Ku bokona mu madisá

Ku bokona mu madisá

MILONGI YA 8

Sota o Kutululuka mu Kutolola o Lwímbi

Sota o Kutululuka mu Kutolola o Lwímbi

“Tu kayedyenu o ima i bheka paze, ima i bhekela kutungiwa mudyetu.”—LOMA 14:19.

MWIMBU 113 O Kutululuka Kwetu

ITWANDADILONGA *

1. Mukonda dya lwímbi lwa jiphange jê ihi ya bhiti ni mwiji wa Zuze?

JAKOBO wa zolele o twana twê twoso, maji wa zolele dingi Zuze wexile ni kwinyi dya mivu ni sambwadi. O jiphange ja Zuze a divu kyebhi? Lwímbi lwa akwata, ya mateka kuzemba Zuze. Zuze ka bhangele kima kya bhangesa o jiphange je ku mu zemba. Né kiki, a sumbisa Zuze kala mu bhika, ya a dingi makutu kwa tata yâ kwila o monê wa kazola a mu jibha kwolo kyama. O lwímbi lwa katula o kutululuka ku mwiji wâ, a luwalesa kyavulu o tata yâ.—Dim. 37:3, 4, 27-34.

2. Kala ki londekesa Ngalásya 5:19-21, mukonda dyahi o lwímbi kilwezu kyadikota?

2 Mu Bibidya o kizwelu lwímbi * kyala bhu kaxi ka “imbamba yoyo i bhanga o xitu” ikatula o ujitu wa kubokona mu Utuminu wa Nzambi. (Tanga Ngalásya 5:19-21.) Mu veji javulu, o lwímbi lwene lu bhangesa o muthu kukala ni useya, kikote ni jinda yavulu.

3. Ihi i twanda dilonga mu milongi yiyi?

3 O phangu ya jiphange ja Zuze ilondekesa kyebhi o lwímbi lutena kuzanga o ukamba ni kukatula o kutululka ku mwiji. Sumbala etu nuka twanda bhanga o ima yabhangele o jiphange ja Zuze, maji etwenyoso tu akwa ituxi o muxima wetu u bhomba kinéne. (Jel. 17:9) Mukonda sayi kithangana tu tena kukala ni lwímbi mba kuzemba akwetu. Twanda mona o jiphangu ji tu sanga mu Bibidya ji tena ku tu kwatekesa kwijiya se ihi ibhangesa o lwímbi kukula ku muxima wetu. Mu kusuluka, twanda dilonga se ihi i tu tena kubhanga phala kutolola o lwímbi ni kusota o kutululuka.

IHI ITENA KUBHEKELA O LWÍMBI?

4. Mukonda dyahi o akwa Fidíxya azembele Izake?

4 O jimbongo. Izake wexile mvwama, akwa Fidíxya a mu zembele mukonda dya umvwama wê. (Dim. 26:12-14) Éne katé a xidisa o ixima yoso ya Izake kwexile mu katula o menya phala o ibhaku yê. (Dim. 26:15, 16, 27) Kala akwa Fidíxya, lelu sayi athu a zemba yó ala dingi ni jimbonte ene ndenge. Ene ka mesena ngó o ima yala nayu akwá, maji amesena we kufidisa akwá kukala ni ima yenyiyi.

5. Mukonda dyahi o atwameni a Jijude azembele Jezú?

5 Kyoso o muthu kya mu wabhela ku athu avulu. O atwameni a Jijude a zembele Jezú mukonda athu avulu a mu wabhelele. (Mat. 7:28, 29) Jezú a mu tumikisa kwala Nzambi, mwene wexile mulonga o kidi. Né kiki, o atwameni yâ a mwange makutu a phulu ni jimbwembwe phala kuzanga o dijina dyambote dya Jezú. (Mál. 15:10; Nzwá 11:47, 48; 12:12, 13, 19) Ihi i tu tena kudilonga mu maka enyâ? Twa tokala kubhanga yoso phala kutolola o ixinganeku yayibha ku muxima, phala ki tu zembe o jiphange jetu a azolo ku jiphange mu kilunga, mukonda dya idifwa yâ yambote. Mu veji dya kiki, twa tokala kusota kukayela o ukexilu wâ wa henda.—1 Kol. 11:1; 3 Nzwá 11.

6. Diyotelefo wa londekesa kyebhi o lwímbi?

6 Mawujitu mu Kilunga. Mu hama yadyanga, o Diyotelefo wexile ni lwímbi lwa jiphange jexile kupholo dya kilunga kya Jikidistá. Mwene wa mesenene ‘kukala kupholo’ dya kilunga, wa mwange makutu alungu ni poxolo Nzwá ni athu amukwa akexile ni kikalakalu mu kilunga. (3 Nzwá 9, 10) Sumbala etu nuka twanda mesena kubhanga kya bhangele Diyotelefo maji tu tena kumateka kukala ni lwímbi lwa phange mu kilunga wa tambula o kikalakalu ki twa kingile kutambula. Benge-benge se tu dimona kala twala dingi ni uhete wa kulanga kyambote o kikalakalu kiki o yó a mu bhana ndenge.

