Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBHUIDISU 8

Ihi i Nga Tokala Kuijiia ia Lungu ni Kubhanga Undumbu mu Kijijidiku?

Ihi i Nga Tokala Kuijiia ia Lungu ni Kubhanga Undumbu mu Kijijidiku?

MUKONDA DIAHI UA TOKALA KUIJIIA O MAKA ENHÁ?

Mivu ioso, mazunda ni mazunda a athu ene mu a jijidika kubhanga undumbu. O minzangala ene a beta-o-kota kua kuata, phala kua jijidika kubhanga undumbu.

IHI I UEJI BHANGA?

O muthu ua kuata Annette, ua mu takula bhoxi. Muéne kejidile o maka a kexile mu bhita. Muéne uambe: “Nga bhange ioso phala ku mu fidisa. Nga fikisa ku dikôla, maji o dizuí diami ki di kexile mu tunda. Nga mu hukula, nga mu phuphu ni inama, nga mu bhana jihome, nga mu te iala. Anga ng’ívua phoko ia ngi tubula. O nguzu ioso ia ngi bhu.”

Se ua di bhanene ni maka enhá, ihi i ueji bhanga?

XINGANEKA!

Nange, kioso ki u tunda m’usuku, u di langa. Maji né kiki, o ima iaiibha i tena kubhita. O Bibidia i zuela: “O lusolo ki lua ió ngó a bhebhuluka . . . oso a xitunuka mu thulu [ki] ene ngó a bonga o ujitu, maji o ibatu ni jithembu ja tokala ene oso mu uzediuilu ua muthu ni muthu.”Ndongixi 9:11.

Saí minzangala kála Annette, a a jijidika kubhanga undumbu ku athu ka ejiia. A mukuá a kuata ku athu ejiia, mba ndandu. Kioso kiexile ni dikuinhi dia mivu, Natalie a mu jijidika kubhanga undumbu ku munzangala ua tungile bhua zukamena o inzo iê. Muéne uambe: “Ku dimatekenu nga kexile ni uôma, ni jisonhi javulu. Mukonda dia kiki, nga sueka o maka a bhitile n’eme.”

EIE KUALA NI KIKUMA

Annette ua mu ditatela hanji mukonda dia ima iaiibha ia bhitile. Muéne uambe: “Ngene mu xinganeka hanji mu ima ia bhiti mu usuku uenió. Ngi fika kuila, nga tokalele kubhanga dingi phala ku mu fudisa ku ngi bhanga kiaiibha. Mu kidi, kioso kia ngi kubu o phoko, uôma ua ngi kuata. Ki ngi tena kubhanga dingi kima, maji ngi divua kuila, nga tokalele kubhanga dingi kima.”

Natalie uene ué mu ditatela. Muéne uambe: “Ki ngi tokalele kudielela kiavulu ku akuetu. O jitata jami a ngi tangela kuila, se nga mesenene kutonoka dikanga, nga tokalele kukala kumoxi ni phange’ami, maji ki ngi belesela. Mu kiki, vizinhu iami ua zeka n’eme mu nguzu, mukonda ki ngi dilange. O kima kia bhiti kia luualesa o muiji uami. Ngene mu ditatela mukonda dia kua luualesa. O ima íii, i ngi bhangesa ku divua kia iibha.”

Se uene mu divua ué kala Annette mba Natalie, kia dianga, sota kuxinganeka kuila, eie ki ua bhange o ima íii ia iibha, mu vondadi iê. Saí athu ka bhana valolo mu maka iâ, mu kiki, ene a zuela kuila, o maiala a uabhela kubhanga o ima íii, ni kuila, o athu ene mu a bhanga o ima íii ia iibha, ene a sota o ima íii. Mu kidi, sé-ku muthu ua mesena kubhita mu ima íii. Se ua dibhanene kiá ni maka iâ, ejiia kuila, eie kualé ni kikuma kia kima!

Mu kidi, ki kubhonza kutanga o izuelu eie kualé ni kikuma kia kima;” maji nange kubhonza kiavulu kuxikina mu izuelu íii. Saí athu a sueka o ima ia bhiti, mukonda dia kiki, o kitongoluelu kiâ ki kala mu ku a bazela. Ene a kala ué ni ibanzelu ia iibha. Maji se u dixibha, nanhi ua-nda katula o mbote? O kuila eie? Inga o muthu ua ku bhange kia iibha? Kima kiambote kuijiia o ukexilu ua mukuá, ua ku dibhana ni maka enhá.

ZUELA O MAKA A BHITI N’EIE

O Bibidia izuela kuila, kioso Jobe kia kumbamene, muéne uambe: “Mu ku-tata kua muenhu uami, nga-nda kuzuela.” (Jobe 10:1) Se u sota kubhanga kiki, ua-nda katula mbote iavulu. O kuzuela ni muthu u ua dielela, ku tena ku kuatekesa ku dibhana ni maka, ni kusosolola o kuxixima kué kua muxima.

