Ijila 13:1-59

13  Jihova wambela dingi Mozé ni Alá wixi:  “Se kikonda kya muthu kijimba, kikala ni fidila mba dijiji, dilondekesa kwila wala ni dibhute* mu kikonda kyê, atokala kumwambata kwa Alá, o mukunji, mba ku muthu umoxi ku an’ê, o akunji.  O mukunji wanda tonginina o fidila ku kikonda. Se o ndemba izela, o fidila izonga dingi o kikonda anga kikala ku thandu, dyodyo dibhute. O mukunji wanda tonginina o fidila wanda kwamba kwila o muthu wakasana.  Maji se o dijiji ku kikonda dizela, o fidila izonga dingi o kikonda anga kikala ku thandu, o ndemba hé ikamba kuzela, o mukunji wanda sondolola o haxi, o haxi yanda dikexidila mu sambwadi dya izuwa.  O mukunji wanda mutonginina-phe mu kizuwa kya kasambwadi. Se o fidila ila kala ki yexile ku dimatekenu, kiyadimwange mu kikonda, o mukunji wanda musondolola, n’a dikexidile dingi mu sambwadi dya izuwa.  “O mukunji watokala ku mutonginina dingi mu kizuwa kya kasambwadi. Se o fidila yamukwiluka, kiyadimwange mu kikonda, o mukunji wanda kwamba kwila wazele. Yexile ngo fidila. O muthu wanda sukula o izwatu yê, anga uzela.  Se o mukunji wamba kwila mwene wazele, maji mukusuluka o fidila idimwanga dingi mu kikonda, mwene watokala kudilondekesa dingi* ku mukunji.  O mukunji wanda tonginina o fidila. Se yene yadimwange mu kikonda, o mukunji wanda kwamba kwila mwene wakasana. Didi dibhute.  “Se o muthu amumona kwila wala ni dibhute, atokala ku mubheka ku mukunji, 10  o mukunji wanda mutonginina. Se ku kikonda kujimba anga kuzela, o kujimba kuku kubhangesa o ndemba kuzeluluka, o bhwajimbi anga bhukala fidila, 11  dibhute dya mukongo ku kikonda, anda kwamba kwila mwene wakasana. Kanda bhinga kumusondolola phala kumutonginina dingi, mukonda wakasana mwene. 12  Maji se o dibhute dimoneka ku kikonda kyoso, anga didimwanga ku mukutu woso wa haxi tunde ku mútwe kate ku inama ndu bhwatena kumona o mukunji, 13  o mukunji anga umutonginina hé umona kwila o dibhute dya dimwange ku kikonda kyoso, mwene wanda kwamba-phe kwila o haxi yazele.* Kikonda kyoso kyazele, o muthu we wazele. 14  Maji o kizuwa ki mumonekena fidila yajikuka mu kikonda, mwene wanda kasana. 15  Kyoso mukunji kyanda mona o fidila, wanda kwamba kwila o muthu wakasana. O fidila yajikuka yakasana. Dibhute mwene. 16  Maji se o fidila yajikuka izela dingi, mwene wandaya mudilondekesa ku mukunji. 17  O mukunji wanda mutonginina. Se o fidila izela, o mukunji wanda kwamba kwila o haxi yadisanze. Mwene wazele. 18  “Se kukala muthu ukala ni dibhumbu, dyene anga dyeluka, 19  maji bhu kididi bhwala o dibhumbu bhu jimba, o kujimba kuku kwila phé mba dijiji* dyazele mba dya kusuka, mwene watokala kuya mudilondekesa ku mukunji. 20  O mukunji wanda tonginina o fidila. Se o fidila izonga dingi o kikonda anga kikala ku thandu, o ndemba anga izela, o mukunji wanda kwamba kwila o muthu wakasana. O kujimba kwa moneka bhwala o dibhumbu, dibhute mwene. 21  Maji se o mukunji utonginina o fidila anga umona kwila yene kiyala ni ndemba yazele, ki izongo dingi o kikonda anga kikala ku thandu, anga utonginina we kwila o fidila yamukwiluka kyá, o mukunji-phe wanda sondolola o muthu n’a dikexidile mu sambwadi dya izuwa. 22  Se yene idimwanga mu kikonda, o mukunji wanda kwamba kwila mwene wakasana. Yú uhaxi mwene. 