O lwímbi lutena ku tu fidisa kukala ni ifwa yambote kala o henda, kulendukila akwetu ni kubhanga o mbote (Tala o kaxi 7)

7. Ihi i tena kubhita se tu kala ni lwímbi?

7 O lwímbi lwa difwangana ni kakondo mba yangu ifidisa o idima kukula kyambote. Kana kwehela o lwímbi kusabuka ku muxima wé, mukonda kyanda kubhonza ku ki vuza mba ku kitolola. O jihânji jayibha, kala o difuba, o kuluwala ni kudixinganeka ngó eye, ji bhangesa o lwímbi kukula ku muxima. Kala o kakondo ki fidisa o ithulu kukula, o lwímbi we lu tu fidisa kukala ni ifwa yambote kala, o henda ni kubhanga o mbote. Se tu mona kwila o lwímbi lwa mu mateka kukula mba kusabuka, twa tokala ku u vuza ni lusolo lwoso ku muxima. Kyebhi ki tu tena kutolola o lwímbi?

KALA NI KULENDUKA NI KUSANGULUKA NI IMA I WALA NAYU

Kyebhi ki tu tena kuvuza o lwímbi ku muxima wetu? Ni kikwatekesu kya nzumbi ikôla ya Nzambi, tu tena kukatula o lwímbi ni tu kunu ku muxima wetu o kulenduka ni kusanguluka ni yoso itwala nayu (Tala o kaxi 8-9)

8. Idifwa yebhi i tena ku tu kwatekesa kutolola o lwímbi?

8 Tu tena kutolola o lwímbi mu kukala ni kulenduka ni kusanguluka ni ima i wala nayu. Se tu kala ni idifwa yiyi ki twanda kala ni lwímbi. O kulenduka ku tu kwatekesa kuxinganeka dingi kwa kwetu. Muthu wa lenduka ka divu kuma mwene beto-kota akwá denge. (Nga. 6:3, 4) O muthu wa sanguluka ni ima yala nayu, ka di sokesa ni akwá. (1 Tim. 6:7, 8) O muthu wa lenduka wa sanguluka ni yoso yala nayu, u sanguluka we kyoso kya mona mukwá wa tambula ujitu.

9. Kala kilondekesa Ngalásya 5:16 ni Filipe 2:3, 4, o nzumbi ikôla i tena ku tu kwatekesa kubhanga ihi?

9 Etu twa bhindamena o kikwatekesu kya nzumbi ikôla ya Nzambi phala kutolola o lwímbi, kukala ni ukexilu wa kulenduka ni kusanguluka ni ima i twala nayu. (Tanga Ngalásya 5:16; Filipe 2:3, 4.) O nzumbi ikôla ya Jihova i tena ku tu kwatekesa kutonginina o ixinganeku yetu ni kyebhi ki twa mu divwa. Ni kikwatekesu kya Nzambi, tu tena kubhinganesa o ixinganeku yayibha ni ixinganeku yambote. (Jisá. 26:2; 51:10) Tala o phangu ya Mozé ni ya Phawulu, o mayala atena kutolola o kifwa kya lwímbi.

O muxima wetu wa difu ni mavu, o idifwa yetu yambote ya difu ni ithulu ya yuka. Maji o lwímbi lwa difwangana ni kakondo mba yangu ifidisa o idima kukukala kyambote (Tala o kaxi 10)

10. Kima kyebhi kyeji lola Mozé? (Tala o foto ya kapa.)

10 Mozé wa kexile ni ujitu wadikota bhu kaxi ka mundu wa Nzambi, maji mwene kexile ni difuba dya kwila akwá ka tokalele kukala ni kikalakalu. Mu kifika sayi kizuwa Jihova wa katula mbandu ku nzumbi ikôla ya bhele kwa Mozé, yu wabhana ku kibuka kya tufunga kya Izalayele, emanene bhu kanga ya balaka. Ki kwa lalekele, o Mozé wevu kwila sayi tufunga tuyadi twa yile ku balaka a tambula nzumbi ikôla anga a mateka kuzwela ni wanji wa upolofeta. Ihi ya bhange Mozé kyoso Josuwé kya mu bhingi phala kufidisa o tufunga tuyadi tutu? Mozé kexile ni difuba dya mayala mukonda dya kutambula nzumbi ikôla ya Jihova. Mu veji dya kiki, mwene wa lendukile yu wasangulukile ni ene mukonda a tambula wanji wa upolofeta. (Dya. 11:24-29) Disá dyebhi di tu tena kudilonga mu phangu ya Mozé?

