1. Nange ihi yene mu bhangesa athu avulu kukamba ku di longa?

LELU, NZUNGULE ya athu a kalakala kyavulu maji kya nganyala kitadi kya soko phala ku di dikila. Jiphange jene mu kalakala ola javulu phala kudikila o ibhindamu yâ kala: kudya, izwatu ni inzo phala kutunga. A kamukwa a ngastala ola javulu phala kuya ni kuvutuka ku salu. Nzungule a xikina kubhanga ikalakalu ya bhonzo phala kudikila o mwiji wâ. Ku disukilu dya kizuwa o Jiphange jetu ja mala ni ja ahatu a bhixila kubhata ni kubhwila! Mukonda dya kiki avulu kya kala dingi ni nguzu phala ku di longa.

2. Ola yebhi i wene musanga kithangana phala ku di longa?

² Maji né mwene ni kubhwila twa tokala kusanga kithangana phala ku di longa—ku di longa kyambote o Mak’â Nzambi ni madivulu metu. Ku di longa ki kima kya kutonoka. Se twa mesena kukala ni ukamba wambote ni Jihova ni kutambula o mwenyu wa kalelaku, twa bhingi mwene ku di longa. (1 Tim. 4:15, 16) Sayi yâ a balumuka selu phala ku di longa kyoso inzo ni kilunji kyâ kya tululuka hanji. A kamukwa a sola kakithangana ku disukilu dya izuwa phala ku di longa ni kuxinganeka mu Bibidya ni madivulu metu.

3-4. Ima yahi yo lungulule mu milongi i twa tokala kutanga ni kutala? Mukonda dyahi?

³ Nange u zwela: kyene mwene! Twa tokala kusanga kithangana phala ku di longa. Maji ihi i twa tokala ku di longa? ‘Twene mu tambula milongi yavulu phala kutanga. Ki ngene mu tena kutanga o madivulu moso.’ Amoxi a tena kutanga o madivulu ni kutala o jividyu joso ji twene mu tambula. Maji jiphange javulu kyene mwa bhonza kubhanga kiki. O Kibuka kya Utuminu kyejiya o maka enyá. Kyenyiki, mu mivu kudima ene a sosolola o  milongi i twene mu tambula kikale mu madivulu kikale mu internete.

⁴ Mu kifika, ki twa mu bhanga dingi o Anuário das Testemunhas de Jeová, mukonda twene mu sanga kya misoso i swinisa mu jw.org ni mu JW Broadcasting^® ya jimbeji. Kindala ku muvu twene mu tambula ngó Milangidi itatu ni ma Despertai! atatu phala kwa bhana ku athu. O ima yiyi ka i lungulula phala ku tu bhana dingi kithangana kya kukayela ima ki ya tokala ku ubhezelu wetu wa Jihova. A sosolola o ima phala ni tu kale dingi ni kithangana kya kubhanga ‘o ima ya beta-o-kota.’ (Fil. 1:10) Tu mone kyebhi ki u tena kusota ihi ya beta kota ni kyebhi ki u tena kukatula mbote yavulu mu ku di longa o Bibidya ubheka.

5-6. Milongi yebhi i twa tokala kudilonga kyambote?

⁵ Mu ku di longa kyebhi ki tu tena kusota yebhi ya beta kota phala etu? Sé phata, twa tokala kuxisa kithangana kya kutanga ni ku di longa o Mak’â Nzambi izuwa yoso. O jivelusu ja kitangelu kya Bibidya mu semana joso, a ji sosolola phala ku tu bhana dingi kithangana kya kuxinganeka ni kutokwesa mu madivulu m’etu. Ki twa tokala ngó kutanga ni lusolo o jivelusu, maji o mbambe yetu ya tokala kukala: kwehela o njimbu ya Bibidya ku tula ku muxima wetu ni ku tu zukamesa dingi kwa Jihova.—Jisá. 19:14.

⁶ Ihi dingi i twa tokala kudilonga kyambote? Sé phata, twa mesena kupelepalala O Mulangidi, o milongi ya Bibidya ni kupelepalala o milongi ya kyônge kya kaxi ka semana. Twa tokala we kutanga O Milangidi yoso, kikale ya kudilonga kikale ya kubhana ku athu, ni ma Despertai!

