Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

KIBATULU 21

O Utuminu ua Nzambi Ua-nda Buika o Jinguma Jê

O Utuminu ua Nzambi Ua-nda Buika o Jinguma Jê

MILONGI IA KIBATULU

O izulukutu ia-nda bhita ande dia ita ia Alumajedone

1, 2. (a) Ihi ilondekesa kuila o Sobha ietu ua mu tumina tundé ku muvu ua 1914? (b) Ihi i tua-nda di longa mu kibatulu kiki?

 O KUIJIIA o ima iene mu bhanga o Utuminu ua Nzambi bhu pholo ia jinguma jê, ku suinisa kiavulu o kixikanu kietu. (Jisá. 110:2) O Sobha ietu uala ni kifuxi kia dikota kia aboki. Muéne uene mu zelesa o akaiedi’ê n’a kale ni ukexilu uambote mu nzumbi ni mu kilunji. Etu tuala ni ukamba uambote ni jiphange joso ku mundu sumbala ni nguzu iene mu bhanga o jinguma ja Utuminu phala ku tu uanuna. O ima íii ni ima ia mukuá i tua di longo kiá, ilondekesa kuila o Sobha ietu ua mu tumina mu kaxaxi ka jinguma ja Utuminu tundé ku muvu ua 1914.

2 O Utuminu ua Nzambi ua-nda bhanga dingi ima ia mukuá iambote ku hádia. O Utuminu ua-nda ‘kuíza’ ku “sasujula” o jinguma jê. (Mat. 6:10; Dan. 2:44) Maji ande dia ima íii ku bhita, kua-nda bhita hanji izulukutu ia mukuá. Izulukutu iebhi? Ikanenu iavulu ia Bibidia itambuijila o kibhuidisu kiki. Tu di longe o ikanenu íii ni tu mone o izulukutu ia-nda bhita ku hádia.

Kizulukutu Kia-nda Bhita Ande Dia ‘Kibuika ku Tula’

3. Kizulukutu kiahi kia dianga ki tua mu kinga?

3 Ngolokela ia ku tululuka. Mu ku sonekena akua Tesalonika, o poxolo Phaulu ua tange o kizulukutu kia dianga ki tua mu kinga. (Tanga 1 Tesalonika 5:2, 3.) Mu mukanda iú Phaulu ua soneka o “Kizuua kia Ngana,” kuila kia-nda mateka ni kibuikilu kia “babilonia ia dikota.” (Dij. 17:5) Maji ande dia kizuua kia Jihova ku bhixila, o jinguvulu a-nda di kola, “kua batama, kua tululuka!” O jinguvulu nange a-nda tanga ima ia-nda londekesa o izuelu íii. O kuila o atuameni a jingeleja a-nda di kola uá? Kuma ene a tokala ku mundu, nange a-nda di kola kumoxi ni jinguvulu, “kua tululuka.” (Jel. 6:14; 23:16, 17; Dij. 17:1, 2) O ku di kola kuku, kua-nda londekesa kuila o kizuua kia Jihova kia-nda mateka kiá. O jinguma ja Utuminu ua Nzambi “kana bhuma bhua bhitila n’a lenge.”

4. Mbote iahi i tu katula mu kuijiia o kikanenu kia tange Phaulu kia lungu ni ku di kola kuila, kua tululuka, kua kondama?

4 Mbote iahi i tu katula mu kuijiia o kikanenu kiki? Phaulu uambe: “Ki muala mu’avundu kuila Kizuua kia Ngana ki mi tukumuisa kala muii.” (1 Tes. 5:3, 4) Etu ki tu difu ni athu ku mundu, mukonda tuejiia ihi ia-nda bhita ku hádia. Kiebhi o kikanenu kiki kia ku di kola o ku tululuka, kia-nda di kumbidila? Tua tokala ku kinga ngó phala ku mona ihi ia-nda bhita. Kienhiki, “tu tonienu, tu kale ku mesu azele.”—1 Tes. 5:6; Sof. 3:8.