Kyebhi o tufunga mu Kilunga kya tena kukayela o phangu ya kulenduka kwa Mozé? (Tala o kaxi 11-12) *

11. O tufunga atena kukayela kyebhi o phangu ya Mozé?

11 Se eye u kafunga, o kwila a kubhingile kyá phala kulonga muthu phala kulanga kikalakalu ki wa zolo? Mu kifika, eye nange wa zolo o kwendesa o milongi ya Mulangidi mu semana joso. Se u lenduka kala Mozé, ki wanda luwala mba kudivwa sé valolo, se a ku bhinga phala kulonga muthu wengi, hádya n’a kale we ni uhete wa kwendesa o Mulangidi. Mu veji dya kiki, eye wanda sanguluka ni phangi’ê.

12. Kyebhi o jiphange javulu kyene mulondekesa o kulenduka ni ku sanguluka ni ima yala nayu?

12 Tala yene mu bhita ni jiphange javulu akuka kya. Avulu mudyâ a kalakala mu mivu yavulu kala tufunga ala kupholo dya kibuka kya tufunga. Maji kyoso kya tenesa 80 a mivu, ene ala polondo phala kubhana o ujitu wâ ku muthu engi. O tufunga tu kunda o ilunga, kyoso kya tenesa 70 a mivu, eha o ujitu wâ, anga axikina mawujitu engi mu kilunga. Mivu kudima, avulu atokalele ku mwiji wa betele, axisa o sidivisu ku betele, anga a tambula ikalakalu ya ubhe mu ilunga yengi. O jiphange jiji ja fiyele, kate xingu bhu mbandu mu kumona athu engi a mu bhanga o ikalakalu yexile mu bhanga éne m’ukulu.

13. Ihi yeji tena kubhangesa Phawulu kukala ni lwímbi lwa 12 dya jipoxolo?

13 Poxolo Phawulu wa londekesa we kulenduka, wa sangulukile ni ima yexile nayu. Mwene kehela o lwímbi kukula ku muxima wé. Mwene wa kalakala kyavulu mu ukunji. Maji ni kulenduka kwoso, wambe: “Ku Jipoxolo joso eme ngala-ku ngi ndenge, ki ngi fwama ku ng’ixana ngi Poxolo.” (1 Kol. 15:9, 10) O dikwinyi dya jipoxolo ni kiyadi, a kayela Jezú mu ukunji we woso mu ixi. Maji Phawulu wa kituka ngó Kidistá mu kubhita kithangana kyoso Jezú kyafu anga a mu fukununa. Sumbala a mu solele phala kukala “poxolo ya akwa jixi jengi,” mwene ka bhangele mbandu dya kwinyi dya jipoxolo ni kiyadi. (Loma 11:13; Ika. 1:21-26) Mu veji dya kukala ni lwímbi dya kwinyi dya jipoxolo ni kiyadi, mukonda dya kithangana kya bhiti ni Jezú, Phawulu wa sangulukile jinga ni ima yexile nayu.

14. Se tu sanguluka ni yoso i twala nayu anga tu lenduka ihi i twanda bhanga?

14 Se tu sanguluka ni yoso i twala nayu, anga tu lenduka, twanda xila o kutena kubhana Jihova kwa akwetu, kala kya bhangele Phawulu. (Ika. 21:20-26) Mwene wa bhangele yoso phala o ilunga ikale ni tufunga twa soko, phala ku iyendesa. Sumbala akwa ituxi, o tufunga “mawujitu” a tu bhana Jihova.” (Efe. 4:8, 11) Se tu xila o mala osole, ni kukayela o itendelesu yâ ni kulenduka kwoso, twanda zukama dingi kwa Jihova, twanda kala ni kutululuka ni jiphange jetu.

“KAYEDYENU O IMA I BHEKA PAZE”

15. Ihi i twa tokala kubhanga sé kufula?

15 Se tu kala ni lwímbi lwa akwetu, mba akwetu a tu kwatela lwímbi, ki twanda kala ni kutululuka bhu kaxi ketu. Twa tokala kuvuza o lwímbi ku mixima yetu. Ki tu tokala kukuna ixinganeku i tu bhangesa kukala ni lwímbi lwa akwetu. Kyene mwene ki twa tokala kubhanga sé kufula, phala tu tene kubelesela o kitumu kya Jihova, kyoso kyambe: “Kayedyenu o ima i bheka paze, ima i bhekela kutungiwa mudyetu.” (Loma 14:19) Ihi i twa tokala kubhanga phala kukwatekesa akwetu ku tolola o lwímbi? Kyebhi ki twa tokala kusota o ku tululuka?