7. O kwila twa tokala kuluwa se ki twene mu tena kutanga ni kutala o milongi yoso yala mu sayite yetu ni mu JW Broadcasting?

⁷ Nange u zwela: ‘Kyambote! Maji twila kyebhi ni milongi yoso yene mu moneka mu sayte jw.org, ni jividyu jene mu bhita mu JW Broadcasting? Kwala milongi yavulu!’ Tala o kifika: Mu jifesa ja ukaza, éne mu ta makudya avulu, o jimbya ni malonga a a tula ku meza. O ajitu k’ene mu tena kudya o kudya kwoso kwa tula ku meza. Kyenyiki, ene adya ngó o kudya kwa soko o nzala yâ. Kyene we kimoxi, se ki u tena kutanga ni kutala o milongi yoso, kana kuluwala. Tanga ni kutala yoso i wa tena. Kindala twa-nda mona se ihi ilombolola o kizwelu ku di longa, ni ihi i twa tokala kubhanga phala kukatula mbote mu ku di longa kwetu.

8. Jindunge jebhi ji twa tokala kukayela kyoso ki twa mu dilonga O Mulangidi? Kyebhi o kubhanga kiki ku kubhekela mbote?

⁸ Ku di longa kilombolola kutanga ni muxima woso, kulunga o thulu ni kilunji mu ima i wa mu tanga, phala u tene kwijiya kima kya ubhe, kya beta kota. Ko kutanga ngó ni lusolo mba kuxinda o itambwijilu, kana. Mu kifika, kyoso ki wa mu pelepalala o Milongi ya Mulangidi, u dyanga kutanga o mbandu izwela i twa-nda dilonga, yala ku dimatekenu dya milongi. Mu kusuluka, tanga ni kuxinganeka mu dyambu dya milongi, kyene we ki u bhanga ni tu dyambu ni ibhwidisu ya kubhitulula. Kupholo, tanga kyambote, sé kulenga o milongi yoso. Tonginina o izwelu ya théxi, mu makaxi oso, o izwelu yiyi yene mu kala kudimatekenu. Mu kutanga o milongi, sota kuxinganeka kyebhi o makaxi a lungu ni izwelu yala mu ka dyambu, ni kyebhi ki i kwatekesa o dyambu dya milongi. Soneka o izwelu mba maba u wa kambe kwijiya ni jipondo ji wa-nda bhinga kutokwesa dingi kupholo.

9. (a) Mukonda dyahi ni kyebhi ki twa tokala kutonginina mwene kyambote o jivelusu ja Bibidya kyoso ki tu dilonga O Mulangidi? (b) Kala kya ki tumbula mu Jisálamu 119:27, ihi i twa tokala kubhanga kyoso ki tu zubha kutanga o jivelusu?

⁹ Ku di longa o Mulangidi mu kilunga, ku tu kwatekesa kutendela o Bibidya. Kyenyiki-phe,  Tala o jivelusu joso, kotelele o jivelusu ji twa-nda tanga mu kyônge mu kilunga. Sota we kutonginina kyebhi o maba ni izwelu ya velusu, i kwatekesa dingi o pondo i twa mu dilonga mu kaxi. Kumbandu yengi, xisa kithangana phala kuxinganeka mu velusu i wa tange, ni kumona we kyebhi ki wa tokala ku i kumbidila ku mwenyu wê.—Tanga Jisálamu 119:27.

10. Kala kya tu longo Jihebelew 5:14, mukonda dyahi mu ubhezelu ku mwiji o jitata ja tokala kulonga o twana phala n’ejiya kudilonga ni kutokwesa?

