Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU 4

“Athu Oso-oso, Kadilongele Kyavulu”

“Athu Oso-oso, Kadilongele Kyavulu”

O jipoxolo alondekesa kuswina, mukonda dya kiki Jihova u abesowala

Adikatula mu divulu dya Ikalakalu 3:1–5:11

1, 2. Madiwanu ebhi abhangele poxolo Phetele ni Nzwá bhwazukamene o mwelu wa tembulu?

 MU KIZUWA kyenyókyo o dikumbi dya kexile kumwika ku nzungule dya athu. O Jijudé abhezi a Nzambi ni maxibulu a Kidistu abokona mu tembulu. Kwakambe ngó bhofele yandabhixila o “ola ya kusamba.” a (Ika. 2:46; 3:1) Poxolo Phetele ni Nzwá ala mwaxaxi ka mundu. Mundu wavulu amukayela Phetele ni Nzwá, ene amuya bhu mwelu awixana Mwelu Wawabha. Mwaxaxi ka mundu o athu evu dingi o dizwi dya muthu umoxi wexile mudihuha ni inama bhoxi. O muthu yú diyala mwadyakime, amuvwalele kinema. Mwene wexile mubhinga jimola.—Ika. 3:2; 4:22.

2 Kyoso poxolo Phetele ni Nzwá kyazukama, o diyala kinema wexile mubhinga jimola, wa abhingi kitadi mu kutumbula o izwelu yê ya izuwa yoso. O jipoxolo emana, kiki kyabhangesa o diyala kubanza kwila wejitambula kitadi. Maji Phetele wamwambela: “Eme ki ngala ni phalata né ulu, maji o kima kingala nakyu kyene ki ngi kubhana. Mu dijina dya Jezú Kidistu dya Nazalé, nga kutumu, balumuka ni wende!” Phetele wakwata o diyala bhu lukwaku, yu wamukwatekesa kubalumuka. Xinganeka o kusanguluka kwexile naku o athu kyoso kyamono o diyala amuvwala kinema kwimana mu veji yê yadyanga ku mwenyu! (Ika. 3:6, 7) O diyala wadiwanene kyavulu kyoso kyamono kwila o inama yê yeluka, mwene wafikisa kwenda mu veji ya dyanga, mukonda dya kiki kitudiwana mu kumona kwila wamateka kutuka-tuka ni kuximana Nzambi ni dizwi dya swina!

3. Ujitu webhi wabetakota watambula o diyala amuvwala kinema ni oso akexilenê kyoso kyamusake?

3 Athu oso adiwana kyavulu, ya ayi ni kulenga bhwakexile Phetele ni Nzwá, mu mbandu a ixana Mbalanda ya Solomá. Jezú wexile mu kwimana mu kididi kiki mu veji javulu ni kulonga o athu. Phetele watangele o athu o dilombolwelu dya ima yabhiti. (Nzw. 10:23) Mwene wabhana ku athu ni ku diyala wexile kinema, ujitu wabeta dingi kota, o phalata ni ulu ndenge. Wene we wabeta dingi kota, o kudisanza mu mukutu ndenge. Yú wene o ujitu wa kudyela, wa kuloloka o ituxi yetu ni kukala akayedi’a muthu amusolo kwala Jihova “phala kubhana o mwenyu,” Jezú Kidistu.—Ika. 3:15.

4. (a) O kusaka o diyala amuvwala kinema, kyabhangesa o jipoxolo kudibhana ni izukutisu yebhi ku pholo dya kwenda? (b) Ibhwidisu yebhi iyadi itwandatambwijila?

