KALA KUMESU AZELE!
Minzangala yavulu amukala ni kikote ku muxima—Ihi Izwela o Bibidya?
Mu kizuwa kya 13 kya Kawana ka 2023, o inzo yene mukwatekesa o athu kudilanga ku mauhaxi (Centers for Disease Control and Prevention) ku Estados Unidos yazwela yalungu ni sawidi ya minganzala ku ixi yenyoyo. Yene yambe kwila adilongi avulu a xikola ya kaxi kala dingi ni kidyelelu ku mwenyu, ala we ni kikote ku muxima.
O dotolo Kathleen Ethier, utwamenena o kibuka kya yó alanga o sawidi ya minzangala ala mu xikola (Division of Adolescent and School Health), wambe: “Twamono kwila ku 10 dya mivu yabhiti o uhaxi wa kilunji wadibandekesa dingi ku minzangala. Maji mu izuwa ya lelu, o ilumba ene amukata dingi o uhaxi yú. Ilumba yavulu axinganeka kyá kudijibha, sayi yá afikisa mwene kudijibha.”
O mukanda wambe:
Ku 10 dya ilumba umoxi mba iyadi, a ajijidika kuzeka ni diyala. O dotolo Ethier wambe dingi: “Kiki kitutandangayesa kyavulu! Ku 10 dya ilumba, umoxi mba iyadi, a azangatele kyá.”
Ku ilumba itatu, umoxi wabanze kyá kudijibha.
Ku ilumba itanu, itatu ala ni kikote ku muxima mba kala dingi ni kidyelelu ku mwenyu.
Tuluwala kyavulu mu kwivwa o maka enyá, mukonda o unzangala watokalele kukala kitala kya kusanguluka. Ihi itena kukwatekesa o minzangala kudibhana ni ibhidi ya lelu? Ihi izwela o Bibidya?
O Bibidya itena kukwatekesa
O Bibidya izwela yalungu ni izuwa yiyi yabhonzo mu twala. Yene yamba kuma o ithangana yiyi, “ithangana [yabhonzo] kudibhana nayu.” (2 Timote 3:1-5) Maji, mu Bibidya mwala itendelesu yene mu kwatekesa mazunda a minzangala ku mundu woso kudibhana ni ibhidi. Tala o milongi yiyi yatundu mu Bibidya.
Kikwatekesu phala o minzangala amubanza kudijibha
Kikwatekesu phala o minzangala aluwala kyavulu, ala ni kikote ku muxima, ala ni ibanzelu yayibha
Deixe a tristeza de lado (jifikula mu kuadru)
Kikwatekesu phala o minzangala amwalokalala
Ihi i Wa Tokala o Kubhanga se a Kulokalala (jifikula mu kuadru)
Kikwatekesu phala o minzangala a azangata mba o athu amwajijidika kuzeka nawu
O que eu preciso saber sobre abuso sexual?—Parte 1: Que cuidados tomar
O que eu preciso saber sobre abuso sexual?—Parte 2: Como se recuperar
O milongi ya Bibidya itena kukwatekesa o jitata
Mu Bibidya mwala we milongi phala o jitata kukwatekesa nayu o twana twâ twa minzangala kudibhana ni ibhidi ku mwenyu. Tala o milongi yiyi yatundu mu Bibidya.
Filhos e redes sociais—Parte 1: Devo deixar meu filho usar redes sociais?
Filhos e redes sociais—Parte 2: Ensine seu filho adolescente a usar as redes sociais com segurança
O Ana ni Mitelembe Yakatunda—Mbandu 1: Okwila Twana Twami Abhingi Kukala ni Mitelembe Yakatunda?
Pais, filhos e smartphones—Parte 2: Ensine seu filho a usar um smartphone de maneira responsável