¹⁰ Sé phata, o jitata ja mesena kuma o twana twâ a wabhela o Ubhezelu ku Mwiji mu semana joso. Sumbala o jitata ala ni ujitu wa kubhanga o ubhezelu ku mwiji mu ukexilu wa a wabhela dingi, ene ka bhingi kuxinganeka kwila, a tokala kubhanga ima ya katunda mu ji semana joso. Sumbala o miji i tena kutala o milongi ya JW Broadcasting mu Ubhezelu ku Mwiji mba kubhanga kima kya katunda kala o kutunga Álaka ya difu ni ya Nowé, o jitata ja tokala we kusola ithangana phala kulonga o twana twâ, kyebhi kya tena kutokwesa, mba kudilonga ubheka. O twana twa bhingi kwijiya kyebhi kya pelepalala o yônge ya kilunga, ni kyebhi kya tokwesa kibhwidisu kya a bhange mu xikola. (Tanga Jihebelewu 5:14.) Se a kala ni kifwa kya kudilonga o Bibidya kubhata, ki kya-nda ku a bhonza kutendela o milongi mu kyônge, mu yônge ya ilunga ni mu yônge ya makota. Ene ka-nda kwijidila ngó kutala jividyu. Mu kidi, o kithangana ki wa-nda bhita mu kulonga o mona, kya tokala kusoka ni kitala kyê, ni ukexilu wê.

11. Mukonda dyahi kima kyambote kulonga o maxibulu metu kyebhi kya tena kudilonga kyambote mudyâ?

¹¹ O maxibulu metu a Bibidya, a bhingi we kwijiya kyebhi kya tena ku di longa ni kutokwesa. Kyoso kya mateka ku di longa, tu sanguluka kabasa a mu xinda o itambwijilu mu divulu dya ku di longa mba mu yônge. Maji twa bhingi ku a longa kyebhi kya tokwesa, ni kyebhi kya tena ku di longa ima ya zongo ubheka wâ. Se kyene ki tu bhanga, kyoso ki kwa-nda moneka maka, mu veji dya kulengela ku akwá mu kilunga phala kusota kikwatekesu, ene a-nda tena kutokwesa mu madivulu metu ni kusanga milongi ya tokala.

12. Mbambe yebhi i tu tena kukala na-yu kyoso ki tu dilonga?

¹² Se eye ki wa wabhela ku di longa, u tena kufika kwila ki u tena kusanga kusanguluka mu ku di longa. Maji eye u tena. Mateka ni tu ithangana twofele. Bhofele bhofele enda ni kubandekesa o kithangana kyé. Kala ni mbambe. Sé phata, o mbambe yetu ya beta kota o kukolesa  o ukamba wetu ni Jihova. Kudimatekenu o mbambe yetu i tena kukala ya kutambwijila o kibhwidisu kya tu bhange mba kutokwesa o maka u twa mu di bhana na-u.

13. (a) Jimbulula ihi i tena kubhanga o munzangala phala kuzokela o kixikanu kyê mu xikola? (b) Kyebhi ki u tena kukumbidila o kitendelesu ki tu sanga mu divulu dya Kolose 4:6?

¹³ Mu kifika, o kwila eye u mu zangala wala mu xikola? Nange o jikoleka jê joso jene mu bhanga o fesa ya uvwalukilu. Eye wa mesena kyavulu kwa jimbulwila bhu kaxi ka Bibidya se mukonda dyahi ki wene mu di bunda na-u mu jifesa jâ, maji nange u divwa kwila ki wala ni uhete wa soko phala ku ki bhanga. Eye wa bhingi ku di longa! Eye u tena kubhanga ima iyadi: (1) Kolesa o kixikanu kyé kya kwila o kubhanga fesa ya uvwalukilu kuluwalesa Nzambi. (2) Bandekesa o uhete we wa kuzokela o kidi. (Loma 1:20; 1 Phe. 3:15) Kya dyanga eye u tena kudibhwidisa, ‘Mukonda dyahi o jikoleka jami a xikina kubhanga o jifesa ja uvwalukilu?’ Mu kusuluka tokwesa ni mwanyu woso o maka ya mu madivulu metu. Se u bhanga kiki, ki kwa-nda kubhonza kujimbulula o ixikanu yé. Athu avulu a bhanga ngó o jifesa ja uvwalukilu mukonda avulu ene mu ki bhanga we. Se eye u sanga pondo imoxi mba pondo jiyadi ya lungu ni maka yá wa-nda tena kukwatekesa muthu wa mu sota o kidi.—Tanga Kolose 4:6.