16. Kyebhi ki tu tena kukwatekesa akwetu kutolola o lwímbi?

16 O ukexilu wetu wa kuxinganeka, ni ibhangelu yetu, itena kufunyisa akwetu. O mundu wa mesena kwila, tu kala ni “izala” ya ima i twala nayu. (1 Nzwá 2:16) Maji o ukexilu yú ubhekela ngó lwímbi mba difuba. Phala akwetu ka kale ni lwímbi lwetu, ki twa tokala kuzwela kyavulu yalungu ni ima i twala nayu mba i twa mu xinganeka kusumba. O ukexilu wa mukwá wa ku jibha o lwímbi, o kutala o mawujitu metu mu kilunga mu ukexilu wa tokala. O kuzwela kyavulu o mawujitu ni ikalakalu i tu bhanga mu kilunga, kutena kubhangesa akwetu ku tu kwatela lwímbi. Maji se tu londekesa henda ku akwetu ni kusota kwijiya o ima yambote yene mu bhanga, twanda ku akwatekesa kusanguluka ni yoso yala nayu, o kilunga kyanda kala ni muxima umoxi ni kutululuka.

17. Ihi ya bhange o jiphange ja Zuze ni mukonda dyahi?

17 Etu tu tena kutolola o lwímbi! Tala dingi o phangu ya jiphange ja Zuze. Mu kubhita mivu kyoso kya talatala kyayibha Zuze, ene a di sange nê mu Ijitu. Maji Zuze ande dya kudilondekesa ku jiphange jê, mwene wa soto kwijiya se alungulukile kyá mba kana. Mwene wa a lambela kudya, wa vudisa dingi o dilonga dya ndeng’yê, Bejamí, akwa ndenge. (Dim. 43:33, 34) Né kiki, o jiphange jê ka kwatela lwímbi lwa Bejamí. Mu veji dya kiki, ene alondekesa henda kwa phang’yâ Bejamí, , ni kwa tata yâ Jakobo. (Dim. 44:30-34) Kuma o jiphange ja Zuze kexile dingi ni lwímbi, ene abheka dingi o kutululuka ku miji yâ. (Dim. 45:4, 15) Kyene we kimoxi. Se tu katula ku mixima yetu o ixinganeku yoso yalungu ni lwímbi, twanda kwatekesa o mwiji wetu ni kilunga kyetu kukala ni kutululuka.

18. Kala kilondekesa Tiyaku 3:17, 18, ihi yanda bhita se tu sota o kutululuka bhu kaxi ketu?

18 Jihova wa mesena kwila, tu tolola o lwímbi, tu sota o kutululuka. Twa tokala kuta-ku nguzu phala kubhanga o ima iyadi yiyi. Kala ki twa dilongo mu milongi yiyi, o ukexilu wa kulondekesa o lwímbi wene ku muxima. (Tiya. 4:5) O mundu wa tu kondoloka, wene mu londekesa o lwímbi. Maji se tu lenduka ni kusanguluka ni yoso itwala nayu, ku muxima wetu ki kwanda kala kididi phala o lwímbi. Mu veji dya kiki, twanda sota kukala ni kutululuka bhu kaxi ketu, twanda londekesa idifwa yambote.—Tanga Tiyaku 3:17, 18.

MWIMBU 130 Tu Loloke Akwetu

^ kax. 5 O kilunga kya Jihova kya tululuka. Maji se tu zemba akwetu twanda zanga o kutululuka kuku. Mu milongi yiyi, twanda dilonga se ihi i bhangesa o athu kukala ni lwímbi. Twanda zwela we kyebhi ki tu tena kutolola o kifwa kiki ni kyebhi ki tu tena kusota o kutululuka.

^ kax. 2 IZWELU YO JIMBULULE: Kala kyo jimbulule mu Bibidya, o lwímbi lutena kubhangesa o muthu kumesena o ima yala nayu akwá maji we ni kufidisa akwá kukala ni ima yiyi.

^ kax. 61 KILOMBOLWELU KYA JIFOTO: Mu kyônge kya kibuka kya tufunga, o kafunga mwadyakime kyá, wene mu kwendesa o Mulangidi, a mu bhinga phala kulonga kafunga munzangala, phala hádya n’a tambula o ujitu yú. Sumbala mwene wa wabhela kyavulu o kikalakalu kiki, mwene uxikina o kima kya solo o kibuka kya tufunga. Mwene ubhanga kiki mu kubhana itendelesu ya tokala ku kafunga munzangala ni ku mu ximana ni muxima woso.