O Hadi ia Dikota i Mateka

5. Ihi ia-nda londekesa o dimatekenu dia “hadi ia dikota?”

5 Ku buisa o jingeleja. Lembalala ia zuela Phaulu: ‘Kia-nda kuila: Kua batama, kua tululuka, a kà tukumuka kibuika kiâ kia tula!’ Kála o kimuikinu ki dianga o kumoneka, kiene kiua ki moneka o nzaji, o kithangana kia-nda zuela, “kua batama, kua tululuka,” “a kà tukumuka kibuika kiâ kia tula.” Ihi a-nda i buika? Kia dianga, “babilonia ia dikota,” o kisangela kia jingeleja ja makutu, a i ijiia ué mu dijina dia ‘kiuaia.’ (Dij. 17:5, 6, 15) O kibuikilu kia Kidistandade ni jingeleja ja mukua ja makutu kia-nda londekesa o dimatekenu dia ‘hadi ia dikota.’ (Mat. 24:21; 2 Tes. 2:8) Phala athu avulu, o kizulukutu kiki kia-nda kuíza kála muii. Mukonda diahi? Mukonda o kiuaia ua-nda di mona kála “na mvuale” ka “moneka . . . dilamba.” Maji muéne ua-nda mona kuila o kidielelu kiê kidielelu kia hatu. A-nda mu buisa ni lusolo kala “mu kumbi dimoxi.”—Dij. 18:7, 8.

6. Nanhi mba ihi ia-nda buisa “babilonha ia dikota?”

6 Nanhi mba ihi ia-nda buisa “babilonha ia dikota?” O “kiama” kiala ni “kuinhi dia lumbinga.” O divulu dia Dijingunuinu dilondekesa kuila o kiama, o ji Nações Unidas. O dikuinhi dia lumbinga dilombolola o jinguvulu joso jene mu kuatekesa o “kiama [kiki] ki kusuka.” (Dij. 17:3, 5, 11, 12) Kiebhi kia-nda kala o kibuikilu kiki? O ji Nações Unidas a-nda katula o umvuama uoso ua kiuaia kiki, a-nda mu dia o xitu iê ni ku “mu oha mu túbhia katé ua buila.”—Tanga Dijingunuinu 17:16. a

7. Kiebhi o izuelu ia Jezú mu divulu dia Matesu 24:21, 22, ia di kumbidila ku hama ia dianga K.K., ni kiebhi kia-nda di kumbidila ku hádia?

7 O izuua ia jiphaxi a-nda i butisa. O Sobha ietu ua londekesa ihi ia-nda bhita mu kithangana kia hadi ia dikota. Jezú uambe: “Mukonda-phe dia akua Nzambi ósole, izu’uoio a kà i [butisa].” (Tanga Matesu 24:21, 22.) O izuelu ia Jezú ia dianga ku di kumbidila ku muvu ua 66 K.K. kioso Jihova kia “butisa” o kibuikilu kia Jeluzaleme bhu maku a akua Loma. (Marku 13:20) Kiki kia kuatekesa o Jikidistá mu Jeluzaleme ni mu Judá o ku bhuluka. Ihi-phe ia-nda bhita kioso o hadi ia dikota kia-nda kuiza ku thandu dia ngongo ioso? Jihova bhu kaxi ka Sobha ietu, ua-nda ‘butisa’ o kizukutisu kia ji Nações Unidas phala o abhezi’ê a kidi ka a buike kumoxi ni jingeleja ja makutu. Kienhiki, o jingeleja ja makutu a-nda ji buisa, maji o ubhezelu umoxi-élele ua kidi, kana. (Jisá. 96:5) Kindala, tu mone o izulukutu ia-nda bhita kioso kia-nda bhita o hadi ia dikota.

Izulukutu Ia-nda Bhita Ande Dia Alumajedone

8, 9. Isunji iahi ia tange Jezú ni kiebhi kia-nda kala o athu mu ku mona o isunji íii?

8 O kikanenu kia Jezú kia lungu ni izuua isukidila-ku kilondekesa kuila kua-nda bhita ima iavulu ande dia ku mateka o ita ia Alumajedone. Ima iiadi ia dianga i tua-nda di longa, iala mu divulu dia Matesu, Marku, ni Luka.—Tanga Matesu 24:29-31; Marku 13:23-27; Luka 21:25-28.