Nange eie ua mu dibhana ni maka a dikota. Mukonda diahi kusote muthu phala ku kukuatekesa?

Kiene kia bhangele Annette. Muéne uambe: “Nga zuela ni dikamba diami di nga dielele. Mu kiki, muéne ua ngi suínisa kuzuela ni tufunga tuiadi tua kilunga kiami. Nga bhangele kiambote mu kukaiela o ndunge iê. Ene a ngi kundu mu veji javulu, a zuela o ima i nga bhindamene kuívua. Ene a ngi londekesa kuila, eme ki ngi kexile ni kikuma mu ima ia bhitile.”

Natalie ua zuela ni jitata jê ia lungu ni ima ia bhitile. Muéne uambe: “Ene a ngi kuatekesa kiavulu, a ngi suínisa kuzuela o ima ia bhitile. O kubhanga kiki, kua ngi kuatekesa kusosola o ndolo ni njinda i nga kexile na-iu.”

O kima kia mukuá kia kuatekesele Natalie, o musambu. Muéne uambe: “O kuzuela ni Nzambi, kua ngi kuatekesa benge-benge kioso ki nga kexile ni hele ia kuzuela ni muthu uoso-uoso, ia lungu ni ima ia bhitile. Mu musambu, ngi tena kuzuela o ima ioso i nga mesena. O kubhanga kiki, kua kexile mu ngi kuatekesa kukala ni kutululuka kua muxima.”

Eie u tena ué kumona kuila, saí “thembu ia kusaka.” (Ndongixi 3:3) Sota kukala ni sauidi iambote, ni kukala ni ibanzelu iambote. Sota kukala ni kithangana kia soko phala kunhoha. Dielela kua Jihova, o Nzambi mukuá kukuatekesa.2 Kolindo 1:3, 4.

SE UALA KIÁ NI KITALA KIA SOKO PHALA KUKALA NI SAI

Se a mu kujijidika kubhanga o undumbu, ki kima kia iibha kuzuela ni kusuína “Kana kubhanga kiki!” mba “Kana ku ngi kuata.” Kana kukala ni uôma ua kubhanga kiki, mu kubanza kuila, o sai iê ua-nda kuxisa. Se muéne u kuxisa mukonda dia kudituna kubhanga o undumbu, kiki kilombolola kuila, muéne ki diiala diambote! Eie ua tokala kukala ni diiala diambote, u kuxila eie ni ijila iê.

IBHUIDISU IA LUNGU NI KIJIJIDIKU KIA KUBHANGA UNDUMBU

“Kioso ki nga kexile mu dilonga mu xikola, koleka jami a ngi kuatele ku mele iá a matekene kuzuela ima ia ufusa. Ene a ngi tangele kuila ngeji sanguluka dingi kiavulu se nga bhangele-nau undumbu.”—Coretta.

Mudié, o kuila o jikoleka ja Coretta akexile

  1. Mu tonoka-nê?

  2. Mu mu tangesa?

  3. Mu mu jijidika kubhanga undumbu?

“Kioso ki nga kexile mu maximba, munzangala ua kexile mu ngi xaxata ni kuzuela ima ia ufusa. Nga mu katula o lukuaku, eme nga mu bhe mubazu. Muéne ua ngi tale kia iibha kala ngi dilaji.”—Candice.

Mudié, ihi ia kexile mu bhanga o munzangala iú kua Candice?

  1. Kutonoka-nê?

  2. Ku mu tangesa?

  3. Ku mu jijidika kubhanga undumbu?

“Mu muvu ua tundu-mu, saí munzangala ua kexile mu ngi tangela kuila ua ngi zolele kiavulu iu ua mesenene kukala n’eme, maji nga ditunine ithangana ioso. Saí ithangana muéne ua kexile mu ngi xaxata mu lukuaku. Nga mu tangela phala ka ngi xaxate, maji ka kexile mu ng’ivua. Saí kizuua nga kexile mu kuta o jihai jami, muéne ueza iu ua ngi kuata mu mbunda.”—Bethany.

Mudié, o kuila o munzangala iú ua kexile:

  1. Mu tonoka ni Bethany?

  2. Mu mu tangesa?

  3. Mu mu jijidika kubhanga undumbu?

Mu maka atatu iá, o kitambuijilu, o kijimbuete kia C. O minzangala a mesenene kubhanga undumbu ni ilumba.

Mukonda diahi o kutonoka ni kutangesa ki ku difu ni kujijidika muthu kubhanga undumbu?

Kujijidika muthu kubhanga undumbu, kulombolola kuila o muthu ka mesena ku ki bhanga maji né kiki a mu jijidika.

O ukexilu iú ki maka a ku tonoka kana. O muhatu a tena ku mu katula ujitu mu nguzu.