដែរ»។—ម៉ាថាយ ៧:១២
យោបល់
បើប្អូនគិតថាគ្រូគួរឲ្យធុញ ចូរប្អូនផ្ដោតទៅលើមេរៀនវិញ។ សូមចាំថា ការសួរសំណួរដោយសុជីវធម៌ និងចិត្តរីករាយក្នុងការរៀនសូត្រ អាចមានឥទ្ធិពលល្អទៅលើគ្រូនិងសិស្សឯទៀត។
តើប្អូនដឹងទេ . . . ?
គ្រូរបស់ប្អូនទំនងជាត្រូវបង្រៀនមុខវិជ្ជាដដែលៗរាប់សិបដង ឬរាប់រយដងសម្រាប់ថ្នាក់ផ្សេងៗទៀត។ ដូច្នេះ ប្រហែលមិនស្រួលឲ្យគាត់បង្រៀនយ៉ាងរស់រវើកដូចលើកដំបូងៗឡើយ។
គម្រោងអនុវត្ត!
ខ្ញុំចង់ធ្វើឲ្យប្រធានបទដែលគួរឲ្យធុញ ទៅជាប្រធានបទដ៏គួរឲ្យចាប់អារម្មណ៍ដោយ ․․․․․
បើខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាគ្រូប្រព្រឹត្តចំពោះខ្ញុំដោយអយុត្តិធម៌ ខ្ញុំនឹង ․․․․․
អ្វីដែលខ្ញុំចង់សួរឪពុកម្ដាយរបស់ខ្ញុំអំពីរឿងនេះគឺ ․․․․․
តើប្អូនគិតយ៉ាងណា?
● ហេតុអ្វីប្អូនគួរផ្ដោតទៅលើមេរៀនជាជាងផ្ដោតទៅលើគ្រូ?
● មិនថាប្អូនមានចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងការរៀនឬអត់ ហេតុអ្វីនេះអាចប៉ះពាល់ដល់អាកប្បកិរិយារបស់គ្រូចំពោះប្អូន?
[ឃ្លាអក្សរធំនៅទំព័រ១៤៦]
«ប្អូនខាមែន ស្រដីថា៖ ‹ខ្ញុំព្យាយាមរាក់ទាក់ជាមួយគ្រូទាំងអស់។ ខ្ញុំស្គាល់ឈ្មោះគ្រូម្នាក់ៗ។ បើខ្ញុំជួបពួកគាត់តាមផ្លូវ ខ្ញុំជម្រាបសួរ ហើយសួរសុខទុក្ខពួកគាត់›»
[រូបភាពនៅទំព័រ១៤៥]
គ្រូប្រៀបដូចជាថ្មមួយដុំៗដែលចម្លងប្អូនពីភាពអវិជ្ជាទៅកាន់ចំណេះដឹង។ ប៉ុន្តែ ប្អូនក៏ត្រូវប្រឹងលោតដោយខ្លួនឯងដែរ
លោកអ្នកក៏ប្រហែលជាចូលចិត្តដែរ
ក្មេងជំទង់និងយុវវ័យ
សំណួរពីយុវវ័យ
សំណួរទូទៅពីយុវវ័យ មានដូចជារឿងខាងផ្លូវភេទ មិត្តភក្ដិ ឪពុកម្ដាយ សាលារៀន និងរឿងផ្សេងទៀត។