9 Isunji ku diulu. Jezú ua tange: “Dikumbi di vunda, o mbeji i kamba muene kumuika o jithethembua ji laúka ku diulu.” O kuila kua-nda moneka isunji ku diulu? Nange kiene. (Iza. 13:9-11; Joue. 2:1, 30, 31) Kiebhi kia-nda kala o athu a-nda mona o isunji íii? Ene a “kà di kuata mukôndo” mukonda dia ku “kala mu jiphata.” (Luka 21:25; Sof. 1:17) O jinguma ja Utuminu ua Nzambi, ki kale o ‘jisobha mba abhika’—a-nda “kuambuka ni uôma, mu ku banza o ima ia-ndu bhita” a-nda sota kididi kia ku lengela. Maji ene ka-nda sanga kididi kia kondama, ka-nda tena ku lenga o njinda ia Sobha ietu.—Luka 21:26; 23:30; Dij. 6:15-17.

10. Kiebhi Jezú kia-nda fundisa o athu ni kiebhi o athu a fiiele ni jinguma ja Utuminu ua Nzambi kia-nda divua?

10 Kufundisa. Jinguma joso ja Utuminu ua Nzambi, né muene sé ku ki mesena, a-nda mona kizulukutu kia-nda bandekesa dingi o uôma uâ. Jezú uambe: “[Ene a] kà mona o Mon’a Muthu iu uiza ku matuta ni kutena kuavulu ni ungana.” (Marku 13:26) O kisunji kia-nda bhita ku diulu, kia-nda londekesa kuila Jezú ueza kufundisa o athu. Mu kuzuela hanji ia lungu ni izuua isukidila-ku, Jezú ua zuela dingi ima ia mukuá ia lungu ni kufundisa kuku. O ima íii tu i sanga mu kifika kia jimbudi ni jihombo. (Tanga Matesu 25:31-33, 46.) O athu a fiiele a xikina o Utuminu ua Nzambi, a-nda ku a fundisa kála “jimbudi” a-nda ‘bhetula o mítue iâ bhulu, kuma o kubhindumuka kuâ kua bhixila.’ (Luka 21:28) Maji o jinguma ja Utuminu a-nda ku a fundisa kála “jihombo” a-nda “dila,” mu kuijiia kuila “a kàia ku phaxi ki iabhua.”—Mat. 24:30; Dij. 1:7.

11. Ihi i tua tokala kuijiia mu ku di longa o izulukutu ia-nda bhita ku pholo?

11 Kioso Jezú kia-nda fundisa “akua jixi joso,” kua-nda bhita hanji izulukutu ia mukuá ande dia ita ia Alumajedone o ku mateka. (Mat. 25:32) Tua-nda di longa ngó izulukutu iiadi: O kizukutisu kia Ngongo dia Mangongo ni ku bhongolola o Jikidistá a a undu. Kioso ki tua-ndaia ni ku di longa o izulukutu iiadi íii, tua tokala kuijiia kuila o Mak’â Nzambi ka tu tangela o kithangana kia-nda bhita o izulukutu íii. Nange kizulukutu kimoxi kia-nda bhingana kia mukuá.

12. Kiebhi Satanaji kia-nda sota ku zukutisa mu veji ia sukina o Utuminu ua Nzambi?

12 Ku zukutisa o mundu ua Nzambi. O Ngongo ia Mangongo ua-nda zukutisa o Jikidista a a undu a-nda kala hanji mu ixi ni jimbudi ja mukuá. (Tanga Izekiiele 38:2, 11.) O kizukutisu kiki ku Utuminu ua diulu, kia-nda kala o kizukutisu kia sukina kia Satanaji ku Jikidista a a undu tundé kia mu kaie ku diulu. (Dij. 12:7-9, 17) Benge-benge tundé o kithangana kia mateka ku bhongolola o Jikidista a a undu mu kilunga kia Ukidistá, Satanaji ua mesena ku zubha o kutululuka kuâ—maji ka mu tena. (Mat. 13:30) Mu ku zukama o kithangana kia ku buika o jingeleja joso ja makutu, o mundu ua Nzambi ua-nda moneka kála ua kambe “dikûmba mba mabhitu,” Satanaji ua-nda mona kuila, kiene o kithangana kiê kia ku a buikisa. Muéne ua-nda suínisa o makamba mê phala ku zukutisa o abhezi a Nzambi.