4 Kyokyo kyexile kizuwa kya katunda! Mukonda sayi muthu amuvwala kinema, amusake yu watenene kyá kwenda. Nzungule dya athu amukwá atambula o ujitu wa kwasaka mu nzumbi, natene kwenda mu ukexilu usangulukisa Nzambi. (Kol. 1:9, 10) O ima yabhiti mu kizuwa kyenyókyo yeji kwakwatekesa kukala fiyele mu kukayela Jezú Kidistu mu kudibhana ni izukutisu, kyoso o athu exile ni kutena kyeji kwafidisa kukumbidila o kitumu kya Jezú kya kuboka o njimbu ya Utuminu wa Nzambi. (Ika. 1:8) Poxolo Phetele ni Nzwá “exile athu oso-oso, kadilongele kyavulu.” b (Ika. 4:13) Ihi itutena kudilonga ku ukexilu wâ wa kubokela o mundu wavulu ni mu ima yabhange phala kubhana umbangi? Ene ni maxibulu amukwá adibhana kyambote ni izukutisu. Kyebhi kitutena kukayela o phangu yâ?

Ki “mukutena kwetu” kana (Ika. 3:11-26)

5. Ihi itudilonga mu ukexilu wazwela Phetele ni athu avulu?

5 Phetele ni Nzwá emanene bhupholo ya mundu, ejidile kwila sayi athu mudyâ nange éne atumina kujibha Jezú. (Mál. 15:8-15; Ika. 3:13-15) Xinganeka o kuswina kwalondekesa Phetele mu kusaka o diyala dyodyo mu dijina dya Jezú! Phetele kasweka o kidi, kana. Ni kidi kyoso wazwela o ima yabhange o athu phala kujibha Kidistu. Maji Phetele kabhake phonzo ku athu enyó mukonda ene kejidile “o kima [kyexile] mubhanga.” (Ika. 3:17) Mwene watudila o njimbu ku mixima yâ, wakexile we mwamona kala jiphange jê ni kudikwatenena ku njimbu ya Utuminu wa Nzambi. Ene ejidyela o ituxi yâ ni kukala ni kixikanu kwa Kidistu, kweji kwiza kithangana Jihova weji kwabhana “o kubhanduluka.” (Ika. 3:19) Kyene kimoxi we netu, twatokala kukala tu athu aswina kyoso kitutula o njimbu yalungu ni kithangana kya Nzambi phala kufundisa o athu. Maji kitutokala kuxongwena o athu mukonda dya ukexilu wâ wayibha, mu veji dya kiki, tu amona kala ku hádya andakala jiphange jetu kala kyabhangele Phetele. Etu tudikwatenena mu njimbu ya Utuminu wa Nzambi, kana mu idifwa yayibha ya athu.

6. Kyebhi poxolo Phetele ni Nzwá kyalondekesa o kulenduka?

6 O jipoxolo exile athu akwa kuditulula. Ene kexile mudifumanesa mu madiwanu exile mubhanga. Poxolo Phetele wambela o athu: “Mukonda dyahi mwa mu tutonginina? O kwila o diyala didi twa mubhangesa kwenda mukutena kwetu, mba mukonda dya ubhezelu wetu kwa Nzambi?” (Ika. 3:12) Phetele ni jipoxolo jamukwá ejidile kwila kima kyosokyoso kyambote ejibhanga mu ukunji, ejitena ngó kubhanga mu kutena kwa Nzambi, kana mu kutena kwâ. Mukonda dya kiki, ni kulenduka kwoso ene exile mufumanesa Jihova ni Jezú mu yoso yexile mubhanga.

7, 8. (a) Ujitu webhi ubhana Nzambi ku athu? (b) Kyebhi o kikanenu kyalungu ni “kithangana kya Nzambi kuyukisa o ima yoso” kyamudikumbidila mu izuwa yetu?

7 Etu we twatokala kukala ni ukexilu wa kuditulula kyoso kitwamubhanga o kikalakalu kya kutula o njimbu ya Utuminu wa Nzambi. Mu kidi, o nzumbi ikôla ya Nzambi ki ibhana dingi ku Jikidistá o kutena kwa kusaka mu madiwanu, né kiki tutena kukwatekesa o athu kukala ni kixikanu kwa Nzambi ni kwa Kidistu ni kutambula o ujitu wazwela Phetele—o ujitu wa Nzambi kuloloka o ituxi yâ, ni kutambula o kubhanduluka kwa Jihova. Mivu yoso, mazunda a athu axikina o ujitu yú, anga akituka maxibulu a Kidistu a abatizala.

