Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KALA KUMESU AZELE!

Kibhindamu kya athu alengela mujixi jengi—Mazunda a athu amulenga o ixi ya Ucrânia

Kibhindamu kya athu alengela mujixi jengi—Mazunda a athu amulenga o ixi ya Ucrânia

 Mu kizuwa kya 24 ya mbeji ya Kawana ka 2022, Rússia wamateka kuluwa ita ni ixi ya Ucrânia, kiki kyabhangesa jimidi ni jimidi ja athu kukala mukilwezu ni kusota kulenga phala kuxisa o ixi yâ ni lusolo lwoso. a

 “Twevu jibuya ya jibomba ni kubaza kwé. Kyokyo kyangibhekela wôma wadikota, kikwala kizwelu phala kukijimbulula. Kyoso kitwevu kwila kwejikala komboyo phala kukwatekesa o athu kutunda mu ixi ya Ucrânia, etu twasolo kuxisa o ixi. Etu twatokalele kuxisa o ima yoso kudima mukonda kala muthu watokalele kwambata ngó kambwenga kofele. Etu twatokalele kwambata ngó madukumendu, milongo, menya ni kama phala kudya. Kyoso o jibomba jexile mubaza kumbandu yetu, twaxisa o ima yoso etu twayi mukididi kya kukwata o komboyo.”—Nataliia, mukwa Kharkiv, Ucrânia.

 “Katé bhabha eme ngafikile kwila kikwejikala ita. Ngevu jibuya ya jibomba mu jimbandu ja mbaza ni kuteketa kwa jinjanela. Mukiki ngasolo kuyami, ngakatula ngó o ima ingabhindamene. Ngaxisa o dibhata dyami mu ola ya 8:00, ngakwata o komboyo phala kuya mu mbanza ya Lviv, mukusuluka ngakwata maximba phala kubhixila mu ixi ya Polônia.”—Nadija, mukwa Kharkiv, Ucrânia.

Mu milongi yiyi

 Mu kidi kima kyahi kyamubhangesa o athu kulenga o ixi yâ phala kuya mu jixi jengi?

 O maka amateka kyoso o Rússia kyayi mu luwa ita ni Ucrânia. Maji o Bibidya ilondekesa kwebhi kwamateka o maka oso abhangesa o athu kumesena kulengela mu jixi jengi:

  •   O jingunvulu mu ngongo kenemutena kubhana o ima yabhindamena o athu. Jinguvulu javulu akalakala kyayibha ni kutena kwâ phala kutalatala kyayibha o athu.—Ndongixi 4:1; 8:9.

  •   Satanaji o Dyabhu, mwene “o nguvulu ya ngongo,” wene mufunyisa o athu, kyene kibhangesa o Bibidya kwamba: “O ngongo yoso yala bhu maku a kadya-phemba.”—Nzwá 14:30; 1 Nzwá 5:19.

  •   Sumbala ni ibhidi yoso yiyi, athu ene mutala kyá hadi mu mivu yavulu, etu kindala twamutunga mu kithangana kyambe o Bibidya kwila: “mu izuwa isukidilaku kwanda kwiza ithangana yanda bhonza kudibhana nayu.” (2 Timote 3:1) Kumbandu yengi o Bibidya yambe kwila mu izuwa yiyi kwejikala ita, mavuwa, nzala yavulu, ni uhaxi—ni ima yejibhangesa o athu kuxisa o mabhata mâ.—Luka 21:10, 11.

 O yó amulengela mu jixi jengi, kwebhi kwatena kusanga kidyelelu?

 O Bibidya ilondekesa kwila o Mubhangi wetu Jihova, b Nzambi yahenda, mwene ukwatela henda kwa yó akambe o kididi kyakondama, ni yó axisa o mabhata mâ. (Matendelelu 10:18) Mwene wakanena kwila wandazubha ni maka oso adibhana nawu o jinzwangiza. Mwene wandabhanga kiki bhukaxi ka Utuminu wê wadyulu, a wixana Utuminu wa Nzambi, wandabhinganesa o jinguvulu ja ngongo. (Daniyele 2:44; Matesu 6:10) Bhukaxi ka Utuminu we Jihova wandabwika Satanaji, o Dyabhu. (Loma 16:20) O Utuminu wa Nzambi wandatumina o ngongo yoso, ni kuzubha o kima kibhangesa kuwanuna o jixi. O mundu woso mu ngongo wandakala ngó mwiji umoxi. Seku dingi muthu wandabhinga kuxisa o dibhata dyé mukonda Nzambi mwene wakanena: “Maji a k’èla kyá, muthu uxikama bhoxi dya muvide wê, muthu uxikama bhoxi dya mufiku wê, o wakwatesa wôma kamoneka, mukonda dikanu dya Jihova dya Ifuxi dyene dya ki tange.”—Mikeya 4:4.

 O Utuminu wa Nzambi wene ngó utena kubatula o maka oso mulumoxi alungu ni maka abhangesa o athu kuxisa o mabhata mâ, kala kitwamudibhana nawu kindala. Jihova bhukaxi ka Utuminu wê wandazubha o maka ene mubhangesa o athu kukituka jinzwangiza. Tala ifika:

  •   Ita. ‘[Jihova] wandabwika o ita.’ (Jisálamu 46:9) Phala kumona kyebhi Nzambi kyandazubha o kavwanza koso, tanga o milongi “Como haverá paz na Terra?