13. Kiebhi Jihova kia-nda bhulula o mundu uê?

13 Izekiiele u tu tangela ihi ia-nda bhita. Ia lungu ni Ngongo, o Bibidia i zuela: “Eie-phe ua kà tunda mu kididi kié ku jimbandu ja ku suku, hé ua k’èza n’eie ni ifuxi iavulu kumoxi, ene oso a sambela ku jikabalu, kiónge kia dikota, kifuxi ki bhonza o ku ki tanga anga eie ua kà banda mu kúlua ni mundu uami ua Izalaiele, mukuâ ni dituta phala kuvungina o ixi iami iene.” (Ize. 38:15, 16) Ihi ia-nda bhanga Jihova ni kizulukutu kiki kia dikota? Jihova u zuela: “Njinda iami ia ká ngi banda mu mazulu. Nga kà mu’ ixanena o xibhata.” (Ize. 38:18, 21; tanga Zakadiia 2:8.) Jihova ua-nda zokela o mundu uê mu ixi mu ku bheka o ita ia Alumajedone.

14, 15. Kizulukutu kiahi kia-nda bhita kioso kia-nda mateka o kizukutisu kia Satanaji?

14 Ande dia kuzuela kiebhi Jihova kia-nda bhulula o mundu uê ku ita ia Alumajedone, tu xinganeke hanji o kizulukutu kia mukuá. O kizulukutu kiki kia-nda bhita bhu kaxi ka kizukutisu kia Satanaji ni kioso kia-nda zokela Jihova o mundu uê mu Alumajedone. Kála ki tua mono mu kibatulu kia 11, o kizulukutu kia kaiadi kia lungu ni ku bhongolola o Jikidistá a a undu a-nda kala hanji mu ixi mu kithangana kieniókio.

15 Ku bhongolola o Jikidistá a a undu. Matesu ni Marku a tange o itendelesu ia Jezú ia lungu ni “athu’ê angene”—o Jikidistá a a undu—ia tokala ué ku izulukutu ia-nda bhita ande dia ku mateka o ita ia Alumajedone. (Tanga o kaxi 7.) Mu kuzuela ia lungu ni muéne, Jezú ua kanena: “Muène ua kà tuma ji-anju jê ni ji bhongolole athu’ê angene ku mbandu jiuana ku tunda o kitembu, tunde kua suku o’xi katé kua suku o diulu.” (Mar. 13:27; Mat. 24:31) Ihi ilombolola o ku bhongolola kua tange Jezú? Muéne ka kexile mu zuela o kidimbu kia sukina kia-nda tambula o Jikidistá a a undu, a-nda kala hanji mu ixi ande dia ku mateka o hadi ia dikota. (Dij. 7:1-3) Maji Jezú ua kexile mu zuela o kizulukutu kia-nda bhita mu kithangana kia hadi ia dikota. Kiki kilombolola kuila ku dimatekenu dia kizukutisu kia Satanaji ku mundu ua Nzambi, o Jikidistá a a undu a-nda kala hanji mu ixi mu kithangana kieniókio, a-nda ku a ambata ku diulu.

16. Ihi ia-nda bhanga o Jikidistá a a undu mu ita ia Alumajedone?

16 Kiebhi o ku bhongolola o Jikidistá a a undu kia lungu ni kizulukutu kia-nda kaiela, o Alumajedone? O kithangana kia ku bhongolola, kilombolola kuila o Jikidistá joso a a undu a-nda kala kiá ku diulu ande dia ku mateka o ita ia Alumajedone. O 144.000 a Jikidistá a a undu a-nda tambula ungana ku diulu, kumoxi ni Jezú a-nda buika o jinguma ja Utuminu ua Nzambi “ni mbasa ia felu.” (Dij. 2:26, 27) Mu kiki ni ji-anju ja tenena, o Jikidistá a a undu a-nda fukunuka a-nda kaiela Kristu, o Sobha, Diiala dia Ita, kioso kia-ndaia ni ku bhânga ni “kifuxi ki bhonza o ku ki tanga” kia jinguma a-nda zukutisa o mundu ua Jihova. (Ize. 38:15) Kioso kia-nda mateka ku bhânga, o Alumagedone ia-nda mateka!— Dij. 16:16.

O Disukilu Dia Hadi ia Dikota

O ita ia Alumajedone i mateka!

17. Ihi ia-nda bhita ni “jihombo” mu ita ia Alumajedone?

17 Kibuikilu. O ita ia Alumajedone ia-nda zubha o hadi ia dikota. Mu kithangana kieniókio, Jezú ua-nda tambula kikalakalu kia mukuá. Ka-nda kala ngó o Mufundixi ua “akua jixi joso,” muéne ua-nda Buika ué o akua jixi joso—o athu a a fundisile muéne kála “jihombo.” (Mat. 25:32, 33) Ni “xibhata iatu,” o Sobha ietu ua-nda “tolola na-iu akua jixi.” Sé phata, oso a difu ni jihombo—ki kala o “jisobha” mba “abhika”—“a kàia ku phaxi ki iabhua.”—Dij. 19:15, 18; Mat. 25:46.