14-16. (a) Ihi i utena kubhanga phala kwijiya dingi ya lungu ni divulu mu Bibidya di wa kambe kwijiya kyambote? (b) Kyebhi o jivelusu jo tumbule bhu mbandu (referências marginais) ji tena ku ku kwatekesa kutendela dingi kyambote o divulu dya Amoji? Jimbulula. (Tala we o kaxa “U Tanga o Bibidya Kala wa mu Mona o Athu.”)

¹⁴ Xinganeka kwila, mu kyônge twa-nda tanga ni kudilonga o madivulu a jipolofeta jofele, (kifwa tundé Hozeya ndu Malakiya), nange o divulu dyodyo di wa kambe kwijiya kyambote. O kima kya dyanga ki wa tokala kubhanga, o kubandekesa o hanji yê ya kwijiya o ima ya soneka o polofeta. Kyebhi ki utena kubhanga kiki?

¹⁵ Kya dyanga, dibhwidise: ‘Ihi i ngejiya ya lungu ni musoneki wa divulu? Mwene wexile nanyi? Wa tungile kwebhi? Kikalakalu kyebhi kyexile mu bhanga?’ Kwijiya o ima yiyi ya lungu ni musoneki, kutena ku tu kwatekesa kutendela kyambote o izwelu ni ifika ya te. Kyoso ki wa-ndaya ni kutanga o Bibidya, tonginina o izwelu ilondekesa o idifwa ni ukexilu wa musoneki.

¹⁶ Mu kusuluka, o kima kya mukwá kya-nda ku kwatekesa, o kwijiya o muvu ni kithangana kya soneka o divulu. Utena kusanga o mivu ya soneka o madivulu a Bibidya, mu “Tabela dos Livros da Bíblia,” mu Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada, ku disukilu. Utena we kutala o mbandu Jipolofeta ni Jisobha ja Juda ni Izalayele, mu kadivulu Kikwatekesu Phala ku di Longa o Mak’â Nzambi, mafwe a 14-17. Se wa mu dilonga divulu dya lungu ni ikanenu, kima kyambote kusota kwijiya kyebhi kyexile o athu mu thembu ya soneka o divulu. Ukexilu ni ima yebhi ya bhangele o mundu, ya bhangesa o polofeta ku a bazela? Nanyi wa tungile mu thembu yê? Phala kutendela kyambote ya kexile mu bhita, nange kubhinga kutanga dingi divulu dyéngi mu Bibidya. Mu kifika, phala kutendela kyambote o ima ya kexile mu bhita mu thembu ya polofeta Amoji, wa-nda mona kwila, kima kyambote kutanga jivelusu mu madivulu a 2 Jisobha 14:25-28, ni 2 Malunda 26:1-15. * Mu kusuluka dingi, utena kutanga o isoneku ya Hozeya, nange mwene wa tungile mu thembu ya Amoji. O kumona o madivulu amukwá a Bibidya, kwa-nda kukwatekesa kutendela  kyambote yoso ya kexile mu bhita mu thembu ya Amoji.—Hoz. 1:1-11; Amo. 1:1.

17-18. Londekesa bhu kaxi ka jiphangu yo tumbule mu makaxi mba kifika kyengi, kyebhi o kutonginina o milongi yofele ku tena ku tu kwatekesa kuwabhela kudilonga o Bibidya.

¹⁷ Kima kyambote kutanga o Bibidya ni hanji ya kwijiya dingi. Mu kifika, xinganeka kuma wa mu tanga o divulu dya Zakadiya, kibatulu kya 12. O kibatulu kiki, kya zwela maka alungu ni ufwilu wa Mexiya. (Zak. 12:10) Mu kutanga o velusu ya 12, u tanga kwila “mwiji wa dibhata dya Netane” weji dila ni kunyongama o ufwilu wa Mexiya. Mu veji dya kubhita ni lusolo, wa tokala kwimana ni kudibhwidisa: ‘O mwiji wa dibhata dya Netane wa lungu kyebhi ni Mexiya? O kwila sayi milongi ya lungu ni maka ya?’ Wa tokala “kusota kyambote kala u dinyanga.” Mu kifika, utena kumona kwila, o referencia marginal mu divulu dya Zakadiya 12:12 mu Tradução do Novo Mundo da Bíblia Sagrada, wa sanga-mu jireferencia marginal jiyadi. O referencia ya dyanga ya-nda kwambata mu divulu dya 2 Samuwele 5:13, 14. O jivelusu jiji, ji tu longa kwila, Netane wexile mon’â Sobha Davidi. O referencia ya kayadi, i kwambata mu divulu dya Luka 3:23, 31. O jivelusu jiji, ji tu longa kwila, Jezú wejila ku mwiji wa Netane, bhu kaxi ka Madiya, manya. (Tala o Mulangidi wa 3 wa 2016, difwe 9, kaxi 1-3, ni Estudo Perspicaz Volume 1, difwe 788, dijina Eli, III.) Kindala kiki, milongi ya towala! Eye wa kijidile kyá kwila, kala kyo kanene mu Bibidya, Jezú weji kwijila mu mbutu ya Davidi. (Mat. 22:42) Maji Davidi wexile ni 20 a twana. Sé phata, kima kya madiwanu kumona kyebhi Zakadiya kya tumbula mwene o dibhata dya Netane kwila, eji kala ni kuluwala kyoso Jezú kyeji fwa.