8 O kithangana mu twala kyene o kithangana kyexana Phetele kala “o kithangana kya Nzambi kuyukisa o ima yoso.” Nzambi mu kudimbidila o kizwelu kyê “kyazwelele bhukaxi ka jipolofeta jê ja fiyele mu ukulu,” o Utuminu wa Nzambi a utumbika ku dyulu ku muvu wa 1914. (Ika. 3:21; Jisá. 110:1-3; Dan. 4:16, 17) Mu kubhita kakithangana, Kidistu wamateka kwendesa o kikalakalu kya kubheka dingi mu ixi o ubhezelu wa kidi. Mukonda dya kiki, mazunda ni mazunda a athu ene mubokona mu palayizu mu nzumbi, ene alondekesa o idifwa yandakwa kwatekesa kutambula o mabesá andatubhana o Utuminu wa Nzambi. Ene axisa ‘o ukexilu wâ wokulu,’ ya azwata “o ukexilu wa ubhe, wabhange Nzambi mu vondadi yê.” (Efe. 4:22-24) Kala kyabhiti ni diyala amusake, o kikalakalu kya kuboka kene mu kibhanga mu nguzu ya athu, maji mu kutena kwa nzumbi ya Nzambi. Kala kyabhange Phetele twatokala kulonga kyambote o athu bhukaxi ka Mak’â Nzambi. Yoso itubhanga mu kukwatekesa o athu nakituke akayedi a Kidistu, tuditunda ngó kyambote mu kutena kwa Nzambi, kana mu kutena kwetu.

“Kitutena kudixibha mu kuzwela” (Ika. 4:1-22)

9-11. (a) Ihi yabhange o atwameni a Jijudé kyoso kyevu o njimbu ya Phetele ni Nzwá? (b) O jipoxolo exile polondo phala kubhanga ihi?

9 O diskulusu dya Phetele ni kwila o diyala wexile kinema watukatuka yu wadikola ni kusanguluka, kwabhangesa o athu kudiwana kyavulu. Mukonda dya kiki o kabhitangu ka tembulu, o muthu wexile mu langa o tembulu ni akunji a makota amateka kutokwesa o maka yá. Nange o mayala yá exile Jisadusewu, o mayala atokalele mu kibuka kiki exile jimvwama, exile we mudita mu maka a jinguvulu, exile mu bhanga yoso ni yoso phala o Jijudé nakale ni kutululuka ni akwa Loma. Exile we mudituna o ijila yexile mubhana o Jifalizewu. O Jifalizewu exile mubhana valolo yavulu ku ijila yiyi. O Jisadusewu kexile muxikina ku ulongelu wa difukunukinu. c Xinganeka o njinda yexile nayu ene mu kusanga poxolo Phetele ni Nzwá mu tembulu, mu kulonga ni kuswina kwoso kwila Jezú amufukununa!

10 O athu exile muzukutisa o jipoxolo, ni njinda yavulu ate Phetele ni Nzwá mu kaleya. Mu kizuwa kya kayela ambata ni nguzu yoso o jipoxolo jiji mu Inzo Yabetakota ya Kufundisa ya Jijudé. Phala o jinguvulu jojo akwa kudizangeleka, poxolo Phetele ni Nzwá “exile athu oso-oso, kadilongele kyavulu.” Mukonda dya kiki phala ene poxolo Phetele ni Nzwá kexile ni ujitu wakulonga mu tembulu. Ene kadilongele mu jixikola ja atwameni a jingeleja ja izuwa yenyoyo. Maji o kuswina kwâ kwabhangesa o afundixi mu inzo ya kufundisa kudiwana. Kyebhi Phetele ni Nzwá kyatenene kuzwela kyambote? Kima kimoxi mukonda “endele ni Jezú.” (Ika. 4:13) O Mesene yâ wa alongele ni ungana, ka alongo kala kyexile mubhanga o jimesene ja kulonga o Kijila.—Mat. 7:28, 29.