23  Maji se o dijiji kidyadibandekesa, kifwa kidyadimwange, dibhumbu ngo dya moneka. O mukunji wanda kwamba kwila mwene wazele. 24  “Se muthu ujokota ku túbhya, o bhwajokota* anga bhu moneka dijiji dya zeluluka, dya kusuluka mba dyazele, 25  o mukunji wanda mutonginina. Se o ndemba mu dijiji izela, dyene anga dimoneka kala dyazongo dingi, o kikonda kikala ku thandu, o dyamoneka mu dijiji dibhute. O mukunji wanda kwamba kwila o muthu wakasana. Uhaxi wa dibhute. 26  Maji se o mukunji utonginina o dijiji, anga umona kwila dyene kidyala ni ndemba yazele ni kwila kidyazongo dingi, o kikonda anga kikala ku thandu, o dijiji anga dimateka kujimuka, o mukunji wanda musondolola n’a dikexidile mu sambwadi dya izuwa. 27  O mukunji wanda mutonginina mu kizuwa kya kasambwadi. Se o dijiji dyadimwange ku kikonda, o mukunji wanda kwamba kwila o muthu wakasana. Dibhute mwene. 28  Maji se o dijiji kidyadibandekesa, kifwa kidyadimwange ku kikonda anga dimateka kujimuka, kujimba ngo kwa moneka mukonda dya kujokota. O mukunji wanda kwamba kwila mwene wazele, mukonda kujimba ngo kwamoneka mukonda dya kujokota. 29  “Se kumoneka fidila ku mútwe mba ku jingandelu* ja diyala mba ja muhatu, 30  o mukunji wanda mutonginina. Se fidila izonga dingi o kikonda kikala ku thandu, anga kumoneka ndemba yazeluluka, yatolo, o mukunji wanda kwamba kwila o muthu wakasana. Ngonga yala-nayu ku mútwe mba ku mwezu. Dibhute dya mukwata ku mútwe mba ku jingandelu. 31  Maji se o mukunji umona kwila o fidila ki izongo dingi o kikonda anga kikala ku thandu ni kwila ki bhwala ndemba yaxiketela, watokala kusondolola o haxi n’a dikexidila mu sambwadi dya izuwa. 32  O mukunji wanda tonginina o fidila mu kizuwa kya kasambwadi. Se ki idimwange, kibhwala we ndemba yazeluluka, o fidila ki izongo dingi, o kikonda anga kikala ku thandu, 33  o muthu watokala kubhuta o mútwe mba o mwezu, kabhingi kubhuta bhwala o fidila. Kyenyiki, o mukunji wanda sondolola o haxi n’a dikexidile dingi mu sambwadi dya izuwa. 34  “Mu kizuwa kya kasambwadi, o mukunji wanda tonginina dingi bhwala o fidila. Se o ngonga ya mútwe mba ya mwezu ki idimwange mu kikonda, o fidila ki izongo dingi, o kikonda anga kikala ku thandu, o mukunji wanda kwamba kwila o muthu wazele. Mwene watokala kusukula o izwatu yê n’a zele. 35  Maji se o fidila idimwanga, anga idimonekena ku kikonda maji o muthu amwambe kyá kwila wazele, 36  o mukunji wanda tonginina o muthu. Se o fidila yadimwange ku kikonda, o mukunji kanda bhinga dingi kusota ndemba yazeluluka. O muthu wakasana mwene. 37  Maji se mu kutongina o muthu o mukunji umona kwila o fidila kiyadimwange, bhu kididi bhwa sabhuka ndemba yaxiketela, o uhaxi wabhiti kyá. O muthu wadisanze, o mukunji wanda kwamba kwila, o muthu wazele. 38  “Se kumoneka majiji ku kikonda kya diyala mba kya muhatu, o majiji anga ela phé, 39  o mukunji wanda ku atonginina. Se o majiji mu kikonda ela phé, majiji ngo a dimwange mu kikonda. O muthu wazelyé. 40  “Se kukala diyala uvuzuka o ndemba anga ukala ni dibhala, mwene wazele. 41  Se mwene uvuzuka o ndemba yala ku pholo dya mútwe, o bhwavuzuka o ndemba anga bhukala dibhala, mwene wazelyé. 42  Maji se kumoneka fidila yazele mba yakusuka ku dibhala mba ku dibhomo, dyodyo dibhute dyamoneka ku mútwe mba ku dibhomo. 