 ¹⁸ Tala dingi kifika kyengi. Mu kibatulu kya dyanga kya divulu dya Luka, tu tanga kwila, o anju Ngabidiyele ya tangela ngolokela kwa Madiya ya lungu ni mon’â eji vwala: “Mwène wa-ndu kala kota dya muthu, a kà mu ixana Mon’a Nzambi ya Dyulu. O Ngana Nzambi wa kà mu bhanga Sobha, kala kya kexile tat’â Davidi mu xahulu. Mwène wa ka tumina o dibhata dya Jakobo katé ni ku hádya.” (Luka 1:32, 33) Nange tu lunga ngó o muxima mu izwelu ya dyanga ya Ngabidiyele, kwila, Jezú eji mwixana “Mon’a Nzambi ya Dyulu.” Maji Ngabidiyele wa kanena we kwila, Jezú weji ‘tumina kala Sobha.’ Kyenyiki-phe tu dibhwidisa: ihi ya xinganeka Madiya kyoso kyevu o izwelu yiyi ya Ngabidiyele? O kwila Madiya wa xinganekene kuma, o izwelu ya Ngabidiyele ilombolola kwila Jezú weji bhingana mu kididi kya Helode, mba weji kala Sobha mu Izalayele? Se Jezú wa kitukile Sobha, Madiya-phe weji kala Namvwale, manya Sobha, o mwiji wê weji tunga mu jinzo ja jisobha. Maji, o Bibidya ki ilondekesa kwila, Madiya wa tendela kiki o izwelu ya Ngabidiyele; ki i tu tangela we kwila Madiya wa bhingile kididi kya ujitu mu Utuminu, kala kya bhangele o maxibulu ayadi a Jezú. (Mat. 20:20-23) O milongi yiyi yofele, i tu kwatekesa kutendela kyambote o ukexilu wa lenduka wa Madiya!

19-20. Kala kya kijimbulula mu divulu dya Tiyaku 1:22-25 ni 4:8, ebhi o masukilu m’etu kyoso ki tu dilonga?

¹⁹ Ki tu jimbe kwila, twene mu di longa o Bibidya ni madivulu m’etu phala kukolesa dingi o ukamba ni Jihova. Twa mesena we kutonginina kyambote kyebhi ‘kyala o kifwa kyetu,’ ni ima i twa bhingi kulungulula ku mwenyu wetu phala kusangulukisa Nzambi. (Tanga Tiyaku 1:22-25; 4:8.) Twa tokala kubhinga o nzumbi ikôla kwa Jihova mu ithangana yoso i tu xikama phala ku di longa. Twa tokala ku mu bhinga we phala na tu kwatekesa kukatula mbote mu milongi i twa mu tanga, ni ku tu kwatekesa kumona bhebhi bhu twa bhingi kulungulula.

²⁰ Tu bhange yoso phala kudifwa ni selevende ya fiyele ya tumbula kajisalamu: “Mwene-phe o ngalasa yê u i sanga mu ngonge ya Jihova; o ngonge yê yene ya banza mu mwanya ni mu usuku. . . . Kyoso kya bhanga, ki tunda ni kubhanduluka.”—Jisá. 1:2, 3.