11 O Inzo Yabetakota ya Kufundisa yatumu o jipoxolo phala kaboke dingi. Mu izuwa yenyoyo, o itumu ya inzo yiyi ya kufundisa yexile ni valolo yavulu. Jisemana kudima kyoso Jezú kyexile mu mufundisa ku athu yá, ene ambe: “Mwene watokala kufwa.” (Mat. 26:59-66) Né kiki poxolo Phetele ni Nzwá kexile ni wôma. Bhu pholo dya mayala yó exile jimvwama, adilongele mu jixikola ja katunda, exile ni kutena kwavulu, Phetele ni Nzwá ni kuswina kwoso, maji ni kuxila kwoso we a ambela: “Se mwaxinganeka kwila, bhu pholo ya Nzambi kyafwama ku mi belesela muveji dya kubelesela Nzambi, énu kyá mwakijiya! Maji etu, kitutena kudixibha mu kuzwela o ima i twamono ni ima itwevu.”—Ika. 4:19, 20.

12. Ihi itena kutukwatekesa kukala ni kuswina?

12 O kwila eye we wala ni kuswina? Kyebhi ki udivwa kyoso kikumoneka o kithangana phala utene kubhana umbangi ku jimvwama, kwa yó ala ni mwenyu wambote, ni yó akwa fuma mu dyembu dyé? Kyoso o jindandu jé, o jikoleka jé ja xikola mba ja salu, kya kulokalala mukonda dya kukala Mbangi ya Jihova, o kwila ukala ni wôma? Se kyene eye utena kutolola o wôma yú. Kyoso kyexile mu ixi, Jezú walongo o jipoxolo jê kuzokela o kixikanu kyâ ni kuswina kwoso, maji we ni kuxila kwoso. (Mat. 10:11-18) Kyoso kyamufukununa, Jezú wakanena ku maxibulu mê kwila wejikala nawu “katé ku dizubhilu dya mundu.” (Mat. 28:20) Bhu kaxi ka kitendelesu kya Jezú, o “kimbadi kya fiyele kya dimuka” kyene mutulonga kuzokela o ima ituxikina. (Mat. 24:45-47; 1 Ph. 3:15) Tutena kubhanga kiki bhu kaxi ka ilongesu itutambula mu yônge ya kilunga, kala o kyônge Ukexilu wa Ukidistá ni Ukunji Wetu, ni madivulu metu kala o mbandu ya jw.org ni dyambu: Ibhwidisu ya Bibidya yo Tambwijile. O kwila wamukalakala kyambote ni jifalamenda jiji? Se tubhanga kiki o kuswina kwetu kwandadibandekesa dingi. Mu kukayela o phangu ya jipoxolo, kitwandakwehela kima kyosokyoso kutufidisa kuzwela o ima itwamono ni ima itwevu.

Kana kwehela kima kyosokyoso kukufidisa kuzwela o ima iwene mudilonga mu Bibidya

“Enyoso ni muxima umoxi adikola kwa Nzambi” (Ika. 4:23-31)

13, 14. Ihi itwatokala kubhanga kyoso kitwamubhita mu izukutisu ni mukonda dyahi?

13 Kyoso Phetele ni Nzwá kya akatula mu kaleya, ni lusolo adyongeka kumoxi ni jiphange ja mukwa ja kilunga. “Enyoso ni muxima umoxi adikola kwa Nzambi,” anga abhingi nguzu kwa Nzambi phala kusuluka mu kuboka. (Ika. 4:24) Poxolo Phetele wejidile kwila wowa wa dikota kudyelela mu nguzu yê phala kubhanga o vondadi ya Nzambi. Mu jisemana kudima mu kudyelela mu nguzu yê, poxolo Phetele wambe kwa Jezú: “Né mwene ene oso yá akuxisa, mukonda dya ima yanda bhita n’eye, eme ki nganda kuxisa, kana!” Maji kala kyambele Jezú, Phetele mukonda dya wôma wa athu waditunu o kamba dyê ni mesene yê. Maji Phetele wadilongo ku kitondalu kyê.—Mat. 26:33, 34, 69-75.