18. (a) Ihi ia-nda bhita ni “jimbudi?” (b) Kiebhi Jezú kia-nda tolola o jinguma jê?

18 Maji ki kiene kia-nda bhita ni ió a-nda ku a fundisa kala “jimbudi!” Mu veji dia ku a diota kuala o kifuxi kia masoladi a Satanaji, edi kála “jihombo,” o “mundu uavulu” edi kála “jimbudi” ja kambe mubhuludi, a-nda bhuluka ku kizukutisu kia jinguma ni ku tunda “ku hadi ia dikota.” (Dij. 7:9, 14) Kienhiki-phe, kioso Jezú kia-nda tolola o jinguma joso ja Utuminu ua Nzambi, muéne ua-nda ta Satanaji ni madimonho mê mu dikungu ki di moneka hole. Muenhomo ene ka-nda tena ku bhanga kima, a-nda kala kála afu, mu midi ia mivu.—Tanga Dijingunuinu 6:2; 20:1-3.

Ihi i Tua Tokala o ku Bhanga Phala ku Bhuluka?

19, 20. Kiebhi ki tu tena ku kaiela o phangu i tu sanga mu divulu dia Izaia 26:20 ni 30:21?

19 Ihi i tua tokala o ku bhanga phala tu bhuluke ku izulukutu ia-nda bhita? O Mulangidi u tua di longo kiá mivu ku dima, ua zuela: “Phala ku bhuluka kua-nda bhinga ku belesela.” Mukonda diahi? O kitambuijilu tu ki sanga mu izuelu ia Jihova ku Jijudé a tungile m’ukulu mu Babilonha akexile ku ubhika. Jihova ua kanene kuila o mbanza ia Babilonha eji ku i buika, maji ihi ia tokalele ku bhanga o mundu ua Nzambi phala ku bhuluka ku kizulukutu kieniókio? Jihova ua tendelesa: “Uila kiki, enu mu mundu uami, ndenu, mu bokone mu jinzu jenu, mu di jikile momo, mu suame ngó kathangana, katé ki somboka o njinda.” (Iza. 26:20) Tala o izuelu mu velusu íii: “ndenu,” “mu bokone,” “mu di jikile,” “mu suame”—o izuelu íii ilondekesa kitumu. O jijudé a belesele o kitumu kiki, eji di jikila mu jinzo jâ, ni ku kala dikanga dia masoladi akexile mu ikoka. Kienhiki, se a mesenene ku bhuluka a tokalele ku belesela o itendelesu ia Jihova. b

20 Phangu iahi i tu di longa? Kála kia bhiti ni jiselevende ja Nzambi m’ukulu, phala ku bhuluka ku izulukutu ia-nda kuiza kua-nda bhinga ku belesela o itendelesu ia Jihova. (Iza. 30:21) O itendelesu íii tu i tambula mu ilunga. Kienhiki tua tokala ku belesela ni muxima uoso o itendelesu ia tu bhana. (1 Nzu. 5:3) Se tu belesela lelu, ki kia-nda tu bhonza ku belesela ni muxima uoso ku hádia, kienhiki a-nda tu langa ni ku tu bhulula kua Tata ietu, Jihova, ni Sobha ietu Jezú. (Sof. 2:3) O ku tu langa kua Nzambi, kua-nda tu kuatekesa ku mona kiebhi o Utuminu ua Nzambi kia-nda buika o jinguma jê. O kizulukutu kiki ki tua-nda tena ku ki jimba!

a Ki ki bhonza ku mona kuila o kibuika kia “babilonha ia dikota” kia lungu ni kibuikilu kia jingeleja ja makutu, ko kibuikilu kia athu a tokala mu jingeleja. Kienhiki, o athu a tokalele mu jingeleja jiji, ka-nda xikina dingi o jingeleja jâ, kala ki londekesa o divulu dia Zakadiia 13:4- 6.

b Phala kuijiia dingi tanga o divulu, Profecia de Isaías — Uma Luz Para Toda a Humanidade, páginas 282-283.