  •   Izukutisu ni ujibhanganga. “U jituna o myenyu yâ ku ngungu wa kudya mangonya.” (Jisálamu 72:14) Phala kutendela kyebhi o athu kyatena kulenga o ukexilu wayibha wene mudimwanga tunde ukulu, tanga o milongi ni dyambu “Maukexilu Akutolola o Katombo.”

  •   Wadyama. “[Jihova] “u bindumuna o phulungu mba o ngadyama kyoso kya dikola.” (Jisálamu 72:12) Phala kwijiya dingi kyebhi Nzambi kyatena kuzubha o wadyama tanga o milongi mu phutu ni dyambu: “Será que é possível acabar com a desigualdade econômica?

  •   Kukamba kudya. “Mu ngongo mu kale nzungule ya masa katé ni ku thandu dya milundu.” (Jisálamu 72:16) Phala kwijiya dingi kyebhi Nzambi kyandazubha o wadiyama tanga o milongi mu phutu ni dyambu: “Um mundo sem fome.”

 O kwila o Bibidya itena kukwatekesa yó amulengela mu jixi jengi?

 Xe itena. Katuku o kidyelelu kyalungu ni hádya kibhana kwa yó alengela mu jixi jengi, o Bibidya itena kwa akwatekesa kudibhana ni maka amudibhana nawu kindala.

 Kitumu kya Bibidya: “Kilalu maka oso a zwela kwala athu, mwene u a xikina; maji yó wa sunguluka-phe mba o mukwa unjimu, u zonga kyambote kyoso kyenda.”—Jisabhu 14:15.

 Dilombolwelu: Sota kubanza mu ilwezu nange i utena kudibhana nayu ni kuxinganeka kyebhi ki utena kudilanga. Dilange ni athu ayibha asota kukatula mbote kwa yó akambe muthu wazokela ni ulalu wa yó axisa o ixi yâ ya ayi kutunga mu kididi kyakambe kwijiya.

 Kitumu kya Bibidya: “Se twala ni kima kya kudya ni kya kuzwata, ima yiyi itusoke.”—1 Timote 6:8.

 Dilombolwelu: Kana kuya ni kubanza ngó mujimbote jiwaxisa kudima. Kyoso ki usanguluka ni ima iwalanayu kumwenyu, eye usanguluka dingi.

 Kitumu kya Bibidya: “Mu kiki, ima yoso i mwa mesena kwila athu a mi bhanga-yu, yene we i mwa tokala kwa bhanga ene.”—Matesu 7:12.

 Dilombolwelu: Kala umuthu wambote ni mukwa mwanyu. O idifwa yiyi yandakukukwatekesa kukuxila ni kukutambulula kyambote ku athu mu dyembu diwatungu.

 Kitumu kya Bibidya: “Kanenu kuvutwila athu oso phulu mu phulu.”—Loma 12:17.

 Dilombolwelu: Se akutalatala kyayibha, kana kwehela o njinda kukubhangesa kuvutwila phonzo. Mukonda kiki kyanda kubhekela ngó dingi maka.

 Kitumu kya Bibidya: “Mu ima yoso ngala ni nguzu, mukonda dya yó u ngibhana o kutena.”—Filipe 4:13.

 Dilombolwelu: Bhana kwa Nzambi kididi kyabetakota kumwenyu ni kusamba kwa mwene. Nzambi utena kukubhana nguzu iwabhindamena phala kudibhana ni ibhidi.

 Kitumu kya Bibidya: “Kanenu kukala ni hele ya kima kyoso-kyoso, maji mu ima yoso, kumoxi ni kusamba ni kudyonda, ni kusakidila bhingenu kwa Nzambi o ima yoso i mwamesena. Bhenyobho, o kutululuka kwa Nzambi kusomboka o kitongolwelu kyoso, kwanda langa o mixima ni ilunji yenu bhukaxi ka Kidistu Jezú.”—Filipe 4:6, 7.

 Dilombolwelu: Kabasa o kibhidi kiwamudibhana nayu, bhinga kwa Nzambi na kubhe o kutululuka kwa kilunji ni kwa muxima. Tala o milongi mu phutu ni dyambu “Filipenses 4:6, 7— ‘Não estejais inquietos por coisa alguma.’

a Mukubhita o kizuwa kyadyanga kyoso Rússia kyabokona mu Ucrânia phala kuluwa ita, o Comissariado das Nações Unidas para Refugiados (Acnur), kyabhana o ngolokela kya kwila kiki kyexile o kibhindamu kyabetele dingi kota kya athu alengela mu jixi jengi. O mu 12 kya izuwa, mazunda 2 a athu axisa o ixi ya Ucrânia ya alengela mu jixi jazukamene. Kumbandu yengi kazunda 1 ka athu abhingile kulengela mu ididi yenge moxi ya Ucrânia.

b Jihova o dijina dya Nzambi. (Jisálamu 83:18) Tala o milongi “Jihova Nanyi?