14 Phala kukumbidila o kitumu kya kukala mbangi ya Kidistu, eye watokala kubhanga dingi ima yengi, mu veji dya kumuxikina ngó. Kyoso o jinguma jetu kyamesena kuzozesa o kixikanu kyé mba kukufidisa o kuboka, kayela o phangu ya poxolo Phetele ni Nzwá. Samba kwa Jihova mu kumubhinga nguzu. Bhinga kikwatekesu ku jiphange mu kilunga. Zwela ni tufunga ni jiphange ja kulu mu nzumbi o ibhidi iwamudibhana nayu. O misambu ya jiphange jetu itena kutubhana nguzu phala tukolokote.—Efe. 6:18; Tiy. 5:16.

15. Mukonda dyahi o jiphange eha kuboka mu kakithangana, kabhingi kuluwala?

15 Se sayi kizuwa wabu mu tendasá mba weha o kuboka mu kakithangana, kana kuluwala. Lembalala kwila o jipoxolo joso eha o kuboka mu kakithangana kyoso Jezú kyafu. Maji ni lusolo lwoso avutuka mu kuboka. (Mat. 26:56; 28:10, 16-20) Mu veji dya kwehela o itondalu yê yokulu ku kuzozesa, o kwila utena kudilonga kima ku itondalu yiyi ni kuswinisa akwenu bhukaxi ka ima iwadilongo?

16, 17. Ihi itudilonga ku musambu wabhange o akayedi a Kidistu mu Jeluzaleme?

16 Ihi itwatokala kutumbula mu misambu yetu kyoso o jinguvulu kyatuzukutisa? Tonginina kwila, o maxibulu kabhingile phala kabhite mu izukutisu. Ene alembalala o izwelu ya Jezú: “Se a ngi zukutisa, enu wenu anda mi zukutisa.” (Nzw. 15:20) Mu kiki, o maxibulu yá afiyele abhingile kwa Jihova phala kwivwa o ima yexile mu zwela o jinguma jâ phala kwakwatesa “wôma.” (Ika. 4:29) Mu kidi o maxibulu kexile ngó mu dikwatenena ku izukutisu kana. Maji ene ejidile kwila o izukutisu yiyi yexile mu kumbidila kikanenu kya Jezú. Kala kya alongele Jezú kusamba kwila, o vondadi ya Nzambi ‘atokala ku ibhanga mu ixi,’ ene ejidile kuma kabasa kima kyejizwela o jinguvulu, o vondadi ya Nzambi yatokala mwene kudikumbidila.—Mat. 6:9, 10.

17 Phala kubhanga o vondadi ya Nzambi, o maxibulu asambe kwa Jihova: “Kwatekesa o jiselevende jé n’a suluke kuzwela o maka mé sé wôma.” Kyebhi Jihova kyatambwijila o musambu yú? “O kididi mwa dyongekele kyatunguta, enyoso ezala ni nzumbi ikôla, anga amateka kuboka o maka ma Nzambi sé wôma.” (Ika. 4:29-31) Seku kima kitena kufidisa o vondadi ya Nzambi kudikumbidila. (Iza. 55:11) Né mwene se o ibhidi yavulu mba se o jinguma jetu akala ni kutena kwavulu, se tudikola kwa Nzambi yetu mu musambu, tutena kukala ni kidyelelu kwila mwene wandatubhana nguzu phala tusuluke mu kuzwela o maka mê ni kuswina kwoso.