43  O mukunji wanda tonginina o diyala. Se o kujimba kwa fidila ku dibhala, ku thandu a mútwe mba ku dibhomo kuzela mba kukusuka kala o dibhute dya kikonda, 44  mwene mukwa dibhute, wakasana. O mukunji watokala kwamba kwila, mwene wakasana mukonda dya uhaxi wala ku mútwe wê. 45  O muthu wala ni uhaxi wa dibhute, o izwatu yê atokala ku itandula, o ndemba yê yatokala ikala fwandu-fwandu. Mwene watokala kuvunga o dikanu ni kudikola: ‘Ngakasana, ngakasana!’ 46  Izuwa yoso yanda kala ni uhaxi, mwene wanda kasana. Watokala kudikexidila mukonda dya kukasana kwê. Wanda kala bhu kanga dya kibangu. 47  “Se o dibhute disambukila ku kizwatu, kikale kizwatu kya ndemba ya mbudi mba kya linyu 48  yoleke, mba ku thanga ya kizwatu kya linyu mba kya ndemba ya mbudi mba ku kikonda, mba ku kima kyobhange ni kibha, 49  o dibaka* dya kyangu kya wisu dyazeluluka mba dyakusuluka dya uhaxi dimoneka mu kizwatu, mu kikonda, mu jidinya joleke mba mu thanga, mu kizwatu mba ku kima kyengi kyobhange ni kibha, dibhute mwene. Atokala kudilondekesa ku mukunji. 50  O mukunji wanda tonginina o dibaka, wanda sondolola o kima kyala ni kijimbwete kya dibhute ni kidikexidila mu sambwadi dya izuwa. 51  Mu kizuwa kya kasambwadi, o mukunji wanda tonginina o dibaka. Se dyene dya dimwange ku kizwatu, ku jidinya joleke, ku thanga mba ku kibha, (kima kyoso-kyoso kyobhange ni kibha), o dibaka dibhute dya dimwange, o kima kyakasana. 52  Mwene watokala kwoha o kizwatu, o jidinya joleke mba o thanga (kikale ya ndemba ya mbudi mba ya linyu), mba kima kyoso-kyoso kyobhange ni kibha mwamoneka o dibaka, mukonda dibhute dya dimwange. Atokala kukyoha. 53  “Maji se o mukunji utonginina anga umona kuma o dibaka kidyadimwange ku kizwatu ku jidinya joleke, ku thanga mba ku kima kyoso-kyoso kyobhange ni kibha, 54  o mukunji wanda tuma kusukula o kima kyosambukile, wanda kisondolola ni kidikexidile dingi mu sambwadi dya izuwa. 55  Kyoso kyanda zubha kusukula kyambote o kima kyosambukile, o mukunji wanda kitonginina dingi. Se o dibaka disuluké hanji kala ki dyakexile né mwene kidyadimwange, o kima kyakasana mwene. Atokala kukyoha mukonda akidi ku dibhute, kikale moxi kikale bhu kanga. 56  “Maji se o mukunji utonginina o dibaka anga umona kwila dyamateka kujimuka kyoso kya disukula kyambote, mwene wanda batula o mbandu ya kizwatu, ya kibha, ya jidinya joleke mba ya thanga yexile ni dibaka. 57  Maji se o dibaka dimoneka dingi mu kididi kyengi kya kizwatu, mba kya jidinya joleke mba ku thanga yotunge kyá mba mu kima kyoso-kyoso kyobhange ni kibha, dyene dyamudimwanga. Watokala kwoha yoso yosambukile. 58  Maji se o dibaka dijimuka ku kizwatu, ku jidinya joleke, ku thanga mba ku kima kyoso-kyoso kyobhange ni kibha, kyoso kya kisukula, o kima kyala ni dibaka atokala kukisukula lwa kayadi, kate ki kyanda zela. 59  “Kiki kyene o kijila kyalungu ni dibhute ku kizwatu kya ndemba ya mbudi mba kya linyu, kya jidinya joleke mba kya thanga yotunge kyá mba mu kima kyoso-kyoso kyobhange ni kibha, phala kulondekesa se kyene kyazele mba kyakasana.”

Footnotes

Mu Hebalayiku, o kizwelu kyolungulule “dibhute” kikilombolola ngo uhaxi umoxi, maji kitena we kulombolola mauhaxi avulu a kikonda, a sambukila. Kyalungu we ni mauhaxi a dimwanga ku izwatu ni mu jinzo.
Mba, “lwa kayadi.”
Mba, “o uhaxi ki usambukila.”
Mba, “kitoto.”
Mu Heba.: “bhu xitu.”
Mba, “jinganzwanzwa; mwezu.”
Mba, “dijiji.”