Ene a “nganala o athu, maji Nzambi, kana” (Ika. 4:32–5:11)

18. Ihi yexile mubhanga o jiphange mu Jeluzaleme phala kudikwatekesa?

18 O jiphange mu kilunga kya ubhe mu Jeluzaleme atenesa 5.000. d Sumbala enyoso katundile mu kididi kimoxi, o maxibulu akexile ni “muxima umoxi ngó.” Enyoso akexile ni kibanzelu kimoxi ni ukexilu umoxi wa kuxinganeka. (Ika. 4:32; 1 Ko. 1:10) O maxibulu kexile ngó mubhinga kwa Jihova phala kwabesowala, maji mu kithangana kyatokala akexile we mu dikwatekesa mu xitu ni mu nzumbi. (1 Nz. 3:16-18) Kyene kyabhange dixibulu amwixana Zuze, o jipoxolo akexile ku mwixana Balanabé. Mwene wasumbisa kibhela kyakexile nakyu, yu wasangela o kitadi kyoso phala kukwatekesa o jiphange atundu dikanga. Mwene wabhange kiki ni muxima woso. Kiki kyakwatekesa o jiphange kuxala dingi kithangana mu mbanza ya Jeluzaleme phala kudilonga dingi yalungu ni kixikanu kyâ.

19. Mukonda dyahi Jihova wajibha Ananiya ni Safídya?

19 O dikaza Ananiya ni Safídya asumbisa o kibhela kyâ, ya asangela kitadi. Maji ene kabhana o kitadi kyoso, a “swekaku mbandu.” (Ika. 5:2) Jihova wajibha o dikaza didi, ki mukonda dya kwila o kitadi kyexile kyofele, maji mukonda exile ni ukexilu wayibha, ya atange makutu. Ene a “nganala o athu, maji Nzambi, kana.” (Ika. 5:4) Kala o akwa makutu a abalakalele kwala Jezú, Ananiya ni Safídya atandanganyele dingi ni kutambula o fuma ya athu, kana o kusangulukisa Nzambi.—Mat. 6:1-3.

20. Ihi itonginina Jihova kyoso kitumubhana kima?

20 Mu izuwa yetu mazunda a Jimbangi ja Jihova akwatekesa o kikalakalu kya kuboka o njimbu yambote ku mundu woso mu kusangela kitadi. Ene alondekesa o ukexilu wakubhana wakexile nawu o maxibulu afiyele ku hama ya dyanga mu Jeluzaleme. Seku muthu amujijidika kubhana o kithangana kyê mba kitadi phala kukwatekesa o kikalakalu kiki. (2 Ko. 9:7) Mu kidi, Jihova kamesena kwila tumusidivila ni kijijidiku maji wamesena kwila tumusidivila ni vondadi yoso. Kyoso kitubhana kima kwa Jihova, mwene kaxinganeka se o kima kitwamubhana kyadikota mba kyofele, maji utonginina o muxima wetu. (Mál. 12:41-44) Etu kitumesena kukala kala Ananiya ni Safídya mu kwehela kwila o sidivisu yetu kwa Nzambi, tu ibhanga mukonda dya ukumbu mba phala kutambula o fuma ya athu. Mu veji dya kiki, kala Phetele, Nzwá ni Balanabé twamesena kusidivila Jihova ni nguzu yoso mukonda dya henda yetu kwa mwene ni ku akwetu.—Mat. 22:37-40.

a O athu exile mubhanga misambu mu tembulu ni kubhana o jisata ja kamene ni ja ngoloxi. O jisata ja ngoloxi exile mu jibhana “mu divwa dya ola,” kifwa mu kwinyi ni kitanu kya ola.

c Tala o kaxa “ O Mukunji Wadikota ni Akunji Abetakota,” mu difwe 38.

d Ku muvu wa 33 K.K. nange kwakexile ngó 6.000 ja Jifalizewu ni Jisadusewu jofele mu mbanza. Nange kiki kyene kyabhangesa o ibuka iyadi yiyi kukala ni wôma wa ulongelu wa Jezú.